Facebook
Twitter
Whatsapp
Telegram
URL Kopyala
Yukarıda belirtilen kurumlardan gelen bilgiler uyarınca; davacının kardeşinin de 2014-2015 eğitim öğretim dönemine kadar ortaöğretim döneminde kapatılan Özel Gündüzalp okuluna gittiği, annesi ve babasına ait Bank Asya kayıtlarının bulunduğu, babasının banka hesabının 09/06/2009 tarihinde açıldığı, annesinin hesabının ise 06/02/2015 tarihinde 50-TL yatırılarak açıldığı ve 13/11/2015 tarihinde söz konusu hesabın kapatıldığı, ... İçerik Hizmetleri ve Prodüksiyon Anonim Şirketinden gelen bilgide, babasına ait iki aboneliğin bulunduğu, bunları 29/11/2010 ve 10/12/2010 tarihlerinde kapattığı, kardeşinin ise internet üzerinden üyeliğinin bulunduğu ve bahse konu üyeliğin iptaline ilişkin herhangi bir başvurunun ellerinde bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda davalı idare tarafından yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen bilgiler ve Dairemizin 16/06/2022 tarihli ara kararı üzerine gelen cevaplar ile davacının istihdam edileceği hizmetin ve görevin niteliği, bu hizmetin sunulacağı birim olan Türk Silahlı Kuvvetlerinin önem ve özelliği dikkate alındığında dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
T.C.
DANIŞTAY
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1267
Karar No : 2022/6940
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU :
... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem:
Milli Savunma Bakanlığı'nca açılan 2017 Yılı Dış Kaynaktan Subay Temini Sınavı'na başvuran ve tüm sınav aşamalarını başarı ile geçen davacı tarafından, hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde "subay temini kapsamında Yönetmelikte aranılan başvuru şartlarını taşımadığından" bahisle başarısız sayılmasına ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:
... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararında; somut olayda, dava konusu işlemin nedeni olarak, davacının şahsı hakkında 2010 yılında FETÖ/PYD müzahir Özel ... Lisesinden mezun olduğu, bir kısım akrabaları teyzeleri, dayısı, babasının eski hanımı hakkında da ciddi bir takım olumsuzlukların (FETÖ/PYD mensupları ve müzahir sahıslarca kullanılan Bylock isimli uygulamayı kullanma, kamu görevlerinden çıkarılma) tespit edilmesinin gösterildiği, uyuşmazlık konusu olayda,davacının FETÖ/PDY terör örgütüyle irtibatlı ve iltisaklı olan yakınlarının 3.derece akraba ilişkisi bulunan kişiler olduğu, davacının ise bulunduğu yerde tek okul olan Özel ... Lisesine gittiği, babası hakkında ise emekli astsubay olarak FETÖ/PDY terör örgütüne irtibatlı ve iltisaklı olduğu yönünde herhangi bir istihbari bilgiye yer verilmediği ayrıca davacının yakınları ile davacı arasında güvenliği zedeleyecek ne tür bir ilişkinin bulunduğunun davalı idare tarafından ortaya konulamadığı görüldüğünden davacının başarısız sayılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
Davacı hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz olarak sonuçlandığı, yapılan işlemin mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ :
Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının 2017 yılı dış kaynaktan muvazzaf subay temini kapsamında yapılan seçim aşaması sınavlarında başarılı olduğu, ancak hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda "davacının şahsı hakkında 2010 yılında FETÖ/PYD müzahir Özel ... Lisesinden mezun olduğu, teyzesi ...'nin Bylock listesinde isminin yer aldığı, teyzesi ...'nin öğretmen olarak görev yapmaktayken 15 Temmuz 2016 sonrası kamu görevinden çıkarıldığı, dayısı ...'nin mühendis olarak görev yapmaktayken 15 Temmuz 2016 sonrası kamu görevinden çıkarıldığı, babasının eski hanımı hakkında Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen FETÖ/PDY soruşturması kapsamında gözaltına alındığı ve akabinde serbest bırakıldığı" yönündeki bilgi notuna dayanılarak, Milli Savunma Bakanlığı Aday Değerlendirme Kurulunun 08/12/2017 tarihli karar tutanağıyla olumsuz olarak değerlendirilmesi neticesinde başarısız sayıldığı, söz konusu işlemin iptal edilmesi istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli İle Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'un 1. maddesinde; "Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması; kamu kurum ve kuruluşlarında, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile askeri, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ve ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılır. Devletin güvenliğini, ulusun varlığını ve bütünlüğünü iç ve dış menfaatlerinin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeler ile gizlilik dereceli kamu personeli ile meslek gruplarının tespiti, birim ve kısımların tanımlarının yapılması, güvenlik soruşturmasının ve arşiv araştırmasının usul ve esasları ile bunu yapacak merciler ve üst kademe yöneticilerinin kimler olduğu Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelik ile düzenlenir." hükmüne yer verilmiştir.
Söz konusu hükme dayanılarak çıkarılan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nin işlem tarihinde yürürlükte olan 1. maddesinde; “Bu Yönetmeliğin amacı yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde Devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının gizlilik dereceli birim ve kısımlarını belirlemek, Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını düzenlemektir.” hükmüne, 4. maddesinde; “f) Arşiv araştırması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının mevcut kayıtlardan saptanmasını, g) Güvenlik soruşturması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığının, ahlaki durumunun, yabancılar ile ilgisinin ve sır saklama yeteniğinin mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiyle saptanması ve değerlendirilmesini,” tanımlarına, 9. maddesinde; "Türk Silahlı Kuvvetlerinin kadro ve kuruluşlarında yer alacak personelin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Türk Silahlı Kuvvetlerince bu Yönetmeliğe uygun olarak hazırlanacak yönerge uyarınca yapılır." hükmüne, 11. maddesinde; ”Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında kişinin içinde bulunduğu ortam da dikkate alınarak: a) Kimlik kontrolü, kimlik kayıtlarının doğruluk derecesi, uyrukluğu, geçmişte yabancı bir devletin uyrukluğuna girip girmediği, b) Kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığı, kolluk kuvvetlerinin ve istihbarat ünitelerinin arşivlerinde bilgiler bulunup bulunmadığı, adli sicil kaydının ve hakkında bir tahdidin olup olmadığı, c) Yıkıcı faaliyetlerde bulunup bulunmadığı ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanuna ve Atatürk ilke ve inkılaplarına aykırı davranıp davranmadığı. d) Şeref ve haysiyetini ihlal edecek ve görevine yansıyacak şekilde kumara, uyuşturucuya, içkiye, paraya ve aşırı bir şekilde menfaatine düşkün olup olmadığı, ahlak ve adaba aykırı davranıp davranmadığı, e) Yabancılarla, özellikle hasım ve hasım olması muhtemel Devlet mensupları ve temsilcileriyle ilgili derecesinin iç yüzü ve nedeni, f) Sır saklama yeteneğinin olup olmadığı, araştırılır.” hükümleri, Yönetmeliğin ekinde yer alan güvenlik soruşturması formunun aileye dair bilgiler kısmında kişinin babası, annesi, velisi (Ask. Öğ. İçin), eşi, kardeşi ve 18 yaşından büyük çocuklarına dair bölümler yer almaktadır.
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği'nin 9. maddesine dayanılarak çıkarılan Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesi'nin 3. bölümü 1. kısmının 1. maddesinde genel esasların, 2. maddesinde
güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının genel ilkelerinin, 13. maddesinde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz kabul edileceği hallerin düzenlendiği ve ilgili bölüm eklerinde Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nin ekinde yer alan güvenlik soruşturma formunda yer alan bilgileri de içeren güvenlik soruşturma formunun yer aldığı görülmektedir.
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan Fakülte ve Yüksek Okullar Askerî Öğrenci Komutanlıkları ve Öğrencileri ile Fakülte ve Yüksek Okullardan Yetişen Subaylara Ait Yönetmeliğin 25. maddesinde; "En az 4 yıl süreli fakülte ve yüksek okulları kendi nam ve hesabına bitirenler ile bu öğrenimlerini müteakip lisansüstü öğrenim yapmış olanlardan muvazzaf subay olmak için müracaat edenler hakkında aşağıdaki nitelikler aranır.
a. Sosyal durum, ahlâk ve karekterle ilgili şartlar :... (4) (Değişik: RG-11/09/1986-19218) Yapılacak güvenlik soruşturmasından olumlu sonuç almak, ..." hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu işlemin dayanağının davacı ve akrabaları hakkında yetkili kurumlardan gelen "davacının şahsı hakkında 2010 yılında FETÖ/PYD müzahir Özel ... Lisesinden mezun olduğu, teyzesi ...'nin Bylock listesinde isminin yer aldığı, teyzesi ...'nin öğretmen olarak görev yapmaktayken 15 Temmuz 2016 sonrası kamu görevinden çıkarıldığı, dayısı ...'nin mühendis olarak görev yapmaktayken 15 Temmuz 2016 sonrası kamu görevinden çıkarıldığı, babasının eski hanımı hakkında Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen FETÖ/PDY soruşturması kapsamında gözaltına alındığı ve akabinde serbest bırakıldığı" yönündeki bilgi notu olduğu görülmektedir.
Kamu görevlilerinin sadakat, tarafsızlık ve devlete bağlılık yükümlülüğü çerçevesinde devleti temsil eden ve millî güvenlik bakımından hassasiyet içeren bazı kamu görevlerine atanacak kişiler bakımından daha sıkı nitelikler aranması ve birtakım sınırlamaların getirilmesi doğaldır. Bu şekilde aranan nitelikler ve kanunlarda öngörülen kısıtlamalar, kamu hizmetinin etkin ve sağlıklı bir biçimde yürütülmesi amacına yöneliktir. Silahlı kuvvetler, emniyet gibi millî güvenlik açısından önem arz eden kurumlara personel alımında ilgili kamu hizmeti niteliği gereği bazı özel koşulların aranması gerekmekte olup, davacının aile bireylerinin eylemlerinin davacının kamu hizmetine girme hakkını engelleyecek biçimde değerlendirmeye alınmasının hukuka aykırı olmayacağı değerlendirilmektedir.
Nitekim Anayasa Mahkemesinin 2014/16941 başvuru numaralı kararında "Somut olayda başvurucu hakkında yapılan ve başvurucunun ailesine ait bilgiler içeren güvenlik soruşturmasına istinaden sözleşmenin feshedilmesi işlemini Mahkemenin hukuka aykırı bulmadığı görülmektedir. Olayda başvurucunun karşı karşıya kaldığı söz konusu işlem millî güvenliğin sağlanması görevini yerine getirmeyi amaçlayan Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev alacak personelde birtakım özel koşulların aranmasının gerekmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda başvurucunun aile bireylerinin eylemlerinin başvurucunun kamu hizmetlerine girme hakkını etkileyecek biçimde değerlendirmeye alınmasının -ilgili kamu hizmetinin niteliği dikkate alındığında- hakkaniyete aykırı sonuçlar doğuracağı söylenemez." ifadelerine yer verilerek benzer bir değerlendirme yapılmıştır.
Bununla birlikte güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında kapsama alınacak aile bireylerinin de saptanması gerekmekte olup, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nin ekinde yer alan Güvenlik Soruşturması Formunda kişinin kendisinin, babasının, annesinin, velisinin (Ask. Öğ. İçin), eşinin, kardeşinin ve 18 yaşından büyük çocuklarının kapsamda olduğu görülmektedir. Ayrıca 25/10/2018 tarih ve 30576 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanan Yönetmelik değişikliği ile söz konusu forma "Kendisi ve Yakın Akrabalarıyla İlgili Belirtilmesinde Fayda Görülen Diğer Hususlar" başlıklı bir kısmın da eklendiği görülmektedir.
Silahlı kuvvetler, emniyet gibi güvenliğin sağlanması görevini yerine getiren kurumlara personel alımında yukarıda belirtilen aile bireyleri dışında yakın akrabalarının güvenlik soruşturması kapsamına alınıp alınmayacağının her olay özelinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu değerlendirme yapılırken hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yürütülen kişinin yaşadığı ortam, aile ilişkileri bir bütün olarak ele alınmalıdır. Dolayısıyla her olay özelinde güvenlik soruşturmasını yapacak birimlerce bu hususların araştırılması ve gerekli bağlantıların bilgi ve belgelerle ortaya konularak desteklenmesi gerekmektedir.
Dava konusu uyuşmazlığın çözümü için; Dairemizin 16/06/2022 tarihli ara kararı ile davacının kendisi, annesi, babası ve kardeşi ile ilgili olarak Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü Terörle Mücadele Daire Başkanlığından; anılan kişiler hakkında FETÖ/PDY terör örgütüne ait örgüt içi iletişim programı (ByLock) kullandığına ya da İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının ... sayılı soruşturması kapsamında ankesörlü telefon görüşme kaydı bulunduğuna ilişkin tespit olup olmadığının sorulmasına, var ise tespitlere ilişkin belge ve raporların bir örneğinin istenilmesine (mahiyetleri ve kullanım bilgileri yer alacak şekilde), 2) FETÖ/PDY soruşturmaları kapsamında var ise ilgililerin adının geçtiği ifade tutanaklarının onaylı bir örneğinin istenilmesine, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonundan; anılan kişilerin, müflis Asya Katılım Bankası AŞ’de katılım ya da cari hesabının bulunup bulunmadığının sorularak var ise ilgili belge ve raporların bir örneğinin istenilmesine (şahıs, hesap no, hesap açılma tarihi, işlem tarihleri, işlemlerin mahiyeti, tutarı yer alacak şekilde), Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünden; anılan kişiler hakkında FETÖ/PDY terör örgütüne ait özel öğretim kurum ve kuruluşlarına ilişkin eğitim kaydı ile özel öğrenci yurtları vb.ne ilişkin kayıt bilgileri (istihbari olanlar dâhil) olup olmadığının sorularak var ise tespitine ilişkin belge ve raporların bir örneğinin istenilmesine, Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulundan (MASAK); belirtilen kişilerin FETÖ/PDY terör örgütü ile ilişkili gerçek (sivil imamlar vb) veya tüzel (Kimse Yok Mu Derneği vb) kişilere bağış ya da para transferinin olup olmadığının sorularak var ise ilgili belge ve raporların bir örneğinin istenilmesine (şahıs, dernek/vakıf, miktar ve tarih yer alacak şekilde), İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğünden; belirtilen kişiler hakkında FETÖ/PDY terör örgütüne ait olduğu gerekçesiyle kapatılan dernek ya da sendika/federasyon/ konfederasyonlarda yönetim/denetim/genel kurul üyelik/aidat bilgisi olup olmadığının sorularak var ise ilgili belge ve raporların bir örneğinin istenilmesine (şahıs, tarih aralığı ve ilgili kuruluş yer alacak şekilde), Vakıflar Genel Müdürlüğünden; belirtilen kişiler hakkında FETÖ/PDY terör örgütüne ait olduğu gerekçesiyle kapatılan vakıflarda üyeliği ya da mütevelli heyeti üyeliği olup olmadığının sorularak var ise ilgili belge ve raporların bir örneğinin istenilmesine (şahıs, tarih aralığı ve ilgili kuruluş yer alacak şekilde), ... İçerik Hizmetleri ve Prodüksiyon Anonim Şirketinden; belirtilen kişilerin Digitürk aboneliğinin bulunup bulunmadığının, aboneliği bulunuyorsa bu aboneliği iptal ettirip ettirmediğinin, iptal ettirmiş ise hangi tarihte iptal ettirdiğinin sorularak, var ise müşteri hizmetleri ile yapılan görüşmenin çözümünün ve diğer bilgi ve belgelerin bir örneğinin istenilmesine karar verilmiştir.
Yukarıda belirtilen kurumlardan gelen bilgiler uyarınca; davacının kardeşinin de 2014-2015 eğitim öğretim dönemine kadar ortaöğretim döneminde kapatılan Özel Gündüzalp okuluna gittiği, annesi ve babasına ait Bank Asya kayıtlarının bulunduğu, babasının banka hesabının 09/06/2009 tarihinde açıldığı, annesinin hesabının ise 06/02/2015 tarihinde 50-TL yatırılarak açıldığı ve 13/11/2015 tarihinde söz konusu hesabın kapatıldığı, ... İçerik Hizmetleri ve Prodüksiyon Anonim Şirketinden gelen bilgide, babasına ait iki aboneliğin bulunduğu, bunları 29/11/2010 ve 10/12/2010 tarihlerinde kapattığı, kardeşinin ise internet üzerinden üyeliğinin bulunduğu ve bahse konu üyeliğin iptaline ilişkin herhangi bir başvurunun ellerinde bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda davalı idare tarafından yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen bilgiler ve Dairemizin 16/06/2022 tarihli ara kararı üzerine gelen cevaplar ile davacının istihdam edileceği hizmetin ve görevin niteliği, bu hizmetin sunulacağı birim olan Türk Silahlı Kuvvetlerinin önem ve özelliği dikkate alındığında dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 29/11/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.
