9 aydır uygulanmayan mahkeme kararı için Emniyet'e tavsiye kararı

İdarenin hizmet kusuru, verilen hizmetin geç işlemesi hiç işlememesi veya gerektiği gibi işlememesi sebeplerinden oluşmakta olup, bu nedenle tazminat sorumluluğu da doğabilmektedir. Mahkeme kararının yerine getirilmemiş olması mevzuata aykırılığın yanı sıra hizmetin hiç işlememesi nedeniyle idarenin kusurlu sorumluluğunu da ortaya çıkarmaktadır.

Yukarıda anlatılan hususlar neticesinde; idareden istenen bilgi ve belge cevabı da dikkate alınarak idare tarafından mahkeme kararına uyulmadığı, bu nedenle hizmet kusurunun ortaya çıktığı, mahkeme kararı nedeniyle başvuranın göreve iadesinin yapılması gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)

SAYI: 2023/2638-S.23.4466
BAŞVURU NO : 2023/681
KARAR TARİHİ: 03/03/2023

TAVSİYE KARARI

BAŞVURUYA KONU İDARE : EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

BAŞVURUNUN KONUSU    : Mahkeme Kararının Uygulanması

BAŞVURU TARİHİ    : 12/01/2023

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran Emniyet Genel Müdürlüğünde polis memuru olarak görev yapmaktayken 07.07.2021 tarihinde bakan oluruyla ihraç edildiğini, idare mahkemesine iptal davası açtığını, 31.05.2022 tarihinde iptal davasını kazandığını, kararın 23.11.2022 tarihinde istinaf mahkemesinde onandığı, aradan geçen zamana rağmen İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü’nün iade kararını uygulamadığını belirterek göreve iadesini talep etmektedir

II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. İçişleri Bakanlığının 31/01/2023 tarihli cevabi yazısı ve eklerinde özetle;
Başvuranın bu işlemin iptali talebiyle idare aleyhine açmış olduğu davada; 07.07.2021 tarihinde kamu görevinden çıkarılması işleminin iptali talebiyle açmış olduğu davada; Kocaeli 2. İdare Mahkemesince 31.05.2022 tarih ve E:    /    -K:    / sayılı “Dava Konusu İşlemin İptaline” ilişkin iptal kararı verildiği, bahse konu kararın uygulanması noktasında işlemlerin devam ettiği belirtilmiştir.

III. İLGİLİ MEVZUAT
3. 2709 sayılı T.C. Anayasasının “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”

4. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinde; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve
davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”

5. İdari Yargılama Usulü Kanununun “kararların sonuçları” başlıklı 28 inci maddesinde; “Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez.
Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemeleri kararlarına göre işlem tesis edilmeyen veya eylemde bulunulmayan hallerde idare aleyhine Danıştay ve ilgili idari mahkemede maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.
Mahkeme kararlarının süresi içinde kamu görevlilerince yerine getirilmemesi hâlinde tazminat davası ancak ilgili idare aleyhine açılabilir.”
Hükümleri mevcuttur.

IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ

6. Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; İdarece mahkeme kararının uygulanması yönünde Tavsiye Kararı verilmesi yönünde öneri Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme

7. Başvuran görevine son verilmesi hususunda idare tarafından yapılan işleme karşı İdare Mahkemesi tarafından verilen iptal kararının yerine getirilmesini ve göreve atanmayı talep etmektedir.

8. İdari Yargılama Usulü Kanununda mahkemeler tarafından verilen yürütmenin durdurulması kararları da dâhil olmak üzere idareye tebliğinden itibaren 30 gün içinde yerine getirilmesi gerektiği düzenlenmiştir. Başvuran hakkında görevine son verilmesi yönünde tesis edilen idari işlemin Kocaeli 2. İdare Mahkemesinin K:    / kararı ile iptal edildiği görülmüştür. Bu tarihe kadar da idare tarafından kararın halen yerine getirilmediği anlaşılmıştır.

9. İdarenin hizmet kusuru, verilen hizmetin geç işlemesi hiç işlememesi veya gerektiği gibi işlememesi sebeplerinden oluşmakta olup, bu nedenle tazminat sorumluluğu da doğabilmektedir. Mahkeme kararının yerine getirilmemiş olması mevzuata aykırılığın yanı sıra hizmetin hiç işlememesi nedeniyle idarenin kusurlu sorumluluğunu da ortaya çıkarmaktadır.

10. Yukarıda anlatılan hususlar neticesinde; idareden istenen bilgi ve belge cevabı da dikkate alınarak idare tarafından mahkeme kararına uyulmadığı, bu nedenle hizmet kusurunun ortaya çıktığı, mahkeme kararı nedeniyle başvuranın göreve iadesinin yapılması gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme

11. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; idare tarafından bu ilkelere uyulmadığı yönünde bir kanaate varılmamıştır.

VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
12. 14/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup, Ankara İdare Mahkemesinde yargı yolu açıktır.

VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN KABULÜNE;
Mahkeme kararına uyulması yönünde İÇİŞLERİ BAKANLIĞINA TAVSİYEDE
BULUNULMASINA;
Kararın BAŞVURANA ve İÇİŞLERİ BAKANLIĞINA TEBLİĞİNE,
6328 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, İÇİŞLERİ BAKANLIĞINCA bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.
Şeref MALKOÇ
Kamu Başdenetçisi
KARAR TARİHİ