İNDER: Çatı ve bodrum kat tapulandırılırsa kaçak yapılaşma önlenir

İstanbul’da riskli 1,5 milyon konut yer alırken, kentsel dönüşüm çalışmaları da devam ediyor. Bu süreçte uzlaşmada yaşanan sıkıntılar, dönüşümde yaşanan saha zorluklarından. Kentsel dönüşümde özellikle bahçe katı ve çatı katının pazarlık konusu olduğuna işaret eden İnşaatçılar ve Gayrimenkul Geliştiricileri Derneği (İNDER) Başkanı Engin Keçeli, dönüşüm projelerinde eklentilere tapu önerisinde bulundu. Keçeli, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Çatı katları ve bodrum katlarındaki çatı piyesi, kömürlük, depo gibi eklenti alanlar tapuya dönüştürülebilirse, bizim kentsel dönüşüm sürecinde elimizi güçlendirir. Çünkü dönüşümdeki paylaşımda güçlükler oluyor. İki tapu olursa o zaman hak sahiplerinin işini görmek açısından kolaylık olur. Çözüm için güzel bir formül. Kentsel dönüşüm sorunlarından bir tanesi bu: Tapulama sorunu. Çünkü biz, eklentilerle pazarlık yapıyoruz; o eklentiler tapuya dönüşürse çözüm daha kolay olacaktır. Bodrum katları da aynı şekilde eklenti yapıyoruz. Depo ve kömürlük gibi alanları… Bu alanlarda ekstra bir imar artışı yok, tapuya dönüşüm problemi var. Bu sorunun çözülmesi lazım. Bu alanlar tapulandırılırsa eklenti yerine kimlikli daireler oluşur.”

“Çatı eklentisine tapu elimizi güçlendirir”

Bakanlık tarafından da bu konular üzerinde çalışıldığına işaret eden Keçeli, “Bizim isteğimiz, bu alanların efektif kullanılması. Örneğin 10 daireli bir bina yapılıyor, her katta iki daire var, en üstte çatı katı… Yani o zaman 12 bağımsız bölüm tapulu oluyor. Çatı eklentisi tapulu olduğu zaman elinizi yüzde 10 daha güçlendiriyor” dedi.

Keçeli, bunun hem projelerin fizibilitesini artırması hem de kaçak yapılaşmayı önleyebileceğini belirterek, “Kentsel dönüşüm de kolaylaşır” önerisinde bulundu.

Sektöre ilişkin değerlendirmelerde bulunan Engin Keçeli, İNDER’in 2025 yılını kentsel dönüşüm, mevzuat iyileştirmeleri ve sektör standartlarının güçlendirilmesi alanlarında yoğun bir çalışmayla tamamladığını söyledi. 2025 yılı boyunca veri analizi ve fizibilite değerlendirme çalışmalarına odaklandıklarını belirten Keçeli, 2026 yılında ise kentsel dönüşümü Türkiye’nin en acil gündemi olarak konumlandırdıklarının altını çizdi.

Kentsel dönüşümün önemine dikkat çeken Keçeli, “Kentsel dönüşüm insanların keyfine bırakılacak bir sorun değil. Bugün dönüşmesi gereken milyonlarca konut var. Bir bina yıkılıp yeniden yapılabilir; ama bir mahallenin belleği, bir ailenin aidiyet duygusu kolayca yeniden inşa edilemez. Kentsel dönüşüm, bütün toplumsal boyutlarıyla ele alınmalı” değerlendirmesi yaptı.

“Tek kişilik hanelere 1+0’la yeni alternatif doğdu”

Bu yıl, sektörü doğrudan etkileyen önemli düzenlemelerin hayata geçtiği bir yıl olduğuna işaret eden Engin Keçeli, bu süreçte görüş ve önerileriyle aktif rol oynadıklarını belirterek şöyle devam etti:

“Bu sene 1+0 dairelerin yeniden yapılabilmesiyle artan tek kişilik haneler, öğrenciler ve dar gelirli vatandaşlar için yeni bir konut alternatifi doğdu. Müteahhit yeterlilik kriterlerinin güçlendirilmesiyle daha kurumsal, daha güçlü ve daha nitelikli bir müteahhitlik yapısının temelleri atıldı. İş sağlığı ve güvenliğinde yeni dönemin başlamasıyla tüm işyerlerine iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi zorunluluğu geldi. Biz de bu süreçte üyelerimizi hazırlamak için kapsamlı bilgilendirmeler yaptık. Tüm bu adımlar, sektörün hem denetlenebilirliğini artırırken kalite standartlarını da yukarı taşıdı.”

“2026’da dönüşümün sosyal boyutuna odaklanacağız”

İNDER’in, 2025 yılında kentsel dönüşümün hızlanması, sektör standartlarının güçlenmesi, mevzuatın iyileştirilmesi ve erişilebilir şehirler için yeni yaklaşımların geliştirilmesi doğrultusunda etkin bir yıl geçirdiğini belirten Keçeli, “2025 yılını veri analizi ve fizibilite değerlendirme yılı olarak belirlemiştik. Yıl boyunca çalışmalarımız bu yönde ilerledi. İnşaat sektörü Türkiye’de çok büyük bir sektör ve bundan ötürü hâlâ doğru verilere ulaşıp bunları analiz etmekte zorluklar var. 2026 yılı da kentsel dönüşümün sosyal ve kültürel boyutuna odaklanacağımız bir yıl olacak” dedi.

Derneğin güncellediği Müteahhit Seçme Rehberi’nin, hak sahiplerinin süreçte doğru kararlar verebilmesi için teknik yeterlilikten sözleşme kriterlerine kadar yol gösterici bir kaynak olduğunu dile getiren Keçeli, “Kentsel Dönüşüm: 10 Soru 10 Cevap” yayınıyla da vatandaşlara ve sektör temsilcilerine yol gösterici bir kaynak hazırlandığını anımsattı.

Hamide HANGÜL