Milyarlık vergi cezasını denetleyen memurlara 1 saat mesai için 145 lira ödeniyor!

Düzenleme genel ruhu itibarıyla vergilendirilmemiş alanın kalmaması ve kayıt dışının önüne geçilmesi üzerine kurulmuş durumda.

Yani bir yandan kayıtlı işletmeler, belge düzenlerini ve faaliyetlerini doğru düzgün yerine getiriyor mu? Konusuna bakılacak, bir yandan da kayıtlı olmadan faaliyet gösteren işletmelerin kayıt altına alınması sağlanacak.
Torba teklif içinde çok fazla kimsenin dikkatini çekmeyen denetimle ilgili bir madde var

Her ne kadar Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu denetim noktasında yapay zekadan da yararlanmak istediklerini belirtse de torba teklif içinde çok fazla kimsenin dikkatini çekmeyen denetimle ilgili bir madde var. Ki fonksiyonu itibarıyla aslında belki de düzenlemenin belkemiğini oluşturan en önemli madde diyebiliriz.

Teklifin 15’ inci maddesi “Fazla çalışma ücreti” başlığını taşıyor. Madde, Maliye’nin taşra teşkilatındaki memur, sözleşmeli personel, icra, tahsilat, yoklama ile yaygın ve yoğun vergi denetimi işlemlerini daire dışında yapan memurlara verilecek mesai ücretlerini düzenliyor.

Buraya kadar herşey normal diyebilirsiniz. Yani “ne var bunda, denetim yapacak elemanların, fazla çalışma ücretleri almaları kadar doğal olan bir şey yok” denilebilir.

Ancak bu maddede normal olmayan şey, binbir zorlukla denetim yapan, hatta yaşadığı şehirden kalkıp başka bir şehirde, misafirhanelerde kalarak denetim faaliyetlerini yürütmek zorunda olan Maliye emekçilerinin alacağı ek ücretin seviyesi.
Memurun 50 saat mesai için alacağı para 7 bin 261 lira

Maddeye göre bu denetim elemanlarına mesai saatleri dışında çalıştıkları her bir saat için memur aylık katsayısı ile 160 sayısının çarpımı sonucu bulunacak tutar ödenecek. İşinizi kolaylaştıralım, şu an memur aylık katsayısı 0.9077 ve bunu 160 ile çarptığınızda 145.23 liralık saat ücretine ulaşıyorsunuz. Bir memur bu şekilde ayda en fazla 50 saat mesai alabilecek ve onun da parasal karşılığı tam 7 bin 261 lira.

Evet kayıt dışının ekonominin en az yüzde 30’unu, hatta kimilerine göre yüzde 50’sinden fazlasını oluşturduğu bir dönemde, kayıt dışılığı tespit etmekle görevli memurlara verilecek saat ücreti 145.23 lira.

Kanun teklifinin etki analizine göre bu kapsamda çalışabilecek personel sayısı 4 bin ve bunlara verilecek fazla mesainin yıllık bütçeye etkisi 348.6 milyon lira seviyesinde.

Rakamın ne anlama geldiğinin daha kolay anlaşılabilmesi için bir süre önce kamuoyuna duyurulan naylon fatura operasyonunda sadece bir mükellefe milyarlarca liralık ceza kesildiğini hatırlayalım.

Yanı sıra sadece belge düzenine uymadıkları gerekçesiyle 2023 yılında mükelleflere kesilen vergi cezası 3 milyar 385 milyon lira, bu kalemde 2024 yılında şu ana kadar kesilen cezaların tutarı ise 1 milyar 516 milyon lira.

Sonuç itibarıyla milyarlarca liralık usulsüzlüğü ve kayıt dışılığı denetlemekle görevli memurlara bu denetim görevini yaparken saat başına 145. 23 lira (Yüzkırbeş lira 23 kuruş) ödenmesi, denetim için çıkılan yolda sağlanacak başarı seviyesi konusunda endişeleri de beraberinde getiriyor.

Hüseyin GÖKÇE / EKONOMİM