Kamuda 1 trilyon TL tasarruf, 300 milyar TL ek gelir mümkün

TEPAV bünyesinde yapılan bir araştırmada, 2024 için toplam 1 trilyon 45 milyar TL’lik tasarruf alanı olduğu, ayrıca alınacak tedbirlerle 300 milyar 309 milyon TL’lik gelir artışı sağlanabileceği kaydedildi.

Kamuda tasarruf programına yönelik olarak bugün saat 10:00'da Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın yapacağı açıklama beklenirken, TEPAV bünyesinde yapılan bir çalışmada, 2024 için toplamda 1 trilyon 45 milyar TL’lik tasarruf alanı olduğu, ayrıca alınacak tedbirlerle 300 milyar 309 milyon TL’lik bir gelir artışı sağlanabileceği kaydedildi. Ayrıca, kamu maliyesinde yapısal reform alanlarına öneriler de geliştirilerek, 2025-2027’i kapsayan üç yıllık dönem için bir yapısal düzenleme öneri paketi hazırlandı. Hakan Yılmaz tarafından yapılan çalışmada, “Önümüzdeki süreçte maliye politikasının odağında bütçe disiplini; iç talebin kontrolünde enfl asyon beklentilerinin daha hızlı düzelmesini ve TCMB’nin makul politika faizi patikasını, göreli düşük reel faizler ile kalıcı fiyat istikrarı ve sürdürülebilir büyüme hedefl erini destekleyecektir” denildi. Tedbir paketine y önelik çalışmada, mevcut görünümde bütçe harcamalarının tahminleri aşacağı ve 2,7 trilyon TL dolayındaki açı tahmininin, 3,4 trilyon TL’ye kadar çıkabileceği belirlendi. Buna karşılık, önerilen tedbirlerin alınmasıyla, GSYH’nin yüzde 8,3’ü kadar tahmin edilen bütçe açığının, GSYH’nin yüzde 5,8’ine kadar çekilmesinin mümkün olabileceği vurgulandı.

Gelir önlemleri

Çalışmada, 300 milyar 309 milyon TL’lik gelir artırıcı önlem alınabileceği belirtildi. Bu kapsamda, istisna ve muafiyetlerin gözen geçirilmesi, ekonomik dalgalanmadan az etkilenen sektörler için kurumlar vergisinin farklılaştırılması, imar ve değer artışlarıyla gayrimenkullerin yeniden değerlenerek gerçek değer üzerinden vergi, değerli konut vergisinin etkinleştirilmesi, SGK alacak tahsilatının iyileştirilmesi, belediyelerde emlak vergisinin etkinliğinin artırılması, belediyelerin aldığı maktu tutarların artırılması sayıldı.

 2025-2027 'de kamu maliyesinde iyileştirme için bir yapısal reform programı önerileri

* Büyük bakanlıkların hizmet programlarının yeniden gözden geçirilmesi.

* Bütçe hazırlama ve onay takviminin öne çekilmesi.

* Kamu ihale kanununun istisna ve muafiyetlerinin daraltılması.

* Kamu yatırım programının rasyonelleştirilmesi.

* Kamu-Özel İşbirliği projelerinin gözden geçirilmesi.

* Dış proje kredi ve hibe portföyünün geliştirilerek kısa dönemde kredi ve hibelerin artırılmaya çalışılması.

* Vergi sisteminde istisna ve muafiyetlerin gözden geçirilmesi.

* Gelir vergisi beyan sisteminin yerleştirilmesi.

* Tasarruf alanlarına yönelik ana unsurlar

* Sağlık ve bazı öncelikli alanlar dışında personel alımının 2024’te emekli olanların yüzde 25’i, 2025’te yüzde 50’si ile sınırlanması

* Yeni kiralama yapılmaması, danışmanlık hizmet alımlarında sınırlama ile bu kalemde yüzde 35-40 tasarruf sağlanabilir.

* Deprem, bakım onarım ve acil projeler dışında 2024 harcamalarında kesinti. Deprem hariç ihaleye çıkmamış işlerin durdurulması, hizmet bina ve çeşitli bina işlerinin durdurulması, ertelenebilecek yatırımların ertelenmesi.

* Bütçenin yüzde 35-40’ı olan cari transferlerde bütçe tahmininin aşılması sözkonusu. Her bir alt kalemdeki ertelenebilir kalemlerdeki kesintilerle yüzde 7 tasarruf yapılabilir, esnekliği olan harcamalarda da bazı ertelemeler yapılabilir.

* Sermaye transferleri kaleminde deprem hariç tutarların yüzde 15’i bloke edilebilir.

* Borç verme kaleminde 2023’te olduğu gibi deprem hariç ödemelerin yüzde 42’si kesilebilir.

Mehmet KAYA/EKONOMİM