Giyim sektöründe 'asgari ücret' krizi: İşten çıkarmalar yaşanacak

Yüksek enflasyonun bir getirisi olan asgari ücrete ara zam bu yıl da yapıldı. Yapılan ara zammın yansıması ise işvereni memnun etmedi. Geçtiğimiz aylarda Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya, hazır giyim ve tekstil sektöründe istihdam çıkışının son altı ayda 100 bini bulduğunu açıklamıştı. Kaya, bu kez asgari ücretteki artışın 'istihdamda çıkışa' sebep olacağının sinyalini verdi.

Ekonomim'de yer alan habere göre, hazır giyimde yılın ilk yarısında yaşanan ihracat kayıplarının yılın ikinci yarısında bir miktar daha hızlanacağı görüşünü dile getiren Kaya, finansman erişimin kolaylaşmaması ve sektörün yeterince desteklenmemesi halinde iş yeri kapamalarının ve istihdam kayıplarının kaçınılmaz olduğuna dikkat çekti.

ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ

Pandemi sonrası sektörde yaşanan yavaşlamaya dikkat çeken Kaya, özellikle ihracat pazarlarındaki enflasyon ve buna bağlı olarak alım gücünün düşmesiyle birlikte talebin de gerilediğini anlattı. Bu nedenle geçen yılı 21,2 milyar dolar olan sektör ihracatının ilk 5 ayda ihracatta değer bazında yüzde 5,2; adet bazında ise yüzde 13,5 düştüğünü kaydeden Kaya, ilk 6 ayın bu şekilde tamamlanacağını vurguladı. Kaya, sektörün yılı 19-20 milyar dolar bandında bir ihracatla kapatacağı, adet bazında kaybın da yüzde 15 civarında olacağı öngörüsünü paylaştı.

İŞÇİLİK MALİYETİ 800 DOLARI BULUYOR

Daralmanın tek sebebinin düşük talep olmadığına işaret eden Kaya, özellikle işçilik maliyetlerindeki artış ve her geçen gün kötüleşen finansman koşullarının da etkili olduğunu savundu. Yeni asgari ücretin dolar bazında geldiği seviyenin hazır giyim sektörünün rekabet koşullarını aşındıracağını ifade eden Kaya, yılbaşında 450 doların sıkıntı yarattığını ancak seçim sonrası kurda yaşanan hareketliliğin bir miktar nefes aldırdığını hatırlatarak, “Şimdi asgari ücretin neti 483 dolar, brütü ise 667 dolar... Ama yemek ve servis ücretinin bir çalışan için ortalama aylık 100 dolar olduğunu düşünürsek maliyet 767 dolara çıkıyor. Çocuklu kadın çalışanlar için yaptığımız kreş yardımı da hesaba katıldığında bu rakam 800 doları buluyor.

'İŞTEN ÇIKARMALAR YAŞANACAK'

Biz bu maliyetleri yaparken rekabet ettiğimiz ülkeler, özellikle Hindistan, Vietnam Kamboçya’da çalışan maliyeti 150-200. Hem hammadde hem işçilik avantajları var. Enerji kullanımı da bu ülkelerde bizden daha ucuz. Talepsizliğin yanında aslında ana sorun fiyat tutturamamak. Sektörümüz geçen sene itibarıyla tamam mı devam mı durumuna gelmişti. Şimdi firmaların bir karar vermesi gerekiyor. Koşullar düzelmezse iş yeri kapamaları ve işten çıkarmalar yaşanacak” diyerek tehlikeye dikkat çekti.

'ŞARTLAR DEĞİŞMEZSE HERKES ZARARLI ÇIKACAK'

Firmaların yola devam etmesi için basic işlerle uğraşmaması gerektiğini dile getiren Kaya, “Daha nitelikli, katma değerli işler yapmamız gerekiyor. Biraz daha fazla markalaşalım ve katma değerli işler yapalım. Adete değil birim fiyata oynayalım. Bu değişim ve dönüşüm sürecinde yeşil dönüşümü de başarıyla gerçekleştirirsek, çok başarılı olabiliriz. Ama bu zamana ve standartlara ayak uyduramazsak demode olacağız” dedi. Kaya, tüm şartlar değişmediği takdirde yaşanacak sermaye ve istihdam kaybından herkesin zararlı çıkacağını ifade etti.

SEKTÖRÜN TALEPLERİ

Kaya, sektörün taleplerini şu şekilde sıraladı: “Döviz, faiz ve fiyatlar üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması ve arz-talep dengesi içinde belirlenmesi sektörün toparlanma sürecini hızlandıracak öncelikli adımlar. Finansmana erişimin önünü açmak için kredi kullanımına getirilen kısıtlamaların azaltılması, kamu ve özel bankaların ihracat kredisi işlevlerinin yeniden artırılmasını bekliyoruz. Ayrıca yatırım teşviklerinde yeşil ve dijital dönüşüm ile otomasyon yatırımlarında mevcut firmalara yerinde teşvik verilmesi sektörümüze büyük bir ivme kazandırır. Bu da yılın son çeyreğinden itibaren bir toparlanma olmasını sağlar. Ayrıca istihdamı korumak için yıl sonuna kadar kısa çalışma ödeneği kullandırılması da nefes aldıracaktır.”