Özel okullardaki "fahiş fiyat" uygulamalarına karşı tavsiye kararı
Kamu Denetçiliği Kurumu, özel öğretim kurumlarının kademe başlangıç ücretleri ile eğitim dışında sunulan yemek, servis, takviye kursu, kırtasiye ve benzeri hizmetlerdeki fiyat artış oranlarının belirlenmesi konusunda düzenleme yapılması adına Milli Eğitim Bakanlığına tavsiye kararı verdi.
KDK'nın kararına göre, özel okulda eğitim gören bir öğrenci için 2023'te 169 bin lira olan kayıt yenileme ücreti, 2024-2025 eğitim öğretim dönemi için 350 bin liraya yükseltildi.
Eğitim öğretim ücretlerine MEB mevzuatında belirlenen üst sınırın çok üzerinde zam yapıldığını belirten bir veli, KDK'ya başvurdu.
Başvuruyu inceleyen KDK, okulun, eğitim hizmetleri ücretine Bakanlıkça belirlenen üst sınırdan zam yaptığını, ancak eğitim dışındaki yemek, servis, takviye kursu, kırtasiye gibi hizmetlerde ise yüzde 236'lık artış uyguladığını tespit etti.
KDK'nın bu kapsamda aldığı tavsiye kararında, hem özel öğretim kurumları tarafından sunulan eğitim dışı hizmetlerle ilgili fiyat artışlarına hem de ara sınıfların yanında ilkokul, ortaokul, lise gibi kademe başlangıç ücretlerine işaret edildi.
Bu çerçevede, özel öğretim kurumlarınca belirlenen kademe başlangıçları öğrenim ücretleri ve eğitim dışı hizmetlerle ilgili fiyat artışları için Milli Eğitim Bakanlığının denetimi ve sınırlamaları kapsamında yönetmelik düzenlemesi yapılması yönünde tavsiye kararı verildi.
Ayrıca, KDK, başvuruya konu okul hakkında da inceleme başlatılması gerektiği kanaatine vararak, tavsiye kararı örneğinin ilgili kurumlara gönderilmesini kararlaştırdı.
Kararın gerekçesinden
KDK'nın kararında, eğitim ve öğretim hizmetinin bir kamu hizmeti olduğu, hizmetin özel hukuk tüzel kişileri tarafından yerine getirilmesi halinde de idarenin denetim ve gözetim yetkisinin devam ettiği vurgulandı.
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nde, ücret artışlarına ilişkin düzenlemenin yer aldığı, başvuruya konu okulun eğitim ücretini burada belirtilen üst sınırdan yaptığı belirtilen kararda, eğitim dışındaki yemek, takviye kursu, kırtasiye, kıyafet, etüt ve diğer hizmetlere ise enflasyon oranının çok üzerinde artış uyguladığı bildirildi.
Özel öğretim kurumlarının, eğitim hizmetini salt bir ticari faaliyet alanı olarak görmelerinin, "kamu hizmetini ifa etme anlayışından uzaklaşma" anlamına geleceğine işaret edilen kararda, şunlara yer verildi:
"Eğitim hizmetlerinin ticarileşmesi kamu hizmeti anlayışıyla çelişebilecek bir duruma yol açmaktadır. Hukuki açıdan özel öğretim kurumları serbest ekonomik düzen içinde yer alsa dahi devletin eğitim hakkını koruma yükümlülüğü gereği özel öğretim kurumlarının eğitim hizmetini salt bir ticari faaliyet alanı olarak değerlendirmesine imkan verilmemesi gerekmektedir. Kanun, yönetmelik ve yargı kararlarında belirtilen kamu hizmetini ifa etme anlayışı uyarınca eğitim hizmeti, piyasa koşullarının değil; kamu yararının öncelikli olduğu bir kamu hizmeti alanıdır. Ayrıca bu kurumların faaliyetlerini sadece kazanç sağlamak için düzenleyemeyecekleri Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun 12. maddesinde açıkça belirtilmiştir."
