Facebook
Twitter
Whatsapp
Telegram
URL Kopyala
Belediye zabıta teşkilatının kuruluş, görev, yetki ve sorumluluklarını, zabıta memurlarının niteliklerini, görevde yükselme ve mesleki eğitimlerini, kıyafet ile çalışma usul ve esaslarını düzenleyen Belediye Zabıta Yönetmeliği uyarınca belediye zabıta teşkilatı personel kadro ve unvanları; Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslara göre belirlenmiş daire başkanı, zabıta müdürü, zabıta şube müdürü, zabıta amiri, zabıta komiseri ve zabıta memuru ünvanlı kadrolar ile hizmet için gerekli diğer kadrolardan oluşmaktadır. Dolayısıyla, söz konusu Yönetmelik hükümleri belediye zabıta teşkilatı personel kadro ve unvanları arasında sayılan “zabıta müdürü”nü de kapsamaktadır. Mezkur Yönetmeliğin “Görevde yükselme şartları” başlıklı 17 nci maddesinin birinci fıkrası ile “daire başkanı” ve “zabıta müdürü” dışındaki kadrolara yapılacak atamalardaki şartlar belirlenmiş, ikinci fıkrası ile ise “daire başkanı” ve “zabıta müdürü” dahil olmak üzere tüm zabıta teşkilatı için hüküm tesis edilmiştir.
Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin 17’nci maddesinin ikinci fıkrasında, “Belediyeler, atanılacak görevin niteliği itibariyle aranacak hizmet sürelerini, 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendi hükümlerine göre değerlendirerek kendi kurumlarında ve diğer kurumlarda geçen hizmet sürelerini dikkate alarak belirler. Bu sürelerin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olması şarttır. Ancak, yeni kurulan belediyeler ile görevde yükselmeyle ilgili ilanlara yeterli sayıda başvuru olmaması halinde en az iki yıl çalışmış olmak şartı aranmaz.” yer alan hükme göre zabıta müdürlüğüne atanma anında 657 sayılı Kanun’un 68/B maddesinde düzenlenen hizmet süresinin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olması gerekmektedir.
Rapor dosyası ve eklerinin incelenmesi sonucu, 12.09.2017 tarihinde açıktan Özel Kalem Müdürlüğü kadrosuna memur olarak atanan ...’ın 13.10.2017 tarihinde Şef kadrosuna, 31.12.2018 tarihinde zabıta müdürlüğü kadrosuna, bu atamadan 14 gün sonra ... tarihinde ise zabıta müdürlüğü kadrosundan işletme ve iştirakler müdürlüğü kadrosuna ataması yapıldığı görülmüştür
Hizmet cetveline göre zabıta teşkilatında çalışmışlığı olmayan ...’ın, hizmet süresinin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olma şartını taşımadığından zabıta müdürlüğü kadrosuna ve buradan da görevde yükselme sınavına tabi olan işletme ve iştirakler müdürlüğü kadrosuna görevde yükselme sınavına girmeksizin atanması mevzuata aykırıdır. Bu sebeple, ilgiliye mevzuat hükümlerine aykırı olarak atandığı müdür kadrosu için öngörülen gösterge, ek ödeme ile zam ve tazminat tutarlarının ödenmesi sonucu ... TL kamu zararına neden olunmuştur.
Dilekçiler, öğrenim durumu ve hizmet süresi itibarıyla 657 sayılı sayılı Kanunun 68/B maddesi şartlarını taşıyan ...'ın önce zabıta müdürü kadrosuna ve ardından da İşletme ve İştirakler Müdürü kadrosuna atanmasının mevzuata aykırılık teşkil etmediği ve kamu zararı oluşturmadığı ifade etmişlerse de; Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin 17’nci maddesinin ikinci fıkrasında, “Belediyeler, atanılacak görevin niteliği itibariyle aranacak hizmet sürelerini, 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendi hükümlerine göre değerlendirerek kendi kurumlarında ve diğer kurumlarda geçen hizmet sürelerini dikkate alarak belirler. Bu sürelerin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olması şarttır. Ancak, yeni kurulan belediyeler ile görevde yükselmeyle ilgili ilanlara yeterli sayıda başvuru olmaması halinde en az iki yıl çalışmış olmak şartı aranmaz.” yer alan hükme göre zabıta müdürlüğüne atanma anında 657 sayılı Kanun’un 68/B maddesinde düzenlenen hizmet süresinin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olması gerekmektedir.
Yılı: 2019
Dairesi: 6
Dosya No: 49474
Tutanak No: 52275
Tutanak Tarihi: 6.7.2022
Konu: Ek Gösterge, Ek Ödeme, Zam ve Tazminat
82 sayılı İlamın 3. Maddesiyle ... ... Belediyesinde şef kadrosunda görev yapan ...’ın, asaleten atanma şartlarını taşımadığı halde zabıta müdürlüğü kadrosuna, zabıta müdürlüğü kadrosundan da işletme ve iştirakler müdürlüğü kadrosuna atanması sonucu ilgiliye müdür kadrosunun gösterge, ek ödeme ile zam ve tazminat tutarlarının ödenmesi sonucu oluşan ... TL kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.
İlamda Üst Yönetici sıfatıyla sorumlu tutulan ...’ın Vekili Av. ...’ın temyiz dilekçesinde özetle;
... ... Belediyesinde şef kadrosunda görev yapan ...’ın, asaleten atanma şartlarını taşımadığı halde Zabıta Müdürü kadrosuna. Zabıta Müdürü kadrosundan da İşletme ve İştirakler Müdürü kadrosuna atanması neticesinde ilgiliye müdür kadrosunun gösterge, ek ödeme ile zam ve tazminat tutarlarının ödenmesi sonucu ... TL kamu zararına neden olunduğu iddiasına ilişkin karar haksız ve mesnetsiz olduğundan işbu dava kapsamında Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yoluna başvurma gereğinin hasıl olduğu, Sayıştay ilgili dairesince verilen karar hukuka aykırı olup iptalinin gerektiği, Şöyle ki;
...'a atandığı kadroya göre ücret ödemesi mevzuata uygun olarak yapıldığı ve kişinin atanmadan önce tedviren yürüttüğü görevleri sonrasında da atandığı kadronun görevlerini fiilen yaptığı, Bu nedenle kamu zararı olduğu iddia edilen tutarların kamu zararı değil, fiilen yapılan görev ve görevlerin karşılığı olduğu, Sayıştay Başkanlığı Daire Kararlarından 7. Daire, Karar No:50, İlam No:48, Tutanak Tarihi:26/11/2015 ve Karar Konusu: Personel Mevzuatı ile ilgili Kararlar, Konu: ZABITA MÜDÜRLÜĞÜNE ATAMA kararında da görüleceği üzere “………. Bu fıkra ile zabıta daire başkanlığı ve zabıta müdürlüğü için de 2 yıl zabıta teşkilatında çalışma şartı aranması gerekeceği ileri sürülemez. Dolayısıyla, Belediye Zabıta Yönetmeliğinin 2’nci fıkrasına dayanılarak zabıta müdürlüğüne atanacak personel için en az 2 vıl zabıta teşkilatında çalışmış olma şartı gerekmemektedir. Zira ilk fıkrada daire başkanı ve zabıta müdürü istisna tutulmuş, diğerleri içinse 17’nci maddede sayılan şartların aranacağı belirtilmiştir.” Denildiği, Yönetmeliğin ilgili hükmünden ve işbu Sayıştay raporuna karşı oyunu sunan üye ...'in gerekçesinden de anlaşılacağı üzere, daire başkanı ve zabıta müdürü unvanlarına yönelik atama şartlarının düzenlenmediği, Yönetmelikte yer alan bu düzenlemeyle daire başkanı ve zabıta müdürü unvanlarının görevde yükselme sistemine tabi olmadığı, 17. Maddenin ikinci fıkrasında aranılan özel şartların da, daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalar için aranması gereken şartlar olduğu, Dolayısıyla daire başkanı ve zabıta müdürü kadrolarına yapılacak atamalarda en az 2 yıl zabıta teşkilatında çalışma şartının aranmaması gerektiği,
Buna göre Öğrenim durumu ve hizmet süresi itibarıyla 657 sayılı Kanun’un 68/B maddesi şartlarını taşıyan ...'ın önce zabıta müdürü kadrosuna ve ardından da işletme ve iştirakler müdürü kadrosuna atanmasının mevzuata aykırılık teşkil etmediği ve kamu zararı oluşturmadığı,
Bununla beraber Sayıştay 6. Dairesinin aynı konuda ... Büyükşehir Belediyesindeki atama ile ilgili beraat kararı verdiği, ... Büyükşehir Belediyesinin 2018 yılı hesaplarının yargılanmasında Sayıştay 6. Dairesinin 14.06,2021 tarih ve 184 nolu ilamın 60 nolu sorgusu 26. Maddesinde Derince Belediyesinde Zabıta Müdürlüğüne atanan personelin daha sonra ... Büyükşehir Belediyesinde şube müdürlüğü kadrosuna atandığı, Denetçi tarafından kamu zararı çıkarıldığı, 6. Dairenin ise atamanın şube müdürlüğü kadrosuna yapılmış olmasına rağmen tazmin hükmü vermediği, Kaldı ki ...'ın atamasının zabıta müdürlüğünden şube müdürlüğüne değil, işletme ve iştirakler müdürlüğüne yapılan atama olduğu, bu müdürlüğün şube müdürlüğü değil, ilçe belediyesine ait müdürlük kadrosu olduğu,
İfade edilerek tazmin hükmünün kaldırılmasına veya aynı gerekçelerle bozulmasına karar verilmesi talep edilmektedir.
Harcama Yetkilisi (Ahiz) ... ile Diğer Sorumlu ...’un göndermiş olduğu aynı mahiyetteki temyiz dilekçesinde özetle;
1- SEVER YILDIRIMIN ZABITA MÜDÜRLÜĞÜ KADROSUNA ATANMASI MEVZUATA UYGUN OLDUĞU
Belediye Zabıta Yönetmeliğinin MADDE 17 —(1) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak âtamalarda aşağıdaki şartlar aranır... hükmü gereğince Zabıta Müdürlüğüne atanmada 657 sayılı Kanunun 68’inci maddesinin (B) bendinde dışında herhangi bir şart aranmadığından ve 657 sayılı Kânunun 68’inci maddesinin (B) bendindeki şartları taşıdığımdan dolayı Zabıta Müdürü kadrosuna yapılan atamanın yasa ve yönetmeliğe uygun olarak yapıldığı, Bu nedenle usule aykırı olarak yapıldığı değerlendirilen atamaların usulüne uygun olarak yapıldığı, liyakatini ortaya koyan belgeler, hizmet süresi, ilgili yasa ve yönetmelikler ve yargı kararıyla da ortaya koyulduğu, Dolayısıyla yapılan atamaların usulüne uygun olduğundan kamu zararının da oluşmadığı,
2- İZMİT İLÇE BELEDİYESİNİN SEHVEN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ GİBİ DEĞERLENDİRİLDİĞİ,
Şube Müdürlükleri kadrolarının Büyükşehir Belediyelerinde yer alan bir kadro olup, Daire Başkanı altında Şube Müdürü kadrosunun yer almakta ve görev yapmakta olduğu, İl ve İlçe belediyelerinde ise bu görevlendirmenin, Başkan Yardımcısı ve Zabıta Müdürü olarak yer almakta olduğu, Büyükşehirde yer alan Daire Başkanı ile İl ve İlçe Belediyelerinde yer alan Zabıta Müdürleri, Belediye Zabıta Yönetmeliğinin MADDE 17 deki atanma şartlarına uygun olduğu, Bu karışıklığın şâhsına gönderilen sorgu zarfı üzerine yazılan adres bilgisinde de görülmekte olduğu, Adres bilgisi: (….. ... ... Büyükşehir Belediyesi - ... olarak yazıldığı) ...’ın atamasının, Büyükşehir Belediyesi Zabıta Şube Müdürü kadrosuna değil, ... İlçe Belediyesi Zabıta Müdürü kadrosuna yapıldığı,
3- MÜDÜRLÜK ATAMASININ YÖNETMELİĞE UYGUN OLDUĞU
Atamanın yapıldığı tarihteki 04.07.2009 tarihli ve 27278 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin 20. Maddesinin (b) fıkrasında “(Değişik:RG-7/5/2014- 28993) Gruplar arası görevde yükselme niteliğindeki geçişler ve alt gruptan üst gruplara geçişler görevde yükselme sınavına tabidir. Mahalli idarelerde ve diğer kamu/kurum ve kuruluşlarında, daha önce bulunulan görevler ile, bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir,” hükmü gereğince Zabıta Müdürü kadrosundan aynı düzey görev olan İşletme ve İştirakler Müdürü kadrosuna yapılan atamanın yasa ve yönetmeliğe uygun olarak yapıldığı,
4- SAYTŞTAY 6. DAİRE AYNI KONUDA ... BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNDEKİ ATAMA İLE İLGİLİ BERAAT KARARI VERDİĞİ
... Büyükşehir Belediyesinin 2018 yılı hesaplarının yargılanmasında Sayıştay 6. Dairesinin 14.06.2021 tarih ve 184 nolu ilamının 60 nolu sorgusu ve 26. Maddesinde Derince Belediyesinde Zabıta Müdürlüğüne atanan personelin daha sonra ... Büyükşehir Belediyesinde Şube Müdürlüğü kadrosuna atandığı, Denetçi tarafından kamu zararı çıkarıldığı, 6. Daire ise atamanın şube müdürlüğü kadrosuna yapılmış olmasına rağmen tazmin hükmü vermediği,
Kaldı ki, ...’ın atamasının zabıta müdürlüğü kadrosundan şube müdürlüğü kadrosuna değil, İşletme ve iştirakler müdürlüğüne yapılan atama işlemi olduğu, Bu müdürlüğün şube müdürlüğü değil, ilçe belediyesine ait müdürlük kadrosu olduğu,
5- SAVCI MÜTAALASINDA KAMU ZARARI OLMADIĞININ BELİRTİLDİĞİ,
Yargılamaya Esas Rapor ile anılan Rapora ilişkin Savcı Mustafa İLHAN yazılı düşüncelerinde “...Ancak; zabıta müdürü unvanı görevde yükselme esaslarına tabi olmamakla birlikte bu kadroya yönelik atamalarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine uyulması gerektiği hususu açıktır.
Buna göre; öğrenim durumu ve hizmet süresi itibariyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68/B maddesi şartlarını taşıyan ...’ın önce zabıta müdürü kadrosuna ve ardından da İşletme ve İştirakler Müdürü kadrosuna atanmasının mevzuata aykırılık teşkil etmediği ve kamu zararı oluşturmadığı değerlendirilmektedir.
Açıklanan nedenlerle yapılan işlemin mevzuat hükümlerine uygun olarak gerçekleştirildiği düşünüldüğünden ilişiğinin bulunmadığına hükmedilmesinin uygun olacağı değerlendirilmekledir, "denildiği,
6- DAİRE KARARINA BİR ÜYENİN KARŞI OYUNUN YAPILAN İŞLEMİN UYGUN OLDUĞU VE KAMU ZARARI OLMADIĞI ŞEKLİNDE
Yargılamaya Esas Rapor ile anılan Rapora ilişkin Karşı Oy: Üye ... karşı oy gerekçesi olarak;” ...Yukarıda yer verilen Yönetmeliğin 17’nci maddesinin birinci fıkrasında, ‘’Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır…” denilerek zabıta şube müdürü, zabıta amiri ve zabıta komiserliğine atanmaya dair şartlara yer verilmiş; daire başkanı ve zabıta müdürü unvanlarına yönelik atama şartlan düzenlenmemiştir. Yönetmelikte yer alan bu düzenlemeyle daire başkam ve zabıta müdürü unvanlarının görevde yükselme sistemine tabi olmadığı anlaşılmaktadır.
17’nci maddenin ikinci fıkrasında aranılan özel şartlar da, zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atmalar için aranması gereken şartlardır. Dolayısıyla daire başkanı ve zabıta müdürü kadrolarına yapılacak atamalarda en az iki yıl zabıta teşkilatında çalışma şartının aranmaması gerektiği değerlendirilmektedir.
Buna göre; öğrenim durumu ve hizmet süresi itibariyle 657 sayılı Kanun’un 68/B maddesi şartlarını taşıyan ...’ın önce zabıta müdürü kadrosuna ve ardından da işletme ve iştirakler müdürü kadrosuna atanmasının mevzuata aykırılık teşkil etmediği ve kamu zararı oluşturmadığı değerlendirilmektedir.
Belirtilen gerekçelerle, konu hakkında ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmesi gerektiğinden çoğunluk görüşüne katılmıyorum.” Denilmekte olduğu,
Bunların haricinde 2019 SAYIŞTAY SORGUSU CEVABINI tekrar ettiği - Sayıştay 6. Dairenin 14.06.2021 tarih 184 nolu ilamının, 60 nolu sorgusunda olduğu gibi ve tüm bilgi, belge ve kararlar itibari ile ...’ın görevde yükselme ve atama işlemlerinde yasa ve yönetmeliğe aykırılık bulunmadığını,
İfade edilerek tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi talep edilmektedir.
Başsavcılık mütalaasında;
“Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerle dilekçede yer alan hususların incelenmesi sonucunda; ... ... Belediyesinde şef kadrosunda görev yapan ...'ın, zabıta müdürlüğü kadrosuna, zabıta müdürlüğü kadrosundan da işletme ve iştirakler müdürlüğü kadrosuna atanması sonucu ilgiliye atandığı görevin özlük haklarının ödendiği anlaşılmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanununun 51 nci maddesinin üçüncü fıkrası "Belediye zabıta teşkilâtının çalışma usûl ve esasları, çalışanların görev ve yetkileri, memurluğa alınması için taşımaları gereken nitelikler, alacakları meslek içi eğitim, görevde yükselme, giyecekleri kıyafet ve savunma amaçlı olarak kullanacakları aletler ile zabıta teşkilâtında hizmet gereklerine göre oluşturulacak birimler, İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Belediye, bu yönetmeliğe aykırı olmamak üzere ek düzenlemeler yapabilir..." hükmüne amirdir. Bu hükme dayanılarak çıkarılan, 11.04.2007 tarihli ve 26490 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan
Belediye Zabıta Yönetmeliğinin "Görevde yükselme şartları" başlıklı 17 nci maddesinde;
"MADDE 17 - (1) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır.
a) Zabıta şube müdürlüğüne atanabilmek için;
b) Zabıta amirliğine atanabilmek için;
c) Zabıta komiserliğine atanabilmek için;
şartları aranır.
(2) Belediyeler, atanılacak görevin niteliği itibariyle aranacak hizmet sürelerini, 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendi hükümlerine göre değerlendirerek kendi kurumlarında ve diğer kurumlarda geçen hizmet sürelerini dikkate alarak belirlerler. Bu sürelerin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olması şarttır. Ancak, yeni kurulan belediyeler ile görevde yükselmeyle ilgili ilanlara başvuru olmaması halinde en az iki yıl çalışmış olmak şartı aranmaz."
Denilmektedir.
Yukarıda yer verilen Yönetmeliğin 17 nci maddesinin birinci fıkrasında, "Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır…… " denilerek; zabıta şube müdürü, zabıta amiri ve zabıta komiserliğine atanmaya dair şartlara yer verilmiş; daire başkanı ve zabıta müdürü unvanlarına yönelik atama şartları düzenlenmemiştir. Yönetmelikte yer alan bu düzenlemeyle daire başkanı ve zabıta müdürü unvanlarının görevde yükselme sistemine tabi olmadığı anlaşılmaktadır.
17 nci maddenin ikinci fıkrasında aranılan özel şartlar da, daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalar için aranması gereken şartlardır. Dolayısıyla daire başkanı ve zabıta müdürü kadrolarına yapılacak atamalarda en az iki yıl zabıta teşkilatında çalışma şartının aranmaması gerektiği değerlendirilmektedir.
Ancak; zabıta müdürü unvanı görevde yükselme esaslarına tabi olmamakla birlikte bu kadroya yönelik atamalarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine uyulması gerektiği hususu da açıktır.
Yine, Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin "Tanımlar" başlıklı 4 üncü maddesinin "c" bendinde aynı düzey görev tanımı yapılmıştır. Bu tanıma göre "Hiyerarşi, görev, yetki ve sorumluluk açısından aynı grupta ya da grup içinde alt gruplar olması halinde aynı alt grupta gösterilen görevleri," ifadesi yer aldığından zabıta müdürü görevini ifa eden kişinin daha sonra farklı müdürlüklerde görev yapması eşit görev niteliğinde olup, görevde yükselme niteliği taşımadığından mevzuata uygun işlem yapıldığı düşünülmektedir.
Buna göre; öğrenim durumu ve hizmet süresi itibarıyla 657 sayılı sayılı Kanunun 68/B maddesi şartlarını taşıyan ...'ın önce zabıta müdürü kadrosuna ve ardından da İşletme ve İştirakler Müdürü kadrosuna atanmasının mevzuata aykırılık teşkil etmediği ve kamu zararı oluşturmadığı değerlendirildiğinden dilekçinin temyiz talebinin kabul edilerek Daire kararının kaldırılmasının uygun olacağı mütalaa olunmaktadır.
Arz olunur.” Denilmektedir.
Duruşma talebinde bulunan ... Vekili Av. ... ve ... duruşma gününe ilişkin tebligat yapılmasına rağmen duruşmaya katılmamıştır.
Duruşma talebinde bulunan ... ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
82 sayılı İlamın 3. Maddesiyle ... ... Belediyesinde şef kadrosunda görev yapan ...’ın, asaleten atanma şartlarını taşımadığı halde zabıta müdürlüğü kadrosuna, zabıta müdürlüğü kadrosundan da işletme ve iştirakler müdürlüğü kadrosuna atanması sonucu ilgiliye müdür kadrosunun gösterge, ek ödeme ile zam ve tazminat tutarlarının ödenmesi sonucu oluşan ... TL kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.
04.07.2009 tarihli ve 27278 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin “Görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi kadrolar” başlıklı 5’inci maddesinde müdür ve şube müdürü gibi kadroların da yer aldığı bazı kadrolar görevde yükselmeye tabi kadrolar olarak sayılmış, 6’ncı maddesinde görevde yükselme suretiyle atanacaklarda görevde yükselme sınavında başarılı olmanın şart olduğu belirtilmiş, 10’uncu maddesinde ise, “Müdür, şube müdürü ve bunlarla aynı düzeydeki görevlere görevde yükselme suretiyle atanacakların yazılı ve sözlü sınavda; diğer görevlere görevde yükselme suretiyle atanacak personelin ise yazılı sınavda başarılı olmaları gerekir” denilmiştir.
Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin “Zabıta ve itfaiye personeli” başlıklı 21’inci maddesinde, “Zabıta ve itfaiye personelinin görevde yükselme işlemleri, ilgili mevzuat hükümlerine göre yürütülür.” hükmü yer almıştır.
11.04.2007 gün ve 26490 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin; “Görevde Yükselme Esasları” başlıklı beşinci bölümünün “Görevde yükselme şartları” başlıklı 17’nci maddesinde,
“(1) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır.
a) Zabıta şube müdürlüğüne atanabilmek için;
1) Meslekle ilgili yüksek öğrenimi bitirmesi veya en az 4 yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak,
2) En az iki yıl zabıta amiri olarak çalışmış olmak,
3) 1-4 dereceli kadrolara atanmak için 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen süre kadar hizmeti bulunmak,
4) Son üç yıllık sicil notu ortalaması en az iyi derecede olmak,
5) Görevde yükselme sınavında başarılı olmak,
6) Kadro durumu elverişli olmak,
… şartları aranır.
(2) Belediyeler, atanılacak görevin niteliği itibariyle aranacak hizmet sürelerini, 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendi hükümlerine göre değerlendirerek kendi kurumlarında ve diğer kurumlarda geçen hizmet sürelerini dikkate alarak belirlerler. Bu sürelerin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olması şarttır. Ancak, yeni kurulan belediyeler ile görevde yükselmeyle ilgili ilanlara başvuru olmaması halinde en az iki yıl çalışmış olmak şartı aranmaz.”, denilmektedir.
Belediye zabıta teşkilatının kuruluş, görev, yetki ve sorumluluklarını, zabıta memurlarının niteliklerini, görevde yükselme ve mesleki eğitimlerini, kıyafet ile çalışma usul ve esaslarını düzenleyen Belediye Zabıta Yönetmeliği uyarınca belediye zabıta teşkilatı personel kadro ve unvanları; Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslara göre belirlenmiş daire başkanı, zabıta müdürü, zabıta şube müdürü, zabıta amiri, zabıta komiseri ve zabıta memuru ünvanlı kadrolar ile hizmet için gerekli diğer kadrolardan oluşmaktadır. Dolayısıyla, söz konusu Yönetmelik hükümleri belediye zabıta teşkilatı personel kadro ve unvanları arasında sayılan “zabıta müdürü”nü de kapsamaktadır. Mezkur Yönetmeliğin “Görevde yükselme şartları” başlıklı 17 nci maddesinin birinci fıkrası ile “daire başkanı” ve “zabıta müdürü” dışındaki kadrolara yapılacak atamalardaki şartlar belirlenmiş, ikinci fıkrası ile ise “daire başkanı” ve “zabıta müdürü” dahil olmak üzere tüm zabıta teşkilatı için hüküm tesis edilmiştir.
Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin 17’nci maddesinin ikinci fıkrasında, “Belediyeler, atanılacak görevin niteliği itibariyle aranacak hizmet sürelerini, 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendi hükümlerine göre değerlendirerek kendi kurumlarında ve diğer kurumlarda geçen hizmet sürelerini dikkate alarak belirler. Bu sürelerin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olması şarttır. Ancak, yeni kurulan belediyeler ile görevde yükselmeyle ilgili ilanlara yeterli sayıda başvuru olmaması halinde en az iki yıl çalışmış olmak şartı aranmaz.” yer alan hükme göre zabıta müdürlüğüne atanma anında 657 sayılı Kanun’un 68/B maddesinde düzenlenen hizmet süresinin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olması gerekmektedir.
Rapor dosyası ve eklerinin incelenmesi sonucu, 12.09.2017 tarihinde açıktan Özel Kalem Müdürlüğü kadrosuna memur olarak atanan ...’ın 13.10.2017 tarihinde Şef kadrosuna, 31.12.2018 tarihinde zabıta müdürlüğü kadrosuna, bu atamadan 14 gün sonra ... tarihinde ise zabıta müdürlüğü kadrosundan işletme ve iştirakler müdürlüğü kadrosuna ataması yapıldığı görülmüştür
Hizmet cetveline göre zabıta teşkilatında çalışmışlığı olmayan ...’ın, hizmet süresinin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olma şartını taşımadığından zabıta müdürlüğü kadrosuna ve buradan da görevde yükselme sınavına tabi olan işletme ve iştirakler müdürlüğü kadrosuna görevde yükselme sınavına girmeksizin atanması mevzuata aykırıdır. Bu sebeple, ilgiliye mevzuat hükümlerine aykırı olarak atandığı müdür kadrosu için öngörülen gösterge, ek ödeme ile zam ve tazminat tutarlarının ödenmesi sonucu ... TL kamu zararına neden olunmuştur.
Dilekçiler, öğrenim durumu ve hizmet süresi itibarıyla 657 sayılı sayılı Kanunun 68/B maddesi şartlarını taşıyan ...'ın önce zabıta müdürü kadrosuna ve ardından da İşletme ve İştirakler Müdürü kadrosuna atanmasının mevzuata aykırılık teşkil etmediği ve kamu zararı oluşturmadığı ifade etmişlerse de; Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin 17’nci maddesinin ikinci fıkrasında, “Belediyeler, atanılacak görevin niteliği itibariyle aranacak hizmet sürelerini, 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendi hükümlerine göre değerlendirerek kendi kurumlarında ve diğer kurumlarda geçen hizmet sürelerini dikkate alarak belirler. Bu sürelerin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olması şarttır. Ancak, yeni kurulan belediyeler ile görevde yükselmeyle ilgili ilanlara yeterli sayıda başvuru olmaması halinde en az iki yıl çalışmış olmak şartı aranmaz.” yer alan hükme göre zabıta müdürlüğüne atanma anında 657 sayılı Kanun’un 68/B maddesinde düzenlenen hizmet süresinin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olması gerekmektedir.
Bu itibarla; sorumlu iddialarının reddedilerek, yukarıda sayılı mevzuat hükümlerine aykırı atama yapılması sonucu kamu zararına neden olunduğundan 82 sayılı İlamın 3. Maddesiyle verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE (Üye ... ve Üye ...’ın aşağıda yazılı ilave görüşleri ile …. Daire Başkanı ..., Üye ..., Üye ..., Üye ..., Üye ...’un aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı) oyçokluğu ile,
06.07.2022 tarihinde karar verildi.
İlave gerekçe:
Üye ...’in ilave gerekçesi:
Esas yönünden verilen Kurul kararına katılmakla birlikte sorumluluk yönünden;
Harcama yetkililerinin ve gerçekleştirme görevlilerinin harcama sürecindeki görev ve sorumlulukları 5018 sayılı Kanunu’nun 32 ve 33’üncü maddelerinde düzenlenmiştir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunun “Harcama Talimatı ve Sorumluluk” başlıklı 32 nci maddesinde;
“Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır. Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, Ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.”,
“Giderlerin Gerçekleştirilmesi” başlıklı 33 ncü maddesinde;
“Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır. Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.” hükümlerine yer verilmiştir.
Yine, aynı Kanunun 55 ve devamı maddelerinde kamu idarelerinin iç kontrol sistemlerini oluşturmaları öngörülmüş ve bu çerçevede harcama birimlerinin yapılan mali işlemler üzerinde gerçekleştirecekleri kontroller açıklanmış olup, harcama birimlerinin asgari yapmaları gereken kontroller, malî hizmetler birimi tarafından ön malî kontrole tâbi tutulacak malî karar ve işlemlerin usûl ve esasları ile ön malî kontrole ilişkin standart ve yöntemler Maliye Bakanlığınca belirleneceği hükme bağlanmıştır.
Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar'ın 10 uncu maddesinde, ön mali kontrol işleminin harcama birimleri tarafından da yerine getirileceği belirtilerek, gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin mali karar ve işlemlerin harcama birimi tarafından mali mevzuat hükümlerine uygunluk yönüyle kontrol edileceği,
Usul ve Esasların 12 nci maddesinde de, süreç kontrolünün nasıl yapılacağı belirtilerek, mali işlemlerin yürütülmesinde görev alanların yapacakları işlemden önceki işleri de kontrol edecekleri, ödeme emrini düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlilerinin de ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön mali kontrol işlemini yapacakları belirtilmektedir.
Yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerinden, her bir harcamanın harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisi tarafından süreç kontrolü çerçevesinde yapılan işlemlerin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olup olmadıkları ön mali kontrole tabi tutularak kontrol edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Sayıştay Genel Kurulunun 14.06.2007/5189-1 sayılı Kararının “sorumlular” başlıklı 3 üncü bölümünde, harcama yetkililerinin ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumlulukları açıklanmış olup; ödeme emri belgesini düzenlemekle görevlendirilmiş gerçekleştirme görevlilerinin düzenlediği belge ile birlikte harcama sürecindeki diğer belgelerin doğruluğundan ve mevzuata uygunluğundan harcama yetkilisi ile birlikte sorumlu tutulması gerektiği belirtilmiştir.
5018 sayılı Kanun ve yukarıda belirtilen Sayıştay Genel Kurul Kararı uyarınca, harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlileri, giderin gerçekleştirilmesi ve harcamanın yapılması süreçlerinde, mevzuata uygunluk açısından kontrolleri sağlamakla yükümlüdürler. Yapılacak harcama, nitelik itibariyle hukuka aykırı nitelik taşıyorsa, söz konusu işlemleri yapmaktan kaçınmak durumundadırlar.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında, Gerçekleştirme Görevlilerinin de sorumlu tutulması gerekir.
Üye ...’ın ilave gerekçesi:
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 51’inci maddesinin üçüncü fıkrası, “Belediye zabıta teşkilâtının çalışma usûl ve esasları, çalışanların görev ve yetkileri, memurluğa alınması için taşımaları gereken nitelikler, alacakları meslek içi eğitim, görevde yükselme, giyecekleri kıyafet ve savunma amaçlı olarak kullanacakları aletler ile zabıta teşkilâtında hizmet gereklerine göre oluşturulacak birimler, İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Belediye, bu yönetmeliğe aykırı olmamak üzere ek düzenlemeler yapabilir…” hükmüne amirdir.
Bu hükme dayanılarak çıkarılan, 11.04.2007 tarihli ve 26490 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin “Görevde yükselme şartları” başlıklı 17’nci maddesinde,
“(1) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır.
a) Zabıta şube müdürlüğüne atanabilmek için;
1) Meslekle ilgili yüksek öğrenimi bitirmesi veya en az 4 yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak,
2) En az iki yıl zabıta amiri olarak çalışmış olmak,
3) 1-4 dereceli kadrolara atanmak için 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen süre kadar hizmeti bulunmak,
4) Son üç yıllık sicil notu ortalaması en az iyi derecede olmak,
5) Görevde yükselme sınavında başarılı olmak,
6) Kadro durumu elverişli olmak, … şartları aranır.
(2) Belediyeler, atanılacak görevin niteliği itibariyle aranacak hizmet sürelerini, 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendi hükümlerine göre değerlendirerek kendi kurumlarında ve diğer kurumlarda geçen hizmet sürelerini dikkate alarak belirlerler. Bu sürelerin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olması şarttır. Ancak, yeni kurulan belediyeler ile görevde yükselmeyle ilgili ilanlara başvuru olmaması halinde en az iki yıl çalışmış olmak şartı aranmaz.” denilmektedir.
Yukarıda yer verilen Yönetmeliğin 17’nci maddesinin birinci fıkrasında, “Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır.…” denilerek zabıta şube müdürü, zabıta amiri ve zabıta komiserliğine atanmaya dair şartlara yer verilmiş; daire başkanı ve zabıta müdürü unvanlarına yönelik atama şartları düzenlenmemiştir. Yönetmelikte yer alan bu düzenlemeyle daire başkanı ve zabıta müdürü unvanlarının görevde yükselme sistemine tabi olmadığı anlaşılmaktadır.
17’nci maddenin ikinci fıkrasında aranılan özel şartlar da, daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalar için aranması gereken şartlardır. Dolayısıyla daire başkanı ve zabıta müdürü kadrolarına yapılacak atamalarda en az iki yıl zabıta teşkilatında çalışma şartının aranmaması gerektiği değerlendirilmektedir.
Ancak bahse konu olayda 12.09.2017 tarihinde açıktan Özel Kalem Müdürlüğü kadrosuna memur olarak atanan ...’ın 13.10.2017 tarihinde Şef kadrosuna, 31.12.2018 tarihinde zabıta müdürlüğü kadrosuna, bu atamadan 14 gün sonra ... tarihinde ise zabıta müdürlüğü kadrosundan işletme ve iştirakler müdürlüğü kadrosuna ataması yapıldığı görülmüştür.
Zabıta müdürü unvanı görevde yükselme esaslarına tabi olmamakla birlikte ... zabıta müdürlüğü kadrosuna atandıktan 14 gün gibi kısa bir süre sonra işletme ve iştirakler müdürlüğü kadrosuna atanmıştır. Zabıta müdürlüğü kadrosu görevde yükselme sistemine tabi değildir, ancak zabıta müdürlüğü kadrosu için tanınan istisnai durum, başka müdürlüğe atanmak için ara basamak olarak kullanılmıştır.
Bu nedenle, daire ilamının tasdiki gerekir.
Karşı oy gerekçesi
…. Daire Başkanı ..., Üye ..., Üye ..., Üye ..., Üye ...’un karşı oy gerekçesi:
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 51’inci maddesinin üçüncü fıkrası, “Belediye zabıta teşkilâtının çalışma usûl ve esasları, çalışanların görev ve yetkileri, memurluğa alınması için taşımaları gereken nitelikler, alacakları meslek içi eğitim, görevde yükselme, giyecekleri kıyafet ve savunma amaçlı olarak kullanacakları aletler ile zabıta teşkilâtında hizmet gereklerine göre oluşturulacak birimler, İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Belediye, bu yönetmeliğe aykırı olmamak üzere ek düzenlemeler yapabilir…” hükmüne amirdir.
Bu hükme dayanılarak çıkarılan, 11.04.2007 tarihli ve 26490 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin “Görevde yükselme şartları” başlıklı 17’nci maddesinde;
“(1) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır.
a) Zabıta şube müdürlüğüne atanabilmek için;
1) Meslekle ilgili yüksek öğrenimi bitirmesi veya en az 4 yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak,
2) En az iki yıl zabıta amiri olarak çalışmış olmak,
3) 1-4 dereceli kadrolara atanmak için 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen süre kadar hizmeti bulunmak,
4) Son üç yıllık sicil notu ortalaması en az iyi derecede olmak,
5) Görevde yükselme sınavında başarılı olmak,
6) Kadro durumu elverişli olmak, … şartları aranır.
(2) Belediyeler, atanılacak görevin niteliği itibariyle aranacak hizmet sürelerini, 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendi hükümlerine göre değerlendirerek kendi kurumlarında ve diğer kurumlarda geçen hizmet sürelerini dikkate alarak belirlerler. Bu sürelerin en az iki yılının zabıta teşkilatında geçmiş olması şarttır. Ancak, yeni kurulan belediyeler ile görevde yükselmeyle ilgili ilanlara başvuru olmaması halinde en az iki yıl çalışmış olmak şartı aranmaz.” denilmektedir.
Yukarıda yer verilen Yönetmeliğin 17’nci maddesinin birinci fıkrasında, “Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır.…” denilerek zabıta şube müdürü, zabıta amiri ve zabıta komiserliğine atanmaya dair şartlara yer verilmiş; daire başkanı ve zabıta müdürü unvanlarına yönelik atama şartları düzenlenmemiştir. Yönetmelikte yer alan bu düzenlemeyle daire başkanı ve zabıta müdürü unvanlarının görevde yükselme sistemine tabi olmadığı anlaşılmaktadır. 17’nci maddenin ikinci fıkrasında aranılan özel şartlar da, daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalar için aranması gereken şartlardır. Dolayısıyla daire başkanı ve zabıta müdürü kadrolarına yapılacak atamalarda en az iki yıl zabıta teşkilatında çalışma şartının aranmaması gerektiği değerlendirilmektedir. Ancak; zabıta müdürü unvanı görevde yükselme esaslarına tabi olmamakla birlikte bu kadroya yönelik atamalarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine uyulması gerektiği hususu da açıktır.
Buna göre; öğrenim durumu ve hizmet süresi itibarıyla 657 sayılı Kanun’un 68/B maddesi şartlarını taşıyan ...’ın önce zabıta müdürü kadrosuna ve ardından da işletme ve iştirakler müdürü kadrosuna atanmasının mevzuata aykırılık teşkil etmediği ve kamu zararı oluşturmadığı değerlendirilmektedir. Belirtilen gerekçelerle, daire kararının kaldırılması gerekir.
