Veteriner hekimler özlük hak kayıpları için neleri talep ediyor?

Veteriner hekimler, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre sağlık hizmetleri sınıfında yer almalarına rağmen, özlük hakları konusunda diğer sağlık çalışanlarına tanınan birçok haktan mahrum bırakılmaktadır. Aşağıda, bu kayıpların temel nedenleri ve öne çıkan sorunlar özetlenmiştir:

Fiili Hizmet Zammı (Yıpranma Payı) Kaldırılması: Veteriner hekimler, 2008 yılına kadar yılda 2 ay fiili hizmet zammı almaktaydı. Ancak bu hak, yasa değişikliği ile kaldırılmıştır. Mesleklerinin 300’den fazla zoonotik hastalık riski ve zorlu çalışma koşulları (köy, ahır vb.) göz önüne alındığında, bu kaybın telafisi talep edilmektedir.

Ek Gösterge ve Emekli Maaşları: 7146 sayılı Kanun ile ek ödeme göstergeleri düzenlenmiş, ancak veteriner hekimler bu kapsamdan hariç tutulmuştur. Bu durum, emekli maaşlarında ciddi kayıplara yol açmaktadır. Mevcut emeklilik sistemi, veteriner hekimlerin mesleki risklerini ve çalışma koşullarını yeterince dikkate almamaktadır.

Sağlıkta Şiddet Yasası Kapsamı Dışında Kalma: Veteriner hekimler, sağlık çalışanlarına yönelik şiddeti önlemeyi amaçlayan yasal düzenlemelere dahil edilmemektedir. Mesleklerini icra ederken fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kalmalarına rağmen, bu konuda yeterli koruma sağlanmamaktadır.

Meslek Hastalığı Tazminatı Eksikliği: Zoonotik hastalıklara maruz kalma riski yüksek olmasına rağmen, veteriner hekimlerin meslek hastalıkları kapsamında değerlendirilmesi için herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ayrıca, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre “az tehlikeli” sınıfta yer almaları, mesleki risklerin göz ardı edildiğini göstermektedir.

Uzmanlık Haklarının Uygulanmaması: Veteriner hekimlerin uzmanlık eğitimi almalarına rağmen, bu unvanın özlük haklarına yansıması sınırlıdır. Örneğin, uzman veteriner hekimler, diğer meslek gruplarına tanınan “kariyer uzmanı” haklarından faydalanamamaktadır. Uzmanlık yönetmeliklerinin uygulanmasında da aksaklıklar yaşanmaktadır.

Sağlık Çalışanı Statüsünün Tanınmaması: Veteriner hekimler, kanunen sağlık hizmetleri sınıfında yer almasına rağmen, özlük hakları iyileştirmelerinde genellikle “sağlık çalışanı” olarak kabul edilmemektedir. Bu durum, pandemi döneminde sağlanan geçici desteklerden bile yararlanamamalarına neden olmuştur.

Düşük Emekli Maaşları ve Ekonomik Mağduriyet: Emekli veteriner hekimler, düşük maaşlar nedeniyle açlık sınırında yaşamaktadır. Bu durum, yıllarca mesleğe hizmet etmiş meslek mensupları için ciddi bir haksızlık olarak değerlendirilmektedir.

Eğitim ve İstihdam Sorunları: İhtiyaçtan fazla veteriner fakültesinin açılması, eğitim kalitesini düşürmüş ve genç veteriner hekimlerin iş güvencesini ortadan kaldırmıştır. Kamuda yeterli istihdam sağlanmaması da mesleki sorunları derinleştirmektedir.

Talepler ve Çözüm Önerileri

Veteriner hekimler, aşağıdaki taleplerle özlük haklarının iyileştirilmesini talep etmektedir:

Fiili hizmet zammının yeniden uygulanması.

Ek gösterge düzenlemelerine dahil edilme.

Sağlıkta Şiddet Yasası kapsamına alınma.

Meslek hastalıkları için tazminat düzenlemesi.

Uzman veteriner hekimlerin “kariyer uzmanı” statüsüne alınması.

Eğitim ve istihdam politikalarının iyileştirilmesi.

Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) ve çeşitli meslek odaları, bu sorunların çözümü için TBMM’de ve kamuoyunda farkındalık oluşturmaya çalışmaktadır. Örneğin, 26 Nisan 2025’te Ankara’da düzenlenen etkinlikte, veteriner hekimler hak kayıplarını yüksek sesle dile getirmiştir. Ayrıca, CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer gibi siyasiler, veteriner hekimlerin sorunlarını Meclis gündemine taşımaktadır.

Sonuç

Veteriner hekimlerin özlük hakları kayıpları, hem mesleki hem de toplumsal açıdan ciddi bir sorun teşkil etmektedir. Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olarak değerlendirilen bu ayrımcılığın giderilmesi, veteriner hekimlerin hayvan, çevre ve halk sağlığına katkılarını sürdürebilmeleri için elzemdir. Sorunların çözümü için yasal düzenlemeler ve siyasi irade gereklidir.