Facebook
Twitter
Whatsapp
Telegram
URL Kopyala
Bahsedilen ek koşulların genel nitelikteki koşullar olduğu anlaşılmaktadır. Bu kapsamda, doktor öğretim üyesi kadrolarına yapılacak atamalar için 2547 sayılı Kanunda belirtilen koşulların dışında, üniversitelerin senatoları tarafından, anılan kadrolara yapılacak atamalar için belirlenen ve yasada yer almayan genel ve objektif nitelikteki ek kriterler için Yükseköğretim Kurulunun onayının alınması zorunludur, ancak, üniversiteler tarafından ilan edilen bir kadro için, ihtiyaç ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak getirilen özel ve ilan edilen kadroya özgü, spesifik koşulların ise, Yükseköğretim Kurulu'nun onayına tabi olmadığı kuşkusuzdur. Ayrıca üniversitelerce ilan edilen kadrolar için anabilim dalı başkanlığının görüş ve önerisine başvurulmasına da ihtiyaç bulunmamaktadır.
T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
SAYI : 2022/12667-S.22.19358
BAŞVURU NO : 2022/11743
KARAR TARİHİ : 30/09/2022
TAVSİYE KARARI
: Öğretim üyesi alım ilanlarının tüm sonuçlarıyla birlikte iptali talebi hk.
: 16/08/2022
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Türk Hemşireler Derneği Kurumumuza yapmış olduğu başvurusunda,
Mudanya Üniversitesi Rektörlüğü tarafından 07.04.2022 tarihli ve 31802 sayılı Resmi Gazetede Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümüne öğretim üyesi alımı için iki adet kadro ilanı yayınlandığını, bu kadrolardan birisi için; “Tıp Doktoru olup, Kardiyoloji üzerinde uzmanlık yapmış, en az 5 yıl acil servis ve en az 1 yıl 2 ambulans servis deneyimli, tercihen iki binin üzerinde Primer Ptca tecrübesine sahip olmak” şeklinde, diğeri için ise; “Tez konusu parkinsonda Elektronörofizyolojik olarak vemp ile ilgili en az iki tanesi uluslararası olmak üzere beş veya daha fazla makale yazmış olmak ve minimum 5 yıl mesleki tecrübeye sahip olmak” şeklinde özel şartlar öngörüldüğünü, bu şartların belirli kişileri tanımlayan kişiye özel ilanlar olduğunu, birinci kadro için öngörülen şartla ilgili olarak, hemşirelik ile tıp eğitimleri sonucunda yetiştirilen sağlık meslek mensuplarının birlikte sağlık hizmeti sunumunun içinde yer alıyor olsa da birbirlerinden farklı eğitimler almaları ve farklı görev ve yetkiler ile donatılmaları sebebiyle bir tıp doktorunun hemşirelik mesleğinin gerektirdiği bakım hizmetleri bilebilmesinin ve dolayısıyla hemşirelik bölümü öğrencilerinin eğitim-öğretim faaliyetlerine katkı sunmasının mümkün olmadığını, 2547 sayılı Kanunun 23/c maddesinde yükseköğretim kurumlarının, doktor öğretim üyesi kadrosuna atama için Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebileceklerinin öngörüldüğünü, ancak Mudanya Üniversitesi Rektörlüğü tarafından yayımlanan ilanda öğretim üyesi alımı için aranan ek şartların objektif olmadığı gibi bilim disiplinleri arasındaki fark gözetilmeden belirlendiğini, dolayısıyla bu ilanın hukuka aykırı olduğunu, hatta,
Yükseköğretim Kurulunun onayının alınmadığının düşünüldüğünü, ikinci kadro için öngörülen spesifik bir alanda tez yazmış olmak, bunların uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmış olması vs. şartlarının da yine objektiflikten uzak olduğunu ve kadronun belirli kişiler için açılmış olduğunun göstergesi olduğunu, Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliğinin 3. Maddesinin son fıkrasında ilana başvuru koşulu olarak adayların lisansüstü tez veya uzmanlık tezi adlarının bir kısmı veya tamamı yazılamayacağı gibi ilanda sadece belirli bir adayı tanımlayan özel şartlara da yer verilemeyeceği belirtildiğinden bu ilanın da hukuka aykırı olduğunu iddia ederek, her iki ilanın da belirli kişileri tanımlaması ve kadrolara başvuruyu Dernek üyeleri yönünden imkansız hale getirmesi nedeniyle tüm sonuçlarıyla iptalini talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2.Başvuruya konu iddialar hakkında bilgi ve belge talebi içeren yazımıza istinaden Mudanya Üniversitesi Rektörlüğü tarafından gönderilen 16/09/2022 tarih ve sayılı cevabi yazıda,
2.1.“Tıp doktoru olup, Kardiyoloji üzerinde uzmanlık yapmış, en az 5 yıl acil servis ve en az 1 yıl 112 ambulans deneyimli, tercihen iki binin üzerinde Primer Ptca tecrübesine sahip olmak” şeklinde ek şart öngörülen ilana başvuru yapan adayları ve başvuru sonucunda başvurusu kabul edilen adayları gösterir onaylı belgenin gönderildiği,
2.2.Yükseköğretim Yürütme Kurulunun 16.01.2019 tarihli toplantısında alınan “Sağlık, Sağlıkla İlgili veya İlişkili Programlarda Eğitim ve Öğretime Başlaması ve Sürdürülmesi için Asgari Koşullar Genel İlkeler” metninde Sağlık Bilimleri Fakültesinde Hemşirelik Bölümü için öğretim üyesi alanları tanımlanırken “Öğretim üyelerinin en az 2 tanesinin Hemşirelik esasları, Hemşirelikte yönetim, İç hastalıkları hemşireliği, Çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği, Doğum ve kadın hastalıları hemşireliği, Cerrahi hastalıklar/ameliyathane hemşireliği alanlarından olmak üzere, farklı hemşirelik veya tıp alanlarından en az 4 öğretim üyesi ve (+) Hemşirelik lisans mezunu 1 öğretim elemanı” kayıt edildiği, birimin Hemşirelik Fakültesi olması durumunda ise asgari koşul olarak; “her bir Hemşirelik Anabilim Dalında alandan en az 1 öğretim üyesi olmak üzere farklı anabilim dallarından toplamda en az 8 öğretim üyesi ve (+) 2 öğretim elemanı” gerekli görüldüğü, görüleceği üzere, Sağlık Bilimleri Fakültesinde Hemşirelik Bölümü açılması halinde öğretim üyesi temininde Tıp Fakültelerinin çoğunlukla Temel Tıp Bilimleri alanlarından öğretim elemanı desteğine Yükseköğretim Kurulunun kapı açtığını, bu bağlamda Hemşirelik bölümü öğrencilerinin özellikle Birinci Yıl Güz Dönemi ve Bahar Döneminde ayrıca daha az oranda da İkinci ve Üçüncü Yıllarda temel tıp alanlarını ilgilendiren ve o alandaki öğretim üyelerinin vermesi gereken Anatomi I, Anatomi II, Fizyoloji I, Fizyoloji II, Mikrobiyoloji, Tıbbi Parazitoloji, Biyokimya, Patoloji, Histoloji, Farmakoloji, Biyoistatistik, Bulaşıcı Hastalıklar (Enfeksiyon) gibi dersler bulunduğu, bu dersleri temel tıp anabilim öğretim üyelerinin vermesi gerektiği hususunun açık olduğu, ayrıca yine “Sağlık, Sağlıkla İlgili veya İlişkili Programlarda Eğitim ve Öğretime Başlaması ve Sürdürülmesi için Asgari Koşullar Genel İlkeler” metninin Hemşirelik - “Uygulama/Staj/İşyeri Eğitimi İmkânları” sütununda “Hemşirelik Temel İlke ve Uygulamaları, İç Hastalıkları Hemşireliği, Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Halk Sağlığı Hemşireliği gibi stajlar, en az 100 yataklı Üniversiteye bağlı Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezleri, Eğitim ve Araştırma Hastaneleri, Afiliye Hastaneler veya Devlet Hastaneleri ve Halk Sağlığı Müdürlüğü’ne bağlı birimlerde yapılacak şekilde protokoller yapılmalıdır” açıklamalarına yer verildiği, bu koşuların da il sınırları içinde yer alan gelişmiş hastane ve/veya sağlık sektörleri ile işbirliği ve/veya afiliasyonu gerektirdiği, bu gerekçeler ile Hemşirelik bölümündeki temel tıp derslerini anlatacak öğretim elemanlarına ihtiyaç duyulduğu ve ilana çıkıldığı,
2.3. “Tez konusu parkinsonda Elektronörofizyolojik olarak vemp ile ilgili en az iki tanesi uluslararası olmak üzere beş veya daha fazla makale yazmış olmak ve minimum 5 yıl mesleki tecrübeye sahip olmak” şeklinde ek şart öngörülen ilana başvuru yapan ve başvurusu kabul edilen adaylara ilişkin dokümanların gönderildiği,
2.4."Tez konusu parkinsonda Elektronörofizyolojik olarak vemp ile ilgili en az iki tanesi uluslararası olmak üzere beş veya daha fazla makale yazmış olmak ve minimum 5 yıl mesleki tecrübeye sahip olmak” şeklinde ek şart öngörülen ilanın 07.04.2022 tarih ve 31802 sayılı Resmi Gazetede yer aldığı, bu ilana Mudanya Üniversitesinin üst yönetiminin henüz oluşmadığı, keza İnsan Kaynakları ya da Personel Daire Başkanlığının oluşmadığı zamanda çıkıldığı, nitekim bölüm açma koşullarını sağlayabilme ve kaliteli öğretim elemanı kadrosuna sahip olabilme adına 22.04.2022 tarih ve 31817 sayılı Resmi Gazetede ikinci bir ilana çıkıldığı, Hemşirelik bölümü için “Hemşirelik, Hemşirelik Esasları, Hemşirelikte Yönetim, İç Hastalıkları Hemşireliği, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, Cerrahi Hastalıklar ve Ameliyathane Hemşireliği alanlarından birinde Doktora derecesine sahip olmak ön koşulu ile 2 adet Profesör, Doçent ve Doktor Öğretim Üyesi” kadro talebinde bulunulduğu, ancak bu kadrolara hiçbir başvuru yapılmadığı, bu durum Üniversite Yönetiminin “Hemşirelik bölümü açmak için YÖK tarafından Üniversiteye şifahi olarak söylenen “bir an önce tam zaman kadrolu Hemşirelik öğretim elemanlarını YÖKSİS’ e kaydetmelisiniz” talimatı kapsamında bu paragrafta tanımlanan “Hemşirelik Doktoralı” akademik eleman bulmada zorluk yaşanabilir kaygısını gösterdiğini, dolayısıyla, bu ilanda ek koşulların objektif ve denetlenebilirliği konusunda herhangi bir sorun olmadığı,
2.5.Bir zamanlar üniversitelerin akademik/idari ilanları ve yönetmelik gibi Resmi Gazetede yayınlanması zorunlu olan dokümanlarının YÖK’ün ilgili birimlerinin kontrol ve onayından sonra Resmi Gazetede basılmakta olduğu, ancak şimdilerde üniversitelerin ilan ve yönetmeliklerinin Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü nezdinde Resmi Gazetede gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra yayınlandığı, ilan ve yönetmeliklerdeki sorumluluğun özerk kuruluş olan üniversitelere bırakıldığı,
2.6.Şikâyet konusu talebe ilişkin olarak başvuran ve diğer ilgililer tarafından yargı organlarında açılmış/sonuçlanmış herhangi bir dava bulunmadığı,
2.7.Bu konuda başvuru bulunmadığı halde, Mudanya Üniversitesi yönetiminin bu gibi konularda daha dikkatli, daha seçici, Hemşirelik konusunda Türk Hemşireler Derneğinin eleştiri/hassasiyetini dikkate almayı, Türk Hemşireler Derneği ile dayanışma içinde olmayı benimsediği, Rektörlüğün Türk Hemşireler Derneği Genel Merkezine yazdığı 09.06.2022 tarihli yazıda belirtildiği gibi “Hemşirelik” alanında doktora derecesine sahip, herhangi bir üniversitede tam zamanlı kadrosu bulunmayan ve akademisyen olmak isteyen dernek kayıtlı üyelerin Üniversiteye yönlendirilmesini beklediği,
İfade edilmiştir.
3.Başvuruya konu iddialar hakkında görüş talebi içeren yazımıza istinaden Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Personel Daire Başkanlığı tarafından gönderilen 26/08/2022 tarih ve sayılı cevabi
yazıda, “5572 sayılı Kanunla 2547 sayılı Kanunun 23.maddesinde "doktor öğretim üyesi kadrosuna atama için bu maddede aranan asgari koşulların yanında, Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebilirler." hükmü bulunmaktadır.
Yükseköğretim mevzuatına göre öğretim üyesi kadro ilanları; 2547 sayılı Kanun ile Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliğinin ilgili maddeleri çerçevesine rektörlüklerce, söz konusu kanun veya yönetmelikte belirtilen yerlerde yayımlanarak yapılmakta olup, ayrıca her ilan için Başkanlığımızdan onay alınması gerekmemektedir.
Ancak; Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü doktor öğretim üyesi alımı yapılırken getirilen " Tıp Doktoru olup, Kardiyoloji üzerinde uzmanlık yapmış, en az 5 yıl acil servis ve an az 1 yıl 2 ambulans servis deneyimli, tercihen iki binin üzerinde Primer Ptca tecrübesine sahip olmak" ve " Tez konusu parkinsonda Elektronörofizyolojik olarak vemp ile ilgili en az iki tanesi uluslararası olmak üzere beş veya daha fazla makale yazmış olmak ve minimum 5 yıl mesleki tecrübeye sahip olmak" koşullarının, bu bölümün çalışma alanı içinde yer alan bir konu olarak değerlendirilse de "ek koşul" olarak değerlendirilemeyeceği, söz konusu ilanların kişiyi tanımlayan bir ilan olduğu düşünülmektedir.”
Yönünde görüş bildirilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
4.18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın, “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında;
“Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,
5.14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun "Kurumun Görevi" başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”,
6.4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun, “Rektör” başlıklı 13/b maddesinin üçüncü fıkrasında, “Üniversitenin yatırım programlarını, bütçesini ve kadro ihtiyaçlarını, bağlı birimlerinin ve üniversite yönetim kurulu ile senatonun görüş ve önerilerini aldıktan sonra hazırlamak ve Yükseköğretim Kuruluna sunmak,”
7.“Doktor Öğretim Üyesi ” başlıklı 23’üncü maddesinde, “a) Yükseköğretim kurumlarında açık bulunan doktor öğretim üyesi kadroları rektörlükçe ilan edilir. İlan edilen bu kadrolara fakültelerde dekan; diğer birimlerde müdürler, biri o birimin yöneticisi biri de o yükseköğretim kurumunun dışından olmak üzere üç profesör veya doçent tespit ederek bunlardan adayların her biri hakkında yazılı mütalaa isterler. Dekan veya ilgili müdür yönetim kurullarının görüşünü aldıktan sonra önerilerini rektöre sunar. Atama rektör tarafından en çok dört yıl süre ile yapılır. ...
c) Yükseköğretim kurumları, doktor öğretim üyesi kadrosuna atama için Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebilirler.”
8.12.06.2018 tarih ve 30449 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliğinin,
3)“Genel şartlar” başlıklı 3’üncü maddesinde, “(1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre doktor öğretim) (Ek:RG-9/3/2021-31418) İlana başvuru koşulu olarak adayların lisansüstü tez veya uzmanlık tezi adlarının bir kısmı veya tamamı yazılamayacağı gibi ilanda sadece belirli bir adayı tanımlayan özel şartlara da yer verilemez.
4)2. “İlan” başlıklı 5’inci maddesinde, “(1) Bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsündeki açık bulunan doktor öğretim üyesi kadroları, Resmî Gazetede ve üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsünün internet ana sayfasında rektörlük tarafından ilan edilerek duyurulur. Bu ilanda adaylara on beş günden az olmamak üzere başvuru süresi tanınır ve son başvuru tarihi belirtilir.”
Hükümleri yer almaktadır.
9.Yükseköğretim Yürütme Kurulunun 16.01.2019 tarihli toplantısında alınan kararda; “Sağlık, Sağlıkla İlgili veya İlişkili Programlarda Eğitim ve Öğretime Başlaması ve Sürdürülmesi için Asgari Koşullar Genel İlkeler” metninde Sağlık Bilimleri Fakültesinde Hemşirelik Bölümü için öğretim üyesi alanları tanımlanırken “Öğretim üyelerinin en az 2 tanesinin Hemşirelik esasları, Hemşirelikte yönetim, İç hastalıkları hemşireliği, Çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği, Doğum ve kadın hastalıları hemşireliği, Cerrahi hastalıklar/ameliyathane hemşireliği alanlarından olmak üzere, farklı hemşirelik veya tıp alanlarından en az 4 öğretim üyesi ve (+) Hemşirelik lisans mezunu 1 öğretim elemanı” ifadelerine yer verilmektedir.
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN'IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
10.Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; başvuranın talebinin kabulü ve tavsiyede bulunulması yönünde öneri, Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V.DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
11.Türk Hemşireler Derneği Başkanı, başvuru konusu iki adet öğretim üyesi alım ilanın tüm sonuçlarıyla birlikte iptalini talep etmektedir.
12.İlgili idarece gönderilen bilgi ve belgelerin tetkiki neticesinde, Türk Hemşireler Derneğinin talebinin, birinci ilan bakımından, Yükseköğretim Yürütme Kurulunun 16.01.2019 tarihli toplantısında alınan karar uyarınca, Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü için Tıp doktoru öğretim üyesi de alınabildiği, ikinci ilanda öngörülen ek koşulların ise objektif ve denetlenebilir olduğu gerekçesiyle reddedildiği anlaşılmaktadır.
13.2547 sayılı Kanununun 13/b maddesinin üçüncü fıkrasında, Rektörün Üniversitenin kadro ihtiyaçlarını, bağlı birimlerinin ve üniversite yönetim kurulu ile senatonun görüş ve önerilerini aldıktan sonra hazırlayarak Yükseköğretim Kuruluna sunacağı düzenlenmekte, 23’üncü maddesinde, Yükseköğretim kurumlarında açık bulunan doktor öğretim üyesi kadrolarının rektörlükçe ilan edileceği, ilan edilen bu kadrolara fakültelerde dekanın; diğer birimlerde müdürlerin, biri o birimin yöneticisi biri de o yükseköğretim kurumunun dışından olmak üzere üç profesör veya doçent tespit ederek bunlardan adayların her biri hakkında yazılı mütalaa isteyeceği, Dekanın veya ilgili müdürün yönetim kurullarının görüşünü aldıktan sonra önerilerini rektöre sunacağı, atamanın rektör tarafından en çok dört yıl süre ile yapılacağı hükmüne yer verilmekte, yine aynı madde hükmünde, Yükseköğretim kurumlarının, doktor öğretim üyesi kadrosuna atama için Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebileceği öngörülmekte, Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliğinin 3’üncü maddesinde, bu Yönetmelik hükümlerine göre doktor öğretim üyesi kadrolarına atanabilmek için; Yükseköğretim kurumlarının, 2547 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi uyarınca belirlenerek Yükseköğretim Kurulu tarafından onaylanmış öğretim üyeliğine yükseltilme ve atanmayla ilgili ek koşullar varsa, bu koşulları sağlamış olması gerektiği hüküm altına alınmakta, anılan madde hükmünün üçüncü fıkrasında, ilana başvuru koşulu olarak adayların lisansüstü tez veya uzmanlık tezi adlarının bir kısmı veya tamamı yazılamayacağı gibi ilanda sadece belirli bir adayı tanımlayan özel şartlara da yer verilemeyeceği hükme bağlanmakta, 5’inci maddesinde, bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsündeki açık bulunan doktor öğretim üyesi kadrolarının, Resmî Gazetede ve üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsünün internet ana sayfasında rektörlük tarafından ilan edilerek duyurulacağı belirtilmekte, Yükseköğretim Yürütme Kurulunun 16.01.2019 tarihli toplantısında alınan kararda; “Sağlık, Sağlıkla İlgili veya İlişkili Programlarda Eğitim ve Öğretime Başlaması ve Sürdürülmesi için Asgari Koşullar Genel İlkeler” metninde Sağlık Bilimleri Fakültesinde Hemşirelik Bölümü için öğretim üyesi alanları tanımlanırken “Öğretim üyelerinin en az 2 tanesinin Hemşirelik esasları, Hemşirelikte yönetim, İç hastalıkları hemşireliği, Çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği, Doğum ve kadın hastalıları hemşireliği, Cerrahi hastalıklar/ameliyathane hemşireliği alanlarından olmak üzere, farklı hemşirelik veya tıp alanlarından en az 4 öğretim üyesi ve (+) Hemşirelik lisans mezunu 1 öğretim elemanı” ifadelerine yer verilmektedir.
14.Yükseköğretim Kurulu Denetleme Kurulu Başkanlığı tarafından yayınlanan Akademik Kadro İlanlarında Aranan Ek Koşulların konu edildiği bilgi notunda, “... Yapılan inceleme ve soruşturmalarda Üniversiteler tarafından çıkılan bazı ilanlarda yer alan ek koşulların belirli bir adayı tanımlamaya yönelik olarak ve akademik rekabeti engelleyecek biçimde belirlenebildiği, ataması yapılan kişilerin yayınları ile belirlenen ek koşul arasında büyük benzerlikler bulunduğu ve hatta bazı atamalar için doğrudan ataması yapılan kişilerin yüksek lisans ya da doktora tez başlıklarının ek koşul olarak belirlendiği, bazı ilanlarda bilimsel kalite ve bilim disiplinleri arasındaki farklılıklarla açıklanamayacak ölçüde kısıtlayıcı ve rekabeti engelleyici koşullar belirlendiği görülmüştür.
Üniversitelerin çıkmış olduğu ilanlarda belirlediği ek koşulların kişiyi tanımlamaya yönelik olarak akademik rekabeti engelleyecek nitelikte olmasının, Anayasanın eşitlik ilkesine ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'na aykırılık teşkil edeceği, tesis edilen işlemin dava konusu edilmesi halinde yargı makamları tarafından atama işleminin iptal edileceği, buna bağlı olarak üniversitenin işleyişi üzerinde olumsuzluk etkiler yaratacağı ve kişiler açısından mağduriyetler yaratacağı, söz konusu atama işleminde rol alan yetkililer açısından idari ve cezai sorumluluklar doğuracağı açıktır. ...” açıklamalarına
yer verilmektedir. (https://denetleme.yok.gov.tr/yayinlar-raporlar/bilgi-notlari, Erişim Tarihi 19/09/2022.)
15.2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun yukarıda yer verilen ilgili hükümleri incelendiğinde, Üniversitenin kadro ihtiyaçlarını hazırlamak ve o kadro ile ilgili olarak adaylarda aranacak nitelikleri belirleyerek ilan etmenin Rektörün görev ve yetkileri arasında bulunduğu, bu itibarla, Üniversitenin ve bağlı birimlerinin öğretim kapasitesinin rasyonel bir şekilde kullanılmasının birinci derecede yetki ve sorumluluğunun Rektörlük Makamına ait olduğu görülmektedir.
16.2547 sayılı Kanunun 23’üncü maddesinde, yardımcı doçentliğe atamaya ilişkin asgari koşulların belirlendiği, üniversitelere bunların haricinde Yükseköğretim Kurulunun onayını almak şartıyla ek koşullar belirleme yetkisi tanındığı hususları ile 2547 sayılı Kanunun 23. Maddesinde yer alan "bilim disiplinleri arasındaki farklılık" ile maddenin gerekçesinde yer alan "üniversitelerin gelişmişlik düzeyleri" ifadesi dikkate alındığında, bahsedilen ek koşulların genel nitelikteki koşullar olduğu anlaşılmaktadır. Bu kapsamda, doktor öğretim üyesi kadrolarına yapılacak atamalar için 2547 sayılı Kanunda belirtilen koşulların dışında, üniversitelerin senatoları tarafından, anılan kadrolara yapılacak atamalar için belirlenen ve yasada yer almayan genel ve objektif nitelikteki ek kriterler için Yükseköğretim Kurulunun onayının alınması zorunludur, ancak, üniversiteler tarafından ilan edilen bir kadro için, ihtiyaç ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak getirilen özel ve ilan edilen kadroya özgü, spesifik koşulların ise, Yükseköğretim Kurulu'nun onayına tabi olmadığı kuşkusuzdur. Ayrıca üniversitelerce ilan edilen kadrolar için anabilim dalı başkanlığının görüş ve önerisine başvurulmasına da ihtiyaç bulunmamaktadır. (Danıştay 8. Dairesinin 17/01/2018 tarih ve E. 2012/3541, K. 2018/118 sayılı Kararı)
17.Somut olayda, yukarıda yapılan açıklamalar ışığında, kadro ilanlarında sözü edilen ek koşulların kişiyi tarif eder, subjektif nitelikte mi, bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurularak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar mı olduğuna ilişkin değerlendirmeye ihtiyaç bulunmaktadır.
18.Bu kapsamda, “Tıp Doktoru olup, Kardiyoloji üzerinde uzmanlık yapmış, en az 5 yıl acil servis ve en az 1 yıl 2 ambulans servis deneyimli, tercihen iki binin üzerinde Primer Ptca tecrübesine sahip olmak” şeklindeki birinci ilanda öngörülen ek koşulların, ilk bakışta, tıp alanından öğretim üyelerinin, Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümüne öğretim üyesi olarak alınmasına yukarıda ilgili hükmüne yer verilen Yükseköğretim Kurulu Kararı uyarınca herhangi bir engel bulunmadığı düşünülebilecek olsa da, söz konusu ek koşulların tıp alanından öğretim üyeleri bakımından dahi, bilimsel kalite ve bilim disiplinleri arasındaki farklılıklarla açıklanamayacak ölçüde kısıtlayıcı ve rekabeti engelleyici nitelikte olduğu, ilanda öngörülen ek koşulları sağlayan bir kişi olduğu ve bu kişinin de kadroya alındığı hususunun da bu durumu kanıtlar nitelikte olduğu, tıp alanından öğretim üyeleri bakımından dahi bu denli akademik rekabeti kısıtlayıcı ve hatta engelleyici bu ek koşulların, başvuran Derneğin üyeleri bakımından akademik rekabeti engelleyen nitelikte olmadığını kabule imkan bulunmadığı, ayrıca, ilgili idarece ileri sürülen belirli Temel Tıp Bilimleri derslerini verecek öğretim elamanına da ihtiyaç bulunduğu açıklamasının da dayanaktan yoksun olduğu, zira ilanda öngörülen ek şartta Kardiyoloji alanında uzmanlığın alınmış olması şartının öngörüldüğünü, Kardiyoloji alanının ise Temel Tıp Bilimleri arasında yer almadığı, ayrıca, bu ihtiyacın Üniversitelerin Tıp Fakülteleri Temel Tıp Bilimleri öğretim üyelerince görevlendirme yoluyla da giderilebileceği hususları dikkate alındığında, bu ilanda öngörülen ek koşulların bilimsel kaliteyi artırmaya yönelik objektif ve denetlenebilir nitelikte bulunmadığı değerlendirilmektedir. Nitekim, somut olay özelinde, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca başvuru konusu ilanın kişiye özel ilan olduğu yönünde görüş bildirilmiş olması da Kurumumuzca yapılan değerlendirmeyi doğrular niteliktedir.
19.“Tez konusu parkinsonda Elektronörofizyolojik olarak vemp ile ilgili en az iki tanesi uluslararası olmak üzere beş veya daha fazla makale yazmış olmak ve minimum 5 yıl mesleki tecrübeye sahip olmak” şeklindeki ikinci ilanda öngörülen ek koşullar bakımından yapılan değerlendirmede ise, kadroya alınan kişinin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezinde yapılan araştırmada, kadroya alınan kişin tez adının “İdiopatik parkinson hastalarında vestibüler uyarılmış miyojenik potansiyeller” olduğu, özet kısmında “... Parkinsonizmin en sık nedeni, ilk olarak 1817 yılında James Parkinson tarafından "Shaking Palsy" (titrek felç) adıyla tanımlanan İdiopatik Parkinson Hastalığıdır (İPH). Parkinson Hastalığı'nda ikinci sıklıkta görülen nörodejeneratif bir hastalıktır. Dünya genelinde yaklaşık olarak 4.1-4.6 milyon etkilenen birey olup, 60 yaş üstündeki bireylerin ise %1'ni etkilemektedir. ... Çalışmamızda Hughes ve ark.ları tarafından oluşturulan tanı kriterlerine göre kesin olarak İdiopatik Parkinson Hastalığı tanısı olan, H&Y evrelemesine göre erken evre (Evre 1-2), geç evre (Evre 3-4) şeklinde gruplara ayrılan toplamda 55 hasta grubu ile benzer yaş ve cinsiyette olan, gelişi güzel örnekleme yöntemiyle seçilen, 24 sağlıklı ve gönüllü bireye VEMP incelemesi yapılarak aralarındaki korelasyon değerlendirildi. VEMP çalışmasıyla elde ettiğimiz ölçüm sonuçları İPH tanısı almış hastalarda ve kontrol grubunda karşılaştırıldı. .. Geç evre (evre3-4) Parkinson hasta grubunda, VEMP latans değerlerinin kontrol grubu ve erken evre Parkinson hasta grubuna göre daha uzun olduğu saptandı. ...” ifadelerine yer verildiği, (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp Erişim Tarihi, 19/09/2022), her ne kadar ilanda, kadroya alınan kişinin tez başlığına aynen ek koşul olarak yer verilmemişse de, ataması yapılan kişinin tezinde Parkinson hastalığını çalıştığı ve bu kapsamda yapılan çalışmada sağlıklı ve gönüllü kişiler üzerinde VEMP incelemesi yapıldığı dikkate alındığında, başvuranın tezinde çalıştığı konu ve tez içeriğinin ilanda öngörülen ek koşul arasında büyük benzerlikler bulunduğu, söz konusu ilanda öngörülen ek koşulları sağlayan bir kişi olduğu ve bu kişinin de kadroya alındığı hususunun da bu benzerliği kanıtlar nitelikte olduğu, söz konusu ek koşulların bilimsel kaliteyi artırmaya yönelik objektif ve denetlenebilir nitelikte olmaktan uzak bilimsel kalite ve bilim disiplinleri arasındaki farklılıklarla açıklanamayacak ölçüde kısıtlayıcı ve rekabeti engelleyici nitelikte olduğu değerlendirilmekte, ayrıca, ilgili idarece 22/04/2022 tarihinde hemşirelik doktoralı akademik elaman alımına çıkıldığı ancak başvuruda bulunan olmadığı açıklaması da bu ilanın kişiye özel nitelik taşıdığı gerçeğini bertaraf etmemektedir. Nitekim, somut olay özelinde, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca başvuru konusu ilanın kişiye özel ilan olduğu yönünde görüş bildirilmiş olması da Kurumumuzca yapılan değerlendirmeyi doğrular niteliktedir.
20.Kurumumuzca yapılan inceleme ve araştırma neticesinde, yukarıda yer alan mevzuat hükümleri, yargı içtihadı, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının somut olaya özgü görüşü kapsamında yapılan açıklamalar ışığında, ilgili idarenin kişiye özel olduğu değerlendirilen başvuru konusu ilanlar ile bu ilanlar sonucu yapılan akademik personel alımları yönünde tezahür eden işlemlerinde hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
21.İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirmede, şikayet başvurusu kapsamında, idarenin, başvurana ilişkin işlemlerle ilgili bilgi ve belgeleri süresi içerisinde ve gerekçeli olarak kurumumuza gönderdiği, bu anlamda “kararların gerekçeli olması” ve “kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi” ilkelerine uygun hareket ettiği ancak, başvuru sahibine verdiği cevapta idari işleme karşı hangi sürede hangi mercie başvurabileceğini göstermediği bu nedenle de karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, idarenin bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmektedir.
Her ne kadar tıp alanından öğretim üyelerinin, Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümüne öğretim üyesi olarak alınmasına yukarıda ilgili hükmüne yer verilen Yükseköğretim Kurulu Kararı uyarınca herhangi bir engel bulunmasa, tıp mezunu sağlık çalışanları ile hemşirelik bölümü mezunu sağlık çalışanları birlikte sağlık hizmeti sunumunun içinde yer almakta ise de, bu iki grup sağlık çalışanlarının birbirlerinden farklı eğitimler almış ve farklı görev ve yetkiler ile donatılmış oldukları hususları dikkate alınacak olduğunda, hakkaniyet gereği, hemşirelik bölümüne alınacak öğretim üyelerinin lisans ve lisansüstü eğitimlerini hemşirelik alanında tamamlamış olanlar arasından seçilmesine özen gösterilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.
VI.HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup Bursa İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan nedenlerle BAŞVURUNUN KABULÜNE,
Şikayet konusu akademik kadro ilanları ile ilanlar sonucu yapılan atama işlemlerinin ivedilikle geri alınması ve ilanların yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine uygun olarak yenilenmesi gerektiği hususunda MUDANYA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNE TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, MUDANYA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNCE bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Kararın başvurana ve gereği için MUDANYA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNE tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.
Şeref MALKOÇ
Kamu Başdenetçisi
Bu belge, güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır.
