Bu kapsamda başvuranın sunduğu ve 3/11/2023 tarihinde ^M İlçe Emniyet Müdürlüğünün talebi üzerine düzenlendiği kaydedilen İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşlerince düzenlenen Yerleşim Yeri ve Diğer Adres Belgesine göre başvuranın ikametinin “… /Eskişehir” adresinde, eşi M.’nin ise “… /Zonguldak” adresinde kayıtlı olduğu anlaşıldığından somut olayda geçici görevlendirilen yere ikametgâhını taşımayan veya ikametgâhının bulunduğu yere geçici görevlendirilmeyen başvurana geçici görev yolluğunun ödenmesine engel bulunmadığı, ... Kaymakamlığı İlçe Emniyet Müdürlüğü’nün 03.11.2023 tarihli yazısında belirtildiği üzere 6245 sayılı Kanunun 57 nci maddesi gereğince Teşkilat içinde başka birim uhdesinde uzun süreli geçici görevlendirilen ve ilişiği kesilen personele geçici görev yolluğunun mükerrer ödemeye mahal vermeyecek şekilde ödenmesi için Müdürlüklerince başvurana herhangi bir harcırah (Geçici Görev Yolluğu) tahakkuk ettirilmediğinden başvurana geçici görevli olduğu ... İlçe Emniyet Müdürlüğünce ödeme yapılması, yapılacak ödemenin Kanunun 42 nci maddesi gereğince yurt içinde bir yıllık dönem zarfında aynı yerde, aynı iş için ve aynı şahsa 180 günden fazla gündelik verilemeyeceği, ilk 90 gün için tam, takip eden 90 gün için 2/3 oranında gündelik ödeneceği, geçici görevlendirmelerde meydana gelecek ara vermelerin bu müddetleri veya gündelikleri artırmaya neden olamayacağı hükümleri dikkate alınarak hesaplanması gerektiği değerlendirilmektedir.
Yukarıdaki açıklamalar, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat, konuya ilişkin Ombudsmanın 2018/6219 ve 2023/5763 numaralı Tavsiye Kararları birlikte değerlendirildiğinde; idarenin, başvuranın geçici görev yolluğu ödenmesi talebinin reddi işleminde hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.
T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
SAYI : 2024/864-S.24.1443
TARİH: 07/08/2023
BAŞVURU NO : 2023/12648
KARAR TARİHİ : 26/01/2024
TAVSİYE KARARI
BAŞVURUYA KONU İDARE: EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
. Kurumumuza yapılan başvuruda başvuran, Eskişehir İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde çalışırken 19 Temmuz 2022 tarihinde resmi nikah ile evlenerek eşinin çalıştığı ...İlçesine atanmak için 2 Ağustos 2022 tarihinde dilekçe sunduğunu, dilekçe sonucunda asaleten yerine hizmet gereği olarak 12 ay süreli, geçici görevli ve harcırahlı olarak İlçe Emniyet Müdürlüğünde görevlendirildiğini,
29 Ağustos’ta eski görev yerinden ilişiğini keserek aynı gün yeni yerinde göreve başladığını, göreve başladıktan sonra ev kiraladığını, düğün tarihi olan 22 Ekim 2022’den sonra da eşiyle birlikte kalmaya başladıklarını, geçici görevli olduğu için ikametinin kadrosunun bulunduğu ... /Eskişehir’deki evinde devam ettiğini, bu gelişmeler doğrultusunda 6245 Harcırah Kanunu 42 nci maddesi gereğince Ereğli İlçe Emniyet Müdürlüğünden gündelik talep ettiğini, olumsuz yanıt aldığını belirterek 6245 Sayılı Harcırah Kanunu gereğince tarafına geçici görev yolluğunun ödenmesini talep etmektedir.
II.İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2.İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün (EGM) 9.11.2023 tarihli ve sayı...lı yazısı ve eklerinde özetle;
2.1.Müdürlüğümüz kadrosunda geçici görevli olarak çalışan M sicil sayılı Bilgisayar İşletmeni M ^M ’ın geçici görev yolluğu talebi ile ilgili Kamu Denetçiliği Kurumuna yaptığı başvuru ile ilgili olarak talep edilen belgeler ekte gönderilmiş olup, Emniyet Genel Müdürlüğünün ... sayılı görüş yazısı ile Maliye Bakanlığının 25.06.2021 tarihli görüş yazıları gereği ilgili personele geçici görev yolluğu ödemesi yapılamamıştır. (Zonguldak Valiliği İl Emniyet Müdürlüğünün 08.11.2023 tarihli ve ... sayılı yazısı)
2.2.Ayrıca başvuran ...tarafından yargı organlarında açılmış bir dava da bulunmamaktadır.
2.3.EGM’nin 5/7/2021 tarihli yazısı ile merkez ve taşra birimleri arasında hizmet gereği, eş durumu ve kendi yazılı talepleri gibi nedenlerle bir yıl veya daha fazla süreyle geçici olarak görevlendirilen personele yurtiçi geçici görev yolluğunun ödenip ödenmeyeceği hususunda sürekli tereddütler oluştuğundan ve buna ilişkin olarak sık sık Strateji Geliştirme Daire Başkanlığından görüş talep edildiğinden bahisle konuyla ilgili olarak Hazine ve Maliye Bakanlığına görüş sorulduğu kaydedilerek yapılacak ödemeler ile ilgili olarak söz konusu yazı çerçevesinde hareket edilmesi hususunda talimat verilmiştir.
hususları bildirilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
....
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİNE ÖNERİSİ
7.Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; başvurunun kabulü ve tavsiyede bulunulması yönündeki öneri, Kamu Başdenetçisine sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A.Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
8. Kurumumuza yapılan başvuruda başvuran, Eskişehir ^^H İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde çalışırken 19 Temmuz 2022 tarihinde resmi nikah ile evlenerek eşinin çalıştığı^^M İlçesine atanmak için 2 Ağustos 2022 tarihinde dilekçe sunduğunu, dilekçe sonucunda asaleten yerine hizmet gereği olarak 12 ay süreli, geçici görevli ve harcırahlı olarak ^^M İlçe Emniyet Müdürlüğünde görevlendirildiğini, 29 Ağustos'ta eski görev yerinden ilişiğini keserek aynı gün yeni yerinde göreve başladığını, göreve başladıktan sonra ev kiraladığını, düğün tarihi olan 22 Ekim 2022’den sonra da eşiyle birlikte kalmaya başladıklarını, geçici görevli olduğu için ikametinin kadrosunun bulunduğu ^H /Eskişehir’deki evinde devam ettiğini, bu gelişmeler doğrultusunda 6245 Harcırah Kanunu 42 nci maddesi gereğince ■ İlçe Emniyet Müdürlüğünden gündelik talep ettiğini, olumsuz yanıt aldığını belirterek 6245 Sayılı Harcırah Kanunu gereğince tarafına geçici görev yolluğunun ödenmesini talep etmektedir.
9. Anayasa’nın 128 inci maddesinde; memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri ile hak ve yükümlülükleri, aylık, ödenek ve diğer özlük işlerinin kanunla düzenleneceği hükme bağlanmıştır. Devlet memurları ve diğer kamu görevlilerinin hukuki durumlarının, hak ve yükümlülüklerinin; başta 657 sayılı Kanun ve diğer özel yasalarla bu yasalara uygun olarak yürürlüğe konulan alt mevzuat düzenlemelerin doğal sonucu olarak, bu düzenleyici tasarruflarda yer alan kurallar esas alınarak saptanması statü hukukunun gereğidir. 657 sayılı Kanunun 177 nci maddesinde anılan Kanun hükümlerine tabi Devlet memurlarından bir görevin ifası için sürekli veya geçici olarak görev yerinden ayrılanların yol giderleri ve gündeliklerinin, yolluklar hakkındaki özel kanun hükümlerine göre ödeneceği düzenlenmiştir. 6245 sayılı Harcırah Kanununun 14 üncü maddesinde, bu Kanun kapsamındaki kurumlara ait bir görev yapılması amacıyla geçici olarak yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere geçici görev harcırahı olarak yol gideri ile yevmiye verileceği ve hamal (cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgâh veya görev yeri ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası giderlerinin de ayrıca ödeneceği hükmüne yer verilmiştir.
10. Somut olayda başvuranın, M sicil sayılı Bilgisayar İşletmeni olarak ^H İlçe Emniyet Müdürlüğünde görevli olan personelin 01.08.2022 tarihli dilekçesi ile eşinin görevi nedeniyle Zonguldak iline atanma talebinin bulunduğu, Bakanlık Makamının 16.08.2022 tarihli ve M sayılı onayı ile Zonguldak İl Emniyet Müdürlüğüne geçici görevli, 12 ay süre ile harcırahlı olarak atamasının yapıldığı, 29.08.2022 tarihinde.^H İlçe Emniyet Müdürlüğünden geçici ilişiğinin kesildiği, 29.08.2022 tarihinde Zonguldak İl Emniyet Müdürlüğü kadrosunda göreve başladığı, personelin yeni durumuna göre 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 3201 Sayılı Emniyet Teşkilat Kanununun 96. maddesi, 6245 sayılı Harcırah Kanununun ilgili maddeleri ve Emniyet Teşkilatında Emniyet Hizmetleri Sınıfı Dışında Görevli Kadrolu ve Sözleşmeli Personel Yönetmeliğinin 29. maddesi gereğince geçiçi olarak görevlendirildiği, akabinde Bakanlık Makamının 10.08.2023 tarihli veM sayılı onayı ile geçici görevinin 12 ay süre ile uzatıldığı kaydedilmiştir.
11. ... Kaymakamlığı İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından 03.11.2023 tarihli Hukuk İşleri ve Soruşturma Şube Müdürlüğüne hitaben yazılan yazısında; Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 25.10.2017 tarih ve M sayılı Harcırah Uygulamaları konu başlıklı talimat yazısında belirtilen ve 10.02.1954 tarihli 6245 sayılı Harcırah Kanununda bulunan “Harcırahın Sureti Tediyesi” başlık altında bulunan “Madde 57 - Harcırah hizmetin taallûk ettiği kurum bütçesinden ödenir” hükmü gereği ayrıca Personel Daire Başkanlığınca “Atama Onayı” şeklinde alınan Geçici Görevlendirme Oluru ile Teşkilat içinde başka birim uhdesinde uzun süreli geçici görevlendirilen ve ilişiği kesilen personele geçici görev yolluğunun mükerrer ödemeye mahal vermeyecek şekilde ödenmesi için geçici görevli olduğu birim tarafından ödeneceği anlaşıldığından Müdürlüklerince başvurana herhangi bir harcırah (Geçici Görev Yolluğu) tahakkuk ettirilmediği belirtilmiştir.
12. İdarenin geçici görev yolluğu ödememe gerekçesi olarak sunduğu Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğünün 25.06.2021 tarihli “Yurtiçi Geçici Görev Harcırahı” konulu görüş yazısında özetle;
12.1. Genel Müdürlüğünüz Merkez ve Taşra bilimleri kadrosunda görevli personelin hizmet gereği, eş durumu ve kendi yazılı talepleri gibi nedenlerle başka illere süre belirtilmeksizin ya da bir yıl ve daha fazla süreyle geçici görevlendirildiği, bu personelden bazılarının görev mahalline ikametgâhını taşıdığı, bazılarının ise ikametgâhını taşımadan ailesini beraberinde götürdüğü,
12.2. 6245 sayılı Harcırah Kanununun “Muvakkat vazife harcırahı (Yol masrafı ve yevmiye)” başlıklı 14 üncü maddesinde; bu Kanun kapsamındaki kurumlara ait bir görevin yapılması amacıyla geçici olarak yurt içinde veya yurt dışında başka bir yere gönderilenlere, geçici görev harcırahı olarak yol gideri ile yevmiye verileceği ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgâh veya görev yeri ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası giderlerinin de ayrıca ödeneceği hükme bağlanmıştır. Buna göre, geçici görev yolluğu memur veya hizmetlinin bir görevin yapılması amacıyla “geçici” olarak başka bir yere gönderilmesi nedeniyle, asli görev yerinde yapmak zorunda olmadığı taşıt giderleri, yeme ve yatma ücretleri gibi bazı zorunlu giderlere karşılık olarak verilmektedir.
12.3. Kanunun 42 nci maddesinde ise; geçici bir görevle başka bir yere gönderilenlere, görev mahalline varış tarihinden itibaren, yurt içinde bir yıllık dönem zarfında aynı yerde, aynı iş için ve aynı şahsa 180 günden fazla gündelik verilemeyeceği, ilk 90 gün için tam, takip eden 90 gün için 2/3 oranında gündelik ödeneceği, geçici görevlendirmelerde meydana gelecek ara vermelerin bu müddetleri veya gündelikleri artırmaya neden olamayacağı hükümlerine yer verilmiştir.
12.4. Bahse konu 42 nci maddenin gerekçesinde ise; “Diğer taraftan, yurt içindeki muvakkat vazife hallerinin bazen muvakkat vazife mefhumu ile kabili telif olamayacak bir şekilde uzun müddetler devam ettirildiği ve bu yüzden çok uzun müddetler yevmiye ödenmek mecburiyetinde kalındığı vakidir. Halbuki vazifenin uzun müddetler devam etmesi ona daimiyet izafe olunmasını, yani bu vazifeye kadro tahsisi suretiyle muamele yapılmasını icap ettirir. İşte bu sebepler yüzünden bu maddede, aynı yerde aynı iş için aynı şahsa 180 günden fazla yevmiye verilmeyeceği hükmü yer almış bulunmaktadır...” denilmektedir. Söz konusu 42 nci madde ve gerekçesi de dikkate alındığında, uzun süreli görevlendirmelerin geçici görevlendirme şeklinde değil, mümkünse gerekli şartları sağlayanlar arasından atama yapılmak suretiyle yerine getirilmesinin daha uygun olacağı değerlendirilmektedir.
12.5. Diğer taraftan, geçici görevlendirmeler nedeniyle harcırah ödenebilmesi için görevlendirmelerin memuriyet mahalli dışında bir yere yapılması gerekmekte olup, anılan Kânunun 3 üncü maddesinin (g) fıkrasında memuriyet mahalli; “Memur ve hizmetlinin astl görevli olduğu veya ikametgâhının bulunduğu şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde bulunan mahaller ile bu mahallerin dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu şehir ve kasabaların devamı niteliğinde bulunup belediye hizmetlerinin götürüldüğü, büyükşehir belediyelerinin olduğu yerde ise il mülki sınırları içinde kalmak kaydıyla memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgahının bulunduğu ilçe belediye sınırları içinde kalan ve yerleşim özellikleri bakımından bütünlük arz eden yerler ile belediye sınırları dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu yerlerin devam niteliğindeki mahaller, ve kurumlarınca sağlanan taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerler” şeklinde tanımlanmış olup, (h) bendinde yer alan “Başka yer” tanımının ise, (g) bendinde yazılı memuriyet mahalli dışındaki yerleri ifade ettiği belirtilmiştir.
12.6. Memuriyet mahallinin tanımında yer alan “Memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgâhının bulunduğu...” ifadesinden de anlaşılacağı üzere, geçici görevlendirilen kişinin asıl görevli olduğu yer ile birlikte ikametgâhının bulunduğu yerin de memuriyet mahalli tanımına girmesi nedeniyle, geçici görevlendirilen yere ikametgâhını taşıyan veya ikametgâhının bulunduğu yere geçici görevlendirilen personele geçici görev yolluğunun ödenmesine imkân bulunmamaktadır.
13. Bu kapsamda başvuranın sunduğu ve 3/11/2023 tarihinde ^M İlçe Emniyet Müdürlüğünün talebi üzerine düzenlendiği kaydedilen İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşlerince düzenlenen Yerleşim Yeri ve Diğer Adres Belgesine göre başvuranın ikametinin “… ^H /Eskişehir” adresinde, eşi M.’nin ise “… /Zonguldak” adresinde kayıtlı olduğu anlaşıldığından somut olayda geçici görevlendirilen yere ikametgâhını taşımayan veya ikametgâhının bulunduğu yere geçici görevlendirilmeyen başvurana geçici görev yolluğunun ödenmesine engel bulunmadığı, ^H Kaymakamlığı İlçe Emniyet Müdürlüğü’nün 03.11.2023 tarihli yazısında belirtildiği üzere 6245 sayılı Kanunun 57 nci maddesi gereğince Teşkilat içinde başka birim uhdesinde uzun süreli geçici görevlendirilen ve ilişiği kesilen personele geçici görev yolluğunun mükerrer ödemeye mahal vermeyecek şekilde ödenmesi için Müdürlüklerince başvurana herhangi bir harcırah (Geçici Görev Yolluğu) tahakkuk ettirilmediğinden başvurana geçici görevli olduğu ^M İlçe Emniyet Müdürlüğünce ödeme yapılması, yapılacak ödemenin Kanunun 42 nci maddesi gereğince yurt içinde bir yıllık dönem zarfında aynı yerde, aynı iş için ve aynı şahsa 180 günden fazla gündelik verilemeyeceği, ilk 90 gün için tam, takip eden 90 gün için 2/3 oranında gündelik ödeneceği, geçici görevlendirmelerde meydana gelecek ara vermelerin bu müddetleri veya gündelikleri artırmaya neden olamayacağı hükümleri dikkate alınarak hesaplanması gerektiği değerlendirilmektedir.
14. Yukarıdaki açıklamalar, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat, konuya ilişkin Ombudsmanın 2018/6219 ve 2023/5763 numaralı Tavsiye Kararları birlikte değerlendirildiğinde; idarenin, başvuranın geçici görev yolluğu ödenmesi talebinin reddi işleminde hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
15. 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde iyi yönetim ilkelerine yer verilmiş olup; söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirmede, başvuru kapsamında Kurumumuzun bilgi ve belge talebine idarece süresi içinde cevap verildiği tespit edilmiştir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
16. 14/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup, İdare Mahkemesine yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN KABULÜNE;
Başvurana geçici görev yolluğu ödenmesi yönünde EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜNCE bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde başvurana ve Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Kararın Başvurana ve EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.