Kültür ve Turizm Bakanlığı görevde yükselme sınavı hukuka ve hakkaniyete aykırı bulundu

Başvuran tarafından belirtilen; 21/04/2022 tarihinde Bakanlık internet sitesinde yayımlanan sözlü sınav sonuçlarına göre 18 inci yedek sırada olduğunu gördüğü, ilerleyen saatlerde yeniden aynı siteye giriş yaptığında bu defa yedeklerde dahi yer almadığını gördüğü hususuna ilişkin İdare tarafından; Sınav Kurulu tarafından tutanak altına alınan sonuçların internet ortamında adaylara duyurulması sırasında bilgi işlem altyapısındaki teknik arıza nedeniyle sonuçların duyurulmasında sıkıntılar yaşandığının (yedek olarak başarılı olan adayların yerine kazanamayan adaylara yedek ifadesinin yazdırıldığının) tespit edildiği, yapılan teknik hatanın farkına varılması neticesinde çok kısa sürede güncelleme yapıldığı ve sonuçların yeniden duyurulduğu açıklamasında bulunulmuştur. Bahsi geçen durumun da sınavın güvenilirliğini zayıflattığı açıktır.

Sınavın bu şekilde tesadüfi sonuçlara açık olduğu ve dolayısıyla sınavın güvenilirliğinin zayıf olduğu aşikar olup bu anlamda, İdare tarafından yapılan sözlü sınavın, yeterli duyarlılıkta değerlendirme ölçütlerinden uzak ve dolayısıyla objektiflik, liyakat ve kariyer ilkelerine aykırı olduğu değerlendirilmektedir. İdarenin liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde personelinin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine yönelik yapmakta olduğu sözlü sınavlarda objektiflik ve sınavın güvenilirliği ilkeleri kapsamında daha hassas ve yeterli duyarlılıkta değerlendirmeye esas yöntemler geliştirmesi gerekmektedir.

Netice itibariyle, söz konusu sözlü sınavında, başvuranın puanının belirlenmesine ilişkin bilgi ve yeterliliğinin objektif ve nesnel bir biçimde değerlendirilmediği, ayrıca sınav sonuçlarının açıklanmasında gereken özenin gösterilmediği kanaatine varılmıştır. Bu tespit, başvuranın atamasını gerektirmemekle birlikte, başvuruya konu sözlü sınavının yenilenmesini gerektirmektedir.

Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuruya konu görevde yükselme sözlü sınavında kariyer ve liyakat ilkeleri uyarınca ölçme ve değerlendirme esaslarına uygun ve objektif bir değerlendirme yapılmadığı, ayrıca sınav sonuçlarının açıklanmasında gereken özenin gösterilmediği anlaşıldığından, sınava ilişkin işlemlerin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu değerlendirilmekte; bu sebeple, başvuranın mağduriyetin giderilmesi için sözlü sınavın yeniden yapılması gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)

SAYI : 2022/17036-S.22.26136
BAŞVURU NO : 2022/10039
KARAR TARİHİ : 28/12/2022

TAVSİYE KARARI

BAŞVURUYA KONU İDARE : KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI
BAŞVURUNUN KONUSU : Görevde yükselme sözlü sınavının iptali taleplidir.
BAŞVURU TARİHİ    : 20/07/2022

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran özetle; Kahramanmaraş Müze Müdürlüğünde Bilgisayar İşletmeni olarak görev yaptığını, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 28/11/2021 tarihinde şef ve memur unvanlı kadrolar için yapılan Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği yazılı sınavına şef unvanlı kadro için girerek sözlü sınava katılmaya hak kazandığını, Bakanlık sitesinde listesi açıklanan yazılı puan sıralamasına göre adayların 16- 31/03/2022 tarihleri arasında mülakata tabi tutulduğunu, bu kapsamda 22/03/2022 tarihinde mülakata alındığını, sözlü sınav komisyonunun sorduğu soruların büyük çoğunluğuna doğru yanıt verdiğini, 21/04/2022 tarihinde Bakanlık internet sitesinde yayımlanan sözlü sınav sonuçlarına göre 18 inci yedek sırada olduğunu gördüğünü, ilerleyen saatlerde yeniden aynı siteye giriş yaptığında bu defa yedeklerde dahi yer almadığını gördüğünü, bu duruma ve sözlü puanına itiraz etmek için Kahramanmaraş Müze Müdürlüğü aracılığıyla 26/04/2022 tarihli dilekçe verdiğini, ancak talebinin reddedildiğini, sözlü sınavdan aldığı puanı öğrenmek için 29/04/2022 tarihli CİMER başvurusu ile Kültür ve Turizm Bakanlığına başvuruda bulunarak sözlü sınava ilişkin belgelerin 4982 sayılı Kanun uyarınca tarafına verilmesini talebinin -4982 sayılı Kanunun 7 nci maddesi gerekçe gösterilerek- reddedildiğini, bilgi edinme hakkının ihlali iddiasıyla Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna başvurduğunu, girmiş olduğu sözlü sınavda komisyon üyelerince herhangi bir tutanak tutulduğuna tanıklık edemediğini, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından şef unvanlı kadrolar için düzenlenen sözlü sınavda hukuka uygunluk denetimi yapmaya elverişli belgeler üretilmediğini, idarenin yargısal denetim yapılmasını ortadan kaldıracak ya da bu denetimin yapılmasını imkânsız kılacak işlem ve eylemlerde bulunmaması gerektiğini, Bakanlık tarafından yapılan sözlü sınavın hukuka aykırı olduğunu ifade ve iddia etmiş olup Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 16-31/03/2022 tarihleri arasında şef unvanlı kadrolar için düzenlenen sözlü sınavın iptal edilmesini talep etmektedir.

II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2.  Kurumumuzun 08/08/2022 tarihli ve - sayılı yazısına istinaden Kültür ve Turizm Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen 05/09/2022 tarihli ve E¬   sayılı yazıda özetle;
2.1. Bakanlık tarafından yapılan görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavlarının, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılmakta olduğu, sözlü sınav sürecinin anılan Yönetmeliğin ilgili maddelerine uygun olarak yürütüldüğü,

2.2. Sınav soruları önceden hazırlanarak bir soru havuzu oluşturulduğu, adaylara bu havuzdan sorular sorulduğu, her bir aday için soru ve cevaplar ile puanlama kriterlerinin değerlendirme formlarına işlendiği, şef sözlü sınav sonuçlarının Sınav Kurulu tarafından tutanak altına alındığı,

2.3. Sınav Kurulu tarafından tutanak altına alınan sonuçların internet ortamında adaylara duyurulması sırasında bilgi işlem altyapısındaki teknik arıza nedeniyle sonuçların duyurulmasında sıkıntılar yaşandığının (yedek olarak başarılı olan adayların yerine kazanamayan adaylara yedek ifadesinin yazdırıldığının) tespit edildiği, yapılan teknik hatanın farkına varılması neticesinde çok kısa sürede güncelleme yapıldığı ve sonuçların yeniden duyurulduğu,

2.4. 21/04/2022 tarihinde ilan edilen yazılı ve sözlü sınav sonuçlarında hukuka aykırılık bulunmadığı, sözlü sınav sırasında adaylara sorulan sorular ve adaylar tarafından verilen yanıtların tüm komisyon üyelerince tek tek formlarla kayıt altına alınmış olduğu, sözlü sınavda komisyon üyelerinin adayları değerlendirdikleri başarı puanlarının aritmetik ortalamasının alındığı ve adı geçenin yazılı ve sözlü puan ortalamasının başarılı sayılabilmek için gerekenin (70 puan) altında kaldığının görüldüğü,

2.5. Başvuranın 3. derece Şef unvanı için görevde yükselme sınavına girdiği, ‘Şef’ unvanının bir idareci pozisyonu olduğu, idareci olarak görev yapmaya aday kişilerin değerlendirilmesinde sözlü sınavın da en az yazılı sınav kadar öneme sahip olduğunun kuşkusuz olduğu, Danıştay 5. Dairesinin 06/03/2014 tarihli ve E.2013/7936 sayılı kararında da bu hususa ilişkin olarak “Sözlü sınav, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte bilgi ve liyakati ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Bu çerçevede sözlü sınavın temel amacı yazılı sınav yapılmak suretiyle nesnel bir biçimde tespit edilenler esasında en başarılı adaydan başlayarak en uygun olanların seçilmesidir.” denildiği
hususlarına yer verilmiş ve talep edilen belgeler yazı ekinde gönderilmiştir.

III. İLGİLİ MEVZUAT
...

7.3.KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ’NE ÖNERİSİ
8.  Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde hazırlanan Tavsiye Karar Önerisi, Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
9. Başvuran, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 16-31/03/2022 tarihleri arasında yapılmış olan şef unvanlı kadrolar için görevde yükselme sözlü sınavının iptalini talep etmektedir.

10. Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, “kariyer” ve “liyakat” ilkelerini temel ilkeler arasında sayarak Devlet memurluğunu bir meslek olarak kabul etmekte ve bunlara sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkânı sağlanmasını, sınıflar içinde ilerleme ve yükselme işlemlerinin yeterlik sistemine dayandırılmasını öngörmektedir. Bu iki ilkenin temelinde, objektif kurallar çerçevesinde işin ehline verilmesi ve hak etme kavramı yatmakta olup, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesinin tek güvencesinin de, hizmetin yetişmiş, ehil kamu görevlilerince yerine getirilmesiyle sağlanabileceği tabiidir. (D2D, 02/03/2016, E:2016/309, K: 2016/997; D5D 10/12/2004, E:2004/3658 ve K:2004/5187)

11. Söz konusu ilkelere matuf olarak sınıflar içinde ilerleme ve yükselme, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik ile kurum ve kuruluşlar tarafından çıkarılan görevde yükselmeye ilişkin yönetmelikler çerçevesinde düzenlenmiş; liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak, Devlet memurlarının görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

12. Başvuruya konu edilen görevde yükselme sınavı da liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatında görev yapan personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esaslarını belirlemek amacıyla yayınlanmış olan Kültür ve Turizm Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği hükümleri kapsamında yapılmıştır.

13. İdare tarafından yapılan açıklamada; başvuranın girmiş olduğu sözlü sınavla ilgili olarak sınav kurulunun mevzuata uygun olarak teşkil edildiği, sınav kurulu tarafından adaylara sorulan sorular ile verilen cevapların adayların sözlü sınav değerlendirme formlarına işlendiği, sözlü sınavda komisyon üyelerinin adayları değerlendirdikleri başarı puanlarının aritmetik ortalamasının alındığı ve başvuranın puanının başarılı sayılabilmek için gerekenin (70 puan) altında kaldığı, dolayısıyla mevzuatta belirtilen sözlü sınav kriterleri uyarınca yapılan puanlama neticesinde başvuranın başarısız sayıldığı ifade edilmiştir.

14. Kamu hizmetlerinin ehil ve yetişmiş kamu görevlileri eliyle yürütülmesi için yapılan sözlü sınavların, kariyer ve liyakat ilkelerine uygun, objektif ve aynı zamanda yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönünden denetime imkân tanıyacak şekilde yapılması hukuk devleti ilkesinin bir gereğidir.

15. Kurumumuz iletilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden, sözlü sınav öncesinde soruların hazırlanarak başvurana bu soru havuzundan soruların yöneltildiği anlaşılmakla birlikte; soruların belirlenme biçimine ilişkin İdare tarafından açıklama yapılmadığı, dolayısıyla adayların kapalı zarf içerisinden soruları rastgele seçme uygulamasının gerçekleştirilmediği anlaşılmaktadır. Bu uygulamanın yapılmaması iyi yönetim ilkelerinden olan “nesnellik”, “tarafsızlık”, “şeffaflık”, “hesap verilebilirlik” ilkelerinin ihlali anlamına gelmekte ve aynı zamanda da sınavın hukuki açıdan denetlenebilirliğini sınırlandırmaktadır.

16. Birçok yargı kararında da benimsendiği üzere, Danıştay 2. Dairesinin 02/03/2016 tarihli ve E:2016/309, K: 2016/997 sayılı Kararında; “Kamu hizmetlerinin ehil ve yetişmiş kamu görevlileri eliyle yürütülmesi için yapılan sözlü sınavların, kariyer ve liyakat ilkelerine uygun, objektif ve aynı zamanda yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurları yönünden yargısal denetime imkan tanıyacak şekilde yapılması esas olmalıdır. İdari işlemin yetki ve şekil gibi salt usule ilişkin unsurlarıyla sınırlı olmak üzere yapılan bir yargısal denetimin, hukuk devleti ilkesinin sağladığı güvenceyi temin etmeyeceği açıktır... Dolayısıyla sözlü sınavda başarısız sayılma işleminin yargısal denetimini sağlayacak alt yapının tüm unsurlarıyla oluşturulmasını sağlamak hukuka bağlı idarenin görevidir. .sözlü sınava ilişkin Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formunda yer alan kriterlerden bir kısmı gözlem ve kanaate dayalı olmakla birlikte, söz konusu kriterler çerçevesinde bir bütün olarak yapılan değerlendirme sonucunda adayın başarılı ya da başarısız olduğunun belirlendiği dikkate alındığında; gözlem ve kanaate dayalı kriterler yönünden ilgilinin başarısız olarak değerlendirilmesine etki eden hususların ortaya konulması, somut bilgi ve belgeye dayandırılması mümkün olan haneler bakımından ise başarısız olarak değerlendirilmesine etki eden hususların somut bilgi ve belgeyle kanıtlanması gerekmektedir.” değerlendirmelerine yer verilmiştir.

17. Danıştay 2. Dairesinin 27/03/2017 tarihli ve E:2016/7249, K:2016/7249 sayılı Kararında da “sözlü sınavda değerlendirme kriterlerinden bir kısmının somut bilgi ve belgeye dayandırılması zorunluluğu bulunmakta iken, bir kısmının gözlem ve kanaate dayalı olduğu açıktır. Bu düzenlemeye dayalı olarak yapılan ve davacının başarısız sayıldığı sınavda gözlem ve kanaate dayalı kriterler yönünden ilgilinin başarısız olarak değerlendirilmesine etki eden hususların ortaya konulması, somut bilgi ve belgeye dayandırılması, mümkün olan haneler bakımından ise başarısız olarak değerlendirilmesine etki eden hususların somut bilgi ve belge ile kanıtlanması gerekmektedir. Bunun da, adayların katıldığı sözlü sınav öncesinde, sınavda sorulacak soruların hazırlanması, her adaya sorulan soruların ve verilen cevapların kayda geçirilmesi ve adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmesi halinde mümkün olduğu açıktır.” değerlendirmelerine yer verilmiştir.

18. Sözlü sınav öncesinde sınav soruları ile birlikte cevap anahtarının hazırlanması, sorulan bilgi sorularına adayların verdiği yanıtlara ve kişisel niteliklerine göre yapılan değerlendirmede hangi komisyon üyesince hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı ve gerekçeleriyle gösterilmesi, sözlü sınavın nesnelliği açısından aranan kriterlerdir.

19. Dosya kapsamında sunulan bilgi ve belgeler incelendiğinde; Şef görevde yükselme sınavı kadroları 30 merkez ve 90 taşra teşkilatı olmak üzere ilan edildiği, 3. derece Şef unvanı için görevde yükselme yazılı sınavına katılan başvuranın yazılı sınav sonucunda 78 puan ile başarılı olduğu, yapılan sözlü sınavda ise komisyon üyelerinin adayları değerlendirdikleri başarı puanlarının aritmetik ortalamasının alındığı ve başvuranın sözlü puanının başarılı sayılabilmek için gerekenin (70 puan) altında kaldığı anlaşılmıştır. Sözlü sınav komisyon üyelerinin değerlendirme formları incelendiğinde ise başvurana; 2 üye tarafından 60 puan, diğer üyeler tarafından ise 61, 58 ve 59 puanlarının verildiği görülmektedir.

20. Başvuruya konu sözlü sınav ile ilgili olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin 13 üncü maddesinde kurul üyelerinin yüz tam puan üzerinden verdikleri notların aritmetik ortalaması alınarak adayların sözlü sınav puanının tespit edileceği, sözlü sınavda yüz üzerinden toplam en az 70 puan alanların başarılı sayılacağı belirtilmiştir. Sözlü sınav sonucu, Bakanlık internet sitesinden her adayın kendi kimlik numarası ve sicil numarası ile sadece kendisine ait sıralamasını öğrenebildiği şekilde bildirilmiş olup, bu bildirim yönteminde adaylar diğer adayların puanlarını ve sıralamasını liste halinde göremedikleri gibi, kendilerine ait sözlü puanları da yayınlanmamıştır. İdarenin sınav sonuçlarını bu şekilde bildirmesinin şeffaflık ilkesi ile bağdaşmadığı değerlendirilmektedir. İdareden temin edilen belgeler incelendiğinde, başvuranın sözlü puanının belirtilmediği; sözlü sınav komisyon üyelerinin değerlendirme formlarından üyelerin verdiği puanların aritmetik ortalaması alınmak suretiyle başvuranın sözlü sınav puanının 59,6 olduğu görülebilmektedir. Dolayısıyla Yönetmelik hükmü kapsamında, başvuranın sözlü sınav puanı 70 puanın altında olduğu için başarısız sayıldığı anlaşılmaktadır.

21. Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin sözlü sınava ilişkin yukarıda yer verilen ilgili hükümlerindeki değerlendirme kriterleri ile aynı olacak şekilde İdare tarafından sözlü sınav değerlendirme formu hazırlanmış olup; buna göre, sözlü sınav kurulunun her bir üyesi tarafından; 1. Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi (25 puan); 2. Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü (20 puan); 3. Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu (10 puan); 4. Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı (10 puan); 5. Genel kültürü ve genel yeteneği (25 puan); 6. Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı (10 puan) esas alınarak yüz tam puan üzerinden değerlendirilmiştir. Söz konusu değerlendirme formlarının incelenmesinden; en yüksek puan oranı ile (25 puan) “sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi” bölümü için 4 adet soru yöneltilerek bu bölümün toplam 25 puan üzerinden değerlendirildiği; ancak yine aynı şekilde puanlamada büyük bir oranı oluşturan “genel kültürü ve genel yeteneği” (25 puan) bölümünde ise sadece 1 adet genel kültür sorusu yöneltilerek değerlendirildiği; bu alanda yöneltilen 1 adet genel kültür sorusuna ise başvuranın cevap veremeyerek “0” puan aldığı gözlemlenmiştir.

22. Liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak personelinin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla İdarenin bu amaca uygun sınav değerlendirme ölçütleri oluşturması beklenmektedir.

23.  Sözlü sınavın objektifliğini ve güvenirliğini artıracak şekilde belirlenen kriterler çerçevesinde daha hassas değerlendirme sistemlerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu anlamda puanlamanın önemli bir oranını oluşturan bir bölüm için sadece 1 adet soru yöneltilmesi ile objektif ve bilimsel değerlendirme kriterlerinden uzaklaşılmakta ve değerlendirmenin güvenilirliğini zayıflatmaktadır. Zira tesadüfi sonuçlardan arınırlık derecesi arttıkça sınavın ve değerlendirmenin güvenirliği artacak, dolayısıyla soru sayısı arttıkça sınavın güvenirliği ve objektifliği de artacaktır.

24. Adaya sadece 1 adet soru yöneltilerek genel kültürü ve genel yeteneğinin ölçülmeye çalışılması; uzun yıllar kamu personeli olarak çalışarak belirli deneyime sahip ve görevde yükselme yazılı sınavında belirli bir grup içerisinden seçilerek başarılı olmuş, girmiş olduğu sözlü sınavda bilgi düzeyinin ölçüldüğü sorularda 25 puan üzerinden ortalama 10,2 puan ve diğer bölümlerin her birinden tam ve tama yakın puanlar almış bir kamu personelinin genel yetenek ve genel kültürünün “0” olarak puanlandırılması hayatın olağan akışına da uygun düşmemektedir.

25. Başvuran tarafından belirtilen; 21/04/2022 tarihinde Bakanlık internet sitesinde yayımlanan sözlü sınav sonuçlarına göre 18 inci yedek sırada olduğunu gördüğü, ilerleyen saatlerde yeniden aynı siteye giriş yaptığında bu defa yedeklerde dahi yer almadığını gördüğü hususuna ilişkin İdare tarafından; Sınav Kurulu tarafından tutanak altına alınan sonuçların internet ortamında adaylara duyurulması sırasında bilgi işlem altyapısındaki teknik arıza nedeniyle sonuçların duyurulmasında sıkıntılar yaşandığının (yedek olarak başarılı olan adayların yerine kazanamayan adaylara yedek ifadesinin yazdırıldığının) tespit edildiği, yapılan teknik hatanın farkına varılması neticesinde çok kısa sürede güncelleme yapıldığı ve sonuçların yeniden duyurulduğu açıklamasında bulunulmuştur. Bahsi geçen durumun da sınavın güvenilirliğini zayıflattığı açıktır.

26. Sınavın bu şekilde tesadüfi sonuçlara açık olduğu ve dolayısıyla sınavın güvenilirliğinin zayıf olduğu aşikar olup bu anlamda, İdare tarafından yapılan sözlü sınavın, yeterli duyarlılıkta değerlendirme ölçütlerinden uzak ve dolayısıyla objektiflik, liyakat ve kariyer ilkelerine aykırı olduğu değerlendirilmektedir. İdarenin liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde personelinin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine yönelik yapmakta olduğu sözlü sınavlarda objektiflik ve sınavın güvenilirliği ilkeleri kapsamında daha hassas ve yeterli duyarlılıkta değerlendirmeye esas yöntemler geliştirmesi gerekmektedir.

27. Netice itibariyle, söz konusu sözlü sınavında, başvuranın puanının belirlenmesine ilişkin bilgi ve yeterliliğinin objektif ve nesnel bir biçimde değerlendirilmediği, ayrıca sınav sonuçlarının açıklanmasında gereken özenin gösterilmediği kanaatine varılmıştır. Bu tespit, başvuranın atamasını gerektirmemekle birlikte, başvuruya konu sözlü sınavının yenilenmesini gerektirmektedir.

28. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuruya konu görevde yükselme sözlü sınavında kariyer ve liyakat ilkeleri uyarınca ölçme ve değerlendirme esaslarına uygun ve objektif bir değerlendirme yapılmadığı, ayrıca sınav sonuçlarının açıklanmasında gereken özenin gösterilmediği anlaşıldığından, sınava ilişkin işlemlerin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu değerlendirilmekte; bu sebeple, başvuranın mağduriyetin giderilmesi için sözlü sınavın yeniden yapılması gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

8.  İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
29. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi Yönetim İlkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiştir. Söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirmede; başvuru kapsamında Kurumumuzun bilgi ve belge talebine süresi içinde cevap verildiği görülmüş, ancak idarenin, şikâyetçiye verdiği cevapta hangi sürede hangi mercilere başvurabileceği gösterilmediğinden, “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uymadığı anlaşılmış olup, idareden bundan böyle bu ilkeye uyması beklenmektedir.

30. İdare tarafından sözlü sınav öncesinde sınav soruları ile birlikte cevap anahtarının hazırlanması, yapılan değerlendirmede hangi komisyon üyesince hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı ve ‘gerekçeleriyle’ gösterilmesi sözlü sınavın nesnelliği açısından aranan kriterlerdir. Sözlü sınavların iyi yönetim ilkelerinden olan “nesnellik”, “tarafsızlık”, “şeffaflık”, “hesap verilebilirlik” ve “kararların gerekçeli olması” ilkelerine uygun yapılmasını teminen; İdarenin bundan sonra düzenleyeceği sözlü sınavlar öncesinde bilgi soruları yanında cevap anahtarlarını hazırlaması, sınavlara giren adaylara verilen puanların gerekçelerini ortaya koyacak tedbirler alması; sözlü sınavın objektifliğini ve güvenirliğini artıracak şekilde belirlenen kriterler çerçevesinde daha hassas değerlendirme sistemleri geliştirmesi; sınav sonuçlarının şeffaf bir şekilde ilan edilmesi beklenmektedir.

VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
31. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup Kahramanmaraş İdare Mahkemesinde yargı yolu açıktır.

VII. KARAR
Açıklanan nedenlerle BAŞVURUNUN KABULÜNE;
1. Görevde yükselme sözlü sınavında kariyer ve liyakat ilkeleri uyarınca ölçme ve değerlendirme esaslarına uygun ve objektif bir değerlendirme yapılmadığı ve adayların kapalı zarf içerisinden soruları rastgele seçme uygulamasının gerçekleştirilmediği anlaşıldığından, başvuranın mağduriyetin makul sürede giderilmesi için sözlü sınavın yeniden yapılması,
2. Sözlü sınavların iyi yönetim ilkelerinden olan “nesnellik”, “tarafsızlık”, “şeffaflık”, “hesap verilebilirlik” ilkelerine uygun yapılmasını teminen, İdarenin bundan sonra düzenleyeceği sözlü sınavlarda adaylara verilen puanların gerekçelerini ortaya koyacak tedbirler alması, adayların kapalı zarf içerisinden soruları rastgele seçme uygulamasının gerçekleştirilmesi, sesli ve görüntülü kayıt imkânlarından faydalanılması, sözlü sınavın objektifliğini ve güvenirliğini artıracak şekilde belirlenen kriterler çerçevesinde daha hassas değerlendirme sistemleri geliştirmesi; sınav sonuçlarının şeffaf bir şekilde ilan edilmesi

Hususlarında KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
6328 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, İdare tarafından bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Kararın BAŞVURAN ile KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINA tebliğine
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.