KHK'lılar belediyenin ortağı olduğu şirkete atanabilir mi?

Kamu sermayesi ile faaliyet yürüten, mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçların karşılanması amacıyla kurulan ve kamu kaynağı yöneten belediye şirketlerinin yönetim kurulu üyeliklerine yapılacak atamalarda herhangi bir mevzuat sınırlaması bulunmamasına rağmen memuriyeti KHK kapsamında sonlandırılmış olan yani memur olması mevzuat açısından mümkün olmayan kişilerin atanmaması gerekmektedir.

BULGU 12: Büyükşehir Belediyesinin Ortağı Olduğu Şirkete Memuriyeti  Sonlandırılan Kişilerin Yönetim Kurulu Üyesi Olarak Atanması

Yapılan incelemelerde İzmir Büyükşehir Belediyesinin ortak olduğu Grand Plaza Gıda Otelcilik ve Turizm İşletmeleri Anonim Şirketinde yönetim kurulu üyesi olarak görev yapan iki kişinin 679 ve 701 no.lu Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirlerin Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’lerin 1’inci maddesinde yer alan hükümler doğrultusunda Kararname’ye ekli (1) sayılı listede yer aldığı ve kamu görevinden çıkartıldığı tespit edilmiştir.

06.01.2017 tarih ve mükerrer 29940 sayılı Resmi Gazete’de ve 08.07.2018 tarih 30472 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 679 ve 701 no.lu Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirlerin Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’lerin 1’inci maddelerinde ;
“(1) Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olan ve ekli (1) sayılı listede yer alan kişiler kamu görevinden başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın çıkarılmıştır. Bu kişilere ayrıca herhangi bir tebligat yapılmaz. Haklarında ayrıca özel kanun hükümlerine göre işlem tesis edilir.
(2) Birinci fıkra hükmü gereğince kamu görevinden çıkarılan kişilerin, mahkûmiyet kararı aranmaksızın rütbe ve/veya memuriyetleri alınır ve bu kişiler görev yaptıkları teşkilata yeniden kabul edilmezler; bir daha kamu görevinde istihdam edilemezler, doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemezler; bunların uhdelerinde bulunan her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği ve sair görevleri de sona ermiş sayılır.”
hükümleri yer almaktadır.

Söz konusu mevzuat hükümlerinde memuriyetine son verilen kişilerin, mahkûmiyet kararı aranmaksızın kamu görevinde istihdam edilmeyeceği ve doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemeyeceği belirtilmiş olmasına rağmen Belediyenin ortağı olduğu şirkette iki kişi yönetim kurulu üyesi olarak görevlendirilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesinde; “Büyükşehir belediyesi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre sermaye şirketleri kurabilir. Genel sekreter ile belediye ve bağlı kuruluşlarında yöneticilik sıfatını haiz personel bu şirketlerin yönetim ve denetim kurullarında görev alabilirler…”denilmektedir. 

Bu madde çerçevesinde belediye şirketlerinde genel sekreter ile belediyelerde yöneticilik vasfı olan kişilerin yönetim ve denetim kurullarında görev alabileceği belirtilmiştir. 

Ayrıca bu şirketlerin sermaye şirketi olması sebebiyle 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 359’uncu maddesi; “… Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin pay sahibi olduğu şirketlerde, sayılan tüzel kişiler veya bunların gerçek kişi temsilcileri yönetim kuruluna seçilebilir…” hükmü gereği yönetim kurulu atamaları yapılabilmektedir. Kanun koyucu tarafından belediye şirketlerinde yönetim kurulu üye atamalarında bir sınır çizilmemiş ve atanma şartlarına ilişkin herhangi bir kısıtlama getirilmemiştir. 

Belediyeler kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usûllere göre şirket kurabileceği belirtilmiş olup ilgili şirketler belediye yani kamu sermayesi ile faaliyet yürütmektedir. Belediyelerin görev ve hizmet alanları ise belirlenen sınırlar içinde mahalli müşterek nitelikteki kamusal ihtiyaçların karşılanması olduğu düşünüldüğünde belediye şirketlerinin faaliyetleri de kamusal ihtiyaçların karşılanması amacına yöneliktir.

Kamu idaresi cevabında belediye şirketlerinde yönetim kurulu üyeliklerine yapılan atamada 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine istinaden yapıldığı ve yapılan işlemlerin mevzuata uygun olduğu belirtilmiştir

Ancak kamu sermayesi ile faaliyet yürüten, mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçların karşılanması amacıyla kurulan ve kamu kaynağı yöneten belediye şirketlerinin yönetim kurulu üyeliklerine yapılacak atamalarda herhangi bir mevzuat sınırlaması bulunmamasına rağmen memuriyeti KHK kapsamında sonlandırılmış olan yani memur olması mevzuat açısından mümkün olmayan kişilerin atanmaması gerekmektedir.