Yargı mercilerinde, öğretim görevlilerinin sözleşmelerinin yenilenmemesine ilişkin işlemlere karşı açılan davalarda; dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık tespit edilmesi halinde verilen iptal kararlarının hukuksal sonucu olarak tesis edilen işlemler ortadan kalkmakla birlikte; idare ile ilgili arasındaki sözleşmenin sona ermiş olması nedeniyle ortada bir sözleşme ilişkisi bulunmamakta olup verilen iptal kararları üzerine yetkili idari makam ya da organ tarafından, sözleşmenin yenilenmesi veya yenilenmemesi yönünde yeni bir karar alınması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta; dava konusu işlemin hukuka aykırı bulunarak iptal edilmesi, davacının görev süresinin doğrudan uzayacağı anlamına gelmemekte olup idarece yapılacak yeniden değerlendirme sonrasında sözleşmenin uzatılıp uzatılmaması konusunda yeni bir karar verileceğinden, davacı hakkında kesin ve net olarak belirli olmayan parasal hak kayıplarına ilişkin olarak sözleşmenin yenilendiği varsayımı ile doğrudan bir kabul kararı verilmesi mümkün olmamaktadır.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/9638
Karar No : 2022/5175
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Rektörlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Uygulama ve Araştırma Merkezi … Şubesinde sözleşmeli öğretim görevlisi statüsünde görev yapan davacı tarafından, … tarihli Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Değerlendirme Komisyonu'nun sözleşmesinin yenilenmesinin uygun olmadığına dair kararı uyarınca … tarihi itibariyle sözleşmesinin yenilenmeyeceğine ilişkin tesis edilen … tarih ve E… sayılı işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kalınan tüm parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davalı idare tarafından İstanbul Valiliği'nin güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması sonucunda düzenlenen yazısı gereğince, davacının sözleşmesinin yenilenmemesi karşısında, davalı idarenin takdir hakkını hukuka aykırı olarak kullandığından söz edilemeyeceği, dava konusu işlemde hukuka aykırılık, parasal hak talebinde ise hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; verilen ara kararları üzerine gönderilen cevabi yazılar uyarınca davacının biten sözleşmesinin yenilenmemesine dayanak alınan "bylock kullanıcısı" olduğuna dair istihbari nitelikteki verilerin temelsiz kaldığı, buna dayanılarak tesis edilen işlemin hukuka uygunluk karinesinden faydalandırmanın mümkün olmadığı, öte yandan, yapılan adli soruşturma sonrasında, yapılan değerlendirmenin aksine bir hukuksal durumun vuku bulması halinde, idarece her zaman işlem tesis edilebileceği, diğer yandan bu işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal haklarının davanın açıldığı tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, dava konusu işlemin iptaline, bu işlem nedeniyle yoksun kalınan parasal hakların davanın açıldığı tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Valilikçe yapılan araştırmanın aksinin kanıtlanamadığı, tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyize konu Kararın kısmen onanması, kısmen bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Uygulama ve Araştırma Merkezi … Şubesinde sözleşmeli öğretim görevlisi statüsünde görev yapan davacı tarafından, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Değerlendirme Komisyonu'nun sözleşmesinin yenilenmesinin uygun olmadığına dair kararı uyarınca … tarihi itibariyle sözleşmesinin yenilenmeyeceğine ilişkin tesis edilen … tarih ve E… sayılı işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kalınan tüm parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun (dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki haliyle) 'Öğretim görevlileri' başlıklı 31. maddesinde; "Öğretim görevlileri; üniversitelerde ve bağlı birimlerinde bu Kanun uyarınca atanmış öğretim üyesi bulunmayan dersler veya herhangi bir dersin özel bilgi ve uzmanlık isteyen konularının eğitim-öğretim ve uygulamaları için, kendi uzmanlık alanlarındaki çalışma ve eserleri ile tananmış kişiler, süreli veya ders saati ücreti ile görevlendirilebilirler. Öğretim görevlileri, ilgili yönetim kurullarının görüşleri alınarak fakültelerde dekanların, rektörlüğe bağlı bölümlerde bölüm başkanlarının önerileri üzerine ve rektörün onayı ile öğretim üyesi, öğretim üye yardımcısı ve öğretim görevlisi kadrolarına atanabilirler veya kadro şartı aranmaksızın ders saati ücreti veya sözleşmeli olarak istihdam edilebilirler. Öğretim üyesi kadrolarına öğretim görevlileri en çok iki yıl süre ile atanabilirler; bu süre sonunda işgal ettikleri kadroya başvuran öğretim üyesi bulunmadığı ve görevlerine devamda yarar görüldüğü takdirde aynı usulle yeniden atanabilirler. Atanma süresi sonunda görevleri kendiliğinden sona erer. Bunların yeniden atanmaları mümkündür. Bu takdirde ilk atama usulü uygulanır. Konservatuvarlar ile meslek yüksekokullarına gerektiğinde sürekli olarak öğretim görevlisi atanabilir." hükmü yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının, dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmı yönünden yapılan inceleme:
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının, yoksun kalınan parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine ilişkin kabule yönelik kısmı yönünden yapılan inceleme:
Yargı mercilerinde, öğretim görevlilerinin sözleşmelerinin yenilenmemesine ilişkin işlemlere karşı açılan davalarda; dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık tespit edilmesi halinde verilen iptal kararlarının hukuksal sonucu olarak tesis edilen işlemler ortadan kalkmakla birlikte; idare ile ilgili arasındaki sözleşmenin sona ermiş olması nedeniyle ortada bir sözleşme ilişkisi bulunmamakta olup verilen iptal kararları üzerine yetkili idari makam ya da organ tarafından, sözleşmenin yenilenmesi veya yenilenmemesi yönünde yeni bir karar alınması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta; dava konusu işlemin hukuka aykırı bulunarak iptal edilmesi, davacının görev süresinin doğrudan uzayacağı anlamına gelmemekte olup idarece yapılacak yeniden değerlendirme sonrasında sözleşmenin uzatılıp uzatılmaması konusunda yeni bir karar verileceğinden, davacı hakkında kesin ve net olarak belirli olmayan parasal hak kayıplarına ilişkin olarak sözleşmenin yenilendiği varsayımı ile doğrudan bir kabul kararı verilmesi mümkün olmamaktadır.
Bu durumda, yoksun kalınan parasal hakların yasal faiziyle birlikte tazmini istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmekteyken, aksi yöndeki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının kabule ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kısmen kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının dava konusu işlemin iptaline yönelik kısmının ONANMASINA, parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3.Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine kesin olarak, 27/09/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.