Ankara Büyükşehirdeki lojman keyfiliği Sayıştay raporuna yansıdı

Örneğin, Görev tahsisli konutların 2 sayılı cetvelde belirtilmeyen iç denetçi ve danışman kadrolarında bulunanlara tahsis edildiği, ancak bahsi geçen görev unvanlarının, görev tahsisli konut tahsis edilebilecek unvanlar arasına alındığına dair yetkili makam tarafından herhangi bir düzenlemenin yapılmadığı görülmüştür. Ayrıca görev unvanları sırası hiyerarşisi ile görevin önem derecesi esas alınarak görev tahsisli konut tahsis edilecek görev unvanlarının bir cetvel halinde düzenlenerek buna ilişkin genelgenin Kurum tarafından yayımlanmadığı görülmüştür. 

BULGU 18: Kamu Konutlarının Tahsisinde Uygulama Hatalarının Bulunması

Kuruma ait kamu konutlarının 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu ve bu Kanun’a dayanılarak çıkarılan Kamu Konutları Yönetmeliği hükümlerine aykırı olarak ilgililere kullandırıldığı görülmüştür.

“Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde belediyelerin de sayıldığı mezkûr Kanun’un “Kamu konut türleri ve konut tahsisi” başlıklı 3’üncü maddesinde, kamu konutlarının tahsis esasına göre özel, görev, sıra ve hizmet tahsisli olmak üzere dört gruba ayrılacağı belirtildikten sonra tahsisin yapılmasına ilişkin usul ve esasların yönetmelik ile düzenleneceği hüküm altına alınmıştır.

Kanun’da;
 Görev tahsisli konutlar; yönetmelikte belirlenecek makam ve rütbe sahiplerine, görevlerinin önemi ve özelliği, yetki ve sorumlulukları gereğince tahsis edilen konutlar,

 Sıra tahsisli konutlar; hizmet süresi, daha önce kamu konutlarından yararlanma durumu ve süresi, çocuklarının sayısı, aile fertlerinin gelir durumu gibi hususlar dikkate alınarak yönetmelikte belirlenecek puanlama esasına göre tahsis edilen konutlar,

 Hizmet tahsisli konutlar; hudut karakolu, istasyon, haberleşme, gözlem, araştırma, inşaat mahalli gibi, meskûn yerlerden uzak, sosyal ve ekonomik zorlukları olan, ulaşım ve iskân imkânları kısıtlı yerlerde, normal çalışma saatleriyle sınırlandırılması kabil olmadan görev başında bulundurulması gerekli olan personel ve koruma görevlisi, makam şoförü, kapıcı, kaloriferci gibi personel için inşa veya tefrik edilerek tahsis edilen bina, baraka, prefabrik yapı, şantiye eklentisi, tadil edilmiş veya edilmemiş karavan, kulübe ve benzeri konutlar
Olarak tanımlanmıştır.

İlgili Yönetmelik’in “Görev tahsisli konutlar” başlıklı 2 sayılı Cetveline ilişkin açıklamalar bölümünde, kurum ve kuruluşların yetkili makamlarınca personelin görevinin önemi, idareye yararlılığı, yetki ve sorumluluğu ile kilit görevde olması gibi özellikler göz önünde bulundurularak bu Cetvelde sayılan görev unvanlarına eş değerde ve en altta belirtilen görev unvanından aşağı inilmemek üzere görev tahsisli konut tahsis edilecek ek görev unvanları tespit edilebileceği belirtilmiştir. Mezkûr Cetvelde belediyeler için belediye başkanından, kadrolu avukata kadar birçok unvan sayılmıştır. Yine açıklamalar kısmında, kurum ve kuruluşların yetkili makamlarınca, bu Cetveldeki görev unvanları sırası hiyerarşi ve görevin önem derecesi esas alınarak görev tahsisli konut tahsis edilecek görev unvanlarının, her kurum ve kuruluş için bir cetvel halinde ayrıca düzenleneceği ve bir genelge marifeti ile teşkilata duyurulacağı hüküm altına alınmıştır.

Mezkûr Yönetmelik’in 34’üncü maddesinin son fıkrasında, konutta oturma süresini doldurduğu veya konutta oturma hakkı sona erdiği halde konutu tahliye etmeyenlerden, konutun tahliye edilmesi gereken tarihten sonraki üç ay için, ödenmesi gereken kira bedelinin iki katı, daha sonraki aylar için ise dört katı olarak işgaliye bedeli alınacağına ilişkin düzenleme yapılmıştır. Ancak 02.12.2020 tarihli Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 2020/2825 Kararı ile söz konusu hüküm iptal edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine rağmen Kuruma ait kamu konutlarının personele tahsisinde aşağıda belirtilen hatalı veya eksik uygulamalar tespit edilmiştir.

 Hizmet tahsisli konutlarda, meskûn yerlerden uzak olma, normal çalışma saatleriyle sınırlandırılması kabil olmayan görev ifa etme veya şoför, koruma görevlisi, kapıcı veya kaloriferci olma şartlarına dikkat edilmediği, şef ve laborant gibi kişilere Çankaya ilçesinin merkezi konumlarında hizmet tahsisli kamu konutu tahsis edildiği görülmüştür. Şef ve laborant gibi unvanlar, Ankara Büyükşehir Belediyesi özelinde bakıldığında, yalnızca sıra tahsisli kamu konutu tahsis edilebilecek unvanlar arasında yer alabilecektir. Ancak İdare tarafından, Yönetmelik’le belirlenmiş objektif kriterler esas alınarak sıra tahsisli lojman uygulaması yapmak yerine subjektif değerlendirmeler neticesinde başarılı olduğu değerlendirilen personele hizmet tahsisli lojman tahsis edilmiştir. Bu ise Yönetmelik’te yer alan “idari yetki kullanımı yoluyla farklı işlem yapılamaz” hükmüne aykırılık teşkil etmektedir.

 Görev tahsisli konutların 2 sayılı cetvelde belirtilmeyen iç denetçi ve danışman kadrolarında bulunanlara tahsis edildiği, ancak bahsi geçen görev unvanlarının, görev tahsisli konut tahsis edilebilecek unvanlar arasına alındığına dair yetkili makam tarafından herhangi bir düzenlemenin yapılmadığı görülmüştür. Ayrıca görev unvanları sırası hiyerarşisi ile görevin önem derecesi esas alınarak görev tahsisli konut tahsis edilecek görev unvanlarının bir cetvel halinde düzenlenerek buna ilişkin genelgenin Kurum tarafından yayımlanmadığı görülmüştür. 

 Danıştay kararı ile ilgili madde yürürlükten kaldırılmasına rağmen, kamu konutunun tahliye edilmesi gereken tarihten sonraki aylara ilişkin kira bedellerinin ilk üç ay için iki kat ve sonraki aylar için dört kat olarak tahsil edilmeye devam edildiği görülmüştür.Sonuç olarak, Kuruma ait kamu konutlarının, mevzuatta yer verilen kurallar dâhilinde ilgililere tahsis edilmesi ve işgaliye bedellerinin yargı kararlarına uygun olarak tahsil edilmesi gerekmektedir.