Facebook
Twitter
Whatsapp
Telegram
URL Kopyala
Kamuda liyakat eksikliğinin en somut göstergelerinden biri yargıya taşındı... 2020 KPSS Ön Lisans sınavında Elif Şebnem Akal’a ait olan ‘Çaya Kaç Şeker’ şiiri Can Yücel ismiyle katılımcılara soruldu. Akal “Can Yücel 1999 yılında vefat etti ben şiiri 2002’de yazdım. Pek çok yerde paylaşıldı. Moğollar grubu şiiri besteledi. Çoğu internet sitesinde Can Yücel adıyla verildi. Birçoğunu düzelttim. Ama ÖSYM’nin olayı bambaşka” diyerek hatayı kızının sınava giren arkadaşı vasıtasıyla öğrendiğini anlattı.
AMAÇ TAZMİNAT KAZANMAK DEĞİL KADINA ŞİİRİ YAKIŞTIRAMIYORUZ
İstanbul Anadolu 2. Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi ÖSYM’nin 15 bin lira manevi, 650 lira maddi tazminat ödemesine hükmetti. Amacının tazminat elde etmekten çok yanlışın bir devlet kurumu tarafından yapıldığını ispat etmek olduğunu söyleyen Akal “Kadına şiiri hiç yakıştırmıyoruz” diyerek sitemini dile getirdi. Avukat Ladin Merve Koçum ise insanların bilgisini ölçen ÖSYM’nin sınavda bilgi eksikliğine girmesinin mağduriyet yarattığını söyledi. Koçum, böyle bir davanın emsalinin yaşanmadığını ifade etti.
Milyonlarca kişinin memur olmak için girdiği 2020 Kamu Personel Seçme Sınavı’nda (KPSS) bir sorusunun yanlış bilgiyle verildiği ortaya çıktı. 2010 yılında Moğollar grubunun bestelediği Elif Şebnem Akal’a ait olan Çaya Kaç Şeker şiirinin 2020 KPSS Ön Lisans Genel Kültür sınavında Can Yücel ismiyle sorulduğu ortaya çıktı. Tesadüfen durumu öğrenen Akal, ÖSYM’ye dava açtı. Dava sonucunda İstanbul Anadolu 2. Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi ÖSYM’yi 15 bin lira manevi 650 lira maddi tazminata hükmetti.
ÖSYM’nin eksik ve yanlış bilgiyle soru hazırlaması ‘liyakat’ tartışmalarını da tekrar gündeme getirdi. Akal “Bilginin hakim olduğu kurum da yanlışa düşüyorsa bunun bir karşılığı olmalıydı” diyerek dava sürecini avukatlarıyla beraber KARAR’a anlattı.
OLAYI TESADÜFEN ÖĞRENDİM
Sınavda Can Yücel şiiri olarak sorulan Çaya Kaç Şeker’i 2002 yılında ‘yaş günü’ için yazdığını ifade eden Akal, şiirinin sınavda sorulmasını tesadüfen öğrendiğini söyledi. ÖSYM’nin yanlış bilgi vermesinin üzücü olduğunu belirten Akal, dava süreci şöyle anlattı: “Can Yücel 1999 yılında vefat etti ben şiiri 2002 yılında yazdım. Pek çok yerde paylaşıldı. Moğollar grubu şiiri besteledi. Çoğu internet sitelerinde şiirim Can Yücel adıyla verildi. Bir çoğuna ulaşarak düzelttim. Ama ÖSYM’nin olayı bambaşka. Durumu kızımın sınava giren bir arkadaşından öğrendik. Kızımın arkadaşı sınavdan çıktığında kızımı arayarak ‘Annenin şiirini Can Yücel’in şiiri diye sorumuşlar’ dedi. Dava süreci bu şekilde başladı. Karşımızda bilgiye hakim bir kurum var ve o kurum da bu yanlışa düşüyorsa bunun bir karşılığının olması lazımdı”
YANLIŞINI İSPAT ETMEK İSTEDİM
Davanın yaklaşık 2,5 yıl sürdüğünü belirten Akal “Dava sonucunda maddi olarak 650 TL manevi olarak 15 bin TL tazminat kazandık. Burada maddi olarak bir tazminat elde etmekten çok bu konunun yanlış olduğu ve bu yanlışın bir devlet kurumu tarafından yapıldığını ispat etmekti amacım” diye konuştu.
CAN YÜCEL’İN ŞİİRİME İHTİYACI YOK
'Can Yücel’in benim şiirime ihtiyacı yok’ diyen Akal, Can Yücel’e ait olduğu bilinen ve son 20 yılın en çok paylaşılan şiiri için, “Çoğu kişi beni ölü şair olarak biliyor. Ben yaşıyorum. Ben şiir yazan bir kadın şairim. Yazdığım şiirler beğeniliyor. O kadar beğeniliyor ki Can Yücel’e yakıştırılıyor.” dedi.
KADINA ŞİİRİ HİÇ YAKIŞTIRMIYORUZ
Ekşi Sözlük’te denk geldiği bir yazıyı da paylaşan Akal “’Şiirin bankacı bir kadına ait olduğunu öğrendiğimde bütün hevesim kaçtı’ sözünü okudum. İlla ki kötü süreçler mi yaşamam gerek? Şair olmak bu süreçten mi geçiyor? Kadına şiiri hiç yakıştırmıyoruz” diyerek sitemini de dile getirdi.
MAHKEME BİZİ HAKLI BULDU
Hukuki süreçte Şebnem Elif Akal’ın yanında olan Avukat Şahin Berber ve Avukat Ladin Merve Koçum da süreçle ilgili konuştu. Berber, şiirin fikri bir mülkiyet oluşturduğunun altını çizerek, “Sosyal medyada Can Yücel ile beraber anılan bir şiir olduğu için ÖSYM bu şekilde aldı. Soru 2020 KPSS Ön Lisans Genel Kültür testinde soruluyor. Sonuçta şiir bir fikri mülkiyet oluşturur buna dair bir müdahale varsa bu müdahalenin tespit edilmesi gibi bir çok koruyucu önemler var. Biz bunlar için başvurduk. Davayı 25 Kasım 2021 tarihinde açtık. Mahkeme 13 Temmuz 2023 Perşembe günü sonuçlandı. Mahkeme haklılığımıza karar verdi. Ayrıca maddi manevi tazminat talebimiz vardı. Onlar da karara bağlandı” ifadelerini kullandı.
"ÖSYM'NİN BİLGİ EKSİKLİĞİNE DÜŞMESİ MAĞDURİYET YARATTI"
Davaya bakan bir diğer avukat Ladin Merve Koçum ise davanın maddi boyutundan çok kadın şair sıfatından dolayı davaya destek verdiğini belirtti. İnsanların bilgisini ölçen ÖSYM'nin sınavda bilgi eksikliğine girmesinin mağduriyet yarattığını ifade eden Koçum, "Şebnem Hanım bir şiir yazmış ve karşılık bulmuş ama yine de adının bilinmediği şiirden dolayı Can Yücel olduğu düşünüldüğü için bir kadın olarak hem 'ben yaşıyorum' hem 'ben bir kadınım' ama bunun yerine bir erkek şaire atfediliyor. Yani böyle bir şiiri 'kadın yazamaz' üzerinden hassasiyeti vardı. Biz bu davayı o sebepten dolayı açtık. Buradan bir gelir elde edelim amacıyla değil. Kadın şair olarak mağduriyet noktasında kendisine hukuki destek verdik. Bunun kanunlarda bir yeri olduğunu, bir fikir sanat eseri olduğunu kendisinin bu konuda hak sahibi olduğunu belirttik. Dolayısıyla aldığımız karara şaşırmadık. Covid'ten dolayı geç gelmiş bir karar oldu ama amacımızı destekleyen bir karar olduğu için hepimiz çok mutlu olduk" dedi.
"ÖSYM'NİN BÖYLE BİR YANLIŞI DAHA ÖNCE YAPTIĞINI GÖRMEDİK"
Daha önce böyle davanın bir emsalinin yaşanmadığını ifade eden Koçum, "Bu spesifik bir konu. Böyle bir yanlışlığı ÖSYM'nin daha önce yaptığını görmemiştim. KPSS'ye giren insan sayısı daha fazla oluyor, çok sayıda insana ulaşıyor. Daha önce çok karşılaşmadığımız bir davaydı" diye ekledi.
GÜLCAN ASLAN / KARAR
