Türkiye’nin Afrika’da kurduğu güçlü ilişkiler, Avrupa’yı rahatsız etmeye devam ediyor. Son olarak Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Türkiye’nin bu ilişkilerinden rahatsızlık duyduklarını açıkça itiraf etti.
Borrell “Afrika’da olup bitenlere bakınca endişelenmemiz gerekiyor. Brüksel’e geldiğimde Libya’da Fransızlar ve İtalyanlar vardı. Her zaman uyum içinde değillerdi, her zaman birlikte çalışmıyorlardı ama vardılar. Bugün Libya’da artık Avrupalılar yok, sadece Türkler ve Ruslar var. Libya kıyılarında var olan üsler artık Avrupa üsleri değil, Türk ve Rus üsleri. Bu Akdeniz’de hayal ettiğimiz düzen değil” dedi.
44 BÜYÜKELÇİLİK VAR
Borrell’in bu açıklamaları, Türkiye’nin Afrika’daki stratejik, siyasi ve ekonomik hamlelerini bir kez daha gündeme getirdi. 2002 yılında sadece 12 Türk Büyükelçiliğinin bulunduğu Afrika’da faaliyet gösteren büyükelçilik sayısı 44’e yükseldi.
48 ÜLKE İLE İŞ BİRLİĞİ
Ayrıca, 44’e ulaşan büyükelçiliklerin yanında, Afrika kıtasında Ticaret Müşavirlerinin sayısı da 31’e yükseldi. Bu çalışmalarla birlikte, 48 Afrika ülkesi ile ticaret ve ekonomik iş birliği anlaşması, 5 Afrika ülkesi ile serbest ticaret anlaşması imzalandı.
İHRACAT YÜKSELİYOR
Türkiye’nin Afrika ülkeleri ile 2003’te 5,4 milyar dolar olan ticaret hacmi yaklaşık 45 milyar dolara ulaştırıldı. Ayrıca, Türkiye’nin Afrika ülkelerindeki yatırımları 10 milyar dolara çıkarılırken, Türk müteahhitleri kıtada yaklaşık 90 milyar doları bulan değerde proje üstlenmiş durumda.
STRATEJİK ORTAKLIK
Türkiye’nin özellikle Güney Afrika, Nijerya, Senegal, Kenya, Tanzanya, Somali, Sudan, Etiyopya, Libya ve Cezayir gibi önemli stratejik ortakları bulunuyor. Ayrıca, Somali ile imzalanan “Savunma ve Ekonomik İşbirliği Çerçeve Anlaşması” ile Mogadişu’da kapsamlı bir askerî üssü bulunan Türkiye’nin, Somali karasularını 10 yıl boyunca koruması öngörülmüştü.
ORUÇ REİS DE GİDİYOR
Afrika ülkeleri ile Türkiye arasında sıcak ilişkilerin geliştiği bir diğer alan ise enerji. Somali ile imzalanan anlaşma çerçevesinde Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi bölgeye gidecek. Petrol bulunması hâlinde bunu Türkiye üretecek.
BARIŞ İÇİN TÜRKİYE
Türkiye, Afrika kıtasında barış için de aktif rol oynuyor. Geçtiğimiz haftalarda Doğu Afrika’daki komşular Etiyopya ve Somali arasında, Etiyopya’nın ayrılıkçı Somaliland bölgesiyle yaptığı anlaşma konusundaki anlaşmazlığı çözmek üzere ikinci tur görüşmelere Ankara ev sahipliği yapmıştı.
Cevdet Fırat AYDOĞMUŞ