Facebook
Twitter
Whatsapp
Telegram
URL Kopyala
Türkiye, dünyanın en önemli üretim merkezlerinden biri. Sebze ve meyveden et ve balığa, un ve makarnadan kuru yemişlere kadar çok geniş bir yelpazede yüzlerce çeşit üretim ve bir o kadar da ihracat rakamına imza atıyoruz. Fakat özellikle pandemiden sonra bozulan enflasyon ortamıyla birlikte, dünya birincisi olduğumuz ürünlerde dahi en ucuz tüketen ülke olmak bir tarafa, bazı ürünlerde en pahalı olan ülke yine Türkiye olarak sıralanıyor. İstatistiklere yansıyan rakamlara baktığımızda, Türkiye yıllık 25 milyon tonla dünyanın en fazla meyve üreten dördüncü ülkesi durumunda.
PAHALILIKTA ŞAMPİYONLUK
Birçok gıda üretiminde liderliklerimiz ve ilk 3, ilk 4 gibi önde gelen sıralamalarımız bulunsa da ‘en pahalı’ olma rekorumuzu son dönemde kimselere kaptırmıyoruz. Makarnayı bizden alan İngiltere’de bu ürün bizden çok daha ucuza. İngiltere halkı makarnanın 500 gramını 0,80 paunt fiyatla satın alıyor ve kilosuna TL karşılığı olarak 32-34 lira ödüyor. Türkiye’de aynı ürünün fiyatı 40 lirayı buluyor. Yine Almanya’nın Türkiye’den ithal ettiği un ülkede 1,2 avro fiyatla satılıyor. Türkiye ihracatçı olmasına rağmen unun fiyatı 35 lirayı buluyor. Üzerinde Türk markası olan bir pirincin fiyatı dahi Almanya’da Türkiye’den daha ucuza satılabiliyor. Yine bir kilogram Türk markası salçanın kilogram fiyatı Türkiye’de 70 lirayı bulurken, Almanya’da 1 avro, yani 35 lira civarında satışa sunulabiliyor.
ÜRETİYORUZ, TÜKETEMİYORUZ
Dünyada üretilen fındığın yüzde 70’i bizde ama 650 lirayı bulan fiyatı sebebiyle herkesin tüketmesi mümkün değil. Adını Türkiye’nin Gaziantep şehrinden alan Antep fıstığında da 600 liradan başlayan fiyatlar var. Geçtiğimiz kış 40 liradan aşağı portakal, 30 liradan ucuza elma tüketemeyen Türkiye, Rusya’ya ve Avrupa’ya domates satıyor ve ucuz domates ancak sınırdan döndüğünde mümkün oluyor. Kuru kayısıyı bizden alan Almanya’da fiyat 250-300 TL civarında, bizde ise 500 TL’den aşağı inmiyor. Üreticiler “Bizde ucuz, aracılar kazanıyor” derken, toptancı ve satıcılar da “İşçilikten enerjiye, taşımadan sigortaya kadar çok sayıda maliyet unsuru var” savunmasını yapıyor.
HAYVAN SAYIMIZ AVRUPA'YA BEDEL AMA ETİ UCUZA TÜKETEMİYORUZ
Türkiye, neredeyse bütün Avrupa kadar hayvan varlığına sahip. Türkiye’de yaklaşık 54 milyon adet civarında küçükbaş (koyun ve keçi), 18 milyon 36 bin adet de büyükbaş (sığır ve manda) bulunuyor. Avrupa ülkelerinin tamamında ise büyükbaş hayvan sayısı 78 milyon seviyesinde. Büyükbaş hayvancılıkta AB ülkeleri arasında ilk sırayı 17 milyon 330 binle Fransa alırken, onu en yakın 11 milyon 39 binle Almanya, 6 milyon 649 binle İrlanda, 6 milyon 576 binle İspanya ve 6 milyon 378 binle Polonya ve 6 milyon 280 binle İtalya izledi.
Böylece Türkiye, AB üyesi ülkelerle karşılaştırıldığında büyükbaş hayvan varlığında zirvede yer aldı. AB ülkelerinde küçükbaş hayvan sayısı ise 2021 yılında toplam 71,5 milyon olarak tespit edildi.
Bu dönemde, AB ülkelerinde küçükbaş hayvanlardan koyun sayısında ilk sırayı 15 milyon 81 binle İspanya aldı. Onu en yakın 10 milyon 49 binle Romanya, 7 milyon 253 binle Yunanistan, 6 milyon 994 binle Fransa, 6 milyon 728 binle İtalya ve 3 milyon 991 binle İrlanda izledi. Avrupa ülkelerinde sığır, koyun ve keçiden başka tür hayvanlar da tüketildiğinden, nüfus büyüklüğü açısından benzer olduğumuz ülkelerdeki düşük büyükbaş ve küçükbaş üretimine rağmen fiyatlar çok daha gerilerde seyredebiliyor.
MEYVE ÜRETİMİNDE DE DÜNYA 4'ÜNCÜSÜYÜZ
Türkiye yıllık 25 milyon tonluk üretimiyle dünyada dördüncü ülke konumunda yer aldı. Türkiye yıllık 25 milyon ton üretimle dünyanın dördüncü büyük meyve üreticisi konumunda yer aldı. Dünyanın en fazla meyve üreten ülkesi Çin oldu. Çin, yıllık 253,9 milyon ton üretimle zirvede. Yıllık 107,9 milyon ton üretimle Hindistan ikinci, yıllık 39,8 milyon ton üretimle Brezilya üçüncü. Türkiye’nin çeşitli iklimi ve verimli toprakları, ülkede portakal ve diğer turunçgiller gibi çok çeşitli meyvelerin yetiştirilmesini sağlıyor. Diğer ülkelere bakıldığında, Meksika 23,7 milyon ton, Endonezya 23,6 milyon ton, Amerika Birleşik Devletleri 22,6 milyon ton, İspanya 19 milyon ton, İtalya 17,2 milyon ton, Filipinler 16,7 milyon ton üretimle ilk 10’a girdi. Çin en fazla turunçgil, üzüm, elma, muz üretirken, Hindistan; mango, muz, portakal ve üzümde iddialı. Brezilya’da ise acai, Kaji elması ve papaya gibi ürünler öne çıkıyor.
19 TARIM ÜRÜNÜNDE İLK 4'TE YER ALIYORUZ
Türkiye, dünyada 19 tarım ürününün üretiminde ilk dörtte yer alıyor. Ülkemiz fındık, kiraz, incir, kayısı ve ayva üretiminde dünyada birinci; elma, Antep fıstığı, karpuz, kavun, salatalık, keçiboynuzu üretiminde dünyada ikinci; mandalina, çilek, armut, vişne üretiminde dünyada üçüncü sıradadır. 2023 itibarıyla bal, et ve süt ürünleri, sebze, mantar, peynir, tütün, tereyağı dâhil birçok kategoride 452 çoğrafi işaretimiz bulunuyor.
DÜNYANIN DOMATESİNİN YÜZDE 7'Sİ TÜRKİYE'DEN
Türkiye’nin yıllık domates üretimi 2023’te 13,5 milyon ton oldu. Çin ve Hindistan’ın ardından dünyanın en büyük üçüncü üreticisi. Avrupa ve Rusya ise en fazla domates ihraç ettiğimiz ülkelerden. Üretim fazlasına rağmen Türkiye’de domates fiyatı, ürünün bollaşmasına rağmen 35 ile 60 lira arasında satılıyor. Türkiye’den domates ithal eden Rusya’da 1 kilogram domatesin fiyatı 151 ruble... Yani 52 Türk lirası seviyesinde... Almanya’da ise 1 kilogram domates 1,4-1,5 avro. Yani 45-50 TL seviyesinde.
BALIKTA VE HAYVAN SAYISINDA DURUM
Türkiye, 600 bin ton balık üretimiyle önemli bir yere sahip. Yetiştiricilikte ise dünyanın en büyük teşvikleri Türk balıkçısına veriliyor. 2023 yılında 271 bin 488 ton ihracat yapıldı. Yaklaşık 2 milyar dolar ihracat geliri elde edildi. Türk balık üreticileri, dünya ihracatında 26’ncı sırada konumlanıyor. Türkiye’de tüketilmeyen birçok su ürününde de ihracat kalemleri bulunuyor.
