ALİ YILDIRIM/KARAR Gazetesi
Türkiye ekonomisi zor bir ekonomik sürecin eşiğindeyken, tüketicilerin alım gücü her geçen gün biraz daha geriye gitmeye devam ediyor. Yurtdışı kaynaklı tedarik problemleri, artan hammadde fiyatları, personel sorunları baş göstermeye devam ederken, içeride de kur ve vergi sorunu hiç kuşkusuz otomotiv sektörünü derinden etkiliyor. Bugün ayağını yerden kesmenin bedeli bile en az yarım milyon liradan başlarken, ücretli çalışanlar için en ucuz otomobil de hayal haline geliyor. Bununla birlikte tedarik krizinin yanında otomobil ve hafif ticari araç pazarı da daralmaya doğru gitmeye devam ediyor. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verileri de bunu doğruluyor. Sıfır otomobile hala ulaşabilen küçük bir kesim, segment daraltmaya doğru gidiyor. Sıfır araç satışları Ocak- Eylül 2022 döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,2 daraldı.
Neredeyse tüm segmentlerde küçülme görülürken, sadece B ve F segmentlerinde büyüme gerçekleşti. B segmentine yıllık büyüme yüzde 12’yi geçti. Ağırlıklı olarak süpersporların yer aldığı segmentte de yüzde 36 artış yaşandı. Orta sınıf C’den B’ye düşerken, zengin lüksünden vazgeçmedi. Kia’nın Kıbrıs’ta ‘İlham veren yolculuk’ kapsamında düzenlediği basın toplantısında sorularımızı cevaplayan Kia Türkiye Genel Müdürü Can Ağyel, alım gücünün düştüğüne işaret etti. Elektrikli araçlara bazı ülkelerin verdiği destekten bahseden Ağyel, Türkiye’de böyle bir desteğin olmadığını hatırlattı. Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYH) Avrupa’ya göre düşük olmasını anlatan Ağyel şunları söyledi:
“Bu yüzden Türkiye pazarında satışların ağırlıklı olarak A, B ve C segmentlerinde olduğunu görüyoruz. Üst segmente yer alan otomobillere ulaşımın kolaylaşması gerekiyor. Bunun yolu da alım gücünden geçiyor. Bu yüzden umudumuz alım gücünün bir an önce artması.” Türkiye için bazı soruların cevaplanması gerektiğini söyleyen Ağyel “Öncelikle Türkiye’nin gidişatını görmemiz lazım. Vergi sistemi nereye kadar gidecek fiyatlar ne kadar daha artacak. Kur ne olacak. Bu bizim kaderimizi belirleyecek” dedi.
‘SİZ YÜKSEK ENFLASYONLA NASIL YAŞIYORSUNUZ?’
Otomobilde yüksek fiyatların hem yurtdışı hem de kur ve vergi kaynaklı olduğunu söyleyen Can Ağyel “Çip ve hammadde krizi hala çözülemedi. Hammadde fiyatları aşırı zamlandı. Personel sıkıntısı var. Lojistikte, bu sorun hala devam ediyor. Dünyada pandemi döneminde ertelenen talep geri geldiği için talep yüksek. Fakat enflasyon konusu Avrupa’nın gündeminde. Avrupa enflasyonu bilmiyordu, zamlar eskiden sıfır enflasyon olduğunda yılda 1 kere gelirdi. Şimdi tablo değişti. Biz Almanya’ya toplantıya gittiğimizde ‘siz yüksek enflasyonla nasıl yaşıyorsunuz’ diyorlar. Enerji krizi otomobillere zam için tek başına yeterli sebep. Avrupa’da üretim yapan tüm markalar bu kışı zor geçirecek” dedi.
‘ÖNCELİKLİ PAZAR AVRUPA ÇÜNKÜ EMİSYON SINIRI VAR’
Kıbrıs’ta gerçekleşen lansmanda Kia’nın geleceği hakkında da bilgi veren Can Ağyel, markanın 2027 yılına kadar 25 milyar dolarlık yatırımla 14 yeni elektrikli model tanıtacağını aktardı. Türkiye pazarına son çeyrekte EV9 modelini getireceklerini söyleyen Ağyel, 2024-2025’te ise 6 farklı elektrikli otomobil modeli satışa sunulacağını vurguladı. Avrupa’daki emisyon sorununu da anlatan Ağyel, Türkiye’nin AB üyesi olmadığı için biraz daha handikaplı olduğunu belirtti. AB ülkelerinde emisyon sınırının 95 gram olduğunu hatırlatan Ağyel “Üreticiler elektrikli araçları bu yüzden öncelikli olarak Avrupa’ya gönderiyor. Sadece nedeni değil ama bundan sebeple de istediğimiz adetleri Türkiye’ye getiremiyoruz. Fakat bu bir genel dönüşüm AB ile hemen hemen aynı sürede markamızı Türkiye’de de dönüştüreceğiz” diye konuştu.