Tarımda kuraklığa karşı Türk sistemi

Türkiye 2024’te son 54 yılın en kurak ve sıcak yılını yaşadı. Şehirler âdeta kavrulurken, göletler ve nehirler suyunu çekti. Su kaynaklarının azaldığı bölgelerde kota uygulamasına gidilirken ancak bu durumun gıda güvenliğini daha da olumsuz etkilemesinden korkuluyor. Çözüm ise akıllı su sistemlerinde yatıyor. Otomotiv sektöründe yıllarca hizmet veren Sabri Bozkurt tarafından geliştirilen akıllı sulama ve gübreleme sistemi tam da böyle bir dönemde üreticilerin imdadına yetişti.

Agromini’nin kurucusu Sabri Bozkurt’un ilginç bir hikâyesi var. Üretici bir ailenin çocuğu olan Bozkurt yıllarca tasarımcı olarak Renault, Volkswagen gibi otomotiv devlerine hizmet verir. Emekli olunca aile işletmesine dönüş yapan Bozkurt otomotiv teknolojilerini tarıma uygulayınca Agromini firması doğar. Bugün Bursa Orhangazi ve Yalova’da topraksız çilek ve frambuaz ile yaban mersini üretimi yapan Bozkurt, geliştirdiği akıllı sulama ve gübreleme sistemiyle standart belirler hâle gelmiş. 2023 yılında kurduğu Agromini ile kısa zamanda büyük işlere imza atan Bozkurt “Bursa Orhangazi’de İznik Gölü havzasında çilek üretim yapıyoruz. 70 dekar alanda yaban mersini üretimi için kolları sıvadık. Ancak böyle bir tesisi atadan kalma yöntemlerle yönetemezdik. Otomasyon ihtiyacı doğdu. Otomotiv sektöründeki teknolojiyi tarıma entegre ettik. Tarımsal alanları yönetecek bir yazılım geliştirdik” dedi. Bu sistemle birçok ürün grubunun aynı anda tek merkezden yönetilebildiğine dikkat çeken Bozkurt “Sistemde merkezî bir bilgisayar ve tanklar var. Tanklarda azot, fosfor ve çinko gibi elementler bulunuyor. Ayrıca meteoroloji istasyonu ile hava, su ve topraktan verileri topluyoruz. Mesela nem oranı azaldığında sistem otomatik devreye giriyor ve sulama başlıyor. Üretici cep telefonundan su kaynağının seviyesini, suyun debisini görebiliyor. Mesela bitkinin azota ihtiyaç var diyelim, pompalar sulama sistemine besin enjekte ediyor ve gübreleme işlemini başlatıyor. Bütün bunlar otomatik olarak gerçekleştiriliyor” diye konuştu.

KÖYLERİN KALBİNE GİRİYOR

Sistemin cep telefonundan uzaktan kumanda edilebildiğini anlatan Bozkurt şu bilgileri verdi: Sistem radyo frekansı üzerinden yönetiliyor. Bu şekilde GSM hattı olmadan 20 kilometre uzaktan kablosuz olarak tarlaya müdahale etmek mümkün. Sistemi köylere uygulamak çok kolay. Şu an Yalova’da bir projemiz var. Malum köylerde ortak bir havuz bulunur. Muhtarlığa sistemi kurarak o havuzdan birbirinden bağımsız, dağınık hâlde olsa bile 18 parseli aynı anda sulayıp besleyebiliyoruz. Bunun dünyada ikinci bir örneği yok.

Yalova’da Atatürk Araştırma Enstitüsü, Ankara’da Ankara Üniversitesiyle birlikte AR-GE çalışmaları yürüttüklerini anlatan Bozkurt, sistemin vahşi sulama hariç bütün projelere entegre edilebildiğini söyledi. Bozkurt “Pancar, mısır, pamuk, ayçiçeği, üzüm, elma; aklınıza ne gelirse... Damla sulamaya göre yüzde 50 tasarruf ettiriyoruz. Enerjiden en az yüzde 99 tasarruf sağlıyoruz. Sadece üç ampulün harcadığı elektrik kadar enerji harcıyor. Bu da günde 300 vat demek. Bunun muadili 10 bin vatlık enerji harcıyor. Sistemi çalıştırmak için bir güneş enerji paneli yeterli” ifadelerini kullandı.

YURT DIŞINA AÇILIYOR

Sabri Bozkurt, sistemin şu an 22 üretici tarafından aktif olarak kullandığını belirterek “Yalova’da 12 bin metrekare kapalı alanda topraksız çilek üretimi için 50 milyon lira yatırım yapıyoruz. Sera tamamen bu sistemle donatılacak. Yine 4 bin metrekarelik kapalı alanda topraksız frambuaz üretimi yapmaya devam ediyoruz. Ayrıca Yunanistan’da 100 dönüm alanda kurulum için çalışmalara başladık. Türk Cumhuriyetlerinden de davet aldık. 450 milyon dolar yatırımla 450 dönüm alana sera kurulumu konusunda görüşmelerimiz devam ediyor. Bu sistemi oraya da kuracağız. Şimdiden 20 milyon liralık satış yaptık” dedi.

Atıl araziler tarıma kazandırılacak 

23,2 milyon hektarlık tarım arazisi olan ülkemizde, yaklaşık 3 milyon hektar atıl tarım arazisi bulunuyor. Bu arazilerin 2 milyon hektar alanı üretime kazandırılabilecek durumda. Sistem, atıl arazilerin tarıma kazandırılmasına da katkı sağlayacak.

ÖMER TEMÜR