Finansman maliyetlerinde hızla yükseliş yaşanırken, iç ve dış talepteki durgunluğun etkisiyle ürün fiyatlarının artmaması, stokçuların oyununu bozdu. Enflasyondaki yükselişle birlikte ürün fiyatlarının artacağı beklentisiyle 'parayı rafta kazanırım' planı ile yapılan stoklar elde kaldı.
Yüksek faiz ortamında stok tutmanın zorlaşmasıyla birlikte daralan piyasada stokları eritme telaşı başlarken, 'fahiş kar' umudu da suya düştü. Gıdadan demir çeliğe kadar birçok sektörde firmalar stokları elden çıkarmanın telaşına kapılırken, ürün fiyatlarının 'artış' beklentisinin aksine düştüğü dikkat çekiyor. Nakde dönme telaşına kapılan birçok firma, stoklarındaki malları eritmek için fiyatları da aşağı çekmek zorunda kalıyor.
BÜYÜMEYE DE YANSIDI
Firmaların stoklarını nakde çevirme eğilimi, açıklanan büyüme rakamlarına da yansıdı. Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 5.3, ikinci çeyreğinde ise yüzde 2.5 büyürken, stoklarda daralma gözlendi. Stoklar büyümeye, ilk çeyrekte yüzde 4.4, ikinci çeyrekte ise yüzde 0.2 daraltıcı yönde etki yaptı.
Stokların büyümeye etkisinin negatif olması şirketlerin üretim yapmadığını ve stoktan yediğini ortaya koyuyor. Stokların büyümeye etkisinin pozitif olması ise hem üretim hem de stok yapıldığına işaret ediyor.
MERVE BİLKAY