Konut kredilerinde dipten dönüş başladı

Sıkı para politikası ve yüksek faizler konut kredilerinde yavaşlamayı hatta dönem dönem durgunluğu getirdi. Son haftalarda ise konut kredi ve konut kredi faizlerinde hareketlenme var. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre konut kredi bakiyesi bir yılda yüzde 33,61, son bir ayda yüzde 2,5 büyümeyi geçti ve 634 milyar liraya ulaştı. Konut kredilerinin toplam tüketici kredileri içindeki payı da yüzde 24,15’e yükseldi, kredili konut satışının payı da yüzde 14’ü aştı. Her ne kadar yüzde 2,69-2,79 aylık faizler uygulansa da önceki aylara göre 1-1.5 puanı varan düşüşler konut kredisine ilginin yeniden canlanmasına neden olmuş görünüyor.

Kamu mevduat bankaları ağustos sonundan itibaren konut kredi faizlerinde indirime başladı. Kamu mevduat bankaları aylık yüzde 2,69-2,79 seviyesinden konut kredisi kullandırmaya başlarken özel bankalar da son haftalarda kamu mevduat bankalarını takip etmeye başladı. Ve yerli ve yabancı özel bankalarda yüzde 3,19-3,79 seviyelerinde olan aylık konut kredi faizleri yüzde 2,69- 2,8 arasına çekildi ve kamu mevduat bankalarının seviyesine getirildi. Her ne kadar önceki yıllarda olduğu gibi konut kredi faizleri yüzde 1’in altına inmemiş olsa da geçen aylarda sıkı para politikası nedeniyle çok daha yüksek seviyelerinden gerilemiş oldu. Bu düşüş konut kredi kullanımında da dipten dönüşün işareti oldu.

BDDK verilerine göre bankacılık sektöründe son bir yılda konut kredi bakiyesi yüzde 33,61 arttı, kamu mevduat bankalarında bu oran 1,33 seviyesinde oldu. Kamu mevduat bankaları toplam konut kredi bakiyesinin yüzde 43'üne sahip. Yerli özel mevduat bankalarında faiz indirimine paralel son bir ayda konut kredi bakiyesi yüzde 4,03 gerçekleşti, yabancı mevduat bankalarında ise yüzde 3,18 seviyesinde bir ayda artış yaşandı. Yerli özel mevduat bankalarında son bir yılda konut kredi bakiyesi artışı yüzde 50,3, yabancı mevduat bankalarında ise yüzde 60,3 olarak hesaplandı. Yerli ve yabancı mevduat bankaları konut kredi faizini kamu mevduat bankaları seviyesine çektikleri son bir ayda konut kredi büyümesinde kamu mevduat bankalarını geride bırakmayı başardı.

Kredili konut satışı payı yüzde 14’ü aştı

Türkiye İstatistik Kurumu verileri de konut kredilerindeki hareketlenmeyi ortaya koyuyor. TÜİK verilerine göre eylülde ipotekli konut satışları geçen yıla göre yüzde 34,4 arttı, bu yılın ilk 9 ayında ise yükseliş geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 76'yı buldu. İpotekli konut satışlarının toplam konut satışları içindeki payı da yüzde 14,1 olarak gerçekleşti. Temmuzda ipotekli konut satışlarının payı yüzde 12,9'a kadar gerilemişti, en düşük seviye ise yüzde 4,4 ile Aralık 2023'te yakalanmıştı. Uzmanlar toplam konut satışlarında eylülde yılın en yüksek aylık satışa ulaşıldığını faiz indirimlerinin devamı ve konut kredilerine yansıması durumunda ise konut satışında rekor kırılabileceğini vurguladı. Kredi erişimine yönelik düzenlemelerde gevşeme olması da bu rekoru doğurabilecek sebepler arasında sayılırken tasarruf finansmanına yönelik artan ilginin de ipotekli satışlardaki yükselişi etkilediği kaydedildi.

Her ne kadar ipotekli satışlar artsa konut kredi faizleri düşüş eğiliminde olsa da halen daha geri ödeme çok yüksek seviyelerde bulunuyor. Bankaların internet sitesinden yapılan hesaba göre yüzde 2,69 faizle kullanılan 10 milyon liralık konut kredisi 120 ay sonunda 33.7-40 milyon lira olarak geri ödeniyor.

■ Konut kredi faizi 2 yılın en düşük seviyesinde

Konut kredilerinde büyüme başlaması toplam tüketici kredileri içinde konut kredilerinin payının da en düşük seviyelerinden yeniden artışa geçti. Toplam tüketici kredileri içinde konut kredilerinin payı 21 Ekim itibariyle yüzde 24,15’e yükseldi ve en düşük gördüğü seviye olan yüzde 24’ten hareketlenme başladı. Merkez Bankası verilerine göre de konut kredileri ağırlıklı ortalama akım verisi yüzde 37,91'e geriledi bu oran 2023 Eylül'den bu yana görülen en düşük seviyeye işaret ediyor.

Şebnem TURHAN / EKONOMİM