Alım gücü erimeye devam ediyor
Art arda gelen zamlar, özellikle dar gelirli kesimin temel ihtiyaçlara erişimini her geçen gün daha da zorlaştırıyor. Birleşik Kamu-İş’in gıda fiyatları endeksine göre Haziran 2020’den bu yana, yani 58 aydır, gıda fiyatları aralıksız şekilde her ay arttı. Bu süreçte fiyatlar 16 kat yükseldi. Haziran 2020’de 100 liraya alınan bir sepet gıda, bugün ancak bin 850 liraya alınabiliyor.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’na bağlı Ar-Ge birimi KAMUAR’ın Mart 2025 “Halkın Enflasyonu” araştırması, gıda fiyatlarında hız kesmeyen artışın sürdüğünü ortaya koydu. Halkın en çok tükettiği 64 temel gıda maddesine dayalı fiyat endeksine göre, yalnızca Mart ayında fiyatlar yüzde 6,8 oranında yükseldi. Yılın ilk üç ayında toplam artış yüzde 13,6 olurken, son 12 aydaki fiyat artışı yüzde 54,2’yi buldu.
Araştırmaya göre, özellikle sebze ve meyve fiyatlarındaki sert yükseliş dar gelirli vatandaşların bütçesini zorluyor. Martta sebze fiyatları yüzde 19,8, meyve fiyatları ise yüzde 12,7 oranında arttı. Aynı dönemde et ve balık grubunda yüzde 11,2, süt ve süt ürünlerinde ise yüzde 3,8’lik artış yaşandı. Bu tablo, vatandaşın gıda harcamaları için daha fazla kaynak ayırmak zorunda kaldığını, bunun da eğitim, sağlık ve barınma gibi diğer temel ihtiyaçlardan kısmayla mümkün olabildiğini gösteriyor.
58 AYDA GIDA FİYATLARI TAM 16 KATINA ÇIKTI
Birleşik Kamu-İş’in verileri, gıda fiyatlarının Haziran 2020’den bu yana aralıksız şekilde arttığını ortaya koyuyor. Bu 58 aylık dönemde gıda fiyatları tam 16 katına çıktı. Eylül 2021’den bu yana yaşanan gıda fiyatlarındaki artış yüzde 1.165’e ulaştı. Aynı dönemde kamu çalışanlarının maaşları ise yüzde 881,5 oranında artış gösterdi.
Rapora göre mart ayındaki veriler, hükümetin verdiği toplu sözleşme zammının da kısa sürede etkisini yitirdiğini gözler önüne serdi:
"Nitekim bu yıl ocak ayında kamu çalışanlarına geçmiş enflasyon farkı hariç yapılan yüzde 6 oranındaki toplu sözleşme zammının tamamı daha ilk iki ayda eridi. Çalışanlar daha yılın ilk üç ayında devletten alacaklı konumuna geldi."
Yıllık ortalamalara bakıldığında da tablo çarpıcı: Mart 2024 ile Mart 2025 arasında ortalama gıda fiyatları yüzde 68,3 oranında arttı. Özellikle sebze fiyatlarındaki yıllık artış yüzde 179,7’yi bulurken, meyve fiyatları da yüzde 123,8 oranında yükseldi. Bu oranlar, TÜİK verileriyle kıyaslandığında halkın hissettiği gerçek enflasyonun resmi rakamların çok üzerinde olduğunu gösteriyor.
Birleşik Kamu-İş’in Mart 2025 “Halkın Enflasyonu” raporu, yüksek enflasyon ortamında sabit gelirli vatandaşların yaşam mücadelesini gözler önüne sererken, kalıcı çözümler üretilmemesi halinde sosyal adaletsizliklerin daha da derinleşeceğine dikkat çekiyor.
