Facebook
Twitter
Whatsapp
Telegram
URL Kopyala
Yurt dışından alınan diplomaların tanıma ve denklik işlemlerini yürüten Yükseköğretim Kurulu (YÖK) 2020 yılında 11089, 2021 yılında 11535, 2022 yılının ilk sekiz ayında 7013 denklik başvurusunu karara bağladı. 2022 yılının ilk sekiz ayında verilen kararlardan 3291’i denklik, 3214’ü Seviye ve Yeterlilik Belirleme Sistemi (SYBS), 368’i ret, 140’ı da iade ve diğer ile sonuçlandı.
Süreç Nasıl İşliyor?
Denklik ön başvuruları E-Devlet veya YÖK resmi internet sitesinden online olarak gerçekleştiriliyor. Yapılan ön başvurunun ardından başvuru sahibinin kendisi veya resmî vekâletnameye sahip vekili tarafından hazırlanan başvuru evrakı, Tanıma ve Denklik Hizmetleri Daire Başkanlığına getiriliyor, evrak sistem üzerinden bire bir kontrol edilerek başvuru tamamlanıyor. Başvuru süreçleri e-Devlet üzerinden takip edilebiliyor.
Ön inceleme sürecinde diplomanın teyidi için Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla ilgili kurumlarla diploma teyit yazışması yapılıyor ve teyit bilgisinin gelmesi bekleniyor. Yurt dışında öğrenim gördüğü ülkede öğrenim süresince yurt dışındaki kalış süresi, Emniyet Genel Müdürlüğünden temin edilen veriler esas alınarak hesaplanıyor.
Ardından başvuru dosyası üzerinde münferiden usul ve esas yönünden inceleme yapılıyor. İnceleme aşamasında üniversitelerden akademik görüş isteniyor ayrıca Bilim Alanı Danışma Komisyonu incelemesini yapıyor. Alınan görüşler doğrultusunda Tanıma ve Denklik Komisyonunca nihai karar oluşturuluyor.
Başvuru dosyası Yükseköğretim Yürütme Kurulunca karara bağlanıyor. Kurul, “denklik”, “ret” veya “SBYS” yönünde karar veriyor.
SYBS Nedir?
Gelen her başvuruda diplomanın zorunlu kazanımlarının kazanılıp kazanılmadığı, mezun olunan bölümün asgari kalite standartlarını taşıyıp taşımadığı konusunda emin olmak adına eksikliği ya da alınan eğitimde tereddüt hasıl olan her diploma Seviye ve Yeterlilik Belirleme Sistemi adı altında sınav, staj, ders tamamlama, klinik pratik, proje yapma vb. gibi uygulamalardan bir ya da birkaçına tabi tutuluyor.
Başvuruların Uyruklara Göre Dağılımı
Denklik başvurularının uyruklara göre dağılımına bakıldığında sayısal olarak en çok Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına denklik verildiği görülüyor. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı dışında en çok Azerbaycan, İran, Suriye uyruklular tanıma ve denklik başvurusunda bulunuyor. Düzenlenen denklik belgeleri en çok tıp doktorluğu, mimarlık hukuk ve ilahiyat programlarında yoğunlaşıyor.
Ret Kararı Verilen Başvuruların Ülkelere Göre Dağılımı
Ret kararı verilen başvuruların ülkelere göre dağılımına bakıldığında 2020 yılında Suriye, 2021 yılında Azerbaycan ve 2022 yılında Makedonya’nın ilk sırada yer aldığı görülüyor. Ret kararları sayısal olarak hukuk ve mimarlık alanlarında yoğunlaşıyor.
Ret ve İade Gerekçeleri
Gelen denklik talepleri, akademik derece olmadığı, örgün eğitim olmayıp açık öğretim olduğu, eğitim süresince yurt dışında kalış süresi yetersiz olduğu, eğitim düzeyi yetersiz olduğu, uzaktan eğitim olduğu, teyit bilgisinin olumsuz olduğu, YÖK tarafından tanınmayan eğitim kurumu olduğu, yönetmelik gereği öğreniminin en az yüzde 70’ini tanınan bir kurumdan almadığı, yurt dışı yükseköğretim kurumunun FETÖ ile irtibatlı veya iltisaklı olduğu, yatay geçiş şartlarını sağlamadan geçiş yaptığı gibi nedenlerden dolayı reddedilebiliyor.
