BIST 100 9.602,17 %-2,09 Dolar 36,42 %0,38 Euro 38,14 %-0,05 Altın Gram 3.438,12 %0,27 Brent Petrol 74,41 %-2,68 Bitcoin 96.404,82 %1,13
,

Temizlik görevlisi öğrenciyi azarladı, KDK okula tavsiye kararı verdi

Kararda, "elverişli ve güvenli okul ortamlarının sağlanması ve benzer olayların tekrarının önlenmesi amacıyla çocuğun üstün yararı çerçevesinde, tüm okul personeline çocuk hakları ve çocuklara yönelik uygun davranış ilkeleri konusunda düzenli hizmet içi eğitim verilmesi hususlarında gerekli işlemlerin yapılması gerektiği" denildi.

Temizlik görevlisi öğrenciyi azarladı, KDK okula tavsiye kararı verdi

Okul müdürünün görev ve sorumluluğu kapsamında, olayların tekrar yaşanmaması için alınacak tedbirlerin detaylı bir şekilde belirlenmesi ve bu yönüyle, okul personeline, özellikle yardımcı hizmet personeline, çocuk hakları, psikolojik güvenlik ve uygun davranış ilkeleri konularında okul rehberlik birimi tarafından düzenli hizmet içi eğitim verilmesi ile personelin bilinçlendirilmesinin sağlanmasında yarar bulunmaktadır. Diğer yandan, yaşanan olayların akabinde ise şikâyetlerin kayıt altına alınmasını, takip edilmesini ve çözüm süreçlerinin şeffaf bir şekilde yönetilmesini sağlayarak okul ortamında öğrencilerin güvenliğini ve psikolojik refahını sağlamaya yönelik tüm tedbirleri alması, olayların tekrar yaşanmaması için alınacak tedbirlerin detaylı bir şekilde belirlenmesi ve bu tedbirlerin uygulanıp uygulanmadığının düzenli olarak kontrol edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

Dosya kapsamı, ilgili mevzuat ve yukarıda izah edilen hususlar çerçevesinde Kurumumuzca yapılan değerlendirmede; çocuklara yönelik yaşanan olaylarda psikolojik destek mekanizmalarının devreye alınarak rehberlik biriminin çocukla temasının hızlı bir şekilde sağlanması yoluyla gerekli işlemlerin yapılması, okul çıkış saati ve temizlik nedeniyle öğrencilerin okulda bulunmaması gereken zamanın küçük yaş grubu dikkate alınarak yeniden belirlenmesi, elverişli ve güvenli okul ortamlarının sağlanması ve benzer olayların tekrarının önlenmesi amacıyla çocuğun üstün yararı çerçevesinde, tüm okul personeline çocuk hakları ve çocuklara yönelik uygun davranış ilkeleri konusunda düzenli hizmet içi eğitim verilmesi hususlarında gerekli işlemlerin yapılması gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

SAYI    : 2025/1635-S.25.2496
BAŞVURU NO : 2024/10491
KARAR TARİHİ : 14/02/2025

OLAY
Kurumumuza yapılan başvuruda, başvuran dilekçesinde kayıtlı hususlarda özetle; kızı . ’nin Çankaya ■ İlkokulunda ikinci sınıf öğrencisi olduğunu, hafta içi kulüp etkinliklerine katıldığını, 22.02.2024 tarihinde çocuğunu almak için okula gittiğini, çocuğun sınıfta unuttuğu suluğunu alması amacıyla okula tekrar girdiğini, sonrasında çocuğunun ağlayarak yanına geldiğini, temizlik görevlisinin çocuğunu bağırarak azarladığını, müdür yardımcısına durumu anlattığını, ancak olayla ilgili araştırma yapılmadığını, okul idaresi tarafından “…okul çalışanlarına gerekli uyarılar yapılmış olup olayın tekrarlanmaması için önlemler alınmıştır.” şeklinde cevap verildiğini ifade etmiş ve Okul yönetiminin çocuğun yüksek yararını göz ardı eden ve etkili bir incelemeye dayanmayan cevabının hakkaniyet ilkesinden uzak olduğunun ve ihlal oluşturduğunun tespitine, bu bağlamda yöneticilerinin görevlerini ihmal ettiğine, bir eğitim kurumu olarak şiddete karşı daha duyarlı olunması, çocuğun yüksek yararının gözetilmesi, personelin eğitilmesi hususunda tavsiye kararında bulunulmasını talep etmektedir.

A.    Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
9.    Başvuran özetle, İlkokulunda (Okul) ikinci sınıf öğrencisi olan kızı . ’nin, 2024 yılı eğitim ve öğretim döneminde yardımcı temizlik personeli tarafından uğradığı olumsuz tutum ve davranış ile ilgili olarak gerekli incelemelerin yapılmadığı, Okul idaresinin konuya kayıtsız kaldığı ve gerekli idari önlemlerin alınmadığı iddialarında bulunmuş ve çocuğu özelinde okuldaki diğer çocukların haklarının korunması için gerekenlerin yapılmasını talep etmiştir (§ 1).

10.    Okul yönetimi tarafından başvuranın dilekçesine verilen cevapta, Okulun yardımcı personellerinin Okul paydos saatinden sonra temizlik çalışması yaptığı, okulların İş Kanunu’na göre iş yeri sayılması sebebiyle herhangi bir iş kazası yaşanmaması için temizlik süresince görevlilerin gerekli uyarıları yapmak zorunda olduğu, öğrencinin girdiği anda zeminlerin ıslak olmasından dolayı sözlü uyarı yapıldığı yönünde ifadelerde bulunulmuştur. Ayrıca söz konusu şikâyet başvurusu ile ilgili olarak Kurumumuzca istenen bilgi ve belge talebine istinaden İdare tarafından gönderilen cevap yazısında, olayın yaşandığı gün ilgili personelin, müdür yardımcısı ve akabinde müdür tarafından sözlü olarak uyarıldığı ve gerekli önlemlerin alındığı, uyarılardan sonra . ve diğer öğrencilerden şikâyet gelmediği, söz konusu yardımcı personelin TYP kapsamında çalışan personel olduğu ve 2024-2025 eğitim öğretim yılında söz konusu personelin okulda çalışmadığı, tekrar işe alınmadığı, . ’nin halen okulun öğrencisi olduğu ve sorunsuz bir şekilde eğitim öğretimine devam etmekte olduğu belirtilmektedir.

11.    İdare tarafından Kurumumuza iletilen yazıların değerlendirilmesi akabinde, Kurumumuz Sosyal Hizmet Uzmanı tarafından 08.01.2025 tarihinde başvuran baba ile telefon görüşmesi gerçekleştirilmiştir ve Mesleki Görüşme ve Değerlendirme Raporu hazırlanmıştır.

12.    Yapılan görüşmede baba, İŞKUR tarafından okula geçici temizlik personeli olarak görev yapan çalışanın, çocuğuna yönelik korku kültürünü oluşturan, öfkeli, uygunsuz tutum ve davranışlarındaki olumsuzluk nedeniyle geçen süreçte başvurusuna ilişkin hiçbir idari birimden cevap alamadığını, bilgilendirme yapılmadığını, ilk kez arandığını belirterek kızının anne vefatını yaşadığı haftalarda çocuğuna özel ilgi gösterilmesi gerekirken idarenin konuya kayıtsız kalarak sadece basit bir uyarı ve hızla olay sonrası temizlik işlemlerine ilişkin idarece çıkarılan iç yazışmanın yeterli görüldüğünü, bu süreçte anne kaybı yaşayan ve temizlik personelince örselenen kızının psikolojisine ilişkin rehber öğretmenin kızı ile ilgilenmediğini, çocuklarla birebir temas halindeki kamu görevlilerinin tutum ve davranışlarının çocukların korunması kapsamında incelenerek yanlış uygulamaların takipçisi olunmasını istediğini, şikâyetinin halen devam ettiğini, konuya ilişkin idareye tavsiyede bulunulmasını talep ettiğini ifade etmiştir.

13.    Kurumumuz Sosyal Hizmet Uzmanı tarafından yapılan mesleki değerlendirmede özetle;
13.1.    İdare tarafından, söz konusu temizlik personelinin şu anda okulda çalışmıyor olması ve çocuğun hâlihazırda idareye yansıttığı sorun bulunmaması nedeniyle başvurunun dostane çözüme kavuştuğu algısını uyandıran belgeleri Kurumumuza iletildiği, ilkokul döneminde ailenin ve öğretmenin çocuğa karşı olan tutumunun onun benlik algısını (çocuğun kendisini nasıl gördüğünü) olumlu ya da olumsuz etkilediği, bu dönemde çocuğun yaşının küçüklüğü, sosyalleşmeye adım attığı dikkate alınarak her konuda desteklenmeye olan ihtiyacının göz ardı edilemez bir gerçek olduğu,

13.2.    Bu kapsamda; vaka özelinde değerlendirme yapıldığında, anne kaybı yaşayan, yoksunluk içindeki çocuğun, okulda karşılaştığı olumsuz yaklaşımın, personel ile sağlıksız iletişimin okula gitme konusu başta olmak üzere bir dizi psikolojik sorunları beraberinde getireceği, çünkü ilkokula başlama döneminde çocuğun alıştığı, kendini güvende hissettiği ailesinden özellikle anneden uzak yeni yaşam deneyimi ve toplumsal çevre içine girdiği, ev dışında geçirecekleri zaman diliminin onlarda kaygı, tedirginlik, endişeyi büyütebileceği, çocukların ilköğretime sorunsuz geçiş yapmalarında, çocuğun okula uyum süreci için başta sınıf öğretmenleri olmak üzere temizlik kadrosu dâhil çocukla temas kuran her bir çalışanın rolünün önemli olduğu,

13.3. Özellikle ilköğretimde sıklıkla personel değişimi yerine kadrolu, çocuğa rol model olabilecek, pedagojik eğitim almış personellerle hizmetin sürdürülmesinin kıymetli olduğu, İdarenin de bu süreçte çocukların uyumunu kolaylaştırmak için özel çalışmalar gerçekleştirmesi gerektiği, bu çalışmalar kapsamında idarenin, sınıf öğretmenlerinin, rehber öğretmenlerin yumuşak geçiş ile çocuğu kazanması gerektiği, çocuğun, okulda haklarının savunulmasının, uyumunu kolaylaştıracağı gibi daha güvende hissetmesini sağlayacağı, başvuruda da idarenin üzerine düşen görevleri hangi bakış açısı, prensipler ve sistem çerçevesinde ele aldığı, okula yeni başlayan çocuğa öncelikle sevgiyi koşulsuz sunup sunmadığı, çocuğu zorlamadan, psikolojik durumunu gözlemleyerek yavaş yavaş okulu benimsemesi ve özümsemesini kolaylaştıran eğitim anlayışı ile hareket edilip edilmediğinin ortaya çıkarılması gerektiği,

13.4.    İnceleme sürecinde çocuk hakları kapsamında idarece, çocuk ve ailenin ihtiyacına yönelik çocuk odaklı ve çocuk dostu yaklaşımların neler olduğu, okulda iletişim temelinde eksik görülen engelleri giderecek ve her koşulda psikolojik şiddeti engelleyecek çözüm önerileri, çocuk psikolojisi konusunda hizmet içi eğitimden geçmiş ve hali hazırda belli dönemlerde hizmet içi eğitim verilen kadrolu personel istihdamı incelenmesinin uygun olacağı,
değerlendirilmiştir.

14.    6328 sayılı Kanunu’nun 5’inci maddesinin birinci fıkrasında, Kamu Denetçiliği Kurumunun, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını inceleyebileceği düzenlenmiştir (§ 5). Bu kapsamda, başvuruya konu olayın, okul yönetimi, sınıf rehber öğretmeni, okul rehber öğretmeni ve temizlik personelinin tutum ve davranışları bakımından çocukların üstün yararını gözeten çocuk hakları temelli bir yaklaşımla incelenmesi gerektiği tespit edilmiştir.

15.    Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin (Sözleşme) 19’uncu maddesinde (§ 4.4), Taraf Devletlerin, çocuğun her türlü şiddete karşı korunması için; yasal, idari, toplumsal, eğitsel bütün önlemleri alacağı; Sözleşme’nin eğitim hakkını düzenleyen 28’inci maddesinde ise, Taraf Devletlerin, okul disiplininin çocuğun insan olarak taşıdığı saygınlıkla bağdaşır biçimde ve bu Sözleşme’ye uygun olarak yürütülmesinin sağlanması amacıyla gerekli olan tüm önlemleri alacağı açıkça düzenlenmiştir (§ 4.6).

16.    Diğer yandan, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi’nin “Çocuğun Şiddetin Hiçbir Türüne Maruz Kalmama Hakkı” başlıklı 13 No’lu Genel Yorum’unda da (2011); çocukların kendilerinin yer aldıkları veya kendilerini etkileyen tüm meselelerde yüksek yararlarının birinci derecede gözetilme hakkına, özellikle mağdur oldukları durumlarda ve ayrıca önleyici önlemler alınırken gerekli saygının gösterilmesi gerektiğini, her tür şiddetin, halk sağlığı, eğitim, sosyal hizmetler ve diğer yaklaşımlar yoluyla öncelikle önlenmesinin büyük önem taşıdığını ele almıştır. Bununla birlikte, yaygın ve yoğun bir olgu olarak çocuklara yönelik şiddetin ele alınmasının ve ortadan kaldırılmasının Sözleşme çerçevesinde Taraf Devletlerin yükümlülüğü olduğu, şiddetin her türünü önleyerek çocukların insan olarak saygınlıklarına, fiziksel ve psikolojik dokunulmazlıklarına ilişkin temel haklarının güvence altına alınmasının ve
geliştirilmesinin, Sözleşme’de yer alan diğer tüm hakların yaşama geçirilmesi açısından temel önemde olduğu belirtilmiştir.

17.    Kayma ve kaza riski oluşturması sebebiyle temizlik yapılan alana çocukların girmesine müsaade edilmesi risk teşkil edeceğinden birtakım önlemler alınarak uygulanmasının makul olduğu, bunun çocuğun üstün yararı ve hizmetin düzenli işleyişi için gerekli olduğu tespit edilmiştir. Somut olayda, temizlik personelinin . karşı olan tutum ve davranışı, yedi yaşındaki . psikolojik sağlığını ve okul ortamına olan güvenini olumsuz etkileyebilecektir. Bu yönüyle, okul personeline, özellikle yardımcı hizmet personeline, çocuk hakları, psikolojik güvenlik ve uygun davranış ilkeleri konularında okul rehberlik birimi tarafından düzenli hizmet içi eğitim verilmesi ile personelin bilinçlendirilmesinin sağlanmasının uygun olacağı kanaatine varılmıştır.

18.    Ayrıca öğrencilerin çıkış saati ve temizlik başladığı için öğrencilerin okulda bulunmaması gereken zamanın daha net olarak belirlenmesi önemlidir. Nitekim tarihi tam olarak belirlenememekle birlikte, Okul Müdürünün imzasıyla “…Çocuk kulübü çıkış saati 16.40’dır. 16.40’dan itibaren öğrencilerimiz öğretmenleri tarafından okul binasından çıkartılacaktır. 16.45’ten itibaren okulun temizliği ve paspas yapılacağından (iş güvenliği açısından) öğrenci giriş kapısının kapatılacağı, öğrenci ve velilerimizin tekrar okul binasına dönüp suluk, defter, kitap vs. unuttum ya da tuvaleti kullanacağım diyerek girmemeleri, unutulan malzemelerin ertesi gün alınması. Okul bahçesindeki öğrencilerimizin de velileri tarafından en geç 16.45’te alınması gerekmektedir…” şeklinde duyurunun paylaşıldığı tespit edilmiştir. İş güvenliği açısından söz konusu belirlemelerin ve duyuruların yapılması önemli olmakla birlikte ilkokul grubundaki çocukların, yaşlarının küçük olması sebebiyle 5 dakika içerisinde eşyalarını toplayamama ihtimalinin göz ardı edilmemesi gerekmektedir.

19.    Başvuru dosyasında yapılan incelemede çocukla rehberlik öğretmenin görüştüğüne ve rehberlik desteği sağlandığına ilişkin bir tespit yapılamamıştır. Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumlan Yönetmeliği’nde (§ 6) ve Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği’nde (§ 7), okul müdürünün, okul rehberlik öğretmeninin ve diğer personelin çocukların duygusal ve sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak güvenli bir ortam oluşturma görevi belirtilmiştir. Bu kapsamda, başvuru konusu olayda ve benzer olaylarda, olayın hemen sonrasında rehberlik biriminin çocukla görüşme yapmasının sağlanarak çocuğun yaşadığı duygusal etkileri anlamak gerekmektedir.

20. Okul müdürünün görev ve sorumluluğu kapsamında, olayların tekrar yaşanmaması için alınacak tedbirlerin detaylı bir şekilde belirlenmesi ve bu yönüyle, okul personeline, özellikle yardımcı hizmet personeline, çocuk hakları, psikolojik güvenlik ve uygun davranış ilkeleri konularında okul rehberlik birimi tarafından düzenli hizmet içi eğitim verilmesi ile personelin bilinçlendirilmesinin sağlanmasında yarar bulunmaktadır. Diğer yandan, yaşanan olayların akabinde ise şikâyetlerin kayıt altına alınmasını, takip edilmesini ve çözüm süreçlerinin şeffaf bir şekilde yönetilmesini sağlayarak okul ortamında öğrencilerin güvenliğini ve psikolojik refahını sağlamaya yönelik tüm tedbirleri alması, olayların tekrar yaşanmaması için alınacak tedbirlerin detaylı bir şekilde belirlenmesi ve bu tedbirlerin uygulanıp uygulanmadığının düzenli olarak kontrol edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

21. Dosya kapsamı, ilgili mevzuat ve yukarıda izah edilen hususlar çerçevesinde Kurumumuzca yapılan değerlendirmede; çocuklara yönelik yaşanan olaylarda psikolojik destek mekanizmalarının devreye alınarak rehberlik biriminin çocukla temasının hızlı bir şekilde sağlanması yoluyla gerekli işlemlerin yapılması, okul çıkış saati ve temizlik nedeniyle öğrencilerin okulda bulunmaması gereken zamanın küçük yaş grubu dikkate alınarak yeniden belirlenmesi, elverişli ve güvenli okul ortamlarının sağlanması ve benzer olayların tekrarının önlenmesi amacıyla çocuğun üstün yararı çerçevesinde, tüm okul personeline çocuk hakları ve çocuklara yönelik uygun davranış ilkeleri konusunda düzenli hizmet içi eğitim verilmesi hususlarında gerekli işlemlerin yapılması gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Kaynak : Gazete Memur

İlişkili Haberler

Manşetler