Facebook
Twitter
Whatsapp
Telegram
URL Kopyala
GENEL GEREKÇE
Eğitim sistemlerinde gerçekleştirilen reformların ve yeniliklerin merkezinde her zaman öğretmenler yer almaktadır. Öğretmenler, öğrencilerin yalnızca akademik başarıları üzerinde değil, aynı zamanda bireysel ve toplumsal gelişimleri üzerinde de kritik bir role sahiptir. Öğretmenlerin mesleki niteliğinde yapılacak küçük bir iyileştirme dahi, öğrencilerin akademik başarısını ve toplumsal iyi oluşunu ciddi şekilde artırmaktadır. Özellikle dezavantajlı gruplardan gelen öğrenciler için yüksek nitelikli öğretmenlere sahip olmak, bu öğrencilerin karşılaştıkları olumsuzlukların önemli bir bölümünü telafi edebilmek anlamına gelir.
Öğretmenlerin, sınıf içinde yaptıkları pratikler ülkelerin geleceği üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. Bu bilinçle pek çok ülke, öğretmenlerin ülkelerinin geleceğindeki kritik rolünü görmüş ve bu doğrultuda onları motive etmeye çalışmıştır. Bu bağlamda öğretmenlik mesleği, yalnızca profesyonel bir meslek olmanın ötesinde, toplumsal statüsü yüksek bir meslek olarak konumlanmıştır. Öğretmenlerin Statüsüne İlişkin 1966 TLO/UNESCO Tavsiye Karan, bu konuda uluslararası standartlar belirlemiş ve öğretmenlik mesleğine dair temel ilkeleri ortaya koymuştur.
Bununla birlikte Türkiye'de öğretmenlerin ihtiyaçlannı karşılayacak bir meslek kanununun bulunmaması, bu mesleğin gerekleri ve itiban açısından önemli bir eksikliktir. Eğitimde en kritik rolü üstlenen öğretmenlerin, diğer meslek grupları gibi kendi özel meslek kanunları ile düzenlenmesi gerekmektedir. Hakim, savcı, mühendis, avukat gibi meslekler için özel kanunlar mevcutken, öğretmenlik için henüz kapsamlı bir meslek kanunu bulunmamaktadır. Türkiye'de eğitim hizmetlerinde görev yapan öğretmen sayısı 1 milyona yaklaşmıştır, ancak bu büyük grubu kapsayacak bir Öğretmenlik Meslek Kanunu mevcut değildir. Öğretmenlik, insanın öğrenme ve gelişme serüvenine rehberlik eden, bilgi, beceri ve değer kazandıran kutsal bir meslektir. Ancak bu mesleğin, yalnızca devlet memurları kanunuyla düzenlenmesi, mesleğin gerekleri ve itiban açısından sürdürülebilir değildir.
Öğretmenlik Meslek Kanunu'nun çıkarılması, öğretmenlerin görevleri, hakları, mesleki gelişimleri, atama ve yer değiştirme süreçleri ile ilgili bir çerçeve sağlayacak ve mesleğin saygınlığını artıracaktır. Türkiye’nin geleceğini şekillendirecek bir nesli yetiştiren öğretmenlerin hak ettikleri statüye kavuşmaları için bu kanun büyük bir ihtiyaçtır.
ÖĞRETMENLİK MESLEK KANUNU TEKLİFİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç ve Kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; öğretmenlerin görevleri, sorumlulukları, hakları, öğretmen yetiştirme ve istihdamı, öğretmenlerin özlük haklan, okul yöneticilerinin ve millî eğitim müfettişlerinin yetiştirilmesi, istihdamı ve özlük haklan ile ilgili hususlan düzenlemektir.
II. Görevler, Sorumluluklar ve Haklar
MADDE 2- (1) Öğretmenlerin görevleri ve sorumluluktan şunlardır:
a) Kendini çocukların, gençlerin ve yetişkinlerin öğrenmesine ve gelişimine adamak,
b) Öğrencilerin fiziksel, zihinsel ve ruhsal bütünlüğünü korumak,
c) Öğrencilerin bireysel özelliklerini dikkate alarak sınıf içi uygulamalan planlamak, yönetmek,
ç) Öğrencilerin öğrenme süreçlerinde eğitsel rehberlik sağlamak,
d) Sınıf içi ölçme değerlendirme çalışmalarını planlamak, yürütmek,
e) Her öğrencinin öğrenmesi için çaba sarf etmek,
f) Bölgesel ve sınıf içi ihtiyaçları tespit etmek ve bu ihtiyaçları gidermek üzere eylem araştırmaları yapmak,
g) Okul içi ve eğitim süreçleriyle ilgili işleyişe dair görüş, fikir ve öneri sunmak,
h) Ailelere eğitim öğretim planlan, uygulamaları, öğrencinin bireysel ve akademik gelişimi ile ilgili bilgi sağlamak,
ı) Ders dışı etkinliklerde görev almak,
i) Hizmet içi eğitimlere katılmak,
j) Mesleki gelişimlerini ve yeterliklerini sürekli geliştirmek.
MADDE - 3 (1) Öğretmenlerin hakları şunlardır:
a) Öğretmenlerin okullarda öğretmenlik mesleğinin gereği olarak gerçekleştirdiği her türlü uygulama, iş ve işlemde sadece bu Kanunda tanımlanmış yetkili kişilere hesap verme hakkı,
b) Öğretim yükünün makul ve adil olması hakkı,
c) Öğretmenlerin yasal düzenlemelerle kendilerine verilen işlerden başka, meslek dışı, herhangi bir görevle yükümlü tutulmama hakkı, ç) Okulda karar alma süreçlerine katılım hakkı,
d) Öğretmenlikle ilgili meslek örgütlerine katılma hakkı,
e) Bir öğretmen olarak saygı görme hakkı,
f) Adil değerlendirilme hakkı,
g) Kaliteli bir eğitim için gerekli fiziki koşullar, donanım, eğitim araç ve gereçlerine sahip olma hakkı,
h) Yapmış olduğu işin güçlük ve yüküne karşılık ücret ve diğer özlük haklarının adil düzenlenmesi hakkı,
ı) Mesleki gelişim için destek hakkı,
i) Kariyer ilerlemelerinde herhangi bir ayrım gözetmeksizin herkese eşit fırsat tanınması hakkı,
j) Maaş ve ücretlerini zamanında alma hakkı.
III. Öğretmen Yetiştirme ve Atama
MADDE 4- (1) Öğretmen yetiştiren her tür ve derecede yükseköğretim programlarında öğretmen yetiştirme sürecinde uygulanacak ilkeler ve esaslar şunlardır:
a) Öğretmen en az lisans düzeyinde ve eğitim fakültelerinde yetişir. Ancak, yalnızca öğretmen yetiştirmek üzere açılmış yükseköğretim programı bulunmayan branşlarda öğretmen ihtiyacının karşılanması ile öğretmen yetiştirme lisans programlan tarafından karşılanamayan sayıda öğretmen ihtiyacının giderilmesi amacıyla Öğretmenlik Sertifika Programı açılır. Bu programın içeriği öğretmen yetiştirme lisans programlarında yer alan öğretmenlik meslek bilgisi dersleri, özel öğretim yöntemleri ile ilgili dersler ile öğretmenlik uygulamalan ile eşdeğer olacak şekilde düzenlenir.
b) Öğretmen yetiştiren lisans programlannın kontenjanları öğretmen ihtiyacı projeksiyonu dâhilinde, 5 yılda bir revize edilmek üzere 10 yıllık dönemler halinde MEB tarafından belirlenir. Bu kontenjanların yükseköğretim kurumlarına dağılımı YÖK tarafından, öğretim elemanı sayıları, nitelikleri ile fiziksel kapasiteleri esas alınarak yapılır. Öğretim elemanı sayılarının değerlendirilmesinde her bir program için o program alanından doktora ve doçentlik almış olanların sayıları esas alınır.
c) Öğretmenlik Sertifika Programlarının kontenjanları Millî Eğitim Bakanlığının fiilî öğretmen ihtiyacı ile sınırlı olarak belirlenir. Millî Eğitim Bakanlığının ihtiyacı dışında, özel öğretim kurumlarının öğretmen ihtiyacı da dikkate alınarak ve bu ihtiyaçla sınırlı olmak üzere ilave kontenjan belirlenebilir. Öğretmenlik Sertifika Programlarının kontenjanı ihtiyaca göre MEB tarafından belirlenir. Bu kontenjanların yükseköğretim kurumlarına dağılımı YÖK tarafından yapılır. Öğretmenlik Sertifika Programlarının Millî Eğitim Bakanlığına bağlı kurumlarda uygulanması halinde yükseköğretim kurumlan ile işbirliği yapılır.
ç) Bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde Bakanlık ve Yükseköğretim Kurulu işbirliği ile öğretmen yetiştinne programlan için bağımsız bir kalite güvence/akreditasyon sistemi oluşturulur ve yürürlük tarihinden itibaren üç yıllık süre içinde akredite edilme koşullannı karşılayamayan programlara, akredite edilme koşullarını karşılayıncaya kadar öğretmen yetiştirme kontenjanı verilmez. Öğretmen yetiştiren programlarda fiziki ve teknolojik donanım standartlan zorunlu hale getirilir.
d) Öğretmen yetiştinne lisans programları ile Öğretmenlik Sertifika Programlan kapsamında her türlü eğitim öğretim faaliyeti bağımsız akreditasyon kuruluşlan tarafından değerlendirilir.
e) Öğretmen yetiştirme lisans programlan ile Öğretmenlik Sertifika Programlannın içeriğinde alan bilgisi, alan eğitimi, öğretmenlik meslek bilgisi ve uygulama dengesi gözetilir. Uygulamalann öğretmen eğitimi içindeki toplam krediye oranı %20’den az olmamak kaydıyla, yükseköğretim kurumlan tarafindan alanın ihtiyaç ve özelliklerine göre belirlenir.
f) Öğretmen yetiştiren programlarda alan bilgisi, alan eğitimi, öğretmenlik meslek bilgisi ve uygulama derslerinin toplam kredi sayısının en fazla %60’ı Millî Eğitim Bakanlığı- Yükseköğretim Kurumlan işbirliği ile çekirdek program olarak belirlenir veya önerilir. Çekirdek programda yer alacak dersler ile bu derslerinin içeriği, kapsamı ve sayılan mesleki yeterlikler esas alınarak belirlenir. Çekirdek program dışında özgün içerikler ve uygulamalann geliştirilmesi teşvik edilir.
g) Öğretmen yetiştirme lisans programlan ile Öğretmenlik Sertifika Programlarmda en az bir eğitim öğretim yılı okullarda tam zamanlı uygulama yapılır. Bu süre içinde öğrenci, deneyimli bir öğretmen ile birlikte fiilî olarak sınıfa girer.
h) Okullarda öğretmenlik eğitimi uygulamalarının gerçekleştirilmesinde görev alacak öğretmenler için “Uygulama Öğretmenliği Sertifika Programı” düzenlenir. Uygulama öğretmenlerine yönelik sertifika programlan Bakanlıkça ve/veya Bakanlık ile işbirliği içinde yükseköğretim kurumlannca yürütülür. Sertifika programına katılımda uzman öğretmenlere ve öncelik tanınır ve en az 5 yıl öğretmenlik şartı aranır. Uygulama Öğretmenliği Sertifikasına sahip olmayan öğretmenler uygulama öğretmeni olarak görevlendirilemez. Ancak başöğretmenler Uygulama Öğretmenliği Sertifika Programlarına katılmazlar ve başöğretmenler Uygulama Öğretmenliği Sertifika şartı aranmaksızın uygulama öğretmeni olarak görevlendirilirler.
ı) Öğretmen yetiştirme lisans programlan ile Öğretmenlik Sertifika Programlarına kabul edilen her öğrencinin akademik gelişimi ile öğretmenlik mesleğiyle ilgili uygulama, staj ve bireysel gelişim alanlarında gelişimi izlemek, yönlendirmek ve rehberlik yapmak üzere bir öğretim üyesi danışman olarak atanır.
i) Her tür ve düzeydeki öğretmen yetiştirme programlannda başöğretmenler belirli ders, uygulama veya faaliyetlerin yürütülmesi amacıyla ilgili İl Millî Eğitim Müdürlüğünün uygun görüşü ile görevlendirilebilir.
j) Alan bilgisi ve öğretimi derslerini yürütecek öğretmen eğitimcileri için iki yıldan az olmamak koşuluyla yükseköğretim kurumlannca belirlenecek süreler dâhilinde öğretimini gerçekleştirdiği eğitim kademesinde öğretmenlik deneyimi aranır,
k) Öğretmen yetiştiren yükseköğretim programlarına bağlı olarak AR-GE okullan açılması için Yükseköğretim Kurumlannın bütçeleri kapsamında teşvikler sağlanır. AR-GE okulları eğitim öğretimde yeni yaklaşım, program, yöntem, teknik, araç gereç ve uygulanıalarm geliştirilmesi ile öğrencilerin uygulama tecrübesi kazanmaları amaçlarına hizmet eder.
l) Öğretmen yetiştiren yükseköğretim programlarında meslek bilgisi ve öğretim derslerini yürüten öğretim elemanları her üç yılda bir, eğitimini gerçekleştirdiği kademede en az bir öğretmenle birlikte en az 30 iş günü fiilî olarak eğitim öğretim faaliyetlerine katılır, m) Öğretmen yetiştiren öğretim elemanlarının seçiminde ve akademik yükselmelerinde genel akademik kriterlere ek olarak; okul ortamında eylem araştırmaları, topluma hizmet ile öğretim faaliyetlerine katkı gibi kriterler dikkate alınır.
n) Öğretmen eğitimcilerinin, eğitimini gerçekleştirdiği kademede olmak üzere, eğitim öğretim faaliyetlerine sunduğu her türlü katkı, akademik yükselme kriterlerinde ayrıca değerlendirilir.
MADDE 5- (1) Öğretmen yetiştiren her tür ve derecedeki öğretmen yetiştirme programlarına öğrenci seçimi ve kabulünde uygulanacak ilkeler ve esaslar şunlardır:
a) Öğretmen yetiştiren yükseköğretim programlanna öğrenci seçiminde ve kabulünde merkezî olarak uygulanan üniversiteye giriş sınavı veya sınavlarına ek olarak branş veya öğretmenlik alanının niteliğine göre usul ve esasları Yükseköğretim Kurulu ile Millî Eğitim Bakanlığı işbirliği ile belirlenecek; yetenek, yetkinlik, beceri ile insana ve öğrenmeye yönelik tutumlar ile fiziksel ve psikolojik olarak öğretmenlik mesleğine uygunluğun çoklu yöntem ve araçlarla değerlendirilmesine dayalı bir seçme ve yerleştirme gerçekleştirilir.
b) Öğretmen yetiştiren yükseköğretim programlarına öğrenci seçiminde ve kabulünde merkezî olarak uygulanan üniversiteye giriş sınavı veya sınavlarına ek yapılacak sınav veya değerlendirmeler her bir yükseköğretim programı veya kurumu tarafından ayrı ayn yapılabileceği gibi, birden fazla yükseköğretim kurumu ortak sınav ve/veya değerlendirme
yapabilir. Öğretmen yetiştiren kurumlara öğrenci seçiminde yapılacak sınav ve/veya değerlendirmelerde objektiflik ve şeffaflığı güvence altına alacak her türlü tedbir sınavı yapan kurum tarafından düzenlenerek Yükseköğretim Kurulunun onayı ile uygulanır.
c) Öğretmen yetiştiren yükseköğretim programlarına öğrenci seçiminde ve kabulünde merkezî olarak uygulanan üniversiteye giriş sınavı veya sınavlarından alınan puanların toplam puan içindeki ağırlığı %50’den fazla olmamak üzere Yükseköğretim Kurulu veya üniversiteler tarafından belirlenir.
ç) Öğretmen yetiştirme lisans programlarına kabul edilen, ailesinin toplam brüt gelirinin ailedeki fert sayısına bölümünden elde edilen miktar brüt asgari ücret miktarından daha az olan, yükseköğretim programlarına öğrenci seçiminde ve kabulünde merkezi olarak uygulanan üniversiteye giriş sınavı veya sınavlarında öğretmenlik alanı veya branşına göre Yükseköğretim Kurulu veya Üniversite tarafından belirlenecek puan türünde ilk %5’lik dilime giren öğrencilere devlet memurları maaş katsayısının 15.000 gösterge rakamı ile çarpımı ile elde edilecek net miktarda, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda burslu geçen öğrenim süresinin iki katı süreyle zorunlu hizmet karşılığı burs sağlanır. Burs verilecek öğrenci sayısı %5’lik dilim içinde kalmak kaydıyla, başarı sıralaması esas alınarak, Millî Eğitim Bakanlığının ihtiyaçları doğrultusunda Bakanlıkça sınırlandırılabilir.
d) Öğretmenlik Sertifika Programlarına öğrenci kabulü adayların yetenek, yetkinlik, beceri ile insana ve öğrenmeye yönelik tutumların çoklu yöntem ve araçlarla değerlendirilmesine dayalı bir seçme ve yerleştirme ile gerçekleştirilir. Öğretmenlik sertifikası almak isteyen alan fakültesi mezunlan ve son sınıf öğrencilerinin başvurduklan dönem itibarıyla 4’lük sistemde en az 3,00 akademik ortalamaya sahip olması şartı aranır.
MADDE - 6 (1) Öğretmenlerin istihdamında uygulanacak ilkeler ve esaslar şunlardır;
a) Öğretmenler kadrolu öğretmen olarak atanır. Öğretmenler, yalnızca geçici, belirli süreli ve acil ihtiyaçlann karşılanması için vekil öğretmen ve ücretli öğretmen çalıştırılabilir, bunlar dışındaki statülerde çalıştınlamazlar.
b) Her eğitim öğretim yılı sonunda öğretmenlikte boş kadro sayısı Millî Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenerek, öğretmen ihtiyacı kadar öğretmenlik kadrosu ihdas edilir ve eğitim öğretim yılı başlamadan önce öğretmen atamaları yapılır.
c) Öğretmenlik alanları veya branşlar itibariyle il bazında boş kadrolar, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından duyurulur.
ç) Boş bulunan norm kadrolara başvuru olmaması veya yıl içinde norm kadrolann boşalması durumunda, bu kadroya atanabilecek bir öğretmen bulunmaması halinde vekil veya ücretli öğretmen görevlendirilebilir.
d) Vekil/ücretli öğretmen görevlendirmesinde Milli Eğitim Müdürlüğünce duyuru yapılarak başvuru alınır. Öncelik sırası; ihtiyaç duyulan branşlardan öğretmen olarak atanabilecekler ilk sırada olmak üzere, ikinci sırada diğer branşlardan öğretmen olarak atanabilme şartlarına haiz olanlar ve diğer branşlardan en az dört yıllık yükseköğretim mezunları arasından görevlendirme yapılır.
e) Boş bulunan bir norm kadroya üç yıl üst üste tercih yapılmaması ve atama yapılamaması halinde, bu kadroda üç yıl süreyle ücretli öğretmenlik yapmış olanlar, ücretli öğretmenlik yaptıkları alana atanabilme niteliğine sahip olmaları koşuluyla, isteğe bağlı olarak kadro karşılığı atanabilirler. Bu şekilde atananlar atama tarihinden itibaren atandıkları okuldan beş yıl süreyle başka bir okula nakil isteyemezler.
f) Norm fazlası olmayan öğretmenler her ne sebeple olursa olsun bir öğretim yılı içinde iki haftadan daha uzun süreli Millî Eğitim Bakanlığı dahilinde veya haricinde herhangi bir kurum veya kuruluşta başka bir görevlendirmeye tabi tutulamaz.
MADDE - 7 (1) Öğretmen yetiştirme lisans programlarından mezun olanlar ile Pedagojik Formasyon Eğitimi Programı veya Öğretmenlik Sertifika Programlarından mezun olanların öğretmen olarak seçilme ve atanmalarında uygulanacak ilkeler ve esaslar şunlardır: a) Öğretmen yetiştirme lisans programlarından mezun olanlar ile Pedagojik Formasyon Eğitimi Programı veya Öğretmenlik Sertifika Programlarından mezun olanlar atamaya esas puanlarının hesaplanmasına kısmi olarak esas teşkil edecek Öğretmenlik Yeterlik Sınavına girerler. Öğretmenlik Yeterlik Sınavı; alan bilgisi, alan eğitimi ve öğretmenlik meslek bilgisi alanlarını kapsayan tek bir testten oluşur. Öğretmenlik Yeterlik Sınavının usul ve esasları Millî Eğitim Bakanlığı ile Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından belirlenir.
b) Öğretmenlik Yeterlik Sınavı puanlan, sınava giriş tarihinden itibaren üç yıl süre ile geçerli kabul edilir.
c) Adaylar, Bakanlık tarafından duyurusu yapılan il bazında boş kadrolar için il tercihlerini ve il tercihlerinin sıralamalannı, en fazla beş il ile sınırlı olmak üzere elektronik ortamda yapar.
ç) Başvuru sürecinin sonuna kadar, kimlik bilgileri saklı tutulmak kaydıyla, adayların tercih yaptıkları il için başvuru yaptıkları alan veya branş bazında başvuru yapan aday sayısı ve başvuru yapan adayların merkezi sınavdan aldıkları puanların dağılımını görmeleri sağlanır, d) Her bir ilde alan veya branş bazında boş norm kadro sayısının üç katı kadar aday sözlü değerlendirmeye alınır. Ancak İl Millî Eğitim Müdürlükleri tercih sıralamalarını da dikkate alarak, bu sayıyı beş kata kadar çıkarmaya yetkilidir.
e) Birden fazla ilde sözlü değerlendirmeye alınacak adaylann sözlü değerlendirme günleri en az 24 saat aralıklı olacak şekilde elektronik ortamda belirlenir.
f) İl düzeyinde İl Millî Eğitim Müdürlüğü tarafindan norm kadro açığı bulunan her bir branş için İl Millî Eğitim Müdürlüğünde Yönetici olarak görev yapanlar, Millî Eğitim Müfettişleri, Okul Müdürleri ve en az 10 yıl deneyimli alan veya branş öğretmenlerinden oluşan Sözlü Değerlendinne Komisyonu kurulur. Komisyonlarda görevlendirilecek öğretmenlerin belirlenmesinde sıra ile başöğretmen, zümre başkanı ve uzman öğretmenlere öncelik verilir.
g) İlke olarak her branş veya alan için bir Sözlü Değerlendirme Komisyonu kurulur. Ancak il içinde bir branş veya alan için boş bulunan norm kadro sayısının 100’den fazla olduğu durumlarda kadro ilanı aşamasında il içinde birden fazla atama bölgesi tanımlanarak, her bir atama bölgesi için ayrı ayrı başvuru alınarak, her bir atama bölgesi için ayn bir Sözlü Değerlendirme Komisyonu kurulur.
h) Sözlü değerlendirmede alanın veya branşın eğitim öğretimine ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumların değerlendirilmesine yönelik sorular üzerinden değerlendirme yapılır.
ı) Sözlü değerlendirmede adayın salona girişinden çıkışına kadar olan süreç görüntülü ve sesli olarak kayıt altına alınır.
i) Sözlü değerlendirme ile ilgili diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.
j) Adayların öğretmenliğe atamaya esas teşkil edecek puanının %75’ini Öğretmenlik Yeterlik Sınavından aldıklan puan, %25’ini ise sözlü değerlendirmeden aldıkları puan oluşturur.
k) Adayların il bazında atamaya esas puan sıralamaları, sözlü değerlendirmelerin tamamlandığı günü takip eden üç iş günü içinde ilan edilir.
l) Adaylar atamaya esas puan sıralamasına göre boş norm kadro sayısına göre yerleşebildikleri ilk tercihlerine, başkaca bir işleme gerek kalmaksızın atanmış sayılırlar.
m) Atamaya esas puan sıralamasının açıklandığı günden itibaren 10 işgünü içinde göreve başlamak üzere atandığı okulun bağlı bulunduğu İlçe Millî Eğitim Müdürlüğüne şahsen başvuruda bulunmayan adayların yerine yedek listeden puan üstünlüğüne göre atama yapılır.
MADDE - 8 (1) Öğretmenlerin atamalarını müteakip yapılacak mesleki uyum sürecinde uygulanacak ilkeler ve esaslar şunlardır:
a) Öğretmenler, mesleğin ilk yılında yoğun ve odaklı destek alacaktan mesleki uyum sürecine dâhil olur. Bu kapsamda, yeni atanan öğretmenlere doğrudan sınıf içi eğitim uygulamalarına ve öğrenme-öğretme süreçlerine odaklanan mesleki gelişim desteği sağlanır, b) Mesleki uyum sürecinde öğretmenlerin izleme ve değerlendirilmesi kendi branşından bir danışman öğretmen ile okul yöneticisi tarafından gerçekleştirilir.
c) Mesleki uyum sürecinin sonlandırılması ile ilgili iş ve işlemler; danışman öğretmen ve okul yöneticisinin yapacağı ortak değerlendirme ile gerçekleştirilir. Gerekli değerlendirmeler sonucunda bu süreç en fazla üç yıla kadar uzatılabilir.
IV. Okul Yöneticilerinin Görev ve Sorumlulukları
MADDE -9(1) Okul yöneticilerinin görev ve sorumlulukları şunlardır:
a) Millî eğitimin temel amaçlan ile okulun genel amaçlannın hayata geçirilmesini sağlayacak bir öğretim anlayışı, öğrenme kültürü ve okul iklimi oluşturulmasına önderlik etmek,
b) Okulda öğretim ve yönetim süreçlerinin öğrencilerde beklenen kazanmaların edinilmesine hizmet edecek şekilde planlanmasına önderlik etmek,
c) Öğretim ve yönetim süreçlerini izlemek, gerekli hallerde yeniden düzenlemeler yapılmasını temin etmek,
ç) Öğretim programlarının uygulanmasında yönlendirmeler yapmak ve öğretim
uygulamalarını izlemek,
d) Öğretim programı, öğretim uygulamalan ve ölçme değerlendirme uyumunu
sağlamak için günlük ve yıllık planları ve planların uygulanmasını izlemek,
e) Öğrencilerin gelişiminin ve başarısının izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla etkili bir izleme ve değerlendirme programı oluşturmak, bu programdan elde edilen verilerin öğrencilerin gelişimi ve öğrenmesini güvence altına almak için kullanılmasmı temin etmek, f) Öğretmenlerin ve diğer çalışanların performansını izlemek, değerlendirmek, geribildirim vermek; mesleki gelişim ihtiyaçlarını belirlemek, mesleki gelişim için gerekli desteği sağlamak,
g) Adil ve tutarlı bir öğrenci disiplin politikası geliştirilmesini ve uygulanmasını temin etmek,
h) Toplumun ve ebeveynlerin katılım ve katkılarını artıracak stratejiler ve uygulamalar geliştirmek,
ı) Mali kaynakların, fiziki tesis ve donanım ile insan kaynaklarının öğrencilerin gelişimini ve öğrenmesini destekleyecek şekilde temini ve yönetimini sağlayarak, bu konularda tüm iş ve işlemlerin zamanında, etkili bir şekilde ve yasal düzenlemelere uygun olarak yapılmasını temin etmek.
V. Okul Yöneticilerinin Yetiştirilmesi ve Ataması
MADDE - 10 (1) Okul müdürlerinin yetiştirilmesi ve atamasında uygulanacak usul ve esaslar şunlardır:
a) Okul müdürü atamalan kadro karşılığı yapılır.
b) Belirli bir kuruma öğretmen olarak atanabilme yeterliğine sahip olanlar o kuruma okul müdürü olarak atanabilir.
c) Okul müdürlüğü için ilgili kademede veya okul türünde en az 5 yıl öğretmenlik yapmış olmak, en az 2 yıl müdür yardımcılığı yapmış olmak, devlet memuru olmak için aranan genel şartları taşıyor olmak ve Okul Yöneticisi Yetiştirme Programını başarıyla tamamlamak şartları aranır. Okul Yöneticisi Yetiştirme Programını başarıyla tamamlamak şartını karşılamayanlar, bu şartı karşılayan müdür adayı olmaması halinde kadro karşılığı müdür olarak atanamaz, ancak vekaleten görevlendinne yoluyla müdürlük görevini yürütebilirler.
ç) Okul Yöneticisi Yetiştirme Programının içeriği Millî Eğitim Bakanlığı ve yükseköğretim kurumlan işbirliğinde ve en az 24 krediye karşılık gelecek şekilde belirlenir.
d) Program içeriği “eğitim öğretim süreçlerinin yönetimi, izlenmesi, değerlendirilmesi ve öğretim liderliği”, “insan ilişkilerinin yönetimi ve toplumsal liderlik” ile “okul işletmesinin yönetimi” bileşenlerinden oluşur.
e) Milli Eğitim Bakanlığı taşra teşkilatına bağlı okul ve eğitim kurumlanna seçme ve atama işlemleri valiliklerce (milli eğitim müdürlükleri) yapılır.
f) Okulların yönetici kadrolan il milli eğitim müdürlüğünce ilan edilir.
g) Yapılacak değerlendirme, yöneticilik eğitimini tamamlamış olmak ve sırasıyla uzman öğretmenlik ve ardından başöğretmenlik unvanına sahip olmanın yanında öğretmenlik ve/veya müdür yardımcılığı görevlerinde eğitim liderliği ve okul geliştirme alanlarında somut başarıları gösteren dokümantasyon ve kanıtlar dikkate alınarak çoklu değerlendirme yöntemi ile gerçekleştirilir.
h) Seçim işlemlerinin usul ve esasları yönetmelikle belirlenir. Değerlendirme süreci ve yöntemi liyakat, objektiflik ve şeffaflığı esas alır.
MADDE - 11 (1) Okul müdür yardımcılarının yetiştirilmesi ve atamasında uygulanacak usul ve esaslar şunlardır:
a) Okul müdür yardımcılığı için ilgili kademede en az 3 yıl öğretmenlik yapmış olmak, devlet memuru olmak için aranan genel şartları taşıyor olmak ve Okul Yöneticisi Yetiştirme Programmda en az 12 kredilik bir eğitimi başan ile tamamlamak şartları aranır.
b) Okul Yöneticisi Yetiştirme Programının müdür yardımcılığı için Ön şart olan 12 kredi “eğitim öğretim süreçlerinin yönetimi, izlenmesi, değerlendirilmesi ve öğretim liderliği” ile “okul işletmesinin yönetimi” bileşenlerindeki derslerden tamamlanır.
c) Okul müdürü okulun norm kadrosuna uygun olarak, görev yaptığı okul içinden okul müdür yardımcısı olma niteliklerini taşıyan yeter sayıda adayı, adayın da görevi kabul etmeye istekli olduğuna dair yazılı beyanı ile birlikte ilçe Millî Eğitim Müdürlüğüne sunar.
ç) Okul içinde okul müdür yardımcısı olma niteliğini taşıyan aday olmaması durumunda, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünce ilana çıkılır. İlçe genelinde diğer okullarda görev yapan ve okul müdür yardımcısı olma niteliğini taşıyan öğretmenlerden başvuru alınır.
d) Müdür yardımcıları İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü tarafından atanır.
e) Müdür yardımcılarının görev süresi, her ne sebeple olursa olsun okul müdürünün görev süresinin sona ermesi veya görevden ayrılması halinde yeni Müdürün atanmasını izleyen bir ay içinde kendiliğinden sona erer. Görev süresi sona eren müdür yardımcısı, başka bir okulda müdür yardımcılığı görevine atanmaması halinde norm kadro şartı aranmaksızın görev yaptığı okulda öğretmenlik görevine dönebilir.
f) Ataması yapılan okul müdürü, müdür yardımcısı veya yardımcılarının göreve devam etmelerini teklif edebileceği gibi, başka bir adayın görevlendirilmesini de teklif edebilir.
VI. Millî Eğitim Müfettişlerinin Seçimi ve Ataması
MADDE - 12 (1) Millî Eğitim Müfettişlerinin seçimi ve atamasında uygulanacak usul ve esaslar şunlardır; 7
a) Millî Eğitim. Müfettişleri ve Millî Eğitim Müfettiş Yardımcılarının atamaları kadro karşılığında yapılır. Millî Eğitim Müfettişleri ve Millî Eğitim Müfettiş Yardımcılarının sayılan Milli Eğitim Bakanlığının ihtiyacına bağlı olarak belirlenir.
b) Millî Eğitim Müfettişleri eğitim öğretim hizmetlerinin yürütülmesi ile mali ve idari konularda denetim, inceleme, araştırma, soruşturma ve rehberlik faaliyetlerini yürütmekten sorumludur.
c) Millî Eğitim Müfettişlerinin görev ve yetkileri Yönetmelikle düzenlenir.
ç) Okul müdürü olarak atanabilme yeterliğine sahip olanlar Millî Eğitim Müfettişi ve Millî Eğitim Müfettiş Yardımcısı olarak atanabilir. Müfettişliğe atamada, diğer koşullan karşılamak kaydıyla, sırası ile Başöğretmen, Okul Müdürü ve Uzman Öğretmen olanlara öncelik verilir. Millî Eğitim Müfettişi ve Millî Eğitim Müfettiş Yardımcısı seçme ve atama iş ve işlemleri ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
d) Milli Eğitim Müfettişlerinin ilk atamadan sonra görev alanları ile ilgili almaları gereken eğitimler Bakanlıkça belirlenir ve yürütülür.
e) Millî Eğitim Müfettişliği için en az 3 yıl Millî Eğitim Müfettiş Yardnncılığı yapmış olma şartı aramr.
f) Millî Eğitim Müfettişleri ihtiyaca bağlı olarak Bakanlık merkez örgütünde ve/veya Bakanlıkça belirlenecek bölgeler ile İl Milli Eğitim Müdürlüklerinde görevlendirilir.
VII. Yer Değiştirme ve Nakil
MADDE - 13 (1) Öğretmenlerin yer değiştirme ve nakil işlemlerinde uygulanacak usul ve esaslar şunlardır:
a) Öğretmenler, mesleğe ilk atamada atandığı okulda en az dört yıl süreyle fiilî olarak görev yapar ve bu süre içinde yer değiştirme veya nakil isteyemezler.
b) Öğretmenlerin yer değiştirme ve nakil işlemleri, yer değiştirme veya nakil istedikleri ilde, ilçede veya okulda boş kadro bulunması halinde öğretmen atama dönemi öncesinde ve okulların eğitim öğretime ara verdiği yaz dönemi içinde yapılır.
c) Yer değiştirme ve nakil işlemleri ilke olarak norm kadro esasına göre yapılır. Ancak sağlık ve can güvenliği durumlarında norm kadro gözetilmeksizin gerekli iş ve işlemler Bakanlıkça yapılır.
ç) Her ne sebeple olursa olsun, norm fazlası durumuna düşen eğitim öğretim hizmetleri sınıfına dahil öğretmen unvanlı kadrolarda fiilen öğretmenlik yapanlar ile okul müdürü ve okul müdürü yardımcıları, ilçe milli eğitim müdürlüğü tarafından eğitim öğretim hizmetleri ile ilgili ders, kurs, telafi programlan ve her türlü eğitim öğretim faaliyetlerinde görevlendirilerek iş yüklerinin tamamlanması sağlanır. Bu kapsamdaki görevlendirmeler norm fazlası olan personelin mezun olduğu alan, öğretmenliğe atandığı branş veya alan ile yöneticiler için yöneticilik yaptığı düzey ve kurum dikkate alınarak yapılır.
d) Yer değiştirme ve nakil işlemleriyle ilgili diğer hususlar Yönetmelikle düzenlenir.
VIII. Öğretmenlerin Mesleki Faaliyetlerinin İzlenmesi, Değerlendirilmesi ve Mesleki Gelişimin Sağlanması
MADDE - 14 (l) Öğretmenlerin mesleki gelişim faaliyetlerinde uygulanacak genel usul ve esaslar şunlardır:
a) Öğrencilerin kaliteli bir eğitim alma hakkını güvence altına alabilmek için öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin sürekli mesleki gelişiminin sağlanması ve mesleki gelişim haklarının güvence altına alınması esastır.
b) Her türlü mesleki gelişim etkinlikleri eğitim öğretim devam ederken veya okulda eğitim öğretime ara verildiği dönemlerde okuldaki eğitim öğretim faaliyetlerini aksatmayacak şekilde gerçekleştirilir.
c) Öğretmenlerin okul yönetimi tarafından onaylanmış mesleki gelişim ve bireysel gelişim planı kapsamındaki her türlü mesleki gelişim etkinliklerinin maliyeti kurumu tarafından karşılanır.
ç) Mesleki gelişim ihtiyaçlarının karşılanması için her türlü planlama, eşgüdüm ve kaynaklann temini ile ilgili iş ve işlemler Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yürütülür.
d) Öğretmenlerin mesleki gelişimlerine yönelik gerçekleştirilen her türlü faaliyet ve bu faaliyetlerin sonuçlarına ilişkin bilgiler dijital ortamda kayıt altına alınır.
e) Öğretmenlerin sürekli mesleki gelişimini destekleyecek çalışmalar mesleğe giriş aşamasında mesleğe uyum çalışmaları ile başlar ve ileriki yıllarda iki boyutta gerçekleşir. Bunlardan birincisi okul temelli mesleki gelişim çalışmalarıdır. İkincisi ise lisansüstü düzeyde öğretmen yetiştiren eğitim kurumlan tarafından sunulan mesleki gelişim faaliyetlerini kapsar.
f) Öğretmenlerin mesleki gelişim etkinliklerinin geliştirilmesi, planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi ile okul geliştirme çalışmalarında rehberlik etmek üzere başöğretmenler görevlendirilebilir. Bu görevlendirmelerden doğan iş yükü başöğretmenin normunun bulunduğu okuldaki iş yükünden düşülür.
MADDE - 15 (1) Öğretmenlerin okul temelli mesleki gelişim ihtiyaçları ve hedeflerinin belirlenmesi için yapılacak izleme, değerlendirme ve gelişim faaliyetlerinde uygulanacak usul ve esaslar şunlardır:
a) Öğretmenlerin her türlü mesleki faaliyetleri ile sınıf içi eğitim öğretim uygulamalannı izlemek, değerlendirmek ve geliştirmek için gerekli tedbirlerin alınmasını temin etmek okul müdürünün asli görev ve sorumluluğundadır. İzleme, değerlendirme ve geliştirme sürecine millî eğitim müfettişleri, başöğretmenler, müdür yardımcıları ile zümre başkanlan okul müdürü tarafından yapılan planlama çerçevesinde katılırlar ve katkı sağlarlar.
b) İzleme, değerlendinne ve geliştirme sürecinde öğretmenlerin öz değerlendirme yapmalan ve sürece etkin katılımları temin edilir.
c) Okulun öğretmen sayısı, öğretmenin branşı ve diğer koşullar dikkate alınarak, öğretmenlerle ilgili izleme, değerlendirme ve geliştirme süreci müdür tarafından bir müdür yardımcısının sorumluluğuna verilebilir,
ç) İzleme ve değerlendirme sürecinde öğretmenin eğitim öğretim faaliyetlerine ilişkin planlan, öğretim materyalleri ve içerikleri, sınıf içi uygulamalan, ölçme ve değerlendirme etkinlikleri, araçları, uygulamalan ve sonuçları ile öğrencilerin öğrenme eksiklerinin giderilmesi için gerçekleştirilen etkinliklere odaklanılır.
d) İzleme ve değerlendirme sürecinde veriler ve bulgular somut bilgi, belge ve gözlemler dayalı olarak oluşturulur. Değerlendirenin, somut kanıta dayalı olmayan kişisel görüş ve kanaatleri, değerlendirme sürecine dahil edilemez.
e) İzleme ve değerlendirme etkinliğinin sonunda ise değerlendirmeden elde edilen veriler ve bulgular öğretmen ile müzakere edilerek öğretmenin gelişim ihtiyaçları ve hedefleri belirlenir.
f) Okul temelli mesleki gelişim faaliyetleri kapsamında, her öğretmenin gelişim ihtiyaçlannın karşılanması ve hedeflerinin gerçekleşmesini sağlayacak bir Bireysel Gelişim Planı oluşturulur.
g) Her öğretmene ait Bireysel Gelişim Planı bir önceki yılla bağlantılı biçimde periyodik olarak takip edilir ve öğretmenin gelişimi bu planlar üzerinden izlenir.
h) Okul müdürü izleme ve değerlendirme etkinliği sonucunda oluşturulan bireysel gelişim planının hayata geçirilmesi için öğretmene gerekli desteği sağlar.
ı) İzleme ve değerlendirme faaliyetleri sonucunda okul yönetimi tarafından alınan tedbirlere rağmen iki yıl üst üste gelişme göstermeyen, gerekli desteğin sağlanmasına karşın mesleki gelişim etkinliklerine katılmayan veya gerekli çalışmaları yapmayan öğretmenler okul müdürü, ilgili müdür yardımcısı, zümre başkanı ile bir millî eğitim müfettişinden oluşan komisyon tarafından yapılacak ortak değerlendirme doğrultusunda bir yıllık süre için izlemeye alınır; gerekli uyanlar ve öneriler yazılı olarak bildirilir. Üçüncü yılın sonunda söz konusu komisyon nihai değerlendirmeyi yaparak öğretmenin gerekli gelişmeyi gösteremediği, uyarıların ve önerilerin gereği olan çalışmalan yapmadığı açık bir şekilde kanıtlanması ile bu durumun öğrencilerin eşit ve adil bir eğitim alma haklarının ihlali sonucunu doğurduğunun tespiti halinde, öğretmenin öğretmenlik mesleğine devam etmemesi yönünde oluşturacağı tavsiye kararını İl Millî Eğitim Müdürlüğüne bildirir.
i) Öğretmenin öğretmenlik mesleğine devam etmemesi yönünde oluşturacağı tavsiye kararının İl Millî Eğitim Müdürlüğüne bildirilmesini takip eden 15 gün içinde İl Millî Eğitim Müdürlüğü gerekli iş ve işlemleri tamamlayarak tavsiye kararını İl Milli Eğitim Müdürlüğünün görüşü ile birlikte Milli Eğitim Bakanlığına gönderir. Bakanlık söz konusu öğretmen ile ilgili nihai karan İl Milli Eğitim Müdürlüğünün görüşünün ve ilgili belgelerin Bakanlığa ulaştığı tarihten itibaren 60 gün içinde sonlandırır.
j) İzleme ve değerlendirme sürecinde etik standartlann ihlali veya suç teşkil edecek nitelikte bir davranışın tespiti ve somut kanıtlara ulaşılması halinde ilgili disiplin hükümlerinin uygulanması için idari işlem başlatılır.
k) Okul temelli mesleki gelişim faaliyetleri kapsamında belirlenen gelişim ve öğrenme ihtiyaçları lisansüstü mesleki gelişim faaliyetleri ile ilişkilendirilebilir ve bu ihtiyaçların bir kısmı lisansüstü eğitim çalışmaları kapsamında karşılanabilir.
MADDE - 16 (1) Öğretmenlerin lisansüstü öğretmen eğitimi kapsamında gerçekleştirilecek mesleki gelişim faaliyetlerinde uygulanacak usul ve esaslar şunlardır:
a) Öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarından bir kısmı Milli Eğitim Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu işbirliği içinde lisansüstü öğretmen eğitimi kurumlan olarak tanımlanır. Bu kurumlar öğretmenlerin mesleki gelişim ihtiyaçlanm karşılayacak bir yapıda işlev gösterir. Bu kurumlardan alınacak eğitimler öğretmenlerin kariyer ve ilerleme basamaklanna da hizmet eder.
b) Lisansüstü öğretmen eğitimi kapsamında yürütülecek mesleki gelişim programlarında her bir branşta veya alanda sunulacak eğitimin içeriği, zorunlu ve seçmeli krediler ayn ayrı tanımlanmak üzere Millî Eğitim Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurumlannın işbirliği ile belirlenir.
c) Öğretmenlerin alanlarında eğitim öğretimle ilgili yöntem, yaklaşım, kuram ve uygulamalardaki gelişmeleri izleyebilmeleri, mesleki ve kişisel gelişimlerinin sürekliliğini sağlayabilmeleri amacıyla her 3 yılda bir en az 6 krediye karşılık gelecek şekilde eğitim görmeleri gerekir. Bu öğretmenler için hem hak hem de yükümlülüktür. Bu kredilerin karşılığı olan lisansüstü eğitim, yükseköğretim kurumlan ve Milli Eğitim Bakanlığınca birlikte belirlenecek bir sertifıka/belgeye yönelik olarak değerlendirilebilir. Öğretmenin aldığı eğitimler birikimli olarak kredilendirilerek alanlannda bir lisansüstü programı tamamlayacak şekilde lisansüstü diploması için kullanılabilir.
ç) Lisansüstü öğretmen eğitimi kapsamında sağlanacak eğitimler, eğitimin içeriği ve niteliğine bağlı olarak yüz yüze, uygulamalı veya uzaktan ve çevrimiçi eğitim şeklinde düzenlenebilir.
d) Bir öğretmenin mesleki gelişim kapsamında alacağı eğitimler ve mesleki gelişim etkinlikleri bir önceki 3 yıllık dönemdeki eğitimlerin veya etkinliklerin tekrarından çok, daha önceki eğitimlerin üzerine inşa edilerek süreklilik gösterecek şekilde planlanır.
e) Lisansüstü mesleki gelişim ders ve faaliyetlerinin geliştirilmesi, planlanması ve yürütülmesi ile ilgili işlerde başöğretmenler görevlendirilebilir.
f) Lisansüstü öğretmen eğitimi kapsammda sağlanacak eğitimler, öğretmen yetiştiren programların akreditasyonu kapsamında ayrıca değerlendirilir ve akredite edilmek için gerekli koşulları sağlamayan programlann faaliyetleri akredite edilme koşullarını sağlayıncaya kadar askıya alınır.
MADDE - 17 (1) Öğretmenlerin uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik unvanlarının kazanılmasında uygulanacak usul ve esaslar şunlardır:
a) Öğretmenlikten sonraki ilerleme basamaklan uzman öğretmenlik ve başöğretmenliktir.
b) Uzman öğretmenlik için mesleki uyum süreci sonrası en az beş yıl fiili olarak öğretmenlik yapmış olmak ve kendi alanında veya branşında yüksek lisans derecesine sahip olmak şartı aranır. Bu şartlara ek olarak uzman öğretmenlik, eğitim öğretim uygulamalarında çalışmalarını ve başarılarını gösteren, dezavantajlı, öğrenme eksiği olan öğrencilere Öğrenme desteklerini ve öğrencilerin gelişimine ilişkin kanıtlan içeren planlar ile eğitim öğretim uygulamalanna ve uygulamalann çıktılarına ilişkin değerlendirme sonuçlarına dayalı olarak elde edilen bir unvandır.
c) Başöğretmenlik için mesleki uyum süreci sonrası en az 10 yıl fiilî olarak öğretmenlik yapmış olmak, uzman öğretmenlik için tanımlanan diğer koşulları tamamlamış olmak ve kendi alanında veya branşında doktora derecesine sahip olmak şartları aranır.
ç) Başöğretmen ve uzman öğretmen için bu Kanun kapsamında tanımlanan ek görev ve yükümlülükler dikkate alınarak bu unvanları alacak toplam öğretmen sayısı il düzeyinde planlanır. Bu sayı il düzeyinde, başöğretmen unvanı için ildeki toplam öğretmen sayısının %5’ini, uzman öğretmen unvanı için %15’ini geçemez.
d) Her tür ve düzeyde özel öğretim kurumunda Başöğretmen ve uzman öğretmen unvanlarının verilmesi özel öğretim kurumunun takdirindedir. Resmî öğretim kurulularında görev yaparken alınmış olan unvanlar özel öğretim kurumlan açısından kazanılmış hak olarak değerlendirilemez.
IX. Özlük Hakları
MADDE - 18 (1) Eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfına dahil öğretmen unvanlı kadrolarda fiilen öğretmenlik yapanlar ile okul müdürü ve okul müdürü yardımcılarına devlet memurlan kanununda belirtilen en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarının;
(1) Okul/kurum müdürleri için %350 si,
(2) Müdür yardımcılan için %275 i,
(3) Başöğretmenler için %300 ü,
ç) Uzman öğretmenler için %215 i,
(4) Öğretmenlerden 1-2 nci derecelerden aylık alanlar için % 210 u,
(5) . Öğretmenlerden 3 ve 4 üncü derecelerden aylık alanlar için % 200 ü,
(6) Öğretmenlerden 5, 6, 7, 8, ve 9 uncu derecelerden aylık alanlar için % 195 i, kadar eğitim öğretim tazminatı ödenir.
(2) Eğitim öğretim tazminatı tutarlan Millî Eğitim Bakanlığınca belirlenecek okulların öğrenci sayıları ve dezavantajlı okul veya daha az tercih edilen okul olma Özellikleri dikkate
alınarak. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile okul müdürleri için %450 ye, okul müdür yardımcıları için %325 e, öğretmenler için %250 ye kadar artırılabilir.
(3) Öğretmenlerin haftalık iş yükleri 35 saat (1 saat=60dk) olarak düzenlenir. Özel öğretim kurumlarında haftalık çalışma 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununda tanımlanan çalışma süresidir. Sınıf öğretmenleri için bir şube karşılığı, branş öğretmenleri için ise 24 ders saati karşılığı bir öğretmen nonnu belirlenir. Toplam iş yükünün sınıf öğretmenleri ve okul öncesi öğretmenleri için en fazla haftalık ders çizelgesindeki toplam ders saati kadar (ders saatleri süreleri bakanlıkça belirlenir), alan öğretmenleri için en fazla 30 ders saatine kadar ders yükü olarak belirlenir.
(4) Öğretmenlerin ders yüklerinin belirtilen saatlerden daha az olması halinde; kendi okulu/kurumu içinde toplam iş yükünden geriye kalan süreler okulda derse hazırlık, planlama, ölçme değerlendirme, disiplinler arası çalışmalar, mesleki gelişim çalışmaları, destek ve telafi çalışmaları, veli toplantıları ve bilgilendirmeleri, nöbet görevleri ile her türlü eğitici etkinlikler ve ders dışı çalışmalar için kullanılır ya da eğitim bölgesi içinde diğer kuramlarda görevlendirme yapılabilir.
(5) Öğretmenlerin haftalık iş yükleri kapsamındaki herhangi bir çalışma için ayrıca bir ücret ödemesi yapılamaz.
(6) Her eğitim öğretim yılı başında eğitim öğretim hizmetleri sınıfında fiili olarak öğretmenlik görevi yapanlara eğitim öğretim yılı hazırlık ödeneği ödenir.
(7) Eğitim öğretim yılma hazırlık ödeneği; devlet memurlan kanunda belirtilen en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarının öğretim yılmın başladığı aydan sonra ve birinci dönem ders yılının sonundan önce göreve başlayanlara %100’ü, birinci dönem ders yılından sonra ve ikinci dönem ders yılının sona ermesinden önce göreve başlayanlara ise %75’i oranında yapılır.
(8) Konut kiralama ve yaşanabilir bir konut bulma imkanı olmayan yerleşim birimlerinde öğretmenler için konut temini Bakanlıkça sağlanır.
(9) Dezavantajlı yerleşim birimlerinde eğitim öğretim sınıfında görev yapanlar için söz konusu bölgede görev yaptıkları her bir yıl için 60 gün yıpranma payı hakkı verilir.
(10) Özel öğretim kuramlarında görev yapan öğretmenlere kıdemlerine göre (emekliler hariç) dengi resmi okullarda ödenen brüt aylık ile sosyal yardım kapsamındaki ek ödeme tutarlanndan az brüt ücret verilemez. Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemeler Bütçe kanunlanyla resmi okul öğretmen ve personeline sağlanan haklara denk olarak özel okul öğretmenlerine ve personeline de ödenir. Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemelerden vergi kesilmez.
MADDE - 19 (1) Öğretmenler eğitim öğretim faaliyetlerine ara verildiği dönemde yıllık izinlerini kullanmış sayılırlar. Ancak Bakanlıkça veya İl Milli Eğitim Müdürlüklerince belirlenen eğitim Öğretim veya mesleki gelişim faaliyetlerinin eğitim öğretime ara verildiği dönemde yapılması veya telafi ve destek programlan ile diğer eğitici faaliyetlerin düzenlenmesi halinde öğretmenlerin yıllık izinleri her koşulda yıllık toplam altı haftadan daha az olamaz. Yıllık izin dışında kalan izinler, diğer kanunlardaki genel hükümler çerçevesinde değerlendirilir.
MADDE - 20 (1) Öğretmenlerin emeklilik işlemleri eğitim öğretim yılının son iş gününü izleyen 30 gün içinde yapılır. Emeklilik hakkını kullanmak isteyen öğretmenler emekli olacaklarını ikinci yarıyılın başlangıcından itibaren 6 hafta içinde bildiımekle yükümlüdür.
(2) Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfına dâhil öğretmen unvanlı kadrolarda fiilen öğretmenlik yapanlar ile okul müdürü ve okul müdür yardımcıları eğitim öğretime ara
verilen yaz dönemi içinde, atama dönemi öncesinde emeklilik için başvuruda bulunur ve emeklilik işlemleri bu dönem içinde tamamlanır.
X. Mesleki ve Etik Davranış Standartları
MADDE - 21 (1) Öğretmenler, öğrencilerine, meslektaşlarına, ailelere ve topluma karşı davranışlarında ve mesleğin icrasında çalışma standartlanna ve etik ilkelere uygun davranır. Her öğretmen, öğretmenlik meslek etiği davranış ilkelerine uymayı taahhüt eden bir sözleşmeyi imzalamakla yükümlüdür.
(2) Öğretmenlik mesleğine ilişkin etik davranış ilkeleri şunlardır;
a) Görevin gerektirdiği bilgi, nitelik ve yeteneklere sahip olabilmek için, her türlü bilgiyi, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri takip ederek gelişimini sürdürme
b) Mesleğini sevmediği izlenimini gösterecek davranışlardan kaçınma c) Eğitim ve öğretimin güven ve düzen içinde yapılmasını sağlama ç) Çalıştığı kurum veya kuruluşun amaçlarına ve misyonuna uygun davranır.
d) Derse geç girerek, dersten erken ayrılarak ya da gerçeğe aykın mazeretler üreterek eğitim sürecini kesintiye uğratmaz
e) Ders saatlerini etkin ve verimli kullanır.
f) Dersten geç ayrılmak suretiyle öğrencinin dinlenme hakkını engellemez.
g) Öğretmenler Günü gibi Özel gün ve haftalarda verilen, maddi değeri olmayan sembolik nitelikteki hediyeler hariç, mesleki kararını ve tarafsızlığını etkilemesi muhtemel herhangi bir hediyeyi kabul etmez.
h) Mesleki nüfuzunu kullanarak kişisel menfaat sağlamaz; kurum kaynaklarını, araç ve gereçlerini kişisel amaç için kullanmaz.
ı) Kendi öğrencilerine ücret veya başka bir menfaat karşılığı özel ders vennez.
i) Öğrenci ve velilerden bağış, yardım veya başka bir isim altında para ya da eşya talebinde bulunmaz, bunlarla ilgili zorunluluk getirmez.
(3) Öğretmenlerin öğrencilere karşı etik davranış kuralları şunlardır:
a) Dil, ırk, renk cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri farklılıklara göre aynın yapmaksızın gözetmeden, öğrencilere adil ve eşit davranır.
b) Öğrencilerin farklılıklarını gözetmeksizin anlayış ve hoşgörü ile yaklaşır.
c) Öğrenciyi utandıracak, onurunu kıracak söz ve davranışlardan hassasiyetle kaçınır.
ç) Söz, davranış, hal, hareket ve görüntüsü ile öğrencilere iyi örnek olur, kötü örnek oluşturacak tutum ve davranışlardan kaçınır.
d) Öğrencinin özel hayatına yönelik bilgileri korur, yasal ve mesleki gereklilikler nedeniyle zorunluluk olmadıkça kimseyle paylaşmaz.
e) Öğrencilerin fiziksel, duygusal, sosyal, kültürel ve ahlaki gelişimlerini gözetir, bu doğrultuda öğrencileri ile güvene dayalı iletişim kurar.
f) Bedenen ve ruhen sağlıklı, iyi ahlaklı, kendine güvenen, sorumluluk sahibi bireyler yetiştirmek için gereken çabayı gösterir.
g) Kişisel, ailevi ve çevresel nedenlerle üzüntü, sıkıntı, mutsuzluk gibi kişisel durumlarını öğrencilere yansıtmaz ve onları açıklamaz.
h) Öğrencinin beden ve ruh sağlığını, fiziksel, sosyal gelişimini ve eğitimini olumsuz yönde etkileyecek şekilde davranmaz.
ı) Bir öğrencinin okul içinde ve okul dışında kötü muameleye uğradığını fark ettiğinde gerekli tedbirleri alır, durumu yetkili makamlara bildirir.
(4) Öğretmenlerin meslektaşları ile ilişkilerinde etik davranış kurallan şunlardır:
a) Meslektaşları arasında dil, ırk, renk cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din,
mezhep ve benzeri sebeplerle ayrımcılık yapmaz.
b) Meslektaşlarına, öğrencilerle ilgili güven sarsıcı veya önyargılı yaklaşmalara neden olacak şekilde telkin ve yönlendirmede bulunmaz.
c) Meslektaşlan ile ilgili edindiği bilgilerde gizliliğe riayet eder, yasal ya da mesleki amaçlarla gerekli olmadıkça açıklamaz.
ç) Meslektaşlarına karşı kaba muamelede bulunamaz ve kaba bir dil kullanamaz.
d) Öğrencilerin huzurunda ve değişik ortamlarda meslektaşları aleyhine söz söylemez, olumsuz söz ve davranışlardan kaçınır.
e) Meslektaşları ile öğrencilerin kaliteli bir eğitim-öğretim alması için işbirliği yapar, bu süreçte karşılaştığı sorunları okul yönetimi ile paylaşır.
f) Kasıtlı olarak meslektaşlarının mesleki hak ve ayrıcalıklarını kullanmalannı engelleyemez ya da reddedemez.
(5) Öğretmenlerin veliler ile ilişkilerinde etik davranış kuralları şunlardır:
a) Öğrencilerin yaranna olacak konularda velilerle işbirliği yapmak ve bilgi almak için gerekli çabayı gösterir.
b) Veliler arasında ırk, dil, din, renk, cinsiyet, siyasi görüş, ve aile statüsüne dayalı aynmcılık yapmaz.
c) Çocuklarıyla gerektiği gibi ilgilenmeleri konusunda velileri yönlendirir.
ç) Okul bulunduğu yerleşim yerinin kültürünü ve okuldaki öğrencilerin ev ortamını
tanımak ve anlamak için çaba gösterir.
d) Topluma karşı nazik, saygılı, pozitif ve aktif rol sergiler, sorumluluklarını yerine getirerek örnek olur. Yetkilerinin dışmda bir konuda ilgili birime veya yetkiliye yönlendirir.
e) Etik davranış ilkeleri ile bağdaşmayan eylemlere şahit oldukları durumda yetkili makamlara bildirir.
(6) Yöneticilerin göstermesi gereken etik davranışları şunlardır;
a) Eğitim ve öğretimin sağlıklı ve güvenli bir ortamda yapılabilmesi için gereken önlemleri alır.
b) Kurum kaynaklarının etkin, verimli ve tutumlu bir şekilde kullanılmasını sağlar.
c) Öğretmenler, öğrenciler ve veliler arasında ırk, dil, din, renk, cinsiyet, siyasi görüş ve aile statüsüne dayalı ayrımcılık yapmaz.
ç) Öğretmenler, öğrenciler ve velilerin okulda yaşanan sorunları açık bir şekilde ifade etmesine imkân verir, sorunlara çözüm üretme konusunda gayret gösterir.
d) Öğrencilerin eğitim ve öğretimiyle ilgili olarak velilerle olumlu ve sürekli iletişim kurar.
e) Eğitim hizmetlerinin yürütülmesinde öğretmenler arasında eşitlik, tarafsızlık ve liyakat ilkelerine riayet eder.
XI. Disiplin İşlemleri
MADDE - 22 (1) Öğretmenlere davranışlarının niteliklerine göre;
a) Uyan,
b) Kınama,
c) Ders ücreti kesilmesi,
ç) Maaş kesilmesi,
d) Kademe ilerlemesinin durdurulması,
e) Meslekten çıkarma,
f) Devlet memurluğundan çıkarma, cezalan verilir.
(2) Bu maddede düzenlenmeyen disiplin cezası gerektiren fiiller hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile diğer kanunlardaki hükümler uygulanır.
(3) Uyan ve kınama cezaları gerektiren fiiller şunlardır:
a) Öğrencilerine, meslektaşlanna ve velilere karşı kaba muamelede bulunmak ve kaba bir dil kullanmak.
b) Öğrencilere verilen ödev, görev, proje ve öğretim programı gereği takibi gereken çalışmaları kontrol etmemek ve gerekli düzeltmelerin yapılmasını temin etmemek.
c) Öğrencilerin devam-devamsızlığı ile ilgili kontrolleri yapmamak ve devamsızlık halinde okul idaresine zamanında bilgi vermemek,
(4) Yukarıdaki hallerin ilk defasında uyan, tekrannda kınama cezası verilir.
(5) Ders ücretlerinin kesilmesi cezası gerektiren fiiller şunlardır:
a) Kabule şayan mazereti olmadan derse girmemek veya girdiği halde dersten başka bir şeyle meşgul olmak.
b) Öğretmenler kurulu ile ilgili mevzuatı gereği okulda oluşturulan kurul ve komisyon toplantı ve çalışmalara mazeretsiz olarak devam etmemek.
e) Bir ay zarfında iki defadan fazla derse geç gelmek.
(6) Mazeretsiz olarak derse gelmeyen ve derste ders dışında bir işle meşgul olan öğretmenin maaşından kesilecek miktar, öğretmenin maaşının davranışın gerçekleştiği ay süresince girmeye mecbur olduğu ders sayısına bölünür ve boş geçen her ders saati için bu miktarın beş katı ilk alacağı aylıktan kesilir.
(7) Mazeret nedeniyle derse girmeyen öğretmenin mazeretini en geç üç gün içinde yazılı olarak bildirmesi ve bir hafta içinde kanıt niteliğindeki belgeleri okul yönetimine teslim etmesi gerekir. Aksi durumda cezai işlem uygulanır.
(8) Maaş kesilmesi cezası gerektiren fiiller şunlardır:
a) Okul binasına, tesislerine, donanımına, araç ve gereçlerine zarar vermek. Zarann tazmini için ayrıca diğer kanunlardaki genel hükümler uygulanır.
b) Veli ve öğrencilere ilişkin kişisel bilgiler ile gizliliği olan bilgileri yazılı, sözlü veya elektronik araçlarla paylaşmak. Veli ve öğrencilere ilişkin kişisel bilgiler ile gizliliği olan bilgileri paylaşmaktan doğan bir zarar oluşması halinde diğer kanunlardaki hükümler uygulanır.
c) Okul saatleri içinde veya dışında kendi öğrencisine ücret karşılığı olarak özel ders, etüt ve benzeri adlar altında ders veya kurs vermek, bu kapsama girecek faaliyetlerde bulunmak.
(9) Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası gerektiren fiiller şunlardır:
a) Diğer öğretmenler, okul idaresi ve diğer personeli öğrenci, veli ya da kamuoyu önünde küçük düşürecek söz ve davranışlarda bulunmak.
b) Öğrencilere not takdirinde taraflı ve adaletsiz davranmak.
(10) Meslekten çıkarma cezası gerektiren fiiller şunlardır:
a) Okul içinde veya okul dışında kime karşı işlendiğine bakılmaksızın cinsel saldın, cinsel istismar, cinsel sarkıntılık ve cinsel taciz fiillerinden birini işlemek. Bu fillerden birini işleyenler ömür boyu öğretmenlikten ve devlet memurluğundan men edilir ve resmi olmayan kurumlarda da çocukların bakımı, eğitimi, korunması ve ulaşımı ile ilgili herhangi bir işte geçici veya daimi statüde çalıştırılamazlar. Bu hüküm çocukların bakımı, eğitimi ve korunmasına yönelik hizmet veren kurumlarda eğitim öğretim hizmetleri sınıfında olmayan her türlü geçici veya daimi statüde çalışan personel için de aynı şekilde uygulanır.
b) Öğrenciye, veliye veya meslektaşlarına karşı dil, ırk, renk cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrımcılık yapmak ve tahkir edici söz veya davramşta bulunmak.
c) Eğitim öğretim hizmetleri sınıfında fiili olarak görev yapanlara, aylıktan kesme ve daha üst bir cezayı gerektiren bir fiile dair iftirada bulunmak. İftiranın niteliğine veya iftiraya uğrayanın maddi ve manevi olarak uğradığı zararın niteliğine bağlı olarak uygulanacak diğer cezalar hakkında ayrıca diğer kanunlardaki genel hükümler uygulanır.
XII. Eğitim Öğretim Hizmetleri Sınıfında Fiili Olarak Görev Yapanlara Karşı İşlenen Suçlarda Ceza Artırımı
MADDE 23- (1) Eğitim öğretim hizmetleri sınıfında görev yapanlara karşı, görevinden dolayı veya görevi ile ilişkili olarak, okul veya eğitim öğretim kurumu sınırları içinde veya dışında, eğitim öğretim hizmetleri sınıfında görev yapanlar veya bunlar dışındaki kişilerce işlenen her türlü suçta ceza bir kat artırılır.
ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 24- 3/2/2022 tarihli ve 7354 sayılı Öğretmenlik Meslek Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE - 1 (1) Bu Kanun kapsamında belirtilen yönetmeliklerin bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 6 ay içinde hazırlanarak yürürlüğe girmesi için gerekli çalışmalar Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülür.
GEÇİCİ MADDE - 2 (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih öncesinde öğretmen yetiştirme lisans programlan ve Öğretmenlik Sertifika Programlanna kayıt yaptırmış olanlar ile mezun olanlardan öğretmen ihtiyacı fazlası olanların, öğretmenlik alanları dışında istihdam edilebilmelerini destekleyecek eğitim öğretim programları Millî Eğitim Bakanlığı ile diğer ilgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde planlanır ve uygulanır.
Yürürlük
MADDE 25 - (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 26- (1) Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.
