KDK 'kişiye özel ilan' iddiasını yerinde bulmadı

Kurumumuza sunulan bilgi ve belgelerden anılan ilana 2 kişinin başvurduğu, başvuranın 21,06.2019 yılında Temel Egitim (Fen Bilgisi Egitimi) alanında doçent unvanı almış ve doçent ünvanı İle görevine Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalında devam etmekte olduğu dolayısıyla “doçentliği Fen Bilgisi Eğitiminde almış olma” özel şartını sağladığı görülmektedir. Ataması yapılan diğer aday da Temel Eğitim (Fen Bilgisi) eğitimi alanında doçent unvanını almış olup görevine Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalında devam etmektedir. Her iki adayın özel şartlardan ilkinden elenmediği gözetildiğinde bu şartın kişiye özel olduğu değerlendirmesinin yerinde olmadığı belirlenmiştir.

“Probleme dayalı öğrenme ile kariyer planlama konusunda çalışmaları olmak” özel şartı için yapılan değerlendirmede, jüri raporları arasında adayların yayımlanmış eserlerinin özel şart açısından değerlendirilip yapılan belirlemelerin her bir jüri üyesince gerekçelendirildiği, adaylarca sunulan her bir yayın için jüri üyeleri tarafından yapılan değerlendirmelerin şüpheye yer bırakmayacak şekilde birbirleriyle tutarlı olduğu belirlenmiştir. Başvuranın “7. sınıf fen bilimleri dersine entegre edilmis fen, teknoloji, mühendislik, matematik (stem) uygulamaları ve tam ögrenmenin etkilerinin incelenmesi" başlıklı doktora tezi ile ataması yapılan adayın “Asitler ve Baz|ar Konusunun Öğretiminde Kullanılan Probleme Dayalı Ögrenme Yönteminin Farklı Değişkenler Üzerine Etkisi ve Yönteme İlişkin Ögrenci Görüşleri" başlıklı doktora tezlerinin jüri üyelerince olumlu değerlendirilmiş olduğu değerlendirildiğinde, ilandaki bu şartın da kişiye özel olduğunu belirlemesinin yerinde olmayacağı değerlendirilmiştir.

Başvuran, ataması yapılan kişinin jüri üyelerinden birisiyle ortak yayınlarının bulunmasının jürinin tarafsız ve nesnel bir değerlendirme yapmasına mani olduğunu belirtmekte ise de, yukarıda da açıklandığı üzere adayların jüriye sundukları her çalışmanın ayrı ayrı incelenip özel şartı sağlayıp sağlamadığının gerekçelendirildiği ve mevzuatın bu yönde bir hüküm içermediği dikkate alındığında başvuranın bu iddiasının da yerinde olamayacağı tespit edilmiştir.

T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)

SAYI :2022/13924-S.22.21338
BAŞVURU NO : 2022/10639
KARAR TARİHİ : 26/10/2022

RET KARARI

BAŞVURUYA KONU İDARE : GAZİ ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ

BAŞVURUNUN KONUSU : Kişiye özel ilana göre yapılan atamanın iptali talebi hk

BAŞVURU TARİHİ    : 28/07/2022

I.AŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Kurumumuza yaptığı başvuruda başvuran, 29/04/2022 tarihli Resmi Gazete’de ilan edilen Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı Doçentlik Kadrosuna başvurduğunu, Gazi Üniversitesi Akademik Yükseltilme ve Atanma Kriterlerine göre başvurusunun daha iyi olmasına rağmen, başka bir adayın atamasının yapıldığını belirtmektedir. Başvuran, adayları değerlendiren jüri üyelerinin ataması yapılan kişiyle ortak makalelerinin bulunduğunu, bu sebeple jüri üyelerinin objektif ve tarafsız davranmadığını, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca kişiye özel kadro ilan edilemeyeceğinin ilan edilmiş olmasına rağmen kadro için belirtilen kriterlerin atanan kişinin tezinin bir bölümü ve girdiği derslerden olduğunu, daha fazla ve nitelikli bilimsel çalışmalarının bulunduğunu ifade etmektedir. Bu kapsamda başvuran jüri değerlendirmesinin, bu değerlendirme temelinde yapılan atamanın ve kişiye özel ilanın iptal edilmesini Kurumumuzdan talep etmektedir.

II.İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2.Gazi Üniversitesi Rektörlüğünün 05/08/2022 tarihli ve    sayılı yazısında;
2.1.Başvuruya konu ilanın ve jürinin 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu, Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atama Yönetmeliği, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Akademik Yükseltilme ve Atanma Kriterleri Yönergesi hükümleri çerçevesinde hazırlandığı,
2.2.Bu hükümlere göre doçent kadrosuna yapılan başvuruları incelemek üzere, ilgili bölüm başkanının unvanını haiz profesör olması da gözetilerek ilgili birim yöneticisinden, üniversite dışından profesör unvanlı bir öğretim üyesinden ve yine profesör unvanlı ilgili birimde görev yapmakta olan öğretim üyesinden müteşekkil jüri oluşturulduğu,
2.3.Pozisyona başvuran adayların başvuru şartlarını sağlamadığı için elenmemiş olmasının gösterdiği üzere, ilandaki “Doçentliği Fen Bilgisi Eğitiminde almış olmak, probleme dayalı öğrenme ile kariyer planlama konusunda çalışmaları olmak” şeklindeki özel şartın belirli bir adaya yönelik olmasına imkan bulunmadığı,
2.4.Jüri üyelerinden birisinin pozisyona başvurmuş adaylardan biri ile akademik çalışmalarının bulunuyor olmasının mevzuata ve etik değerlere aykırılık teşkil etmediği, değerlendirmenin objektif ve tarafsız yapıldığı,
açıklamalarına yer verilmektedir.

III.İLGİLİ MEVZUAT
3.18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,
4.6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir... ”,
5.2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun Doçentlik ve atama” başlıklı 24 üncü maddesininin (d) fıkrasında; “Yükseköğretim kurumları, doçent kadrosuna atama için, doçentlik unvanına sahip olmanın yanında Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim veya sanat disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebilirler.”, (e) fıkrasında; “Doçent kadrosuna başvuran adayların durumlarını incelemek üzere rektör tarafından, varsa biri ilgili birim yöneticisi, en az biri de o üniversite dışından olmak üzere üç profesör tespit edilir. Bu profesörler her aday için ayrı ayrı olmak üzere birer rapor yazarlar ve kadroya atanacak birden fazla aday varsa tercihlerini bildirirler. Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunun bu raporları göz önünde tutarak alacağı karar üzerine, rektör atamayı yapar.”,
6.12/06/2018 tarihli ve 30449 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği’nin “Atama süreci” başlıklı 11 inci maddesinin birinci fıkrasında; “ Rektör, ilan edilen doçent kadrosuna başvuran adayların durumlarının incelenmesi için en az biri başka üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsünden olmak üzere adayın başvurduğu bilim alanı ile ilgili olan üç profesörü, ilana son başvuru tarihinden itibaren on beş gün içinde, sözlü sınavın yapılması halinde ise sözlü sınavların bitiş tarihinden itibaren on beş gün içinde tespit eder. İlan edilen kadronun bulunduğu birimin bölüm başkanının profesör olması halinde, tespit edilecek üç profesörden birinin bölüm başkanı olması zorunludur.”,
7.Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Akademik Yükseltilme ve Atanma Kriterleri Yönergesinin “B) Doçentlik kadrosuna yükseltilme ve atanma” başlıklı bölümünde; “Temel Kriterler Doçentlik kadrosuna yükseltilmek ve atanmak için aşağıda belirtilen temel kriteri sağlamış olmak gerekir. ÜAK tarafından verilen Doçent unvanına sahip olmak. Yardımcı Kriterler Doçentlik kadrosuna yükseltilmek ve atanmak için aşağıda belirtilen yirmi beş yardımcı kriterin en az yedisini sağlamış olmak gerekir. (Madde
5,22 iki kez sağlandığında en fazla iki kriter yerine geçebilir.) 1. Alanı ile ilgili olarak, Yükseköğretim Kurumlarında en az bir yıl eğitim programı dâhilinde tam zamanlı ders vermiş olmak. (Yurtdışı dâhil) 2. Yüksek lisans/doktora/sanatta yeterlik tez danışmanlığı yapmış ya da yapıyor olmak. 3. Yabancı dil sınavından en az 80 almış olmak. (YKS Kılavuzunda, öğretim dilinin en az %30 İngilizce olduğu belirtilen bölümler için bu sınava İngilizceden girmiş olmak şartı aranır.) (Anabilim veya bilim dalı belli bir dille ilgili olanlar için bu sınav başka bir yabancı dilde olmalıdır.) 4. En az beş atıf almış olmak. (Atıf sayısı onbeş ve üzeri olanlarda iki yardımcı kriter sağlanmış sayılır.) 5. Uluslararası indekslerde taranan dergilerde ilk isim olan en az iki özgün tam makale yayımlamış olmak. 6. Ulusal hakemli dergilerde en az ikisi ilk isim olmak koşuluyla en az altı özgün tam makale yayımlamış olmak. 7. Yukarıdakilere ek olarak, Gazi Üniversitesi Senatosunca onaylanan dergilerde en az iki makale yayımlamış olmak. 8. Ulusal kitap/kitap bölümü veya Merkez Yayın Komisyonu tarafından kabul edilen çeviri ders kitabı yazmış olmak. (Çeviri yardımcı ders kitabı dâhil) 9. Uluslararası kitap/kitap bölümü yazmış olmak. 10. Ulusal kitap editörlüğü yapmış olmak veya ulusal indekste taranan dergilerde editör/ editör yardımcılığı yapmış veya yapıyor olmak. 11. Uluslararası kitap editörlüğü yapmış olmak veya uluslararası indekste taranan dergilerde editör/editör yardımcılığı yapmış veya yapıyor olmak. 12. Ulusal bilimsel toplantılarda bildirisi olmak veya ulusal bilimsel toplantılara davetli konuşmacı olarak katılmış olmak ya da ulusal bilimsel toplantılarda başkan, başkan yardımcısı olmak veya bilimsel sekreterya yürütmek. 13. Uluslararası bilimsel toplantılarda bildirisi olmak veya uluslararası bilimsel toplantılara davetli konuşmacı olarak katılmış olmak ya da uluslararası bilimsel toplantılarda başkan, başkan yardımcısı olmak veya bilimsel sekreterya yürütmek. 14. Ulusal/uluslararası projede yönetici, danışman/uzman veya araştırmacı olarak yer almak. 15. Doktora/sanatta yeterlik sonrası, Yükseköğretim Kurumu veya bir enstitü tarafından verilen kabule bağlı olarak, yurtdışında bulunmak koşuluyla, alanında, en az üç ay akademik çalışmalar (belgelenmek kaydıyla; bilimsel araştırmaya dâhil olmak, ulusal/uluslararası bildirisi olmak, indekslerde taranan dergilerde makale yazmış olmak veya ders vermek gibi bilimsel faaliyetler) yapmak. 16. Ödül almış olmak. 17. Ulusal/uluslararası nitelikli kişisel etkinlikte bulunmak. (Sergi, bienal, gösteri, dinleti, festival, gösterim vb.) 18. Alanı ile ilgili ulusal/uluslararası nitelikli karma ortak etkinlikte bulunmak. 19. Alanı ile ilgili, en az iki hizmet içi eğitim programında faaliyette bulunmak. 20. Ulusal/uluslararası jürili, nitelikli sanat ve tasarım etkinliklerine işitsel ve görsel özgün sanat eserleri (besteler, konserler, sergi ve tasarımlar veya yorum çalışmaları) ile davetli olarak katılmış bulunmak. 21. Ulusal/uluslararası etkinliklere, sahne sanatları alanında (dans, bale, tiyatro, halk oyunları) veya görsel sanatlarda, yönetmen, sanat yönetmeni, eğitmen, performans sanatçısı ya da koreograf olarak davetli katılımda bulunmak. 22. Alanı ile ilgili olarak, tescil edilen; ulusal incelemeli patentte/Avrupa patentinde/ yurtdışı patentte buluş sahibi olmak/tescil edilen ulusal/uluslararası/yurtdışı endüstriyel tasarımda tasarımcı olmak. 23. İkinci bir dilde girilen yabancı dil sınavından en az 65 almış olmak. (Anabilim veya bilim dalı yabancı bir dille ilgili olanlar için bu 3. bir dil olmalıdır.) 24. En az bir yıl süreyle idari görev yapmış olmak. 25. Belgelendirilmek kaydıyla, patent/endüstriyel tasarım/tez veya proje çıktısı sanayide uygulamaya geçirilmiş veya ticarileştirilmiş olmak.
düzenlemelerine yer verilmiştir.

IV.KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
8. Kamu Denetçisi tarafından, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; başvuru konusuna ilişkin hazırlanan Ret Karar Önerisi Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A.Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
9. 29/04/2022 tarihli Resmi Gazete’de ilan edilen Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı Doçentlik Kadrosuna başvurduğunu, Gazi Üniversitesi Akademik Yükseltilme ve Atanma Kriterlerine göre başvurusunun daha iyi olmasına rağmen, ataması yapılan kişinin jüri üyelerinden biriyle ortak makalelerinin bulunduğunu, bu sebeple jüri üyelerinin objektif ve tarafsız davranmadığını, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca kişiye özel kadro ilan edilemeyeceğinin ilan edilmiş olmasına rağmen kadro için belirtilen kriterlerin atanan kişinin tezinin bir bölümü ve girdiği derslerden olduğunu ifade etmektedir. Bu kapsamda başvuran jüri değerlendirmesinin, bu değerlendirme temelinde yapılan atamanın ve kişiye özel ilanın iptal edilmesini Kurumumuzdan talep etmektedir.

10. 2547 sayılı Kanun’da doçentlik kadrosuna atanmak için doçentlik unvanına sahip olmanın yanında üniversitelere Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim veya sanat disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebilme konusunda takdir yetkisi tanınmıştır. Kanun’da ayrıca, doçent kadrosuna başvuran adayların durumlarını incelemek üzere rektör tarafından, varsa biri ilgili birim yöneticisi, en az biri de o üniversite dışından olmak üzere üç profesör tespit edileceği, bu profesörlerin her aday için ayrı ayrı olmak üzere birer rapor hazırlayacağı hüküm altına alınmıştır.

11. Benzer şekilde Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği’nde rektörün, ilan edilen doçent kadrosuna yapılan başvuruların incelenmesi için en az biri başka üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsünden olmak üzere adayın başvurduğu bilim alanı ile ilgili olan üç profesörü tespit edeceği, ilan edilen kadronun bulunduğu birimin bölüm başkanının profesör olması halinde, tespit edilecek üç profesörden birinin bölüm başkanı olmasının zorunlu olduğu düzenlenmiştir.

12.Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Akademik Yükseltilme ve Atanma Kriterleri Yönergesi’nde doçentlik kadrosuna yapılan başvuruların değerlendirilmesine ilişkin kıstaslar detaylı bir şekilde belirtilmiştir.

13. Başvuru konusu olayda, 2547 sayılı Kanun ile Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği’nde belirtildiği şekilde ilan edilen bölümün başkanının profesör unvanını haiz olması da gösterilerek profesör unvanlı bir bölüm başkanı, profesör unvanlı ilgili bölüm öğretim üyesi ile yine profesör unvanlı başka bir üniversite öğretim üyesinin jüri üyesi olarak belirlendiği görülmektedir.

14. 2547 sayılı Kanun ile Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği’nde hükümleri doğrultusunda, Gazi Üniversitesi Eğiti Fakültesi Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü Fen Bilgisi Eğitimi Programındaki bir adet doçent kadrosu için “Doçentliği Fen Bilgisi Eğitiminde almış olmak, probleme dayalı öğrenme ile kariyer planlama konusunda çalışmaları olmak” özel şartlarının getirildiği görülmektedir.

15. Kurumumuza sunulan bilgi ve belgelerden anılan ilana 2 kişinin başvurduğu, başvuranın 21,06.2019 yılında Temel Egitim (Fen Bilgisi Egitimi) alanında doçent unvanı almış ve doçent ünvanı İle görevine Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalında devam etmekte olduğu dolayısıyla “doçentliği Fen Bilgisi Eğitiminde almış olma” özel şartını sağladığı görülmektedir. Ataması yapılan diğer aday da Temel Eğitim (Fen Bilgisi) eğitimi alanında doçent unvanını almış olup görevine Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalında devam etmektedir. Her iki adayın özel şartlardan ilkinden elenmediği gözetildiğinde bu şartın kişiye özel olduğu değerlendirmesinin yerinde olmadığı belirlenmiştir.

16. “Probleme dayalı öğrenme ile kariyer planlama konusunda çalışmaları olmak” özel şartı için yapılan değerlendirmede, jüri raporları arasında adayların yayımlanmış eserlerinin özel şart açısından değerlendirilip yapılan belirlemelerin her bir jüri üyesince gerekçelendirildiği, adaylarca sunulan her bir yayın için jüri üyeleri tarafından yapılan değerlendirmelerin şüpheye yer bırakmayacak şekilde birbirleriyle tutarlı olduğu belirlenmiştir. Başvuranın “7. sınıf fen bilimleri dersine entegre edilmis fen, teknoloji, mühendislik, matematik (stem) uygulamaları ve tam ögrenmenin etkilerinin incelenmesi" başlıklı doktora tezi ile ataması yapılan adayın “Asitler ve Baz|ar Konusunun Öğretiminde Kullanılan Probleme Dayalı Ögrenme Yönteminin Farklı Değişkenler Üzerine Etkisi ve Yönteme İlişkin Ögrenci Görüşleri" başlıklı doktora tezlerinin jüri üyelerince olumlu değerlendirilmiş olduğu değerlendirildiğinde, ilandaki bu şartın da kişiye özel olduğunu belirlemesinin yerinde olmayacağı değerlendirilmiştir.

17. Başvuran, ataması yapılan kişinin jüri üyelerinden birisiyle ortak yayınlarının bulunmasının jürinin tarafsız ve nesnel bir değerlendirme yapmasına mani olduğunu belirtmekte ise de, yukarıda da açıklandığı üzere adayların jüriye sundukları her çalışmanın ayrı ayrı incelenip özel şartı sağlayıp sağlamadığının gerekçelendirildiği ve mevzuatın bu yönde bir hüküm içermediği dikkate alındığında başvuranın bu iddiasının da yerinde olamayacağı tespit edilmiştir.

18. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın talebinin İdare tarafından reddedilmesi işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
19.İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; İdarenin ‘karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, İdarenin bahse konu ilkelere uygun davranması önerilmektedir.

VI.HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
20.6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.

VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE;
Kararın başvurana ve GAZİ ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNE tebliğine,
Bu belge, güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. 
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.
Şeref MALKOÇ
Kamu Başdenetçisi
Bu belge, güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır.