KDK: Başka bir üniversiteye geçen akademik personele harcırah ödenmez

Somut olayda, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri, yargı kararları ve görüş yazıları ışığında, 6245 Sayılı Harcırah Kanuna göre sürekli görev yolluğunun naklen ataması yapılan personele verileceğinin hükme bağlandığı, başvuranın Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden Aksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesine Dr. Öğretim Üyesi olarak atanmasının ise ilk atama olarak gerçekleştirildiği, söz konusu atamayı 657 sayılı Kanunun 74 üncü ve 76 ncı maddelerinde sözü edilen anlamda “nakil” olarak kabul etmeye imkan bulunmadığı hususları göz önünde bulundurularak, başvurana sürekli görev yolluğu ödenmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.

T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)

2022/15416-S.22.23571
2022/15263 - 29/11/2022

BAŞVURUYA KONU İDARE: AKSARAY ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ

BAŞVURUNUN KONUSU : Sürekli görev yolluğu talebi hk.

BAŞVURU TARİHİ    : 19/10/2022

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Kurumumuza yapılan başvuruda başvuran, Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde görev yapmakta iken çalıştığı kurumdan muvafakat ve nakil bildirimi formu da alarak 15.09.2022 tarihinde Aksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesine Dr. Öğretim Üyesi olarak atandığını, 10.10.2022 tarihinde atama nedeniyle sürekli görev yolluğunun tarafına ödenmesi talebiyle İslami İlimler Fakültesi Dekanlığına dilekçe ile başvuruda bulunduğunu, 13.10.2022 tarihinde tarafına verilen yazılı cevapta, Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğünün 29.04.2021 tarih ve
sayılı mütalaası gereğince yurtiçi sürekli yolluk ödemesinin yapılamayacağının bildirildiğini, diğer birçok devlet üniversitesi sürekli görev yolluğu ödemeye devam ederken, Aksaray Üniversitesinin ödemeyi yapmaktan imtina ettiğini iddia ederek, sürekli görev yolluğunun tarafına ödenmesini talep etmektedir.

II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2.  Başvuruya konu iddialar hakkında bilgi ve belge talebi içeren yazımıza istinaden Aksaray Üniversitesi Rektörlüğü tarafından gönderilen 10/11/2022 tarih ve    sayılı cevabi
yazıda özetle;

2.1. 6245 sayılı Harcırah Kanununun “Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafının birlikte verilmesini icap ettiren haller” başlıklı 10’uncu maddesinde; “Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafı aşağıdaki hallerde verilir: 1. Yurt içinde veya yurt dışında görev yapmakta iken yurt içinde veya yurt dışındaki sürekli bir göreve naklen atanan ya da yabancı ülkelerdeki memuriyet merkezi değiştirilen memur ve hizmetlilere yeni görev yerlerine kadar.” Hükmünün yer aldığı, Sayıştay 8. Dairesinin 13.04.2021 tarih ve sayılı kararı ile 10.06.2021 tarih, …sayılı kararlarında, sürekli görev yolluğuna hak kazanabilmek için kişinin, yurt içinde veya yurt dışında görev yapmakta iken yurt içindeki veya yurt dışındaki sürekli bir göreve naklen atanması, naklen atamadan söz edilebilmesi için de her iki kurumda da yapılan görevin 657 sayılı Kanuna tabi bir görev olması gerektiğinin belirtildiği, Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğünün 29.04.2021 tarih ve
sayılı yazısında ise; "657 sayılı Kanun ile 2914 sayılı Kanun ve 2547 sayılı Kanun kapsamında görev yapanların yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı kadrolarına naklen atanabilmelerinin mümkün olmaması nedeniyle söz konusu personele sürekli görev yolluğunun ödenmesine imkân bulunmadığı" ifadelerine yer verildiği,    ise, Bayburt Üniversitesinde doktora öğretim üyesi kadrosunda
görev yapmakta iken Üniversitenin İslami İlimler Fakültesi Felsefe ve Din Bilimleri Bölümüne doktora öğretim üyesi atandığı, atama işleminin 657 sayılı Kanunun 74 üncü ve 76 ncı maddelerinde sözü edilen anlamda "nakil" olarak kabul edilmesinin mümkün bulunmadığı, dolayısıyla ilgili kişinin atamasının naklen atama olarak değil “ilk atama” şeklinde gerçekleştirildiği göz önüne alındığında 6245 sayılı Harcırah Kanununa göre Sürekli Görev Yolluğu ödenemeyeceğinin değerlendirildiği,

2.2.  verilen muvafakat ve nakil bildirim formlarının ekte gönderildiği,

2.3. 2021 yılında nakil bildirim formu ile Üniversiteye geçiş yapan Prof. Dr. sürekli
görev yolluğu ödemesi yapıldığı, ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğünün 29.04.2021 tarih ve …sayılı mütalaa yazısı gereğince yapılan ödemelerin
faiziyle beraber geri alındığı,

2.4.    Şikayet konusu talebe ilişkin, başvuran ve başka ilgililerce yargı organlarında görülmekte olan veya karara bağlanmış herhangi bir uyuşmazlık bulunmadığı,
İfade edilmiştir.

III. İLGİLİ MEVZUAT
3. 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın, “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,

4. 14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun "Kurumun Görevi" başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”,

5.  657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;

5.1. “Memurların bir kurumdan diğerine nakilleri” başlıklı 74 üncü maddesinde “Memurların bu Kanuna tabi kurumlar arasında, kurumların muvafakatı ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri mümkündür    ”,

5.2. “Memurların kurumlarınca görevlerinin ve yerlerinin değiştirilmesi” başlıklı 76 ncı maddesinde “Kurumlar, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilirler. .”,

6. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun “Doktor Öğretim Üyesi” başlıklı 23’üncü maddesinde; “a) Yükseköğretim kurumlarında açık bulunan doktor öğretim üyesi kadroları rektörlükçe ilan edilir. İlan edilen bu kadrolara fakültelerde dekan; diğer birimlerde müdürler, biri o birimin yöneticisi biri de o yükseköğretim kurumunun dışından olmak üzere üç profesör veya doçent tespit ederek bunlardan adayların her biri hakkında yazılı mütalaa isterler. Dekan veya ilgili müdür yönetim kurullarının görüşünü aldıktan sonra önerilerini rektöre sunar. Atama rektör tarafından en çok dört yıl süre ile yapılır. Her atama süresinin sonunda görev kendiliğinden sona erer. Görev süresi sona erenler yeniden atanabilirler. ...”

7.  6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun;

7.1. “Tarifler” başlıklı 3 üncü maddesinde, “ a. Harcırah: Bu Kanuna göre ödenmesi gereken yol masrafı, gündelik, aile masrafı ve yer değiştirme masrafından birini, birkaçını veya tamamını;... İfade eder.”,

7.2.  “Harcırahın unsurları” başlıklı 5 inci maddesinde; “Harcırah; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva eder. İlgili, bu kanun hükümlerine göre bunlardan birine, birkaçına veya tamamına müstahak olabilir.”,

7.3. “Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafının birlikte verilmesini icabettiren haller” başlıklı 10 uncu maddesinde; “Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafı aşağıdaki hallerde verilir:
1.  Yurt içinde veya yurt dışında görev yapmakta iken yurt içinde veya yurt dışındaki sürekli bir göreve naklen atanan ya da yabancı ülkelerdeki memuriyet merkezi değiştirilen memur ve hizmetlilere yeni görev yerlerine kadar; .”
hükümleri yer almaktadır.

7.4.  KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
8.  Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; başvuranın talebinin reddi yönündeki öneri, Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
9.    Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde görev yapmakta iken çalıştığı kurumdan muvafakat ve nakil bildirimi formu da alarak 15.09.2022 tarihinde Aksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesine Dr. Öğretim Üyesi olarak atanan başvuran sürekli görev yolluğunun tarafına ödenmesini talep etmektedir.
10. İdarece gönderilen bilgi ve belgelerin tetkiki neticesinde, başvuranın atamasının naklen atama olarak değil “ilk atama” şeklinde gerçekleştirildiği gerekçesiyle sürekli görev yolluğu ödenemediği anlaşılmaktadır.

11. Bilindiği üzere Devlet memurlarının başka bir kuruma, kadrosuna uygun bir göreve geçmesi kurumlar arası naklen atama yoluyla gerçekleşmektedir. Bu bağlamda naklen atama, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 74 üncü maddesinde düzenlenmiş olup söz konusu düzenlemede de yer verildiği üzere memurun başka bir kuruma kadrosuna uygun bir göreve atanmayı talep etmesinin ardından görev yapma talebiyle başvurulan kurumun ve hâlihazırda görev yapılan kurumun naklen atanma işlemine muvafakat vermesi ile naklen atama işlemi gerçekleşmektedir.

12. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda; bir görevin ifası için görev yerinden ayrılan memurlara yol giderleri ve gündeliklerin özel kanun hükümlerine göre ödeneceği öngörülmekte, 6245 sayılı Harcırah Kanununun 5. maddesinde harcırahın yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva ettiği belirtilerek dört unsuru olduğu hükmüne yer verilmekte, 10. maddesinin birinci fıkrasında ise, yurt içinde veya dışındaki daimi bir vazifeye yeniden veya naklen tayin olunanlarla yabancı memleketlerdeki memuriyet merkezi tebdil olunan veyahut bu yerlerden yurt içinde diğer bir daimi vazifeye tayin edilen memur ve hizmetlilere yeni vazife mahallerine kadar yol masrafı yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafının birlikte verileceği hüküm altına alınmaktadır.

13. Danıştay 8. Dairesinin 03.05.2019 tarih ve … sayılı Kararında, üniversitelerin ihtiyaç duydukları alandaki öğretim elemanlarını gerekli şartları taşımaları halinde bir tür açıktan atama usulü ile göreve başlatabilecekleri, bir başka anlatımla, öğretim elemanlarının farklı bir üniversiteye naklen veya muvafakat yoluyla atanmalarının mümkün olmadığı vurgulanmaktadır.

14. Bir Üniversitenin, çalışmış olduğu kurumdan muvafakat alarak gelen akademik personele, nakil bildirim formu getirmeleri halinde sürekli görev yolluğu ödenip ödenmeyeceğine ilişkin görüş talebinde bulunması üzerine, Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğü tarafından 29/04/2021 tarih ve … sayılı yazısı ile, “... memurların ve öğretim elemanlarının
ancak 657 sayılı Kanuna tabi memur kadrolarına naklen atanabilecekleri, bunun dışında 2914 sayılı Kanun ve 2547 sayılı Kanun kapsamında yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı kadrolarına naklen atanabilmelerine yönelik bir düzenlemenin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, 657 sayılı Kanun ile 2914 sayılı Kanun ve 2547 sayılı Kanun kapsamında görev yapanların yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı kadrolarına naklen atanabilmelerinin mümkün olmaması nedeniyle söz konusu personele sürekli görev yolluğunun ödenmesine imkan bulunmadığı mütalaa edilmektedir. ” yönünde görüş bildirildiği görülmektedir.

15. Benzer biçimde, Mülga Devlet Personel Başkanlığının “Üniversitede görev yapan memurlar ile öğretim elemanlarının aynı Üniversitede yahut başka bir üniversitede münhal bulunan öğretim elemanı kadrolarına 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 76 ncı veya 74 üncü maddesi çerçevesinde naklen atanıp atanmayacağı hususunda” konuya ilişkin 28.03.2019 tarih ve …sayılı görüş yazısında; “.Farklı bir personel kanununa tabi bir kurumda ve farklı bir statüde görev kabul edenlerin yeni görevlerine atanmalarının 657 sayılı Kanunun 74 üncü ve 76 ncı maddelerinde sözü edilen anlamda "nakil" olarak kabul edilmesinin mümkün bulunmadığı görülmekte olup; memurların, başka bir statüye geçebilmeleri için istihdam edildikleri memurluk statülerinin sona ermesi gerekmekte, ancak istifa etmeleri halinde öğretim elemanı kadrolarına atanmaları mümkün olmaktadır. Yukarıdaki hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; 1- Kamu kurum ve kuruluşlarında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak görev yapan personelin, Üniversitenizde münhal bulunan 2914 sayılı Kanuna tabi öğretim elamanı kadrolarına naklen atanmasının mümkün olmadığı, ancak memuriyet statüsünden ayrılmak suretiyle atanabileceği, 2- Üniversitenizde, 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan personelin, öğretim elemanı kadrolarına, 2914 ve 2547 sayılı Kanunlarda belirtilen usule uygun olarak atanabileceği; 657 sayılı Kanunun 76 ncı maddesi uyarınca kurum içi naklen atanmasının mümkün bulunmadığı, 3- Öğretim elemanı kadrolarında görev yapan personelin, hali hazırda görev yaptığı üniversite yahut farklı bir üniversiteye, 2914 ve 2547 sayılı Kanunlarda belirtilen usule uyularak istihdam edilebileceği; 657 sayılı Kanunun 76 ncı veya 74 üncü maddesi çerçevesinde naklen atanamayacağı mütalaa edilmektedir.” İfadelerine yer verilmektedir.

16. Nitekim, Sayıştay 8. Dairesinin 2019 yılı 211 karar ve ilam numaralı 13.04.2021 tutanak tarihli kararında; “6245 sayılı Harcırah Kanunu uyarınca, sürekli görev yolluğuna hak kazanabilmek için kişinin, yurt içinde veya yurt dışında görev yapmakta iken yurt içindeki veya yurt dışındaki sürekli bir göreve naklen atanması, naklen atamadan söz edilebilmesi için de her iki kurumda da yapılan görevin 657 sayılı Kanuna tabi bir görev olması gerektiği açıktır. Diğer taraftan, gerçekleştirilecek olan atama, kişinin personel durumunda bir değişiklik meydana getirecek ise; yapılacak olan işlemin naklen atama kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Örnek vermek gerekirse; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamında görev yapmakta olan akademik personelin, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu kapsamında bir kadroya atanması halinde yapılan işlemin naklen atama kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Nitekim, sorgu konusu olayda, ... Lisesi’nde öğretmen olarak görev yapmakta iken ... Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak görevlendirilen ^'nun. bahse konu geçiş işlemi de bir naklen atama yoluyla değil. ilk atama şeklinde gerçekleştirilmiştir. Zira. somut olayda ..., 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi bir görevi ifa ederken, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na tabi bir göreve geçiş yapmıştır. Konu hakkında sorumlular tarafından gönderilen savunmalarda, kişinin geldiği kurumun muvafakat verdiği belirtilmişse de, muvafakat verme işlemi her iki kurumun da aynı personel rejimine tabi olması durumunda hüküm ifade etmektedir. Bu nedenle, sorgu konusu olayda gelinen kurumca verilen muvafakat yazılarının hukuki bir dayanağı bulunmamaktadır. Bu itibarla, ... Lisesi’nde öğretmen olarak görev yapmakta iken ... Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak görevlendirilen .. ,’na, mevzuata aykırı olarak sürekli görev yolluğu ödenmesi neticesinde kamu zararına sebebiyet verildiği görülmüşse de sorumlular tarafından gönderilen savunmalardan, sorgu konusu edilen TL’nin . tarihli ve . sayılı banka dekontu ile ilgiliden tahsil edildiği anlaşıldığından, konu hakkında ilişilecek bir husus kalmadığına, yapılan tahsilatın ilamda gösterilmesine, oy birliğiyle karar verildi.”, yine, benzer şekilde, Sayıştay 8. Dairesinin 2019 yılı 2019 karar ve ilam numaralı 10.06.2021 tutanak tarihli kararında, “... Devlet Hastanesinde hemşire olarak görev yapmakta olan ...., ... Üniversitesinde öğretim görevlisi olarak görevlendirilmiştir. Öğretim görevlileri sözleşme ile üniversitelerde görev yapmaktadırlar. Yapılan görevlendirme nedeniyle sürekli görev yolluğu ödenebilmesi için atama yapılan görevin 657 sayılı Kanun’a tabi bir görev olması gerekmektedir. Sorgu konusu olayda ., 657 sayılı Kanuna tabi bir görevi ifa ederken. 2547 sayılı Kanuna tabi bir göreve geçiş yapmıştır. Bu itibarla .... Devlet Hastanesinde hemşire olarak görev yapmakta iken. .... Üniversitesinde öğretim görevlisi olarak görevlendirilen ..'ya. sürekli görev yolluğu ödenmesi sonucu oluşan . TL kamu zararının Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisi   ...'ya ortaklaşa ve zincirleme ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekteyse de; Söz konusu tutarın yargılama sırasında sorumlularca ibraz edilen . tarihli ve . işlem numaralı muhasebe işlem fişi ile .'dan tahsil edildiği anlaşıldığından . TL hakkında ilişilecek bir husus kalmadığına, yapılan tahsilatın ilamda gösterilmesine oy birliğiyle karar verildi.” İfadelerine yer verildiği görülmektedir.

17. Somut olayda, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri, yargı kararları ve görüş yazıları ışığında, 6245 Sayılı Harcırah Kanuna göre sürekli görev yolluğunun naklen ataması yapılan personele verileceğinin hükme bağlandığı, başvuranın Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden Aksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesine Dr. Öğretim Üyesi olarak atanmasının ise ilk atama olarak gerçekleştirildiği, söz konusu atamayı 657 sayılı Kanunun 74 üncü ve 76 ncı maddelerinde sözü edilen anlamda “nakil” olarak kabul etmeye imkan bulunmadığı hususları göz önünde bulundurularak, başvurana sürekli görev yolluğu ödenmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.

18. Kurumumuzca yapılan inceleme ve araştırma neticesinde, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri, yargı kararları ve görüş yazıları kapsamında yapılan açıklamalar doğrultusunda, ilgili idarenin başvurana sürekli görev yolluğu ödememesi yönünde tezahür eden idari işleminde hukuka ve hakkaniyete aykırı bir durum bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

8.  İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
19. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirmede, şikayet başvurusu kapsamında, idarenin, başvurana ilişkin işlemlerle ilgili bilgi ve belgeleri süresi içerisinde ve gerekçeli olarak kurumumuza gönderdiği, bu anlamda “kararların gerekçeli olması” ve “kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi” ilkelerine uygun hareket ettiği ancak, başvuru sahibine verdiği cevapta idari işleme karşı hangi sürede hangi mercie başvurabileceğini göstermediği bu nedenle de karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, idarenin bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmektedir.

VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
20.  6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup Aksaray İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.

VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE;
Kararın, BAŞVURANA ve AKSARAY ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNE tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.