Sendikada yönetici olan memur, seçimlerde aday olup, seçilemezse yeniden sendika yöneticisi olabilir mi?

   Bu itibarla, genel ve mahalli seçimlerde aday olan ancak seçilemeyen söz konusu ilgililerin yukarıda yer verilen hükümler ve karar göz önüne alındığında, kamu görevliliğinden çekildikleri tarih ile tekrar göreve başladıkları tarih aralığında kamu görevlisi olarak görev yapmamaları nedeniyle sendika üyelikleri sona erdiğinden, sendika organlarındaki görevlerine dönmelerinin, kamu görevlisi olarak yeniden başlamak üzere müracaatları sonucu atamaları yapıldıktan sonra bir kamu görevlileri sendikasına üye olmaları ve bu görevlere tekrardan seçilmeleri halinde mümkün bulunduğu mütalaa edilmektedir.

 ÖZET: 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu çerçevesinde sendika yönetim, denetim ve disiplin kurullarında görev yapan personelin genel ve mahalli seçimlerde aday olması ve seçilememesi halinde daha önce sendikada ifa ettiği bu görevlere dönüp dönemeyeceğine dair 06/11/2014-5987

 Bilindiği üzere, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 18 inci maddesinde; “Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler.” hükmü yer almaktadır.

     Bununla birlikte, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 17 nci maddesinde milletvekilleri, belediye başkanları, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile muhtarların mahalli idareler seçimlerinde adaylıklarını koyabilmeleri veya aday gösterilebilmeleri için görevlerinden istifa etmek zorunda olmadıkları belirtilmiş ancak kamu görevlileri, siyasi parti il ilçe ve belde yöneticileri, Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları (subay ve astsubaylar) ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birlikler ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanların adaylığı konusunda bir hükme yer verilmemiştir. Ancak, son yerel seçim olan 30 Mart 2014 tarihinde yapılan mahalli idareler seçimi ile ilgili Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığının 04/10/2013 tarihli ve 28785 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 400 Nolu kararında, aday olabilmek için kanun gereği çekilmesi veya görevlerinden ayrılması gerekenlerin çekilme veya görevlerinden ayrılma isteğinde bulunma tarihleri belirlenmiş olup, 2972 sayılı Kanunda zikredilmeyen ilgililer hakkında da karar verilmiştir.

     Ayrıca, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun ek 7 nci maddesinde; “Yüksek mahkeme üyeleri, hâkimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar ile Subay ve Astsubaylar hariç olmak üzere; milletvekili ve mahalli idareler genel ve ara seçimlerinde aday ve aday adayı olan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri, adaylığı veya seçimi kaybetmeleri halinde, Yüksek Seçim Kurulunca seçim sonuçlarının ilanını takip eden bir ay içinde müracaat etmeleri kaydıyla eski görevlerine veya kazanılmış hak aylık derecelerindeki başka bir göreve dönebilirler.” hükmü yer almaktadır.

     Diğer taraftan, 4688 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde; “…Sendikaya üyelik, kamu görevlisinin üç nüsha olarak doldurup imzaladığı üye formu ile sendikaya başvurması ve başvurunun sendika yetkili organınca kabulü ile kazanılır…” hükmü, 16 ncı maddesinde; “… Çekilme, göreve son verilmesi veya sair nedenlerle kamu görevinden ayrılanların üyelikleri, sendika şubesi, sendika veya konfederasyon organlarındaki görevleri, farklı bir hizmet koluna giren kuruma atananlardan sendika üyesi olanların ise üyelikleri, varsa sendika şubesi ve sendika organlarındaki görevleri sona erer, ancak varsa konfederasyon organlarındaki görevleri devam eder…” hükmü yer almaktadır.

     Bu itibarla, genel ve mahalli seçimlerde aday olan ancak seçilemeyen söz konusu ilgililerin yukarıda yer verilen hükümler ve karar göz önüne alındığında, kamu görevliliğinden çekildikleri tarih ile tekrar göreve başladıkları tarih aralığında kamu görevlisi olarak görev yapmamaları nedeniyle sendika üyelikleri sona erdiğinden, sendika organlarındaki görevlerine dönmelerinin, kamu görevlisi olarak yeniden başlamak üzere müracaatları sonucu atamaları yapıldıktan sonra bir kamu görevlileri sendikasına üye olmaları ve bu görevlere tekrardan seçilmeleri halinde mümkün bulunduğu mütalaa edilmektedir.