Kurumumuza daha önce yapılmış olan benzer başvurular da göz önünde bulundurulduğunda (Başvuru No : 2022/5814 , 2022/ 9366 sayılı Tavsiye Kararları) , sözlü sınavların iyi yönetim ilkelerinden olan “nesnellik”, “tarafsızlık”, “şeffaflık”, “hesap verilebilirlik” ve “kararların gerekçeli olması” ilkelerine uygun gerçekleştirilmesini sağlamak için , sözlü sınav komisyonun mevzuata uygun teşekkül etmesi gerekliliğinin yanında sözlü sınavda sorulacak olan soruların ve cevaplarının önceden hazırlanması , hazırlanmış olan bu soruların kapalı zarf usulü ile aday tarafından çekilerek belirlenmesi , adayın çekmiş olduğu sorunun ve vermiş olduğu cevabın tutanak altına alınması , komisyon üyelerinin adayın vermiş olduğu cevap üzerine puanlamasının ve bu puanlamanın gerekçesinin tutanak altına alınması gerekmektedir.
Belirtilen bu koşulları somut olayımızda incelediğimizde sözlü sınav komisyonunun mevzuata uygun teşekkül ettiği , yapılan sözlü sınav incelemesine ilişkin sadece ilgili komisyon üyelerince verilmiş olan puan tablosunun bulunduğu,
Mamafih Kurumumuzca ilgili idareden istenen bilgi belge talebine cevaben tarafımıza gönderilmiş olan belgelerde soruların daha önce hazırlanıp hazırlanmadığı ve hazırlanmışsa bunların cevap anahtarının mevcut olup olmadığı, sorulacak olan bu soruların kapalı zarf usulü ile aday tarafından seçiminin sağlanıp sağlanmadığı, adayın seçmiş olduğu sorunun ve vermiş olduğu cevabın tutanak altına alınıp alınmadığı hususlarına ilişkin herhangi bir belgeye rastlanamadığı,
İletilen bilgi belge talebinde sözlü sınava ilişkin olarak katılan aday ve sınav komisyon üye isim ve görevleri, sözlü sınavın başladığı saat bilgilerinin bulunduğu “açılış tutanağı” ile yine sözlü sınava ilişkin olarak her bir komisyon üyesince tanzim edilen, ilgili yönetmeliğin 14. maddesinde belirtilmiş olan şikayetçi adayın sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi ; bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü ; liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu ; özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı ; genel kültürü ve genel yeteneği , bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı hususlarında yapılan değerlendirmenin tablolaştırıldığı, ilgili komisyon üyesinin ad/soyad/görev bilgilerine yer verilmekle birlikte ilgili tabloda verilen puanlamanın dayanağı olacak herhangi bir gerekçeye rastlanamadığı,
İlgili sözlü sınavın İçişleri Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği m.14’teki “Sözlü sınavda, tutanak dışında herhangi bir kayıt sistemi kullanılmaz.” hükmüne dayanılarak herhangi bir kayıt altına alınmadığı ilgili idarece tarafımıza cevaben bildirilmiştir.
Yukarıda açıklanan tüm bu hususlar ışığında, gerçekleştirilmiş olan sözlü sınavın “nesnellik”, “tarafsızlık”, “şeffaflık”, “hesap verilebilirlik” ve “kararların gerekçeli olması” ilkelerine uygun olarak gerçekleştirilmediği, dolayısıyla başvuranın sözlü sınavının yenilenmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
SAYI : 2022/13919-S.22.21333
BAŞVURU NO : 2022/7452
KARAR TARİHİ : 26/10/2022
TAVSİYE KARARI
BAŞVURUYA KONU İDARE : ISPARTA VALİLİĞİ
BAŞVURUNUN KONUSU : Başvuranın görevde yükselme ve unvan değişikliği sözlü sınav sonucuna itirazına ilişkin.
BAŞVURU TARİHİ : 24/05/2022
I.BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
I. Kurumumuza yapılan başvuruda başvuran özetle; İçişleri Bakanlığının 14/11/2021 tarihinde Ankara'da gerçekleştirmiş olduğu Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği sınavına Isparta Valiliğinin ilan etmiş olduğu Bilgisayar Mühendisliği kadrosuna başvurduğunu, yapılan yazılı sınavda Bilgisayar Mühendisliği 85,71 puanı alarak sözlü sınava girmeye hak kazandığını, 15/02/2022 tarihinde gerçekleştirilen mülakatta tarafına, İçişleri Bakanlığı 2021 Yılı Görevde Yükselme Sınavında Sözlü Sınava Katılmaya Hak Kazanan Adaylara Ait Değerlendirme Tutanağında puan aralıkları belirtilen konu başlıklarının hiçbirinden herhangi bir soru yöneltilmediğini, mülakat sürecinde tarafına sorulan soruların, bilgi düzeyini ve göreve uygunluğunu ölçme amacından çok, şahsını tanımaya ve 112 Acil Çağrı Merkezindeki işleyiş hakkında bilgi alma amacıyla sorulduğunu, yöneltilen tüm sorulara tatmin edici ve açıklayıcı cevaplar verdiğini, tarafına sınav sonucu verilen 79,6 puanın kabul edilebilir olmadığını belirterek mülakat sürecinin incelenerek mağduriyetinin giderilmesini ve tarafına verilen puanın gerekçeli olarak açıklanmasını talep etmektedir.
II.İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2.Kurumumuzun 29/07/2022 tarih ve …sayılı bilgi belge talebine binaen Isparta Valiliği’nin
12/08/2022 tarih ve… sayılı cevabında ;
II.1.Söz konusu mülakat sürecinin İçişleri Bakanlığı Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği hükümlerince tamamlandığı ve idarece tahsis edilecek bir işlem bulunmadığı,
II.2.Sözlü mülakat süreçlerinin İçişleri Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin 14 üncü ve 19 uncu maddesi hükümlerince yapıldığı, bu kapsamda İçişleri Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği ile Milli Eğitim Bakanlığının 2021 yılı İçişleri Bakanlığı Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavı sınav uygulama duyurusunun yazı ekinde gönderildiği,
II.3.Sözlü sınav komisyonunun Vali Yardımcısı başkanlığında, 112 Acil Çağrı Merkezi Müdürü (İl Yazı İşleri Müdür V.), İl İdare ve Denetim Müdürü, İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürü ve İl Basın ve Halkla İlişkiler Müdüründen oluştuğu, sınav komisyonunun Valilik makamının onayı alınmak suretiyle mevzuata uygun şekilde teşkil edildiği,
II.4.Komisyon üyelerinin puanlamasının yer aldığı tutanak ile mülakat sonucuna itiraz ve cevabi yazılarının yazı ekinde gönderildiği,
II.5.İçişleri Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında “Sözlü sınavda tutanak dışında herhangi bir kayıt sistemi kullanılmaz.” hükmüne göre başvuranın sınav performansına delil teşkil edecek görüntülü veya sesli kayıt alınmadığı,
II.6.Sınav komisyonunda görev yapan üyelere ait değerlendirme tutanaklarının yazı ekinde gönderildiği,
II.7.Başvuranın katıldığı pozisyon ile ilgili sınava katılan diğer adaya ait değerlendirme tutanaklarının yazı ekinde gönderildiği,
II.8. Mülakat sürecinde İçişleri Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme Ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’nin sözlü sınav başlıklı 14. maddesinde;
2.8.1-(1) Yazılı sınavdan en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere ilan edilen kadro sayısının beş katına kadar aday, sözlü sınava alınır. Son adayla aynı puana sahip olan adayların tamamı sözlü sınava çağırılır. İlgili aday, sınav kurulunun her bir üyesi tarafından;
a)Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi (50 puan),
b)Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü (10 puan),
c)Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu (10 puan),
ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı (10 puan),
d)Genel kültürü ve genel yeteneği (10 puan),
e)Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı (10 puan),
konularında, sınav duyurusunda belirtilecek ağırlıkları da esas alınarak 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak adayların sözlü sınav puanı tespit edilir. Sözlü sınavda 100 tam puan üzerinden en az 70 puan alanlar başarılı sayılır. (2) Görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavına tabi kadrolardan Bakanlık merkez teşkilatında ilan edilen kadrolar için Bakanlıkça oluşturulan sınav kurulu, taşra teşkilatında ilan edilen kadrolar için ise valiliklerce oluşturulan sınav kurulları tarafından sözlü sınavlar gerçekleştirilir.
(3)Sözlü sınava katılmaya hak kazandığı halde ilan edilen sınav tarihinde sınava katılmayan adaylar, sınava katılma hakkını kaybetmiş sayılır.
(4)Sözlü sınavda, tutanak dışında herhangi bir kayıt sistemi kullanılmaz.
Mevzuat gereği sözlü sınavın kayıt altına alma zorunluluğunun bulunmadığı, sözlü sınavda başvuranın bilgi düzeyi bakımından ortalamasının 79,6 olduğu, sonuç olarak sınav sonucunun 82,657 puan olduğu , bu sonuca göre başarısız olmamakla birlikte başarı puan sıralamasına göre yedek
olarak birinci sırada yer aldığı,
II.9. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 125 inci maddesi gereğince idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu, Nüfus Müdürlüğü sınavına katılan H.K. için 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerince İdare Mahkemesinin vermiş olduğu yürütmeyi durdurma kararına istinaden yeniden mülakat yapıldığı, yapılan mülakat sonrası adayın 70 puan barajını geçemeyerek baraj altında kaldığı ve başarısız sayıldığı, adaya yeniden yapılan mülakata ait evrak ve bu konuda alınan mahkeme kararının yazı ekinde gönderildiği,
II.10. Mülakat süreçlerinin İçişleri Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin 14. maddesi hükümlerine göre yürütülerek tamamlandığı ve idarece yapılabilecek başka bir işlem bulunmadığı,
belirtilmiştir.
III.İLGİLİ MEVZUAT
3.18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının, “Dilekçe, bilgi edinme ve Kamu Denetçisine Başvurma Hakkı” başlıklı 74. maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında;
“Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”
4.14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun "Kurumun Görevi" başlıklı 5. maddesinin birinci fıkrasında;
“Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.
5.14/07/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 3. maddesi;
“Bu kanunun temel ilkeleri şunlardır:
... Kariyer: B) Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanını sağlamaktır.
Liyakat: C) Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmaktır.”
6.18/01/2020 tarihli ve 31012 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İçişleri Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin; 6.1. “Kapsam” başlıklı 2. maddesi;
“Bu Yönetmelik, İçişleri Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatında görevli 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak görev yapan personelden müdür ve daha alt görevlere, görevde yükselme ve unvan değişikliği suretiyle atanacakları kapsar.”
7.“Yazılı sınav” başlıklı 13. maddesi;
“Görevde yükselme ve/veya unvan değişikliği sınavları yazılı ve sözlü olmak üzere iki aşamada yapılır. Yazılı sınav yüz tam puan üzerinden değerlendirilir. Yazılı sınavda en az altmış puan alanlar başarılı sayılır. Yazılı sınava ilişkin konu başlıklarına duyuruda yer verilir. Yazılı sınav, Bakanlıkça belirlenecek görev alanları ve atama yapılacak görevin niteliğine ilişkin konularda Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığına, Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğüne veya yükseköğretim kurumlarından birine yaptırılır. Sınava katılmaya hak kazanan adaylar, Bakanlık ile sınavı gerçekleştirecek kurum arasında yapılacak protokol çerçevesinde yazılı sınava tabi tutulur.
8.“Sözlü sınav” başlıklı 14. maddesi;
“Yazılı sınavdan en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere ilan edilen kadro sayısının beş katına kadar aday, sözlü sınava alınır. Son adayla aynı puana sahip olan adayların tamamı sözlü sınava çağırılır. İlgili aday, sınav kurulunun her bir üyesi tarafından;
a)Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi (50 puan),
b)Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü (10 puan),
c)Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu (10 puan),
ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı (10 puan),
d)Genel kültürü ve genel yeteneği (10 puan),
e)Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı (10 puan),
konularında, sınav duyurusunda belirtilecek ağırlıkları da esas alınarak 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak adayların sözlü sınav puanı tespit edilir. Sözlü sınavda 100 tam puan üzerinden en az 70 puan alanlar başarılı sayılır.
Görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavına tabi kadrolardan Bakanlık merkez teşkilatında ilan edilen kadrolar için Bakanlıkça oluşturulan sınav kurulu, taşra teşkilatında ilan edilen kadrolar için ise valiliklerce oluşturulan sınav kurulları tarafından sözlü sınavlar gerçekleştirilir.
Sözlü sınava katılmaya hak kazandığı halde ilan edilen sınav tarihinde sınava katılmayan adaylar, sınava katılma hakkını kaybetmiş sayılır.
Sözlü sınavda, tutanak dışında herhangi bir kayıt sistemi kullanılmaz.”
9.“Sınav kurulları ve görevleri” başlıklı 16. maddesi;
“Görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavları ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek üzere; Bakanlık merkez teşkilatında Bakanlık onayı ile taşra teşkilatında valinin onayı ile sınav kurulları teşekkül ettirilir. Sınav kurulları başkan dâhil beş üyeden oluşur. Sınav kurulu üyeleri görevde yükselme sınavı ile, unvan değişikliği sınavına alınacak personelden, lisansüstü öğrenim hariç öğrenim veya ihraz ettikleri unvanlar itibarıyla daha düşük seviyede olamazlar...”
10.“Başarı notu ve başarı listesi” başlıklı 17. maddesi;
“Görevde yükselme ve/veya unvan değişikliği suretiyle ilan edilen boş kadro sayısı kadar atama yapılmasında başarı puanı esas alınır. Yazılı ve sözlü sınavlarda başarılı olabilmek için 100 tam puan üzerinden yazılı sınavda en az altmış, sözlü sınavda ise en az yetmiş puan almak şarttır. Başarı puanı; yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle tespit edilir ve Bakanlık ve valiliklerin resmi internet sitesinde ilan edilir. Puanları eşit olan adayların atanmalarına esas sıralamalarında; öncelikle hizmet süresi fazla olana, hizmet süresinin eşit olması halinde daha üst öğrenimi bitirmiş olana, bununda eşit olması halinde üst öğrenim mezuniyet notu yüksek olana öncelik verilir. İl sınav kurulları; Personel Genel Müdürlüğünce gönderilen görevde yükselme ve/veya unvan değişikliği yazılı sınav sonuçlarına göre, kendilerine müracaat ederek sınava girenlerin başarı listesini en yüksek puandan başlamak üzere her unvan için ayrı ayrı düzenler. Valilikler, il sınav kurullarınca düzenlenen bu başarı listelerini atama yapılmadan önce görevde yükselme ve/veya unvan değişikliği sınav sonuçlarının kendilerine intikal ettiği tarihten itibaren on iş günü içinde Bakanlığa gönderir. Görevde yükselme ve/veya unvan değişikliği sınavında o dönem için duyuruda bildirilmek şartı ile en fazla ilan edilen kadro sayısı kadar aday başarı sıralamasına göre yedek olarak belirlenir.”
11.“İtiraz” başlıklı 19. maddesi;
“Bakanlık merkez teşkilatında Personel Genel Müdürlüğüne, valiliklerde ise il yazı işleri müdürlüğüne; görevde yükselme ve/veya unvan değişikliği sınavına ilişkin iş ve işlemler ile sınav sonuçlarına yazılı itirazda bulunulabilir Görevde yükselme ve/veya unvan değişikliği sözlü sınav sonuçlarına itirazlar;
sonuçların ilan edildiği tarihten itibaren en geç iki iş günü içinde yapılır ve en geç beş iş günü içinde sonuçlandırılarak ilgililere yazılı olarak bildirilir. İtiraz üzerine yapılan değerlendirme sonucunda verilen kararlar kesin olup ikinci kez itirazda bulunulamaz.”
IV.KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
12.Kamu Denetçisi tarafından, başvuranın, sözlü sınavının yeniden incelenerek mağduriyetinin giderilmesi talebinin reddi, Sınavların iyi yönetim ilkelerinden olan “nesnellik”, “tarafsızlık”, “şeffaflık”, “hesap verilebilirlik” ve “kararların gerekçeli olması” ilkelerine uygun yapılmasını teminen İdarenin bundan sonra düzenleyeceği benzer sınavlarda; adaylara sorulan soruların, adayların verdiği cevapların tutanağa geçirilmesi ve adaylara verilen puanların gerekçelerinin ortaya konmasını sağlayacak tedbirler alması ile sözlü sınavlarda sesli ve görüntülü kayıt imkânlarından faydalanılması yönünde Isparta Valiliğine tavsiyede bulunulmasına, yönelik Kısmen Tavsiye Kısmen Ret karar önerisi , Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V.DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A.Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
13.Başvuran, İçişleri Bakanlığının 14/11/2021 tarihinde Ankara'da gerçekleştirmiş olduğu Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği sınavına Isparta Valiliğinin ilan etmiş olduğu Bilgisayar Mühendisliği kadrosuna başvurduğunu, yapılan yazılı sınavda Bilgisayar Mühendisliği 85,71 puanı alarak sözlü sınava girmeye hak kazandığını, 15/02/2022 tarihinde gerçekleştirilen mülakatta tarafına, İçişleri Bakanlığı 2021 Yılı Görevde Yükselme Sınavında Sözlü Sınava Katılmaya Hak Kazanan Adaylara Ait Değerlendirme Tutanağında puan aralıkları belirtilen konu başlıklarının hiçbirinden herhangi bir soru yöneltilmediğini, mülakat sürecinde tarafına sorulan soruların, bilgi düzeyini ve göreve uygunluğunu ölçme amacından çok, şahsını tanımaya ve 112 Acil Çağrı Merkezindeki işleyiş hakkında bilgi alma amacıyla sorulduğunu, yöneltilen tüm sorulara tatmin edici ve açıklayıcı cevaplar verdiğini, tarafına sınav sonucu verilen 79,6 puanın kabul edilebilir olmadığını belirterek mülakat sürecinin incelenerek mağduriyetinin giderilmesini ve tarafına verilen puanın gerekçeli olarak açıklanmasını talep etmektedir .
14.Dosya tüm bilgiler ışığında değerlendirilmiş olup, yapılan değerlendirme sonucunda ;
14.1.Söz konusu sözlü sınavı gerçekleştirecek olan komisyonun , İçişleri Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği m.16 çerçevesinde teşekkül etmiş olduğu ve yine sözlü sınavın gerçekleştirilme sürecinin aynı yönetmeliğin 14. maddesine uygun olarak gerçekleştirilmiş olduğu görülmektedir.
14.2.Danıştay 2. Dairesinin 27/03/2017 tarihli ve E:2016/7249, K:2016/7249 sayılı Kararı’nda, sözlü sınavda “değerlendirme kriterlerinden bir kısmının somut bilgi ve belgeye dayandırılması zorunluluğu bulunmakta iken, bir kısmının gözlem ve kanaate dayalı olduğu açıktır. Bu düzenlemeye dayalı olarak yapılan ve davacının başarısız sayıldığı sınavda gözlem ve kanaate dayalı kriterler yönünden ilgilinin başarısız olarak değerlendirilmesine etki eden hususların ortaya konulması, somut bilgi ve belgeye dayandırılması, mümkün olan haneler bakımından ise başarısız olarak değerlendirilmesine etki eden hususların somut bilgi ve belge ile kanıtlanması gerekmektedir. Bunun da, adayların katıldığı sözlü sınav öncesinde, sınavda sorulacak soruların hazırlanması, her adaya sorulan soruların ve verilen cevapların kayda geçirilmesi ve adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmesi halinde mümkün olduğu açıktır.” ifadelerine yer verilmektedir.
14.3.Danıştay 12. Dairesinin 29/12/2017 tarihli ve E: 2014/8050, K: 2017/6121 tarihli kararında; ..."davacının girdiği sözlü sınav öncesinde, sınav komisyonunca sınavda sorulacak soruların önceden hazırlanması ve tutanağa bağlanması, her adaya sorulan soruların kayda geçirilmesi ve sorulan sorulara adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmesi, böylece sözlü sınavın nesnel olarak yapılması ve yargısal denetimin tüm unsurlarıyla gerçekleştirilmesinin sağlanması gerektiği vurgulanmaktadır.
14.4.Kurumumuza daha önce yapılmış olan benzer başvurular da göz önünde bulundurulduğunda (Başvuru No : 2022/5814 , 2022/ 9366 sayılı Tavsiye Kararları) , sözlü sınavların iyi yönetim ilkelerinden olan “nesnellik”, “tarafsızlık”, “şeffaflık”, “hesap verilebilirlik” ve “kararların gerekçeli olması” ilkelerine uygun gerçekleştirilmesini sağlamak için , sözlü sınav komisyonun mevzuata uygun teşekkül etmesi gerekliliğinin yanında sözlü sınavda sorulacak olan soruların ve cevaplarının önceden hazırlanması , hazırlanmış olan bu soruların kapalı zarf usulü ile aday tarafından çekilerek belirlenmesi , adayın çekmiş olduğu sorunun ve vermiş olduğu cevabın tutanak altına alınması , komisyon üyelerinin adayın vermiş olduğu cevap üzerine puanlamasının ve bu puanlamanın gerekçesinin tutanak altına alınması gerekmektedir.
14.5.Belirtilen bu koşulları somut olayımızda incelediğimizde sözlü sınav komisyonunun mevzuata uygun teşekkül ettiği , yapılan sözlü sınav incelemesine ilişkin sadece ilgili komisyon üyelerince verilmiş olan puan tablosunun bulunduğu,
14.6. Mamafih Kurumumuzca ilgili idareden istenen bilgi belge talebine cevaben tarafımıza gönderilmiş olan belgelerde soruların daha önce hazırlanıp hazırlanmadığı ve hazırlanmışsa bunların cevap anahtarının mevcut olup olmadığı, sorulacak olan bu soruların kapalı zarf usulü ile aday tarafından seçiminin sağlanıp sağlanmadığı, adayın seçmiş olduğu sorunun ve vermiş olduğu cevabın tutanak altına alınıp alınmadığı hususlarına ilişkin herhangi bir belgeye rastlanamadığı,
14.7. İletilen bilgi belge talebinde sözlü sınava ilişkin olarak katılan aday ve sınav komisyon üye isim ve görevleri, sözlü sınavın başladığı saat bilgilerinin bulunduğu “açılış tutanağı” ile yine sözlü sınava ilişkin olarak her bir komisyon üyesince tanzim edilen, ilgili yönetmeliğin 14. maddesinde belirtilmiş olan şikayetçi adayın sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi ; bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü ; liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu ; özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı ; genel kültürü ve genel yeteneği , bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı hususlarında yapılan değerlendirmenin tablolaştırıldığı, ilgili komisyon üyesinin ad/soyad/görev bilgilerine yer verilmekle birlikte ilgili tabloda verilen puanlamanın dayanağı olacak herhangi bir gerekçeye rastlanamadığı,
14.8. İlgili sözlü sınavın İçişleri Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği m.14’teki “Sözlü sınavda, tutanak dışında herhangi bir kayıt sistemi kullanılmaz.” hükmüne dayanılarak herhangi bir kayıt altına alınmadığı ilgili idarece tarafımıza cevaben bildirilmiştir.
15. Yukarıda açıklanan tüm bu hususlar ışığında, gerçekleştirilmiş olan sözlü sınavın “nesnellik”, “tarafsızlık”, “şeffaflık”, “hesap verilebilirlik” ve “kararların gerekçeli olması” ilkelerine uygun olarak gerçekleştirilmediği, dolayısıyla başvuranın sözlü sınavının yenilenmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
16.İyi yönetim ilkelerine 28.03.2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi Yönetim İlkeleri” başlıklı 6. maddesinde yer verilmiş olup söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirmede; başvuru kapsamında Kurumumuzun bilgi ve belge talebine süresi içinde cevap verildiği görülmüştür.
17.Ancak aynı yönetmeliğin yine aynı maddesinde belirtilen , idarenin ‘karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, idarenin bahse konu ilkelere uygun davranması önerilmektedir.
VI.HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
18.6328 sayılı Kanunun 21. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup Isparta İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN KABULÜNE;
Başvuruya konu İçişleri Bakanlığı 2021 Yılı Görevde Yükselme Sınavında Sözlü Sınavı’nın başvuran açısından yenilenmesi ve sözlü sınavların “nesnellik”, “tarafsızlık”, “şeffaflık”, “hesap verilebilirlik” ve “kararların gerekçeli olması” ilkelerine uygun olarak gerçekleştirilmesini teminen, sözlü sınav komisyonun mevzuata uygun teşekkül etmesi gerekliliğinin yanında sözlü sınavda sorulacak olan soruların ve cevaplarının önceden hazırlanması , hazırlanmış olan bu soruların kapalı zarf usulü ile aday tarafından çekilerek belirlenmesi , adayın çekmiş olduğu sorunun ve vermiş olduğu cevabın tutanak altına alınması , komisyon üyelerinin adayın vermiş olduğu cevap üzerine puanlamasının ve bu puanlamanın gerekçesinin tutanak altına alınması , yapılan sözlü sınavın ses ve görüntü ile kayıt altına alınması hususunda Isparta Valiliği’ne TAVSİYEDE BULUNULMASINA ;
6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, Isparta Valiliği tarafından bu karar üzerine tesis edilecek işlemlerin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Kararın Başvurana ve Isparta Valiliği’ne tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisi’nce karar verildi.