KDK: Yüksek lisans/doktoralı rehber öğretmenlere ek ders ücreti artırımlı ödenmelidir

Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; Kocaeli ili Gebze Rehberlik ve Araştırma Merkezinde rehberlik öğretmeni olarak görev yapan başvuranın yukarda yer verilen mahkeme kararında da belirtildiği üzere işin doğası gereği fiilen ders görevinin olmayacağı, ek ders ücreti ödenirken de, rehber öğretmenler için; “her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında rehber öğretmenlerinin ders yılı süresince haftada 18 saatinin ek ders niteliğinde yönetim görevi sayılacağı ve fiilen görev yapma karşılığında ek ders ücreti ödeneceği” düzenlemesine yer verildiği, bu durumda yaptığı işin doğası gereği ders görevi olmayan, bir başka deyişle fiilen derse girme imkânı bulunmayan başvurandan fiilen derse girme gibi bir koşulun aranamayacağı, rehberlik görevinin fiilen yapılmasının yeterli olacağı, dolayısıyla lisans sonrası kendilerini geliştirmeleri, mesleki hayatlarına katkı sağlayabilmeleri adına yüksek lisans/doktora yapmış olan rehber öğretmenlere de ayrım gözetilmeksizin artırımlı ek ders ücreti ödenmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)

SAYI    : 2024/560-S.24.882
BAŞVURU NO : 2023/16260
KARAR TARİHİ : 18/01/2024

TAVSİYE KARARI

BAŞVURUYA KONU İDARE : MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI
BAŞVURUNUN KONUSU    :    Artırımlı ek ders ücreti ödenmesi talebi hakkındadır.
BAŞVURU TARİHİ    :    10/10/2023

I.    BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1.    Kocaeli ili Gebze Rehberlik ve Araştırma Merkezinde rehberlik öğretmeni olarak görev yapan başvuran, özetle, Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 yıllarını kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme hükümlerine göre öğretmenlerden yüksek lisans ve doktora yapmış olanlara, fiilen girdikleri dersler için ödenecek ek ders ücretlerinin % 7 ve % 20’ye yükseltileceği hükmüne yer verildiğini, rehber öğretmenlerin fiilen derse girmeleri imkânının olmadığını, bu durumun gözetilerek yüksek lisans yapmış rehber öğretmenlere de artırımlı ek ders ücreti ödenmesi gerektiğini belirterek, yüksek lisans mezuniyet tarihinden itibaren ödenmeyen artırımlı ek ders ücretinin ödenmesini talep etmektedir.

II.    İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2.    Milli Eğitim Bakanlığının 20.10.2023 tarihli ve ^^^^^H sayılı yazısında;
2.1.    Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 10'uncu maddesinin (d) bendinde; her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumları rehber öğretmenlerinin, ilgili mevzuat hükümleri ile tespit edilen inceleme, araştırma, planlama, programlama, yönetim, denetim, eğitim ve öğretim gibi görevlerinden haftada 18 saatinin ders niteliğinde yönetim görevi sayılacağı ve fiilen görev yapmaları koşuluyla karşılığında ders yılı süresince ek ders ücretinden yararlandırılacaklarına yer verildiği,

2.2.    25.08.2021 tarihli ve 31579 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 yıllarını kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşmenin "Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme" bölümünün "Lisansüstü öğrenim gören öğretmenlere ilave ek ders ücreti" başlıklı 8 inci maddesinde; "Millî Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerden yüksek lisans ve doktora yapmış olanlara, fiilen girdikleri dersler için ödenecek ek ders ücretleri sırasıyla %7 ve %20 artırımlı ödenir." hükmüne yer verildiği,

2.3.    14.08.2020 tarihli ve 31213 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği’nin 21 inci maddesinde; rehberlik öğretmeninin görevleri münhasıran sayıldığı, bunların arasında ders okutma görevine yer verilmediği,

2.4.    1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 220/A maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde; yürürlükte bulunan mevzuatın mali hükümlerinin uygulanmasını yönlendirmenin, bu konuda ortaya çıkabilecek her türlü meseleyi çözmenin ve tereddütleri gidermenin Hazine ve Maliye Bakanlığının görevleri arasında sayıldığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 10'uncu maddesine göre ödenen "Ders niteliğinde yönetim görevi" karşılığı gibi fiilen ders ve ek derslere girilmeksizin ödenmekte olan ek ders ücretlerinin artırımlı (%7 ve %20) olarak ödenmesine imkân bulunmadığını belirttiği, Kararın 10'uncu maddesi kapsamında "Ders niteliğinde yönetim görevi" karşılığında haftada 18 saat ek ders ücretinden yararlandırılan rehberlik öğretmenlerinin ek ders ücretlerinin, yüksek lisans öğrenimlerine bağlı olarak %7 artırımlı ödenmesi mümkün bulunmadığı,

açıklamalarına yer verilmektedir.

III.    İLGİLİ MEVZUAT
3.    18.10.1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,

4.    6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir…”,

5.    1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin “Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğü” başlıklı 220/A maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde; “Bakanlığın görev alanına giren hususlarda mevzuatta yer alan mali hükümlerin uygulanmasını yönlendirmek, bu konuda ortaya çıkabilecek her türlü meseleyi çözmek ve tereddütleri gidermek,”,

6.    Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Rehber öğretmen/psikolojik danışmanın görevleri” başlıklı 21 nci maddesinde; “Eğitim kurumlarında rehber öğretmen/psikolojik danışman gelişimsel ve önleyici hizmetler, iyileştirici hizmetler ve destek hizmetlere ilişkin görevlerini yerine getirir….”

7.    25.08.2021 tarihli ve 31579 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 yıllarını kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşmenin “Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme” bölümünün “Lisansüstü öğrenim gören öğretmenlere ilave ek ders ücreti” başlıklı 8 inci maddesinde; “Millî Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerden yüksek lisans ve doktora yapmış olanlara, fiilen girdikleri dersler için ödenecek ek ders ücretleri sırasıyla %7 ve %20 artırımlı ödenir.”

8.    Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar’ın “Ders niteliğinde yönetim görevi” başlıklı 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde; “İlgili mevzuat hükümleri ile tespit edilen inceleme, araştırma, planlama, programlama, yönetim, denetim, eğitim ve öğretim gibi görevlerinden… d) Her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumları rehber öğretmenlerinin ders yılı süresince haftada 18 saati ders niteliğinde yönetim görevi sayılır ve fiilen görev yapma karşılığında ek ders ücreti ödenir.”,

düzenlemelerine yer verilmiştir.

IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
9.    Başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek hazırlanan “Tavsiye Kararı Önerisi” Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A.    Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
10.    Kocaeli ili Gebze Rehberlik ve Araştırma Merkezinde rehberlik öğretmeni olarak görev yapan başvuran, Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 yıllarını kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme hükümlerine göre öğretmenlerden yüksek lisans ve doktora yapmış olanlara, fiilen girdikleri dersler için ödenecek ek ders ücretlerinin %7 ve %20'ye yükseltileceği hükmüne yer verildiğini, rehber öğretmenlerin fiilen derse girmeleri imkânının olmadığını belirterek, Kurumumuzdan ek ders ödemelerinin %7 artırımlı olarak ve yüksek lisans mezuniyet tarihinden itibaren ödenmeyen artırımlı ücretlerin de yeniden hesaplanarak tarafına ödenmesini talep etmektedir.

11.    Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği’nde rehber öğretmen/psikolojik danışmanın görevleri münhasıran sayılmakta olup bu görevler arasında fiilen ders verme niteliğini haiz görevlerin bulunmadığı belirlenmiştir. Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar’da ise, rehber öğretmen/psikolojik danışman görevini yerine getirenlerin fiilen görev yapmadığı göz önünde bulundurularak rehber öğretmenlerin haftada 18 saat ders niteliğinde yönetim görevi yerine getirdiklerinin kabulü hükme bağlanmıştır.

12.    Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 yıllarını kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme’de ise fiilen öğretim görevini yerine getiren öğretmenlerden yüksek lisans ve doktora yapanların ek ders ücretlerinin artırımlı ödenmesi düzenlenmiştir.

13.    Samsun Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesinin 12.01.2023 tarih ve ^^M ^sayılı Kararı ile onanan Ordu İdare Mahkemesinin 17.11.2022 tarih ve ^^M ^H sayılı Kararında, “Olayda, rehber öğretmenlere ek ders ücreti ödenirken; "her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında rehber öğretmenlerinin ders yılı süresince haftada 18 saatinin ek ders niteliğinde yönetim görevi sayılacağı ve fiilen görev yapma karşılığında ek ders ücreti ödeneceği" düzenlemesine yer verildiği, rehberlik öğretmeni olarak görev yapan davacının işin doğası gereği fiilen / ders görevinin olmadığı, dolayısıyla davacıdan fiilen derse girme gibi bir koşulun aranamayacağı, rehberlik görevinin fiilen yapılmasının yeterli olacağı, lisans sonrası kendilerini geliştirmeleri, mesleki hayatlarına katkı sağlayabilmeleri adına yüksek lisans yapmış olan rehber öğretmenlere de ayrım gözetilmeksizin artırımlı ek ders ücreti ödenmesi gerektiği, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve mevzuat hükümlerine uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, hukuka aykırılığı yargı kararı ile saptanan işlemler nedeniyle ilgililerin yoksun kaldığı parasal hakların tazmini Anayasa'nın 125. maddesi uyarınca zorunlu olduğundan; davacının eksik ödenen ek ders ücretlerinin davalı idare tarafından hesaplanarak yasal faizi ile birlikte ödenmesi gerekmektedir.” denilmektedir.

14.    Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; Kocaeli ili Gebze Rehberlik ve Araştırma Merkezinde rehberlik öğretmeni olarak görev yapan başvuranın yukarda yer verilen mahkeme kararında da belirtildiği üzere işin doğası gereği fiilen ders görevinin olmayacağı, ek ders ücreti ödenirken de, rehber öğretmenler için; “her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında rehber öğretmenlerinin ders yılı süresince haftada 18 saatinin ek ders niteliğinde yönetim görevi sayılacağı ve fiilen görev yapma karşılığında ek ders ücreti ödeneceği” düzenlemesine yer verildiği, bu durumda yaptığı işin doğası gereği ders görevi olmayan, bir başka deyişle fiilen derse girme imkânı bulunmayan başvurandan fiilen derse girme gibi bir koşulun aranamayacağı, rehberlik görevinin fiilen yapılmasının yeterli olacağı, dolayısıyla lisans sonrası kendilerini geliştirmeleri, mesleki hayatlarına katkı sağlayabilmeleri adına yüksek lisans/doktora yapmış olan rehber öğretmenlere de ayrım gözetilmeksizin artırımlı ek ders ücreti ödenmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

B.    İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
15.    İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi yönetim ilkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; İdarenin ‘karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, İdarenin bahse konu ilkelere uygun davranması önerilmektedir.

VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
16.    6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup Kocaeli İdare Mahkemesinde yargı yolu
açıktır.

VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle; BAŞVURUNUN KABULÜNE,
Rehber öğretmen olarak görev yapan ve yüksek lisans yapmış olan başvurana, ek ders ücretlerinin artırımlı olarak ödenmesi hususunda MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
6328 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, Milli Eğitim Bakanlığınca bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Bu belge, güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır.
Kararın BAŞVURANA ve MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA tebliğine, Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.