KDK terlik giydiği için uyarılan akademisyenin şikayetini karara bağladı

Başvuranın bir mailinde kılık kıyafet yönetmeliğinin kadınlara ilişkin maddesini göndermiş olması nedeniyle Dekan Yardımcısının alınganlık gösterdiği ve kin ve garez içinde bulunduğu ve bunun ardından da Dekan tarafından kendisine mail gönderildiği iddialarına ilişkin olarak başvuranın zaten Dekanlığa öncesinde defalarca kez mail attığı ve Dekanlığın da ilgili maile cevap verdiği görülmüştür. Başvuranın belirttiği gibi kin ve garez ile Dekan yardımcısının hareket ederek Dekanlık tarafından tarafına mail atılmasına sebep olduğuna ilişkin iddianın ispatlanmadığı ve idare tarafından da böyle bir durumun olmadığı belirtilmiştir. Ceza Hukukunda yargılamaya temel olan ilkelerden birçoğu disiplin hukukunda da uygulanmaktadır. Bunlardan biri olan şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereğince söz konusu iddia ile ilgili soruşturma açılmaması işleminde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

İlgili Dekan hakkında soruşturma açılması talebine ilişkin olarak da “Kanunlara göre iş ve işlemleri yürütmediği, şahsi olarak mail atarak bir mobbinge sebebiyet verdiği, bu e postanın tehdit içerdiği, kanun, yönetmelik gibi kamu hukukunu hiçe saydığı” başvuran tarafından gerekçe olarak gösterilmiş olup, ilgili ifadelerin özellikle de “Kanunlara göre iş ve işlemlerin yürütülmediği” iddiasının soyut olduğu ve ilgili iddialar hakkında somut bir delil ortaya konulmadığı anlaşılmaktadır. Dekanlık tarafından amir sıfatı ile Devlet Memurları Kanunun 124 üncü maddesi gereğince çalışma düzenini korumak ve memurun görevini kanunlara uygun şekilde yapılmasını sağlamak ve çalışma ortamında huzurun sağlanması açısından asgari çalışma kurallarına uyulması açısından uyarı niteliği taşıyan bilgilendirme yazısı olduğu görülmüş olup, tehdit içeren herhangi bir ifadeye de rastlanmamıştır. İlgili işlemin mobbing olarak değerlendirilmesi için ilk şartın belli bir süredir işlem, tutum ve davranışın devam etmesi gerektiğinden bir defaya mahsus atılmış olan mailin mobbing teşkil etmeyeceği de açıktır.

T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)

SAYI: 2023/3647-S.23.6067
KARAR SAYI: 2022/16513
KARAR TARİH: 23/03/2023

RET KARARI

BAŞVURUYA KONU İDARE : İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ

BAŞVURUNUN KONUSU    : Dekan hakkında soruşturma açılması talebi hakkındadır.

BAŞVURU TARİHİ    : 09/11/2022

I.  BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ

1. Başvuran, 2020 yılının mayıs - haziran döneminden beri görev yaptığı İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanlığında, bugüne kadar bazı kurum içi düzensizlikler nedeniyle gerek idareye yazılı, gerekse de birimin idari sorumlusu Fakülte Sekreterine yer yer bu durumların düzeltilmesine ilişkin mail yoluyla başvurularının olduğunu, en son sağlık gerekçeleriyle giymiş olduğu terlik de şikayete konu olunca ve Dekan Yardımcısı Prof. Dr. |. . ve Fakülte Sekreteri de aynı gün kendilerine bilgilendirme maili attığını ve ilgili kıyafet yönetmeliği uyarınca ayak sağlığı nedeniyle giyilebileceğini belirttiğini, Mailin altında ise kılık kıyafet yönetmeliğinin bir maddesini bilgi olarak eklediğini, bu durum üzerine Dekan Yardımcısı Prof. Dr. |. .    idari görevini bir kenara bırakarak maili şahsileştirerek gerek Dekan Prof. Dr. gerekse de Fakülte Sekreterine, maili farklı yerlere çekerek, yanlış yorumlayarak yönetmelik maddesini eklemesi nedeniyle kendi giyimine müdahale edildiği gerekçesiyle konuyu da Dekanlık Yönetimine sözlü olarak taşıdığını, konu ile ilgili aynı bilgilendirme maili Fakülte Sekreterine de atılmasına rağmen Fakülte Sekreterinin böyle bir anlam çıkarmadığı yerde Dekan Yardımcısının böyle bir alınganlık sergilemesi ve ardından bu durumu yönetim bazında sorun haline getirmesinin yöneticilik anlamında adil olmayan, kin ve garezle hareket etmeye yarayacak davranışlar sergilenmesine neden olduğunu düşündüğünü, bu durum akabinde de Dekan Prof. Dr. |. Şşahsına mail attığını, belirterek bu maile istinaden ilgili Dekan hakkında soruşturma açılmasını ve eski görev yeri olan Fen Fakültesine iadesini talep etmektedir.

II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

2.  Kurumumuzun bilgi ve belge talebine istinaden İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü tarafından Kurumumuza gönderilmiş olan 13/02/2023 tarihli ve    sayılı yazı ve eklerinde özetle;
başvuranın terlik giymesi ile ilgili kendisine herhangi bir yazılı veya sözlü uyarı yapılmadığı, bu konunun gündeme bile gelmediği, terlik giymesinden dolayı sorun çıkartıldığı gerekçesiyle neden e- posta gönderildiğinin de anlaşılmadığını, dekan yardımcısının da idari görevini bir kenara bırakıp bu konuyu şahsileştirmesi gibi bir ifadenin gerçek dışı olduğu, daha önce üniversitenin çeşitli bölümlerinde görev yaptığı, Fen Fakültesine görevlendirildiği 03/06/2021 tarihinde corona virüs salgını sebebi ile sağlık raporunu ve ilaç kullanım raporunu ibraz ederek görevine başlamadığı, şehir dışında olması sebebiyle de 05/07/2021 tarihinde göreve başlaması için kendisine elektronik posta yolu ile bildirimde bulunulduğu, 06/07/2021 tarihinde Kimya Bölüm Sekreteri olarak görevlendirildiği, ancak anılan Fakültenin Dekanı ve Fakülte Sekreterine Kimya Bölüm Başkan Yardımcısını şikayet ettiği ve yerinin değiştirilmesini istediği, Fen Fakültesinde de her isteğinin yerine getirilmesine ve kazanılmaya çalışılmasına rağmen sıklıkla elektronik posta gönderdiği, bu alışkanlığının önlenemediği, bu durumun Fakülte içinde huzursuzluğa neden olduğu, 16/02/2022 tarihinde de Fen Fakültesinden başka bir birime görevlendirmek istediği ancak o tarihte gitmek istediği birimin elemana ihtiyacı olmamasından dolayı Hemşirelik Fakültesine görevlendirilmesinin yapıldığı, en son sağlık sorunlarının olduğu gerekçesiyle mesai başlangıcının 9:30 olarak değiştirilmesini istediği 30/07/2021 dilekçesine istinaden 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 100. Maddesi ek fıkra gereğince söz konusu talebin uygun bulunduğuna ilişkin anılan Dekanlığın 30/07/201 tarih,  ...  sayılı yazı ile bildirildiği ve sağlık sorunu nedeni ile sorumluluk almayacağını, konsantrasyon zorluğu, dikkat eksikliği ve yorgunluk gibi rahatsızlıkları olduğunu belirtmesi nedeni ile personel sayısının az olduğu için kişisel sorun yaşamayacağı değerlendirilen Hemşirelik Fakültesine görevlendirildiği Belirtilmiştir.

III.  İLGİLİ MEVZUAT
3.    2709 sayılı T.C. Anayasası'nın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,

4.  6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikayet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”,

5.  Devlet Memurları Kanunun “Disiplin amiri ve disiplin cezaları” başlıklı 124 üncü maddesinde; “Kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacı ile kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve yönetmeliklerin Devlet memuru olarak emrettiği ödevleri yurt içinde veya dışında yerine getirmeyenlere, uyulmasını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara, yasakladığı işleri yapanlara durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre 125 inci maddede sıralanan disiplin cezalarından birisi verilir.”

6.  Devlet Memurlarının Şikayet ve Müracaatları Hakkında Yönetmeliğin “Yapılma Şekli” başlıklı 5 inci maddesinde “ Şikayetler söz veya yazı ile en yakın amirden başlanarak silsile yolu ile ve şikayet edilen amirler atlanarak yapılır.
Yazılı şikayetler maksadı en iyi ifade edecek şekilde ve mevzuat hükümlerine uygun olarak yazılan bir dilekçe ile yapılır.”

7. Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği “İşleme konulmayacak ihbar ve şikâyetler” başlıklı 38 inci maddesinde “Memur hakkında;
a)    Belirli bir konuyu içermeyen veya somut delile dayanmayan,
b)    Başvuru sahibinin adı, soyadı, imzası ve adresi bulunmayan,
c)    Daha önceden şikâyet konusu yapılıp sonuçlanan hususlarda yeni delil içermeyen,
ç) Akıl hastalığı sebebiyle vesayet altına alınanlar veya henüz vesayet altına alınmamış olmakla birlikte bu hastalığa dûçar oldukları sağlık kurulu raporu ile belirlenenlerce verilmiş olan, ihbar ve şikâyetler işleme konulmaz.

Hükümleri mevcuttur.

IV.  KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ’NE ÖNERİSİ

8.  Kamu Denetçisi tarafından, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; başvuru konusuna ilişkin hazırlanan Ret Karar Önerisi Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

V.   DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE

A.  Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
9.  Başvuran Dekan Yardımcısının yöneticilik anlamında adil olmayan, kin ve garezle hareket ettiğini düşündüğünü ve Dekan Yardımcısının hareketleri nedeni ile Dekan Prof. Dr. . şahsına mail attığını belirterek bu maile istinaden ilgili Dekan hakkına soruşturma açılmasını ve eski görev yeri olan Fen Fakültesine iadesini talep etmektedir.

10. İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelemesinden; Başvuranın ilgili üniversitede çalıştığı süre boyunca Aziz Sancar Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü, Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edebiyat Fakültesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Aziz Sancar Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü, Fen Fakültesi ve oradan da en son Hemşirelik Fakültesine görevlendirmesinin yapıldığı ve son görevlendirmesinin başvuranın talebi ile yapıldığı, Fen Fakültesinde görevli iken Dekanlığa sıklıkla mail gönderdiği ve idareyi meşgul ettiği, terlik giymesinden dolayı hakkında açılan herhangi bir soruşturma, verilen bir disiplin cezası ya da ikaz yazısı olmamasına rağmen terlik giymesinden dolayı Fakültede sorun çıkarıldığından bahisle Fakülte Sekreteri ve Dekan Yardımcısı Prof. Dr. . . mail attığı ve dolayısıyla ilgili Fakültede de sorunlar yaşadığı ve neticede başka bir yere naklini talep etmesinden dolayı personel sayısı az olan ve sorun yaşamayacağı düşünülen Hemşirelik Fakültesine gönderildiği anlaşılmıştır.

11. İlgili belgeler incelendiğinde başvuranın sıklıkla idari birime mailler attığı ilgili maillerde Dekanlık makamına“... Bey büroda mevcut dolaba kayısı stoku yaparak bina içinden gelen kişilere kayısı satışı yapmaktadır    Bu tür kazanç getirici faaliyetlerin, ticari kazanç getiren işlerin yapılması 657 sayılı Kanunun 28. Maddesinde yasaklanmıştır. Bununla ilgili Devlet Personel Başkanlığının görüşü de mevcuttur.”

12/01/2022 tarihli mailinde “... Ben ilk geldiğim gün size ifade etmiştim sağlık gerekçelerimden ötürü önemli işlerde görevlendirilmemeyi. Mevcut rahatsızlığımın konsantrasyon zorluğu, dikkat eksikliği, dispne, yorgunluk gibi sorunları mevcut. . Odada yazı işlerinde eleman fazlalığı var. 4 kişi yazışma yapıyor. 1 kişi özlük o da doğru değil.”

06/05/2022 tarihinde “ Güvenlik Personeli . fakülte girişinde görevine devam etmesi yönünde karar alındığı görülmüştür. Bu durumla ilgili olarak Özel Güvenlik Şube Müdürlüğü, Fakülte Sekreterliği ve Güvenlik personeli |. ile ilgili Bölge İdare Mahkemesinde tarafımca dava açılacaktır.”

08/05/2022 tarihli mailinde “ Hocam Günaydın. Odamıza yeni gelen . öğrenci işlerine verildiği kararı alınmış sanıyorum. Kendisinin Dekanlık katında kalması, orada . yetişmesi daha uygun olacak, başka bir personel odadan verilebilir.”

Gene 03/05/2022 tarihli mailinde “Merhabalar, son 2 gündür sanıyorum ....’nın şikayeti ile ayakkabı olarak ne giydiğim biraz önem kazandı. Bazen yani nadir olarak özellikle kundura tipi ayakkabı giydiğim zaman sandalet giyebildiğim olabiliyor. Bunu da keyfi değil biraz bacak sağlığı için yapabiliyorum. . İstenilmesi halinde rapor tarafınıza sunulabilir. Teşekkürler iyi akşamlar. Ayrıca madde 5: (Kadınlar) Kolsuz ve çok açık yakalı gömlek, bluz veya elbise ile strech, kot ve benzeri pantolonlar giyilmez. Etek boyu dizden yukarı ve yırtmaçlı olamaz. Terlik tipi (sandalet) ayakkabı giyilmez.” İfadelerine yer verdiği ayrıca sadece kanun maddelerinin yer aldığı konusu anlaşılamayan bir iki mail daha başvuran tarafından atıldığı.

Dekanlık tarafından da cevaben 08/05/2022 tarihinde “Kimin nerede çalışacağına karar vermek dekan olarak benim vereceğim bir karardır. Fikrinize ihtiyacım olursa size sorarım. Üzerinize vazife olmayan işlere karıştığınızı uzun süredir takip ediyorum. Çalışanların tutumları, kılık kıyafeti sizi ilgilendirmez. Her makamdan çalışana ve amirlerinize yazdığınız e- postalar bizi gereksiz yere meşgul etmekte, çalışma ortamımızın huzurunu bozmaktadır. Lütfen sadece sizden beklenen görevleri yerine getiriniz ve diğer çalışanlara, öğretim elemanlarına, amirlerinize vazife sınırları dışında yazılı/sözlü bildirimde bulunmayınız.” şeklinde tek maillik cevap verildiği görülmüştür.

12.  Başvuranın bir mailinde kılık kıyafet yönetmeliğinin kadınlara ilişkin maddesini göndermiş olması nedeniyle Dekan Yardımcısının alınganlık gösterdiği ve kin ve garez içinde bulunduğu ve bunun ardından da Dekan tarafından kendisine mail gönderildiği iddialarına ilişkin olarak başvuranın zaten Dekanlığa öncesinde defalarca kez mail attığı ve Dekanlığın da ilgili maile cevap verdiği görülmüştür. Başvuranın belirttiği gibi kin ve garez ile Dekan yardımcısının hareket ederek Dekanlık tarafından tarafına mail atılmasına sebep olduğuna ilişkin iddianın ispatlanmadığı ve idare tarafından da böyle bir durumun olmadığı belirtilmiştir. Ceza Hukukunda yargılamaya temel olan ilkelerden birçoğu disiplin hukukunda da uygulanmaktadır. Bunlardan biri olan şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereğince söz konusu iddia ile ilgili soruşturma açılmaması işleminde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

13. İlgili Dekan hakkında soruşturma açılması talebine ilişkin olarak da “Kanunlara göre iş ve işlemleri yürütmediği, şahsi olarak mail atarak bir mobbinge sebebiyet verdiği, bu e postanın tehdit içerdiği, kanun, yönetmelik gibi kamu hukukunu hiçe saydığı” başvuran tarafından gerekçe olarak gösterilmiş olup, ilgili ifadelerin özellikle de “Kanunlara göre iş ve işlemlerin yürütülmediği” iddiasının soyut olduğu ve ilgili iddialar hakkında somut bir delil ortaya konulmadığı anlaşılmaktadır. Dekanlık tarafından amir sıfatı ile Devlet Memurları Kanunun 124 üncü maddesi gereğince çalışma düzenini korumak ve memurun görevini kanunlara uygun şekilde yapılmasını sağlamak ve çalışma ortamında huzurun sağlanması açısından asgari çalışma kurallarına uyulması açısından uyarı niteliği taşıyan bilgilendirme yazısı olduğu görülmüş olup, tehdit içeren herhangi bir ifadeye de rastlanmamıştır. İlgili işlemin mobbing olarak değerlendirilmesi için ilk şartın belli bir süredir işlem, tutum ve davranışın devam etmesi gerektiğinden bir defaya mahsus atılmış olan mailin mobbing teşkil etmeyeceği de açıktır.

14.  Yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın iddialarının soyut ve genel olması nedeni ile Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği “İşleme konulmayacak ihbar ve şikâyetler” başlıklı 38 inci maddesi gereğince ve şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereğince delil sunulamayan iddialar hakkında ilgili Dekan hakkında soruşturma açılmaması işleminde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme

15. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi Yönetim İlkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup söz konusu ilkelere aykırılık saptanmamıştır.

VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

16. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup İstanbul İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.

VII. KARAR

Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE,
Kararın BAŞVURANA ve İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNE tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.