KDK, memurun soyut mobbing iddiasına itibar etmedi

BAŞVURU NO : 2022/9028

KARAR TARİHİ : 09/08/2022

BAŞVURUYA KONU İDARE : SAĞLIK BAKANLIĞI

BAŞVURUNUN KONUSU    : Disiplin cezasına itiraz hk.

BAŞVURU TARİHİ    : 23/06/2022

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Kurumumuza yaptığı başvuruda başvuran, çalışmakta olduğu Etimesgut Hastanesinde baskı ve haksızlıklara maruz kaldığını, sağlık durumunun da bu nedenle bozulduğunu belirterek verilen hakkında verilen disiplin cezasının iptal edilmesini talep etmektedir.

II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2.Ankara Valiliği İl Sağlık Müdürlüğünün 20/07/2022 tarihli ve   sayılı yazısında;
2.1.Etimesgut    Hastanesi Başhekimliği emrinde sürekli işçi olarak görev yapan ve
daha önce de hakkında idari disiplin soruşturması yapılan başvuranın 696 sayılı KHK ile sürekli işçi kadrosuna geçen işçilerle imzalanan işçi sözleşmesinin Ek-1 Disiplin Ceza Cetveli’nin 33. Maddesi gereği 3 yevmiye cezası ile tecziye edilmesinin önerildiği, ancak disiplin amirince bu cezanın uygulanmayıp başvurana ihtar cezası verildiği, başvuranın bu cezaya itiraz yoluna gitmediği,

2.2.Başvurana ihtar cezasının 15/09/2021 tarihinde tebliğ edildiği, cezaya itiraz etmeyen başvuranın 11/10/2021 tarihinde incelemenin yenilenmesini talep ettiği, yeniden yapılan idari disiplin soruşturmasında da işlediği fiilin sabit olduğunun belirlendiği, bu defa Disiplin Ceza Cetveli 33. Maddesi gereği 3 yevmiye cezası ile tecziye edildiği,

2.3.Bu defa başvuranın itiraz dilekçesi verdiği, Sağlık Bakanlığı ile Türk Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası arasında imzalanan Toplu İş Sözleşmesi’nin 53. Maddesinin (b) bendi gereği işlem yapıldığı,

açıklamalarına yer verilmektedir.

III. İLGİLİ MEVZUAT
3.18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,

4.6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir... ”,

5.Hasta Hakları Yönetmeliği’nin “İlkeler” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde; “b) Herkesin yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkını haiz olduğu ve hiçbir merci veya kimsenin bu hakkı ortadan kaldırmak yetkisinin olmadığı bilinerek, hastaya insanca muamelede bulunulur.”, “Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma” başlıklı 6 ncı maddesinde; “Hasta, adalet ve hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde sağlıklı yaşamanın teşvik edilmesine yönelik faaliyetler ve koruyucu sağlık hizmetleri de dahil olmak üzere, sağlık hizmetlerinden ihtiyaçlarına uygun olarak faydalanma hakkına sahiptir. Bu hak, sağlık hizmeti veren bütün kurum ve kuruluşlar ile sağlık hizmetinde görev alan personelin adalet ve hakkaniyet ilkelerine uygun hizmet verme yükümlülüklerini de içerir.” “İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesi ve Ziyaret” başlıklı 39 uncu maddesinin ilk üç fıkrasında; “Hasta, kişilik değerlerine uygun bir şekilde ve ortamda sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkına sahiptir. Sağlık hizmetlerinde görev alan bütün personel; hastalara, yakınlarına ve ziyaretçilere güler yüzlü, nazik, şefkatli ve sağlık hizmetleri ile ilgili mevzuat ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde davranmak zorundadır. Sağlık hizmetlerinin her safhasında, hastalara, onların bedeni ve ruhi durumları dikkate alınarak, hangi işlemin neden ve nasıl yapıldığı, yapılacağı ve bekletilmeleri söz konusu ise, bekletilmenin sebepleri hususunda gerekli ve yeterli bilgi verilir.”

6.Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği’nin 67 nci maddesinde; “Hasta kabul memurluğuna gönderilen her hasta veya sahibi kimlik belgesini veya tasdikli bir suretini, bunlar sağlanmadığı takdirde onun yerine geçecek resmi bir belgeyi, yabancı uyruklu ise pasaportunu hasta kabul memuruna vermek zorundadırlar. Bu belgeyi vermeyenler, (Acil vak'alar hariç) kuruma kabul edilemezler. Acil vak'alarda kimlik belgesinin en kısa zamanda sağlanmasına çalışılır. Hasta kabul memuru kimlik belgesine göre hastanın künyesini hasta kabul defterine geçirir (Ek 43 Form 102) ve hasta tabelasının (Ek 1 Form 51) buna ait kısımlarını doldurur. Hastanın kimlik belgesinin çıkarken geri verilmek üzere alıkonulduğu hasta kabul kağıdına kayıt olunur. Bu suretle alınan kimlik belgesinden hasta kabul memuru sorumludur. Ancak durumları bu işlemlere imkan bırakmıyacak derecede ağır ve acil tedavi veya müdahaleyi gerektiren hastalar, geciktirilmeden tedavi edilecekleri yere gönderilir. Gerekli işlem ondan sonra tamamlanır. Hasta kabulde gerekli işlemleri tamamlanan hastalar yatacağı servisten gelecek hemşire veya hastane hizmetlisine teslim edilerek gönderilir. ”, “F - Nöbetçi İdari Memurun Görev ve Yetkileri” başlıklı 186 ncı maddesinde; “Nöbetçi idari memur, çalışma saati dışında, kurum kadrosunda bulunan bütün idari memurların görevlerini üzerine alır. Çıkarılan yardıma muhtaç hastaların sevkini sağlar, Teknisyenle birlikte hastanenin bütün bölümlerini dolaşarak idari ve teknik arızaların giderilmesini sağlar, önemli hallerde nöbetçi uzmanı durumdan haberdar ederek onun mütalaa ve direktifi dairesinde hareket eder. Nöbetçi idare memuru, nöbetinde idari işlerle uğraşanlarla nöbetçi teknisyenlerin birinci derecede amiridir.”,

7.16/10/2009 tarihli ve 27378 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ’in “Acil servislerde hasta kabul ve yatış işlemleri” başlıklı 14 üncü maddesinin birinci fıkrasında; "Kamu ve özel tüm sağlık tesisleri ve kuruluşları kendilerine başvuran veya ambulans ve sevkle getirilen tüm acil vakaları sağlık güvencesi ve ödeme gücü olup olmadığına bakmaksızın kabul etmek, 112 acil ambulansları tarafından getirilecek vakalar için KKM talimatlarına göre acil servislerini hazırlamak, ilk değerlendirme ve gerekli tıbbi müdahaleyi yapmak ve stabilizasyonu sağlamakla yükümlüdür. İleri tetkik ve tedavisi gereken hastaların diğer sağlık tesislerine sevki, sevk edilecek hastanın tıbbi durumuna uygun nihai tedavisinin sağlanabileceği sağlık tesisinin belirlenmesi ve nakil işlemlerinin 112 KKM’nin yönetim ve koordinasyonunda, 112 KKM tarafından verilen talimatlara uygun olarak yapılması zorunludur. Hastaneye vaka getiren ambulansların vakalarının hemen teslim alınması ve ilgili ambulansın hastaneden ayrılışı en fazla 15 dakika içerisinde sağlanmalıdır.”,

8.Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nin 1.6. “Kimlik tespiti” başlıklı maddesinde; “1) Sağlık kurum ve kuruluşlarınca, kişilerin müracaatı aşamasında, acil hallerde ise acil halin sona ermesinden sonra, nüfus cüzdanı, sürücü belgesi, evlenme cüzdanı, pasaport veya verilmiş ise Kurum sağlık kartı belgelerinden biri ile kimlik tespiti ve biyometrik yöntemlerle kimlik doğrulaması yapılması zorunludur. Kimlik tespiti, biyometrik kayıt işlemi veya biyometrik kimlik doğrulama işlemini usulüne uygun yapmayan ve bu nedenle bir başka kişiye sağlık hizmeti sunulması nedeniyle Kurumun zarara uğramasına sebebiyet veren sağlık hizmeti sunucularından ödenen tutar geri alınır. (2) 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu kapsamında sağlanan yardımlardan ücretsiz faydalananların, sağlık kurum ve kuruluşlarına birinci fıkrada belirtilen belgeleri ibraz edememeleri halinde 2828 sayılı Kanun kapsamında bulunduklarını gösterir belgeye göre gerekli işlemler yürütülecek sonrasında söz konusu belgelerin ibrazı ilgili Kurumdan istenecektir. (3) Kapsamdaki kişilerin kendi adına bir başkasının sağlık hizmeti almasını veya Kurumdan haksız bir menfaat temin etmesini sağlaması yasaktır. Bu fiilleri işleyenlerden Kurumun uğradığı zararın iki katı kanunî faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsil edilir ve ilgililer hakkında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümleri doğrultusunda suç duyurusunda bulunulur.” “1.7 Provizyon İşlemleri” başlığının üçüncü fıkrasında; “Acil hal; (Değişik:RG-9/4/2020-31094) ani gelişen hastalık, kaza, yaralanma ve benzeri durumlarda olayın meydana gelmesini takip eden ilk 24 saat içinde tıbbi müdahale gerektiren durumlar ile ivedilikle tıbbi müdahale yapılmadığı veya başka bir sağlık kuruluşuna nakli halinde hayatın ve/veya sağlık bütünlüğünün kaybedilme riskinin doğacağı kabul edilen durumlar ile pandemi süresince pandemi olgularına yönelik tanı ve tedavileri kapsamaktadır. Bu nedenle sağlanan sağlık hizmetleri acil sağlık hizmeti olarak kabul edilir.”

9.Etimesgut    Hastanesi İdari Nöbetçi Memur Görev, Yetki ve Sorumlulukları’nın “7. Temel İş ve Sorumluluklar” başlıklı maddesinde; “İdari ve mali hizmetlerin nitelikli devamlılığını sağlamak, idari ve mali hizmetler müdürünü mesai saatleri dışında temsil etmek”, “8. Görev, yetki ve sorumluluklar” başlıklı maddesinin beşinci alt maddesinde; “İdari Nöbetçi memur, mesai saatleri dışında ve resmi tatil günlerinde, kurum kadrosunda bulunan idari faaliyetleri icra eden genel idare hizmetleri sınıfı memurlarının görevlerinden, ivedilikle yapılması gerekli olan işlemleri koordineli olarak icrasından ve takibinden mesuldür.”,
10.Etimesgut    Hastanesi Hasta Kayıt Kabul Elemanı Görev, Yetki ve Sorumlulukları’nın “3. Amir ve Üst Amirler” başlığında; “Başhekim Yrd., İdari ve Mali Hiz. Md., İdari ve Mali Hiz. Md. Yrd.”, “6.Temel iş ve sorumluluklar” başlığının beşinci alt maddesinde; “Hasta kayıt kabul biriminde görev alan bütün personel; Hasta Hakları Yönetmeliği gereği, hastalara, yakınlarına ve ziyaretçilere güler yüzlü, nazik davranmak,”, altıncı alt maddesinde; “hasta kayıt kabul personeli hasta kayıt kabul ile ilgili tüm işlemleri... bilir”,

11.Sağlık Bakanlığı Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi’nin Ek-1 Disiplin Ceza Cetveli’nin 33 üncü maddesinde; “Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak-1. Defa için 3 yevmiye cezası”,
düzenlemelerine yer verilmiştir.

IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
12.Kamu Denetçisi tarafından, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; başvuru konusuna ilişkin hazırlanan Ret Karar Önerisi Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A.Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
13.Etimesgut Hastanesi Başhekimliği emrinde sürekli işçi kadrosunda hasta kayıt kabul elemanı olarak görev yapan başvuran, hakkında verilen disiplin cezasının iptalini Kurumumuzdan talep etmektedir.
14.Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği acil vakalar hariç her hasta veya sahibinin kimlik belgesini veya bunun yerine geçecek resmi bir belgeyi vermesini zorunlu kılmaktadır. Yönetmelikte, bu işlemlere imkân bırakmayacak derecede ağır ve acil tedavi veya müdahaleyi gerektiren hallerde, hasta geciktirilmeden tedavi edilecekleri yere gönderilip gerekli işlem ondan sonra tamamlanacağı hüküm altına alınmıştır. Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nde de acil tedavi ve müdahale hallerindeki kimlik tespiti işlemlerinin tedavi ve müdahale sonrasında tamamlanabileceğine yer verilmektedir.

15.Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği’nde çalışma saatleri dışında hastanedeki düzenin sağlanmasını teminen nöbetçi idari memur görevlendirileceği, bu memurun nöbeti süresince idari işlerle uğraşanların amiri olduğu düzenlenmektedir. Etimesgut    Hastanesi İdari Nöbetçi Memur Görev, Yetki ve Sorumlulukları’nda da bu hususa yer verilmiş, nöbetçi idari memurun idari ve mali hizmetlerin nitelikli devamlılığını sağlamak, idari ve mali hizmetler müdürünü mesai saatleri dışında temsil etmekle görevli ve yetkili olduğu belirtilmiştir. Bu kapsamda, idari nöbetçi memur, nöbet süresince, hasta kayıt süreçlerine ilişkin işlemleri bilen ve hastalara nezakete davranması beklenen hasta kayıt kabul memurunun üst amiridir. 

16.Hasta Hakları Yönetmeliği’nde de sağlık görevlilerince hasta ve yakınlarına güler yüzlü, nazik davranılması, yapılan işlemlerde adalet ve hakkaniyetle yardımcı olacak şekilde davranılmasının esas olduğu vurgulanmıştır.

17.Başvuru konusu olayda, sürekli işçi kadrosunda hasta kayıt memuru olarak çalışmakta olan başvuranın, acile kimlik veya resmi belgesi olmaksızın gelen hasta ve yakınının kaydını, olay esnasında üst amiri olduğu anlaşılan idari nöbetçi memurun şifahi talimatına rağmen almadığı ve hasta yakınını da nezaketle bilgilendirmediği görülmektedir. Başvuranın kayıt almaması üzerine hasta yakını Başhekimlik nezdinde işlemlerini tamamlayarak şikâyet etme hakkını kullanmış, bunun üzerine de başvuran için disiplin soruşturması açılmıştır. Yapılan soruşturma neticesinde de başvuran hakkında Sağlık Bakanlığı Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi’nin Ek-1 Disiplin Ceza Cetveli’nin 33 üncü maddesine göre işlem tesis edildiği görülmektedir.

18.Kurumumuza sunulan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, soruşturmacının hukuka ve hakkaniyete uygun şekilde belirlendiği, olaya ilişkin Başhekimlik katındakiler de dahil olmak üzere kamera kayıtlarının incelendiği, tüm tanıkların yazılı ifadelerinin alındığı, tanıklar ile başvuranın ifadeye ve savunmaya davet yazılarında bu davetin sebeplerinin açıkça belirtildiği ve bu itibarla başvuranın savunma hakkına da saygı gösterildiği, verilen disiplin cezasının da hukuka ve hakkaniyete uygun olduğu belirlenmiştir.

19.Başvuran kendisine psikilojik tacizde (mobbing) bulunulduğunu belirtmekte ise de, Kurumumuza bu yönde bir bilgi veya belge sunulmamış olup Kurumumuzca da bu yönde bir tespit yapılamamıştır.

20.Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın talebinin İdare tarafından reddedilmesi işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

B.İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
21.İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilen ilkelere uygun hareket ettiği belirlenmiştir.

VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
22.6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.

VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE;
Kararın başvurana ve SAĞLIK BAKANLIĞINA tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.

Şeref MALKOÇ
Kamu Başdenetçisi