KDK, çakılı sözleşmeli sağlık personelinin nakil talebini haklı bulmadı

657 sayılı Kanun’a tabi olunması şartıyla; Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nde Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatında görev yapan sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfı personelinin, çocuklarının tam bağımlı engelli birey olduğunu belgelendirmesi halinde talep ettiği yere bir defaya mahsus olmak üzere atanabileceği düzenlenmektedir. Yönetmelik’te personelin bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının hastalığının personelin görev yaptığı yerde tehlikeye girdiğini üniversiteler veya Bakanlık eğitim ve araştırma hastanelerinden alınacak sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesi halinde tedavinin yapılabileceği bir sağlık kurum veya kuruluşunun bulunduğu veya sağlığının olumsuz etkilenmeyeceği bir ilin münhal kadrolarına sağlık mazereti değerlendirme komisyonu kararı doğrultusunda atanacağı hüküm altına alınmıştır. Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik’te “Çok ileri düzeyde ÖGV”, “Belirgin ÖGV” ve “Özel koşul gereksinimi var (ÖKGV)” ifadelerinin de, ilgili mevzuatın uygulanması açısından ağır engellilik durumunu ifade edeceği belirlenmiştir. Aile birliği mazeretiyle kamu görevlisi olmayan eşin bulunduğu yere atanmak içinse eşin atanma talep edilen yerde başvuru tarihi itibarıyla son dört yıl içinde 720 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması gerektiği düzenlenmiştir.

Başvuru konusu olayda her ne kadar başvuranın atanmayı istediği Aksaray ilinde münhal kadro bulunmakta ise de, başvuranın aile birliği mazeretiyle veya sağlık mazeretine bağlı atama talebinde bulunabilmesine koşut üç yıl ve sonrasındaki bir yıl (3+1) çalışma şartını yerine getirerek 657 sayılı Kanun’un 4/A maddesi kapsamında istihdam edilmediği görülmektedir. Ayrıca 663 sayılı KHK’nın 45/A maddesi kapsamında sözleşmeli Sağlık Teknisyeni (Tıbbi Sekreter) olarak görev yapan başvuranın eşi kadrolu kamu personeli olmadığından aile birliği mazeretiyle yer değişikliği talebinin reddedilmesinin yerinde olduğu değerlendirilmiştir.

Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın talebinin İdare tarafından reddedilmesi işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

SAYI    : 2025/1867-S.25.2884
BAŞVURU NO : 2024/15385
KARAR TARİHİ : 19/02/2025

I.BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ

1. Kurumumuza yaptığı başvuruda başvuran, M Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 663 sayılı KHK’nın 45/A maddesine tabi sözleşmeli sağlık teknisyeni (tıbbı sekreter) olarak görev yaptığını belirtmektedir. Başvuran 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle evi olmadığını ve konteynırda ikamet ettiğini, eşinin ve iki çocuğunun Aksaray ilinde ikamet ettiğini, çocuklarından birinin özel gereksinimli olması nedeniyle M ilinde konteynırda kalamayacağını ifade etmektedir. Başvuran, 2024 Yılı 2. Dönem Sağlık Bakanlığı 663-45/A Sözleşmeli Sağlık Personelinin Eş Durumu Nedeniyle Yer Değişikliği Kurasına Aksaray ili veya ilçelerine atanmak için katıldığını ancak atanamadığını belirtmektedir. Başvuran Kurumumuzdan çocuğunun özel gereksinimli olduğu ve M ilinde ihtiyaçlarının karşılanamayacağı da dikkate alınarak aile birliğinin sağlanması için Aksaray ili veya ilçelerinden birisine atamasının yapılmasını talep etmektedir.

II.İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

2.    Sağlık Bakanlığının 17.01.2025 tarihli ve E- -    sayılı yazısında;

2.1.    663 sayılı KHK’nın 45/A maddesine göre sözleşmeli sağlık personeli olarak görev yapanların eş durumu mazereti nedeniyle başvurularının 663 Sayılı Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 45/A Maddesine Tabi Sözleşmeli Sağlık Personelin Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değiştirmesine İlişkin Usul ve Esaslar çerçevesinde değerlendirildiği,

2.2.    Başvuranın 2024 yılı 2. Dönem Sağlık Bakanlığı 663-45/A Sözleşmeli Personelin Eş Durumu nedeniyle Yer Değişikliği Kurasına başvurduğu, ancak eşinin kadrolu kamu personeli olmaması nedeniyle (eşi SGK’lı) kuraya dahil edilmediği,

2.3.    Konu hakkında Bakanlığımız bünyesinde 663 sayılı KHK’nın 45/A maddesine göre sözleşmeli sağlık personeli olarak görev yapanların her türlü atanma talepleri 663 sayılı Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 45/A maddesine Tabi Sözleşmeli Sağlık Personelin Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değiştirmesine İlişkin Usul Ve Esaslar ve Sözleşmeli Personelin Can Güvenliği Nedeniyle Yer Değişikliği başlıklı Bakanlık Makamının 22/11/2019 tarih ve M sayılı onayına göre değerlendirildiği, deprem mağduru veya çocuğunun özel gereksinimli olması nedeniyle naklen tayini düzenleyen bir hüküm bulunmadığı,

2.4.    22.07.2024 tarihi itibarıyla Aksaray ilinde sözleşmeli 2(iki) boş ve 31.12.2024 tarihi itibarıyla da Aksaray ilinde sözleşmeli 2 (iki) boş sağlık teknisyeni pozisyonu bulunduğu,

2.5.    663 Sayılı KHK maddesi kapsamında kadroya geçen personel hakkında Bakanlık Makamının 10/07/2021 tarihli ve M sayılı Onayında “657 sayılı Kanunun 4. Maddesinin (a) bendi kapsamındaki kadrolara atananların Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 19, 20 ve 21. Maddeleri kapsamındaki taleplerinin değerlendirilmesi, kadrolu olarak atanma tarihinden itibaren bir yıllık çalışma süresini tamamlamadan yapılan diğer yer değişikliği taleplerinin ise değerlendirilmemesi” düzenlemesine yer verildiği,

2.6.    663 Sayılı KHK'nın 45/A maddesi kapsamında sözleşmeli Sağlık Teknisyeni (Tıbbi Sekreter) olarak görev yapan başvuranın, üç yıllık fiili çalışma süresini tamamlayıp kadroya geçtikten sonra eş durumu nedeniyle tayin talebinde bulunması ve eşinin Aksaray ilinde son dört yıl içerisinde 720 gün sosyal güvenlik primini ödemesi halinde durumu Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği” başlıklı 20 inci Maddesi kapsamında değerlendirilebileceği,

2.7.    Başvuranın kadroya geçtikten sonra çocuğuna ait üniversite veya Bakanlık eğitim ve araştırma hastanelerinden alınacak sağlık kurulu raporu ile üstleri aracılığı ile sağlık mazereti nedeniyle atanma talebinde bulunması halinde talebi Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 19. maddesine ve Bakanlık Makam Onayına göre Bakanlığımız Sağlık Mazereti Değerlendirme Komisyonu tarafından değerlendirilebileceği,

2.8.    663 sayılı KHK’nın 45/A maddesi kapsamında sözleşmeli pozisyonda görev yapan başvuranın fiilen üç yıllık çalışma süresini tamamlayıp 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (A) bendi kapsamındaki kadroya atanması ve kadrolu olarak atama tarihinden itibaren bir yıllık çalışma süresini tamamlaması durumunda, Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporuna (ÇÖZGER) göre atanma talebinde bulunması halinde talebi Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 16. maddesine göre değerlendirilebileceği,
açıklamalarına yer verilmektedir.

. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
11.    Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 663 sayılı KHK’nın 45/A maddesine tabi sözleşmeli sağlık teknisyeni (tıbbı sekreter) olarak görev yapan başvuran, Başvuran 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle evi olmadığını ve konteynırda ikamet ettiğini, eşinin ve iki çocuğunun Aksaray ilinde ikamet ettiğini, çocuklarından birinin özel gereksinimli olması nedeniyle ilinde konteynırda kalamayacağını ifade etmektedir. Başvuran, 2024 Yılı 2. Dönem Sağlık Bakanlığı 663-45/A Sözleşmeli Sağlık Personelinin Eş Durumu Nedeniyle Yer Değişikliği Kurasında atanamadığını belirtmektedir. Başvuran Kurumumuzdan aile birliğinin sağlanması için Aksaray ili veya ilçelerinden birisine atamasının yapılmasını talep etmektedir.

12.    663 sayılı KHK, sözleşmeli personelin aile birliği mazeretiyle atanmasında birtakım kurallar getirmektedir. KHK’ya göre ana ilke personelin üç yıl süreyle başka bir yere atanamamasıdır. Ancak aile birliğinin sağlanmasında her iki eşin de Sağlık Bakanlığında veya Bakanlığa bağlı kuruluşlarda sözleşmeli veya eşlerden birinin sözleşmeli, diğerinin Bakanlık ve bağlı kuruluşlarında veya diğer bir kamu kurum veya kuruluşunda kadrolu statüde istihdam ediliyor olması halinde hizmet ihtiyacının daha fazla olduğu yere atamaları yapılabileceği düzenlenmektedir. Dolayısıyla, bu düzenlemeye göre eşinin Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarında sözleşmeli veya kadrolu, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında kadrolu statüde olması, sözleşmeli sağlık personelinin en az bir yıl çalışmış olması ve atama yapılacak yerde uygun kadro bulunması halinde atama yapılabilecektir.

13.    663 sayılı KHK’da sözleşmeli sağlık personelinin üç yıl çalışma süresini tamamlaması halinde 657 sayılı Kanun’un (A) bendi kapsamındaki memur kadrolarına atanma hakkını haizdir. Ancak bu şekilde atananlar en az bir yıl daha görev yapmakla yükümlüdür. 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 45/A Maddesine Tabi Sözleşmeli Sağlık Personelinin Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değiştirmesine İlişkin Usul ve Esaslar’da da bu düzenlemeye yer verilmektedir.

14.    657 sayılı Kanun’a tabi olunması şartıyla; Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nde Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatında görev yapan sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfı personelinin, çocuklarının tam bağımlı engelli birey olduğunu belgelendirmesi halinde talep ettiği yere bir defaya mahsus olmak üzere atanabileceği düzenlenmektedir. Yönetmelik’te personelin bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının hastalığının personelin görev yaptığı yerde tehlikeye girdiğini üniversiteler veya Bakanlık eğitim ve araştırma hastanelerinden alınacak sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesi halinde tedavinin yapılabileceği bir sağlık kurum veya kuruluşunun bulunduğu veya sağlığının olumsuz etkilenmeyeceği bir ilin münhal kadrolarına sağlık mazereti değerlendirme komisyonu kararı doğrultusunda atanacağı hüküm altına alınmıştır. Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik’te “Çok ileri düzeyde ÖGV”, “Belirgin ÖGV” ve “Özel koşul gereksinimi var (ÖKGV)” ifadelerinin de, ilgili mevzuatın uygulanması açısından ağır engellilik durumunu ifade edeceği belirlenmiştir. Aile birliği mazeretiyle kamu görevlisi olmayan eşin bulunduğu yere atanmak içinse eşin atanma talep edilen yerde başvuru tarihi itibarıyla son dört yıl içinde 720 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması gerektiği düzenlenmiştir.

15.    Başvuru konusu olayda her ne kadar başvuranın atanmayı istediği Aksaray ilinde münhal kadro bulunmakta ise de, başvuranın aile birliği mazeretiyle veya sağlık mazeretine bağlı atama talebinde bulunabilmesine koşut üç yıl ve sonrasındaki bir yıl (3+1) çalışma şartını yerine getirerek 657 sayılı Kanun’un 4/A maddesi kapsamında istihdam edilmediği görülmektedir. Ayrıca 663 sayılı KHK’nın 45/A maddesi kapsamında sözleşmeli Sağlık Teknisyeni (Tıbbi Sekreter) olarak görev yapan başvuranın eşi kadrolu kamu personeli olmadığından aile birliği mazeretiyle yer değişikliği talebinin reddedilmesinin yerinde olduğu değerlendirilmiştir.

16.    Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın talebinin İdare tarafından reddedilmesi işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme

17.    İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; İdarenin ‘karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, İdarenin bahse konu ilkelere uygun davranması önerilmektedir.