Gazetede yaptırılan haber tanıtım giderlerine girer mi?

Yukarıda yer verilen ilgili ödeme emri belgeleri incelendiğinde, belediye başkanı ile ilgili haberler yer alsa da esasen bu haberlerin belediyenin faaliyetlerine yönelik tanıtımları içeren haberler olduğu anlaşılmaktadır. Belediyece yapılan çalışmaların halka tanıtma amaçlı olarak yerel gazetelerde yayınlanma bedelinin belediye bütçesinden karşılanması 5393 sayılı Kanun’un 13,14 ve 60/k-p maddeleri ile Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin 3 üncü maddesine uygun olduğundan 06.08.... tarihli 6289 yevmiye numaralı ve 13.12.... tarihli 9344 yevmiye numaralı ödeme emri belgeleri ile yapılan ödemelerde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
 

Yılı: 2019     
Dairesi:8     
Dosya No:49393     
Tutanak No:54563     
Tutanak Tarihi     15.3.2023

Konu: Belediye başkanının tanıtım giderlerinin belediye bütçesinden karşılanması.

2- 55 sayılı İlamın 6 ncı maddesiyle; Belediye Başkanının faaliyetlerine dair haberlerin “Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri” kaleminden karşılanarak çeşitli gazetelerde yayımlanması sonucu kamu zararına sebebiyet verildiği gerekçesiyle … TL’nin tazminine hükmedilmiştir.

…

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Temyize konu Daire Kararında belediye başkanının faaliyetlerine dair haberlerin “temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri” kaleminden karşılanarak çeşitli gazetelerde yayımlandığı gerekçesiyle … TL’nin tazminine hükmedildiği görülmektedir.

Daire Kararının gerekçesinde; 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14 üncü maddesi ile “Belediyenin giderleri” başlıklı 60 ıncı maddesinin ilgili hükümlerine yer verilmiş, belediyenin yapabileceği giderler arasında tanıtım faaliyetinin de sayıldığı, ancak bu hükümden belediye faaliyetleri ve belediyenin tanıtımının anlaşılması gerektiği, yine 5393 sayılı Kanun’un 14 ve 15 inci maddelerinde belediyenin görev, sorumluluk, yetki ve imtiyazlarının düzenlendiği, bu hükümler incelendiğinde belediye ve faaliyetlerinin tanıtımı dışında belediye çalışanlarının tanıtımını yapacak şekilde haber gideri yapılabileceğine dair herhangi bir yasal dayanağın mevcut olmadığı, yapılan harcamaların belediyenin ve faaliyetlerinin tanıtımı kapsamında değerlendirilmesinin mümkün görülmediği ifade edilmiştir.

Sorumlular temyiz dilekçelerinde, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi kapsamında halkın bilgi edinmesi ve belediyenin karar ve hizmetlerini öğrenebilmesi için belediye tüzel kişiliğinin temsilcisi sıfatıyla belediye başkanı tarafından faaliyetlerin tanıtıldığını, tanıtım giderleri için yapılan ödemenin belediye başkanının takdir yetkisinde olduğunu, yapılan uygulama ve ödemelerde mevzuata aykırılık bulunmadığını ifade etmişlerdir.

Temyize konu Daire Kararına ekli ödeme emri belgeleri incelendiğinde, yapılan harcamalarla ilgili olarak ikili bir ayrım yapılması gerektiği anlaşılmaktadır. Zira harcamaların büyük bir kısmının 04.02....-01.04.... tarihleri arasında, seçim döneminde yapıldığı ve ağırlıklı olarak mevcut başkanın seçim tanıtımının yer aldığı haberler olduğu görülmektedir. 06.08.... tarihli 6239 yevmiye numaralı ve 13.12.... tarihli 9344 yevmiye numaralı ödeme emri belgeleriyle yapılan harcamalar ise seçimden sonraki döneme ilişkindir. Bu nedenle kamu zararı olarak değerlendirilen harcamalara ilişkin değerlendirme iki farklı dönem için ayrı ayrı yapılmıştır.

04.02....-01.04.... tarihleri arasında yapılan ödemelerin ayrıntısı şu şekildedir:

…

Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Görev ve yetkilerin menfaat sağlamak amacıyla kullanılmaması” başlıklı 14 üncü maddesinde;

“…Kamu görevlileri, seçim kampanyalarında görev yaptığı kurumun kaynaklarını doğrudan veya dolaylı olarak kullanamaz ve kullandıramazlar.”

298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un “Matbua dağıtımı” başlıklı 62 nci maddesinde;

“…Devlet, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyelerle bunlara bağlı daire ve müesseseler, İktisadi Devlet teşekkülleri ve bunların kurdukları müesseseler ve ortaklıkları ile diğer kamu tüzel kişiliklerinde memur ve hizmetli olarak çalışanlar, ilan dağıtamazlar.”

“Seçim süresince yapılamıyacak işler” başlıklı 63 üncü maddesinde;

“62 nci maddede sayılanlarla, umumi menfaatlere hadim cemiyetler ve bunlarda görev almış bulunan memur ve hizmetliler seçimlerde de tarafsızlıklarını muhafaza etmek zorundadırlar.

Yukarıda yazılı olanların, 5830 sayılı kanunda yazılı yasak hükümleri saklı kalmak üzere seçim süresince:

a) Siyasi partilere veya adaylara her ne nam ile olursa olsun bağış ve yardımlarda bulunmaları,

b) Memur ve hizmetlileriyle her türlü araç ve gereç ve imkânlarını siyasi bir partinin veya adayın emrinde veya her hangi bir siyasi faaliyette çalıştırmaları, kullanmaları veya kullandırmaları yasaktır.

Birinci fıkrada yazılı olanlarla, Bankalar Kanununa tabi teşekküllerin, siyasi bir partinin lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyuna tesir etmek maksadiyle her türlü yayınlarda bulunmaları yasaktır.

Daha önce basılmış ve yayınlanmış ve yukarıki fıkradaki mahiyeti taşıyan her türlü kitap, broşür, afiş ve bunlara benzer yayınlar da aynı hükme tabidir.”

2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun “Devletçe yardım” başlıklı Ek 1 inci maddesinde;

“Yüksek Seçim Kurulunca son milletvekili genel seçimlerine katılma hakkı tanınan ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 33 üncü maddesindeki genel barajı aşmış bulunan siyasi partilere her yıl Hazineden ödenmek üzere o yılki genel bütçe gelirleri "(B) Cetveli" toplamının beşbinde ikisi oranında ödenek mali yıl için konur…

Bu madde uyarınca yapılacak yardımlar sadece parti ihtiyaçları veya parti çalışmalarında kullanılır.” denilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre; siyasi partilere seçim giderleri ve diğer harcamaları için genel bütçeden yardım yapılmakla birlikte; bir siyasi parti üyesi Belediye Başkanının şahsi seçim propagandası niteliğindeki her türlü tanıtım ve reklam harcamasının temsil ettiği kurumun bütçesinden karşılanması yasak olup, bu tarz giderlerin üyesi olunan parti tarafından veya adayın kendisince karşılanması esastır.

İlgili ödeme evrakı ve eki belgelerin içeriği incelendiğinde; yapılan giderlerin, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14 üncü ve 60 ıncı maddesinde belirtilen belediye cari hizmetleri ya da gelecekte yapılması planlanan hizmetler ile ilgili tanıtım, kamuoyu yoklaması ve araştırması, turizm ve tanıtım giderleri mahiyetinde olmadığı, bu belgelerden, yapılan ya da ileride yapılması planlanan icraatlar üzerinden belediye başkan adayının yeni dönem seçimde adaylığı ön plana çıkarılarak şahsi tanıtımının ve reklamının yapıldığı görülmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 04.02....-01.04.... tarihleri arasındaki harcamaları içeren ve yukarıda detayına yer verilen ödeme emri belgeleriyle yapılan harcamalar mevcut başkanın seçim kampanyasına ilişkin olduğundan mevzuata aykırıdır.

06.08.... tarihli 6289 yevmiye numaralı ve 13.12.... tarihli 9344 yevmiye numaralı ödeme emri belgelerinde yer alan harcamalarla ilgili olarak ise;

6239 yevmiye numaralı ödeme emri belgesinin belediye başkanının hizmet haberlerinin bulunduğu 3 Ağustos ... tarihli gazeteden 10.000 adet alınarak ilçede dağıtılması işine ilişkin olduğu, 9344 yevmiye numaralı ödeme emri belgesinin ise belediye başkanının Ankara ziyaretinin haberi ile belediye başkanının Dünya Engelliler Günü mesajına ilişkin olduğu görülmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Hemşehri hukuku” başlıklı 13 üncü maddesinde;

“Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır. …”

“Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14 üncü maddesinde;

“Belediye, mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla;

a)…….turizm ve tanıtım .... hizmetlerini yapar ve yaptırır….”

“Belediyenin giderleri” başlıklı 60 ıncı maddesinde;

“Belediyenin giderleri şunlardır:

…

k) Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri.

…

p) Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer giderler.

…” hükümleri yer almaktadır.

Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin 3 üncü maddesine göre temsil, ağırlama ve tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayini belediye başkanının takdirine tabidir.

Yukarıda yer verilen ilgili ödeme emri belgeleri incelendiğinde, belediye başkanı ile ilgili haberler yer alsa da esasen bu haberlerin belediyenin faaliyetlerine yönelik tanıtımları içeren haberler olduğu anlaşılmaktadır. Belediyece yapılan çalışmaların halka tanıtma amaçlı olarak yerel gazetelerde yayınlanma bedelinin belediye bütçesinden karşılanması 5393 sayılı Kanun’un 13,14 ve 60/k-p maddeleri ile Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin 3 üncü maddesine uygun olduğundan 06.08.... tarihli 6289 yevmiye numaralı ve 13.12.... tarihli 9344 yevmiye numaralı ödeme emri belgeleri ile yapılan ödemelerde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

Bu itibarla, konuya ilişkin sorumlu itirazlarının kısmen kabul edilerek 55 sayılı İlamın 6 ncı maddesiyle verilen … TL’nin tazminine ilişkin hükmün 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55 inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca BOZULMASINA, yukarıdaki hususlar göz önüne alınmak suretiyle yeniden hüküm tesisinin temini için dosyanın hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE, (... Daire Başkanı …, Üye …, Üye …, Üye …, Üye … ve Üye …’in aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı) oy çokluğu ile,

Karar verildiği 15.03.2023 tarih ve 54563 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü

... Daire Başkanı …’ın karşı oy gerekçesi

Çoğunluk görüşünde yer alan gerekçelerle 55 sayılı İlamın 6 ncı maddesiyle verilen … TL tutarındaki tazmin hükmünden mevzuata uygun olduğu anlaşılan … TL’nin düşülerek geriye kalan ve mevzuata aykırı olduğu anlaşılan … TL kamu zararının adı geçen sorumluların uhdelerinde kalmak üzere hükmün … TL olarak düzeltilmek suretiyle tasdikine karar verilmesi gerekir.

Üye …, Üye …, Üye …, Üye … ve Üye …’in karşı oy gerekçesi

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14 üncü maddesinde;

“Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;

a) … turizm ve tanıtım, … hizmetlerini yapar veya yaptırır…” hükmü yer almaktadır.

Söz konusu mevzuat hükmüne göre tanıtım giderleri “mahalli müşterek nitelikte olma” şartı ile belediye hizmetlerinin tanıtımı için yapılabilecektir.

Aynı Kanun’un “Belediyenin giderleri” başlıklı 60 ıncı maddesinde yer alan;

“Belediyenin giderleri şunlardır:

…

k) Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri.

……” hükmüyle, belediyenin yapabileceği giderler arasında, “tanıtım” faaliyeti de sayılmıştır. Ancak, söz konusu hükümde belediyenin gideri olarak sayılan tanıtım giderlerinin kapsamının belediye faaliyetleri ve belediyenin tanıtımı olarak anlaşılması gerekmektedir.

Belediyenin görev ve sorumluluklarını düzenleyen 14 üncü madde ve belediyenin yetki ve imtiyazlarını düzenleyen 15 inci maddelerinde görev, sorumluluk, yetki ve imtiyazlar teker teker sayılarak düzenlenmiştir. Bu hükümler incelendiğinde, Belediye ve faaliyetlerinin tanıtımı dışında, belediye çalışanlarının tanıtımını yapacak şekilde haber gideri yapılabileceğine dair herhangi bir yasal dayanağın mevcut olmadığı görülmektedir.

Daire Kararına konu olan haberlerin belediyenin ve faaliyetlerinin tanıtımından ziyade belediye başkanının tanıtımına yönelik olduğu görülmektedir.

Açıklanan nedenlerle Daire Kararının tasdikine karar verilmesi gerekir.