Emekli için hayat daha da zorlaşacak

Cumhuriyetimizin 2 inci 100 yılı için AK Parti Hükümetince 'Türkiye Yüzyılı' vizyonu ile hazırlanan 2024-2028 yıllarını kapsayan 12. Kalkınma Planında;

• Aylık bağlama sistemi kişilerin daha çok istihdamda kalmasını teşvik edecek ve mali yük getirmeyecek şekilde yeniden düzenlenecektir.
• Sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla emeklilik kriterlerinin belirlenmesinde doğuşta beklenen yaşam süresi artışı ile uyumlu otomatik ayarlama mekanizmalarına ilişkin çalışmalar yapılacaktır.
• Sağlık hizmetlerinde öngörülebilirlik ve sürdürülebilirlik dikkate alınarak ilaç ve tedavi harcamaları daha etkin hale getirilecektir.
• İlaç ve tedavi hizmetlerinde daha etkin fiyatlandırma mekanizmaları oluşturulacaktır.

Belirtilen amaç ve hedefler ile kişilerin mali yük getirmeden istihdamda kalması demek hiç emekli olmadan ayakta vefat edene kadar çalışması demektir.  Bunun içinde daha önceleri % 76 seviyesinde olan Aylık Bağlama Oranları (ABO)  2008 yılında SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığının Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)  çatısı altında 5510 sayılı SGK yasası ile birleştirilerek kademeli olarak ABO  % 28 lere kadar düşürülmüştür.

Son bir yılda mezarda emekliliği özendirecek adımlardan birisi emeklinin kök maaşına zam yapmadan zam yapmış gibi en düşük emekli maaşının 7 Bin 500-TL’ye yükseltilmesidir.  En son atılan adım ise 2023 Temmuz ayında çalışan memurlara yapılan 8 bin 77-TL seyyanen zammın memurun emekli keseneğine sayılmamasında ve emeklilere bu tutarın ödenmemesinde görüyoruz. 8 Bin 77 TL dolayısıyla memurlar emekli olamıyor. Emekli olup geçinemeyen ve çalışmak zorunda olup asgari ücretle çalışmaya devam eden bir emekliden Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) adı altında 4 Bin 500-TL devlet prim tahsil etmektedir. Emekliden kesilen primler ikramiyeye, emekli maaşına ve hizmet birleştirmesine de sayılmıyor. Bir nevi çalışan emekli cezalandırılmakta, emekli olduğuna pişman edilmektedir.

Hükümetin olası senaryoları içerisinde emekli olma yaşını yükseltmek akla ilk gelen seçeneklerden birisi. Yaş yükseltmesi yapılmamış olsa da bu emekli ikramiyesi ve emekli maaşları ömür boyu çalışmayı zorunlu eder boyuttadır.

Bundan 30 yıl önce 30 yıl hizmet verip prim ödeyen bir kişi emekli ikramiyesi ile başını sokacağı bir ev alabiliyordu. Bu gün ancak bir konteynır alabilir. Emekli maaşları artık kiraları karşılamıyor. Yıllar içerisinde emekli ikramiyeleri ve maaşları kuşa çevrildi.

12 inci Kalkınma Planında; Sağlık hizmetlerinde ilaç ve tedavi harcamalarının daha etkin hale getirilmesi için İlaç, hastane ve eczane katılım paylarının artırılacağı bu sayede çalışanların hastaneye gitmesinin engelleneceği hükümetin daha önceki icraatlarına bakarak anlaşılmaktadır.

Hükümetin Kalkınma planında belirlediği ve hedeflediği planlar emekçilerin hastalanmasını, emekli olmasını mali ve ekonomik politikalarla yasaklayacak zihniyetini ifade etmektedir. Bugüne kadar bu hükümet emekçiye, emekliye hiçbir şey vermedi Bilakis elinde olanı aldı. Almaya da devam edeceğe benziyor.

İktidarın misyonu; emekçinin ayakta ölmesine sebep olacak kadar sömürmek ve defnetmek; Vizyonu da acımasız sömürü politikalarını çeşitlendirmek ve uygulamak üzerinedir. Seçim meydanlarında emekli ve emekçilere mavi boncuk dağıtırcasına farklı konuşup oy isteyen AK Parti, iktidar olunca uygulamaya koyduğu tam tersi politikaları ile aslında vizyonunun olmadığını ispat etmiştir.

Emeklilik primi ve bedeli peşin ödenmiştir. Anayasal ve insani bir haktır.

Çalışanların maaşları yoksulluk sınırının üzerinde olmalı, ABO eskiden olduğu gibi % 76’lara çekilmeli. Zam, Tazminat, Ek ödeme benzeri ödemeler emekli keseneğine sayılmalı.  Emekli ikramiyeleri önceleri olduğu gibi bir ev bir araba alacak miktarda olmalı.

Alay HAMZAÇEBİ

Büro-İş Sendikası Genel Başkanı