T.C.
DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI
Sayı : 31292642-622.02-E.1353
Konu : Seçim için istifa sonrası dönüş hakkında
Tarih: 18.02.2019
.... BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞINA
İlgi: .... tarihli ve ... sayılı yazı.
Kurumunuzda Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığı emrinde icra takip şube müdürü olarak görev yapmakta iken 31 Mart 2019 tarihinde yapılacak olan mahalli idareler seçimlerine katılmak için istifa eden ...'nin, 10/01/2019 tarihli dilekçesi ile aday gösterilmediğini ve memuriyete dönmek istediğini beyan ettiğinden bahisle adı geçenin seçim sonuçları ilan edilmeden partiden almış olduğu yazı ile görevine başlatılıp başlatılmayacağı hususunda Başkanlık görüşümüzün talep edildiği ilgi yazı ve ekleri incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 76 ncı maddesinin son fıkrasında, hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensuplarının görevlerinden çekilmedikçe aday olamayacakları ve milletvekili seçilemeyecekleri belirtilmiştir.
Diğer taraftan, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 36'ncı maddesinde "Bu Kanunda özel hüküm bulunmayan hallerde 26/4/1961 gün ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile 22/4/1983 tarih 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu, 10/6/1983 gün ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun ve bunların ek ve değişikliklerinin bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır." hükmü yer almıştır.
Ayrıca, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 18 inci maddesinde "Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler." hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun ek 7 nci maddesinde "Yüksek mahkeme üyeleri, hâkimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar ile Subay ve Astsubaylar hariç olmak üzere; milletvekili ve mahalli idareler genel ve ara seçimlerinde aday ve aday adayı olan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri, adaylığı veya seçimi kaybetmeleri halinde, Yüksek Seçim Kurulunca seçim sonuçlarının ilanını takip eden bir ay içinde müracaat etmeleri kaydıyla eski görevlerine veya kazanılmış hak aylık derecelerindeki başka bir göreve dönebilirler." hükmüne yer verilmiş; yüksek mahkeme üyeleri, hakimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar ile subay ve astsubaylar hariç seçimlerde aday olabilmek için görevlerinden ayrılmak zorunda olan kamu görevlileri, adaylık veya seçim sonuçlarına göre yeniden göreve dönebilecek olup, bu konuda kamu idarelerinin takdir hakkı bulunmamaktadır.
Ayrıca, idari yargı mercileri tarafından konuya ilişkin verilmiş kararlarda, seçimlere katılmak üzere istifa eden ancak aday listelerinde yer alamayanların, başvuruda bulunması ve seçime katılmak için ayrıldığı kadronun boş olması halinde, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığınca kesin seçim sonuçlarının açıklanmasından önce eski görevlerine dönmelerinin mümkün olacağına hükmedilmiştir. Yüksek Seçim Kurulu da, adaylığı ve seçimi kaybeden memurların göreve döndürülmesi konusunda Danıştay Kararları doğrultusunda işlem yapılmasının uygun olacağını belirtmiştir.
Bu hususa ilişkin Danıştay 12. Dairesinin 1999/1057 Esas; 2001/678 Karar No'lu Kararında "Dava Başbakanlık ... Kurumu Başkanı olarak görev yapmakta iken, 18.4.1999 günü yapılacak olan milletvekili genel seçimine katılmak için bu görevinden istifa eden davacı, aday olamaması nedeniyle önceki görevine iade istemiyle yaptığı başvurusunun reddine ilişkin 4.3.1999 günlü 0156 sayılı işlemin iptali ile parasal ve özlük haklarının ödenmesine karar verilmesini istemektedir.
298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun Ek 7.maddesinde; "Subay, astsubay, hariç olmak üzere; milletvekili ve mahalli idareler genel ve ara seçimlerinde aday ve aday adayı olan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri, adaylığı veya seçimi kaybetmeleri halinde, Yüksek Seçim Kurulunca seçim sonuçlarının ilanını takıp eden bir ay içinde müracaat etmeleri kaydıyla eski görevlerine veya kazanılmış hak aylık derecelerindeki başka bir göreve dönebilirler." hükmüne yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden Başbakanlık Kurumu Başkanı olarak görev yapmakta iken 18.4.1999 günü yapılacak olan milletvekili genel seçimine katılmak için bu görevinden istifa eden davacı, aday olamaması nedeniyle görevine iade istemiyle yaptığı başvurusunun reddine ilişkin 43.1999 günlü 0156 sayılı işlemin iptali ile parasal ve özlük haklarının ödenmesini istemektedir.
Belirtilen hukuksal durum karşısında seçime katılmak için ayrıldığı Başbakanlık Kurumu Başkanlığı kadrosunun davacının başvuru tarihi itibariyle boş olması halinde bu göreve, aksı halde eş değer bir kadroya atanması konusunda idarenin bağlı yetki içinde olması ve davacı tarafından dosyaya ibraz edilen 7.4.1999 günlü ek dilekçeye ekli belgeden Başbakanlık Kurumu Başkanlığı kadrosunun boş olduğunun anlaşılması karşısında davacının göreve iade istemiyle yaptığı başvurusunun reddine ilişkin işlemde hukuki isabet görülmemiştir.
Öte yandan, 298 sayılı Kanunun ek 7. maddesinde, seçime katılmak için görevlerinden ayrılanların öngörülen surede müracaat etmeleri halinde göreve dönebilecekleri hükme bağlanmış ancak bu durumdakilerin ne kadar süre içinde göreve başlatılacakları konusunda açık bir düzenleme getirilmemiştir. Dolayısıyla ilgililerin eski görevlerine dönmek için yaptıkları başvuruyu takiben idarece kadronun dolu ya da boş olması, ilgilinin atanma şekli gibi hususlar gözönünde tutularak atama işleminin tekemmül ettirilebilmesi için idareye atama konusunda makul bir süre tanınmasının hukuka ve hakkaniyete uygun düşeceği açıktır. Davacının 2.3.1999 tarihinde görevine dönmek istemiyle başvurduğu, başvurusunun 4.3.1999 tarihli işlem ile reddedildiği, 12.3.1999 tarihinde ise, bu davayı açtığı ve 13.4.1999 tarihli karar ile yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi üzerine 26.5.1999 tarihindeki onayla göreve başlatıldığı, bu durumda davacının makul bir süre içinde göreve başlatılmış olması karşısında davacının parasal ve özlük haklarının ödenmesine ilişkin istemi yerinde görülmemiştir.
Açıklanan nedenle dava konusu işlemin iptaline, parasal ve özlük haklarına ilişkin istem yönünden ise davanın reddine dava kısmen iptal kısmen ret ile sonuçlandığından aşağıda dokumu yapılan yargılama giderlerinin yarısı olan 7.875.000 liranın davacı üzerinde bırakılmasına 27.2.2001 tarihinde oybirliği ile karar verildi." ifadelerine yer verilmiştir.
Yukarıdaki hüküm, Mahkeme Kararı ve açıklamalar çerçevesinde, ilgilinin aday olamadığına dair belge ile Kurumunuza başvurmuş olması sebebiyle eski görevine veya kazanılmış hak aylık derecesindeki başka bir göreve dönebilmesinin mümkün bulunduğu mütalaa edilmiştir.
Rica ederim.