Mesleğe kabul edilmeyen hâkim adayına ret

Başvuru konusu olayda başvurucu, mesleğe kabul edilmemesine ilişkin HSK kararı aleyhinde bireysel başvuruda bulunmuştur. Anayasa'nın 159. maddesinin onuncu fıkrası gereğince HSK'nın meslekten çıkarma cezası dışındaki kararları yargı denetimi dışında bırakıldığından yukarıdaki içtihat uyarınca bireysel başvuruya konu olamaz.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

ANAYASA MAHKEMESİ

(Başvuru Numarası: 2018/37748)

Karar Tarihi: 20/12/2023

I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, hâkim adayı olan başvurucunun mesleğe kabulünün yapılmaması nedeniyle özel hayata saygı hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu 20/4/2015 tarihinde başladığı idari yargı hâkimlik stajını tamamlamış, Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) 2. Dairesince yapılan inceleme sonucunda 30/11/2017 tarihinde başvurucunun mesleğe kabulünün yapılmamasına karar verilmiştir. Gerekçede; konuya ilişkin mevzuata yer verilerek başvurucu hakkındaki fişler, sicil ve dosya incelendiğinde başvurucunun 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu'ndaki şartları sağlamadığı belirtilmiştir.

3. Başvurucu anılan karar nedeniyle HSK 2. Dairesine yeniden inceleme talepli dilekçe vermiştir. Bu talebin reddine karar verilmesi üzerine başvurucu tarafından HSK Genel Kuruluna (Genel Kurul) itiraz dilekçesi sunulmuştur. Genel Kurul 7/11/2018 tarihinde aynı gerekçeyle (bkz. § 2) itirazın kesin olarak reddine karar vermiştir. Adalet Bakanlığınca (Bakanlık) 20/11/2018 tarihinde başvurucunun maaş ve özlük haklarından yararlandırılmamasına karar verilmiştir.

4. Nihai kararı 22/11/2018 tarihinde öğrenen başvurucu 20/12/2018 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

5. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

6. Başvurucu 16/3/2020 tarihinde Gaziantep 2. İdare Mahkemesinde (Mahkeme) dava açarak mesleğe kabulünün yapılmamasına ilişkin işlemin iptalini talep etmiştir. Mahkemece 17/6/2020 tarihinde davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir. Gerekçede; başvurucunun hâkimlik mesleğine kabul edilmemesine ilişkin karara karşı Anayasa'nın 159. maddesinin onuncu fıkrası uyarınca yargı yoluna başvurulmasının hukuken mümkün olmadığından davanın esasını inceleme olanağı bulunmadığı belirtilmiştir. Başvurucu istinaf talebinde bulunmuştur. Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesince anılan kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle 23/3/2021 tarihinde istinaf talebinin kesin olarak reddine karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

7. Başvurucu; mesleğe kabul edilmemesine ilişkin işlemin eşi hakkında Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması (FETÖ/PDY) kapsamında soruşturma yürütülmesi nedeniyle tesis edildiğini, anılan soruşturma sonucunda kovuşturma yapılmasına yer olmadığına karar verilerek bu kararın kesinleştiğini beyan etmiştir. Hakkında olumsuz kanaat oluşmasına sebep olacak hiçbir somut tespit bulunmamasına rağmen mesleğe kabul edilmeyerek mağdur edildiğini belirten başvurucu, kanunilik ilkesinin, suç ve cezaların şahsiliği ilkesinin ve kendisi ile aynı konumdaki hâkim adaylarının mesleğe kabul edilmesi nedeniyle de eşitlik ilkesinin ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

8. Bakanlık görüşünde, Anayasa'nın 159. maddesi gereğince HSK'nın meslekten çıkarma cezası dışındaki işlemlerine karşı yargı mercilerinde dava açılamayacağı, 11/12/2010 tarihli ve 6087 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kurulu Kanunu'nun 33. maddesindeki düzenleme ile de meslekten çıkarma cezaları haricindeki kararlarının yargısal denetim dışında bırakıldığı belirtilmiştir. Görüşte, başvurunun kabul edilebilirliğinin incelenmesinde konu bakımından yetki kriterinin gözetilmesi gerektiği ayrıca başvurucunun, eşi hakkındaki soruşturma nedeniyle mesleğe kabul edilmediğini ileri sürmesine rağmen HSK'nın kararında bu hususa atıf yapılmadığı ifade edilmiştir. Başvurucu, Bakanlığın görüşüne karşı beyanında bireysel başvuru formunda yer verdiği hususları tekrar etmiştir.

9. Başvuru, özel hayata saygı hakkı yönünden incelenmiştir.

10. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 45. maddesinin (3) numaralı fıkrası gereğince, Anayasa’nın yargı denetimi dışında bıraktığı işlemler bireysel başvuru konusu olamaz (Nesrin Kayserilioğlu (3), B. No: 2013/1581, 16/4/2013, § 14).

11. Başvuru konusu olayda başvurucu, mesleğe kabul edilmemesine ilişkin HSK kararı aleyhinde bireysel başvuruda bulunmuştur. Anayasa'nın 159. maddesinin onuncu fıkrası gereğince HSK'nın meslekten çıkarma cezası dışındaki kararları yargı denetimi dışında bırakıldığından yukarıdaki içtihat uyarınca bireysel başvuruya konu olamaz.

12. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin konu bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın konu bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 20/12/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.