Hukuk fakültesi mezunları Hukuk Meslekleri Giriş Sınavında döküldü

Hukuk Meslekleri Giriş Sınavı'na katılan 5 bin 818 hukuk fakültesi mezununun yalnızca yüzde 23,81'i 70 puan barajını geçebildi. Bu oran, geçen yıl yapılan ve yüzde 42,67 başarı oranı ile dikkat çeken ilk HMGS'ye göre ciddi bir gerileme anlamına geliyor. Daha İyi Yargı Derneği, başarı oranlarındaki düşüşü değerlendirip bir dizi öneri sundu. Sınava 5 bin 912 hukuk fakültesi mezunu başvuruda bulundu, sınava 5 bin 818 aday girdi ve bunların yalnızca yüzde 23,81'i başarı kriterini karşılayarak 70 puan barajını aşabildi. Bu başarısızlık oranı devam ettiği takdirde, her yıl yeni mezun olacak yaklaşık 20 bin hukuk fakültesi mezununun 15 bini hukuk mesleklerinde görev alamayacak ve başka işlere yönelecek.

Başarı Oranlarındaki Düşüşün Nedenleri

Bu yüksek başarısızlık oranı, öğrencilerin başarısızlığından ziyade hukuk ve yargı alanında derin bir yapısal sorunun göstergesidir. Yargı sistemimiz, halka "kaliteli yargı hizmeti" sağlamayı hedef edinmemiş, kalite unsurlarını belirleyip benimsememiş ve kaliteli hizmet üretimini sağlayacak şekilde yalın, çevik ve hesap verebilir olarak yapılanmamıştır. Bu temel eksiklik nedeniyle ülkemizde hukuk eğitimi gerçek ihtiyaçlara göre şekillenmiyor; hukuk eğitimi ve hukuk hizmetleri, güç sahibi yöneticilerin kişisel hayallerine ve önyargılarına bağımlı kalıyor.

Topluma Kaliteli Yargı Hizmeti Sunulamıyor

Mevcut yapısal sorunları çözmek yerine, başka ülkelerin kendi koşullarına göre geliştirdiği çözümleri körü körüne benimseyerek uygulamalara yöneliyoruz. Böyle olunca hayallerimiz ve gerçeklerimiz örtüşmüyor, gençlerimizin hayalleri yıkılıyor ve topluma ihtiyacı olan kaliteli yargı hizmeti verilemiyor.

Sınavlarda Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik

Topluma kaliteli yargı hizmeti sunmak için, bilgili, sezgi ve karar verme yetisi ile etik değerlere uyumu yüksek bireyler yetiştiren güçlü bir eğitim sistemi kurulmalı ve etkin işletilmelidir. Sınavların veya ölçme değerlendirme sisteminin, adayların sadece bilgisini değil, mesleğin gerektirdiği bütün yetkinlikleri yüksek derecede taşıdığını bütüncül, geçerli, güvenilir ve tutarlı bir şekilde ölçebilir olması zorunludur. Şeffaflık ve hesap verebilirliğin sağlanması için sınav soruları sınavdan sonra kamuoyuna açıklanmalıdır.

Daha İyi Yargı Derneği'nin Önerileri

• Yargı sisteminin temel amacı ve odağı "kaliteli hizmet üretmek" olmalı, bu amaçla yargı hizmetinde kalite unsurları belirlenerek toplumsal mutabakat oluşturulmalıdır.
• Bütün kurumlar ve unsurlar kalite şartlarını yerine getirecek şekilde yapılandırılmalıdır.
• Hukuk meslekleri kariyer planları profesyonelce hazırlanmalı, mesleki ve akademik performansa dayalı olarak ilerletilmelidir.
• Eğitim ve sınav sistemleri, hukuk mesleklerini bilgi, sezgi, karar verme yetisi ve etik değerlere uyumu yüksek adaylara kazandıracak şekilde tasarlanmalıdır.
• Sınavlar geçerlilik, güvenilirlik, tutarlılık kriterlerine göre hazırlanmalı, başarı oranları makul ve kabul edilebilir yüzde 50 ila yüzde 70 aralığında olmalıdır.
• Hukuk fakültelerine en yüksek puanı alan öğrenciler seçilmeli, mezun olan ancak sınavda başarılı olamayan gençlere uygun iş imkanları yaratılmalıdır.

A'dan Z'ye Türk Yargı Reformu

Daha İyi Yargı Derneği, yargı hizmetlerinde kaliteyi ve unsurlarını belirleyerek kamuoyunda tartışmaya açmıştır (https://www.dahaiyiyargi.org/raporlar-ve-politika-notlari/yargi-hizmetlerinde-kalite-ve-kalite-unsurlari/). Kaliteli yargı hizmetleri üretilmesi için yargıda yapılması gereken reformları dokuz ana başlık altında geliştirerek somut ve uygulanabilir adımları içeren bir yol haritası oluşturmuştur. Bu çalışma "A'dan Z'ye Türk Yargı Reformu" başlıklı kitapta toplanmış ve öneriler yurtiçinde ve yurtdışında tartışmaya açılmıştır. Büyük beğeni toplayan önerilerimiz, Avrupa Birliği'nin "Avrupa'nın Geleceği (Future of Europe)" çalışmalarına katkı verir değerde bulunmuştur (https://www.dahaiyiyargi.org/adan-zye-turk-yargi-reformu/).

Yalın, Çevik ve Adaleti Sağlayabilen Yargı

Sağlam, sürekli işleyen, yalın ve çevik bir yargı yapılanması hem halk hem de hukuk fakültesi öğrencileri dahil hukuk meslekleri mensupları için adaletin güvencesidir. Yalın, çevik ve adaleti sağlayabilen bir yargı aynı zamanda toplumsal kalkınmanın da anahtarıdır. Bu yapıyı inşa etmek hepimizin ortak sorumluluğudur.

EKONOMİM