Zam müjdesi milyonlarca emekliyi de mağdur edecek

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, önceki gün en düşük emekli maaşının 2 bin TL artırılarak 5 bin 500 TL'den 7 bin 500 TL'ye yükseltileceğini açıkladı. Ancak bu artış, emekliler arasındaki adaletsizliği daha da artıracağına dair endişelere neden oldu. Çalışma ekonomisi uzmanları ve emekli sendikaları, AKP'nin 2008'de yasal sistemde yaptığı düzenlemelerin emekli maaşlarının düşük olmasının temel nedeni olduğuna dikkat çekiyor ve "emekli maaşları en az asgari ücret düzeyinde olmalı" diyor. Seçim öncesi hamlesi olarak görülen bu artışın, emeklilerin geçim sıkıntısı sorununa çözüm olmadığı ifade ediliyor.

Emekliler, uzun yıllardır asgari ücretin altında maaş aldıklarını ve açıklanan rakamı tatmin edici bulmadıklarını belirtiyorlar. Ayrıca, emeklinin asgari ücret altında maaş almasının Anayasa'ya aykırı olduğunu da vurguluyorlar. Birleşik Emekliler Sendikası Genel Başkanı Mahmut Şengül, emeklilerin çarşı pazar enflasyonu ve ev kirası gibi mali zorluklarla mücadele etmek zorunda kaldıklarını ve bu artışla yaşamlarını idame ettiremeyeceklerini söylüyor. Şengül, emeklilerin 20 yıl önce asgari ücretin üzerinde maaş aldığını hatırlatıyor ve emeklilerin ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için tekabül eden rakamın 11 bin 500 TL olduğunu belirtiyor.

Erdoğan'ın açıkladığı 7 bin 500 liralık emekli maaşı, günlük 250 lira gibi bir rakama denk geliyor. Ancak, bir emeklinin ortalama 5 bin lira kira verdiği düşünüldüğünde, emeklilerin diğer ihtiyaçları için bir günde harcayabileceği rakam 85 lirayı bile bulmuyor. Mahmut Şengül, elektrik, doğal gaz, su gibi faturaların da hesaba katıldığında, emeklinin elinde hiçbir şey kalmayacağını ve sağlık giderleri ile beslenme giderleri gibi diğer önemli harcamaları karşılamak için 7 bin 500 liralık emekli maaşının yeterli olmadığını belirtiyor.

Yasa teklifiyle en düşük emekli aylığının 7 bin 500 TL olacağı iddiaları doğru değil. Çalışma ekonomisi uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, bir sonraki zam döneminde emekli aylıklarının artışının Sosyal Güvenlik Kurumu ya da Hazine tarafından karşılanmayacağını belirtiyor. Bu da emekli aylıklarının uzun vadede daha az artabileceği anlamına geliyor. Ayrıca, en düşük emekli aylığına yapılan maaş tamamlaması, sadece hak sahipleri ve yakınlarının değil, diğer emeklilerin aylıklarını da en düşük emekli aylığına doğru geriletecek.

Çelik'e göre, düzenleme yasalaşırsa en düşük emekli aylıklarına yüzde 40 civarı artış yapılacak. Ancak bu durum emekliler arasındaki makası kapatacak ve daha yüksek prim ödeyen emeklilerin daha düşük emekli aylığı almasına neden olacak. Çelik, Türkiye'deki emeklilik sisteminin prime dayalı olduğunu hatırlatıyor ve primli sistemlerde dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor. Ancak bu uygulama, yüksek prim ödeyenlerin en düşük emekli aylığına yaklaşmasına neden olacak gibi görünüyor.

Birleşik Emekliler Sendikası Genel Başkanı Şengül, emekli maaşlarındaki eşitlenmenin daha yüksek maaş alanları cezalandırdığını belirterek, düşük maaşlı emeklilerin de eşitleneceğini vurguluyor. Ayrıca, enflasyondan ciddi anlamda etkilenen 7,500 TL'nin üzerinde maaş alan emeklilerin de olduğunu söylüyor ve tüm emeklilere enflasyon karşısında mağduriyetlerinin giderilmesi için yüzde 24 oranında zam yapılmasını talep ediyor.

Çalışma ekonomisi uzmanı Çelik ise, normal şartlarda yasa teklifinin Meclis'e gelmesi gerektiğini vurgulayarak, bu düzenlemenin tamamen seçime endeksli olduğunu düşündüğünü belirtiyor. 2008 yılında AKP tarafından emekli aylıklarının düşürüleceği bir yasal sistem kabul edildiğini hatırlatan Çelik, emekli aylıklarının yükseltilmesi için aylık bağlama oranı ve güncelleme katsayısının değiştirilmesi gerektiğini ifade ediyor. Alt sınırın asgari ücrete çekilmesi gerektiğini savunan Çelik, geçici düzenlemeler yerine kalıcı çözümler üretilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.

Milli Gazete