Vatandaşların yüzde 93’ü İsrail’e olumsuz bakıyor

BERFU KARGI / KARAR

ABD merkezli Pew Research Center, 2025 yılı ilkbaharında 24 ülkede gerçekleştirdiği Küresel Tutumlar Araştırmasının sonuçlarını yayımladı. Anket sonuçlarına göre, Türkiye’de halkın %93’ü İsrail hakkında olumsuz bir görüşe sahip. Bu oran, araştırmaya katılan tüm ülkeler arasında en yüksek seviyeye işaret ediyor.

Küresel ortalamada ise halkların %62’si İsrail’e karşı olumsuz görüş bildirirken, yalnızca %29’u olumlu düşündüğünü ifade etti. Ankete katılan ülkelerin 20’sinde, İsrail’e dair olumsuz algılar çoğunlukta çıktı. Türkiye’yi sırasıyla Endonezya (%80), Japonya (%79), Hollanda (%78), İspanya ve İsveç (%75) takip etti.

GAZZE KATLİAMI, ALGININ KIRILMA NOKTASI OLDU

Uzmanlar, Türkiye’deki bu yüksek olumsuz bakışın temelinde, 7 Ekim 2023’te başlayan Gazze saldırılarının etkili olduğunu belirtiyor. Hamas’ın İsrail’e yönelik saldırısının ardından başlatılan ve aylarca süren İsrail’in askeri operasyonları, Gazze’de on binlerce sivilin ölümüne ve büyük yıkıma neden oldu.

Al Jazeera ve Reuters gibi uluslararası haber kaynaklarına göre, savaşın ilk ayı dolmadan Gazze’de hayatını kaybeden Filistinli sayısı 9.500’ü aşarken, ölenlerin yaklaşık %40’ını çocuklar oluşturuyordu. O günden bugüne Gazze'de hayatını kaybedenlerin sayısı 70 binin çok üzerinde. Altyapının tamamen çöktüğü, elektrik, temiz su ve gıdanın tükendiği Gazze, dünya kamuoyu nezdinde büyük bir insani felaketin sembolüne dönüştü.

ULUSLARARASI KURUMLAR KATLİAMI BELGELEDİ

İsrail’in Gazze’ye yönelik operasyonları, yalnızca siyasi değil, hukuki zeminde de sert tepkilerle karşılaştı.

Uluslararası Ceza Mahkemesi, Kasım 2024’te yayımladığı raporda İsrail’i “zorunlu tehcir” ve “soykırım” uygulamakla suçladı.

BM İnsan Hakları Konseyi, Haziran 2024’te İsrail’in Gazze’de işlediği eylemleri “savaş suçu” ve “insanlığa karşı suçlar” kapsamında değerlendirdi.

Amnesty International, Aralık 2024’te yayımladığı analizde, İsrail’in soykırım suçu işlemiş olabileceğini açıkladı.

Tüm bu değerlendirmeler, Türkiye kamuoyundaki tepkileri daha da pekiştirdi. Özellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Bu bir katliamdır ve Batı bu katliamın ortağıdır” ifadeleriyle Gazze’de yaşananlara dikkat çektiği İstanbul’daki büyük miting, toplumsal hassasiyetin en görünür örneklerinden biri oldu.

TÜRKİYE’DE FİLİSTİN ALGISI

Türkiye’de İsrail’e yönelik olumsuz tutum, yalnızca güncel olaylarla sınırlı değil; Filistin meselesi, uzun yıllardır toplumun ortak vicdanında önemli bir yer tutuyor.

2009 Davos Zirvesi’nde dönemin Başbakanı Erdoğan’ın “One minute” çıkışı, ardından 2010’daki Mavi Marmara baskını ve 9 Türk vatandaşının ölümü, Türkiye-İsrail ilişkilerinde kalıcı bir kırılmaya neden oldu. Bu olayların ardından Türk kamuoyunda İsrail’e yönelik tepkiler daha da sertleşti.

Pew’in 2013 tarihli verilerine göre, o yıl bile Türk halkının %85’i İsrail hakkında olumsuz görüş bildiriyordu. Aradan geçen süreçte Gazze bombardımanları, Kudüs’teki gerilimler ve diplomatik krizlerle bu oran daha da yükselerek 2025’te %93’e ulaştı.

Bugün, siyasi yelpazenin farklı noktalarındaki kesimlerde Filistin davasına duyarlılık ortak payda olarak öne çıkıyor. Dini-muhafazakâr gruplardan seküler milliyetçilere kadar geniş bir taban, İsrail’in Gazze politikalarını eleştiriyor. Gazze’deki sivil ölümlere dair her yeni haber, bu toplumsal tepkiyi daha da derinleştiriyor.