Teknolojiyle birlikte sahtecilik de her alanda yaygınlaşıyor

Son günlerde kamuoyunda tartışılan e-İmza kopyalama vakaları, dijital sahteciliği yeniden Türkiye gündemine taşıdı. Yapay zekâ teknolojilerinin kötüye kullanımıyla artık imzalar, diplomalar, kimlik belgeleri, resmî yazışmalar ve hatta ses ile görüntüler birebir kopyalanabiliyor. Bu durum, bireyler ve kurumlar için ciddi mağduriyetlere yol açarken, bu konuda atılabilecek adımları uzmanlara sorduk.

AYRI BİR MEVZUAT GEREKİYOR

Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Kürşat Ergün, yapay zekâ kullanımının dolandırıcılık ve manipülasyon risklerini artırdığına dikkat çekti. Ergün “Yapay zekâ artık sadece metin değil, görsel üretiminde de kullanılıyor. Yapay zekâ ile başkasının sesi, görüntüsü veya kişisel bilgilerini üretmek mümkün. Kişisel verilerin korunması ve suç teşkil eden eylemlerin önlenmesi için hızlı adımlar atılmalı” dedi.

Özellikle kamu görevlilerinin ve tanınmış kişilerin görsellerinin kötü niyetli kişilerce kullanılmasının, hem kamu güvenliğini hem de ekonomik istikrarı tehdit ettiğini belirten Ergün, sahte siteler ve kısa sürede büyük kazanç vaatleriyle yapılan dolandırıcılıkların da arttığını vurguladı. Mağdurların vakit kaybetmeden kolluk kuvvetlerine ve savcılıklara başvurmaları gerektiğini söyleyen Ergün, hâlihazırda bilişim suçlarıyla ilgili düzenlemeler olsa da, yapay zekâ kaynaklı dolandırıcılık ve sahtecilikler için ayrı ve yaptırımlı mevzuata ihtiyaç olduğunu belirtti. Ergün “Gelecekte yapay zekâ kaynaklı suçlara ilişkin yeni ve ağırlaştırıcı hükümler içeren düzenlemeler yapılması gerekmektedir” diye konuştu.

SORUMLULUK, YÖNLENDİREN KİŞİDE

Hukukçu Hadi Dündar ise olayın ceza boyutuna dikkat çekti. Mevcut durumda, bir şirket aracılığıyla gerçekleşen dolandırıcılıkta, şirketin ‘gerçek kişi’ olmaması nedeniyle ceza almadığını, sorumluluğun şirketin yöneticileri veya yetkililerine ait olduğunu hatırlatan Dündar “Yapay zekâda da durum benzerdir. Eğer bir yapay zekâ, bir kişi tarafından yönlendirilerek işlem yapıyorsa, sorumluluk o kişiye aittir ve işlenen fiil Türk Ceza Kanunu çerçevesinde cezai yaptırımlara tabidir. Maddi ve manevi tazminat açısından durum aynıdır” dedi.

Özellikle ‘elektronik kişilik’ kavramının yasal olarak tanımlanması gerektiğini belirten Dündar “Elektronik kişiliklerin çalışma ve müdahale mekanizmaları farklıdır. Örneğin, sosyal medyada bazı yapay zekâ araçları kullanıcı yönlendirmesi ile hakaret veya tehdit içeren içerikler üretebiliyor. Bu durumda sorumluluk yönlendiren kişiye aittir; ancak mevcut Türk Ceza Kanunu, bu tür dolaylı yönlendirmeleri yeterince kapsamaz. Elektronik kişilikler ve yapay zekâ yönlendirmeleri için yeni bir yasal çerçeve şart. Bu, suçun caydırıcılığını artırır ve hukuki boşlukları önler” bilgisini aktardı. Dündar, yapay zekânın kendi başına işlem yapabilmesi hâlinde de sorumluluğun yönlendiren kişide olacağını ifade ederek, Avrupa Birliği’nin de bu konuda “elektronik kişilik” kavramını önerdiğini hatırlattı.

SİBER GÜVENLİK İÇİN 10 UYARI

■ Güçlü ve benzersiz parolalar kullanın
■ Hesaplarda iki faktörlü kimlik doğrulamayı aktif hâle getirin
■ E-Posta ve mesajlardaki bağlantı ve ekler zararlı yazılım içerebilir. Dikkatli olun.
■ Kullandığınız yazılımların güncel kararlı sürümler olmasını tercih edin.
■ Bilgisayar ve mobil cihazlarda ekran kilidini aktif tutun.
■ Verilerini düzenli olarak yedekleyin. Kişisel verileriniz gizliliğine önem verin.
■ Güvenilir internet kaynaklarını tercih edin.
■ Dijital paylaşımlarınızın hassas bilgiler içermemesine özen gösterin.
■ Sahte sosyal medya mesajları veya e-Postalar aracılığıyla gelen ‘ödül kazandınız’ şeklindeki linklere tıklamayın.
■ Tarayıcıya kaydedilen parolalar saldırganlar tarafından çalınabilir. Parolalarınızı tarayıcıya kaydetmeyin.

Gamze ERDOĞAN