Seçim sonuçları nasıl belirlenecek? YSK örneklerle açıkladı

İLÇE VE İL SEÇİM KURULLARININ SEÇİM SONUÇLARINA İLİŞKİN
GÖREVLERİ İLE YURT DÜZEYİ SEÇİM SONUÇLARININ BELİRLENMESİNDE
UYGULANACAK USUL VE ESASLARA DAİR136 SAYILI GENELGE

Amaç ve kapsam

MADDE 1- Bu Genelge, 14 Mayıs 2023 Pazar günü yapılacak olan 28. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde; yurt düzeyinde seçim sonuçlarının birleştirilmesi, Ankara İl Seçim Kurulunca Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan gelen yurt dışı ve gümrük kapısı sandık sonuçlarının birleştirilmesi, ilân edilmesi, seçilenlerin tespiti, bildirilmesi ve tutanakların verilmesi; siyasi partilerin oy yüzdelerinin hesaplanmasına ilişkin usul ve esasları düzenler.

Tanımlar

MADDE 2- a) Yurt dışı oylar: Yurt dışında ve gümrük kapılarında kurulan sandıklarda kullanılan geçerli oylar toplamını,

2. Yurt düzeyi oy toplamı: Yurt içi ve yurt dışı geçerli oyların toplamını,
3. Yurt içi oylar: Yurt içinde kurulan sandıklarda kullanılan geçerli oylar toplamını, ifade eder.

İlçe seçim kurullarında birleştirme, ittifakın ortak oylarının dağıtımı

MADDE 3- İlçe seçim kurulu, sandık tutanaklarının birleştirilmesinde, siyasi partiler ile bağımsız adayların her birinin aldıkları oy sayısını ve ittifakların ortak oy sayısı ile ortak oylarından gelen payı tespit ederek M/3 (Örnek: 90) sayılı tutanağa geçirir (2839/31).

Bu tutanağa;

1. Î1 adı,
2. İlçe seçim kurulu adı ve varsa numarası,

5. Seçimin türü ve çevresi,

ç) Tutanak sayfa numarası,

6. Teselsül sırasına göre sandık kurulu numarası,
7. Sandığın bulunduğu seçim bölgesinin adı,
8. Sandık seçmen listesinde yazılı seçmenlerin sayısı,
1. Oy kullanan seçmenlerin sayısı,

ğ) İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının sayısı,

10. İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,

ı) Geçerli oy pusulalarının toplamı,

11. Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,

50. Birleşik oy pusulasındaki sıralamaya göre siyasi partilerin adlan ile her birinin aldığı oy sayısı,

1000. Bağımsız adayların birleşik oy pusulasındaki sıraya göre ad ve soyadları ile her birinin aldığı oy sayısı,
14. İttifakların her birinin aldığı ortak oy sayısı,
15. İttifak içerisindeki her bir siyasi partinin tek başına aldığı oy sayısına, ittifakın ortak oylarından gelen payın ilave edilmesiyle elde edilen oy sayısı,

n) Yüksek Seçim Kurulunca gerekli görülen diğer bilgiler,

rakam ve yazı ile yazılır (298/108,2839/31).

Aynı ittifak içerisindeki siyasi partilerin her birinin geçerli oyu; ittifakı oluşturan siyasi partilerin o ilçede tek başına aldıkları oy sayısına, ittifakın ortak oylarından gelen payın ilave edilmesiyle elde edilir, ittifak yapan her bir partiye ortak oylardan gelen pay; ittifak yapan siyasi partilerin tek başına aldıkları oyun bu partilerin toplam oyuna bölünmesi ile elde edilen katsayının ittifakın ortak oyu ile çarpımı sonucu elde edilir (2839/29).

İttifakların ortak oyları ilçe birleştirme tutanağında [M/3 (Örnek: 90)] kendilerine ayrılan sütunda gösterilir. Her ittifakın ilçede aldığı ortak oy toplamı, ittifakta yer alan partilere aşağıdaki usulle dağıtılır ve dağıtım sonucu ilçe birleştirme tutanağının sonunda partilerin toplam oyu olarak gösterilir (2839/29).

1. İttifak içerisindeki siyasi partilerin tek başına aldıkları oylar toplanarak o ittifakta yer alan partilerin tümünün toplam oyu bulunur.
2. İttifakta yer alan her partinin kendi oyu bu toplama bölünerek partinin ittifak içerisindeki katsayısı bulunur.
3. İttifakın ortak oyu, ikinci adımda bulunan katsayı ile çarpılarak partilere dağıtılır. Bu işlemde her parti için bulunan oy sayısının tam kısmı dikkate alınır.
4. Bu şekilde oylar dağıtıldıktan sonra dağıtılmayan artık oy kalması durumunda; üçüncü adımda her parti için bulunan oy sayısının küsuratı büyükten küçüğe sıralanır ve küsuratı büyük olan partiden başlamak üzere artık oyun tamamı dağıtılana kadar parti oylan sırayla birer artırılır.

ÖRNEK: 1

İttifak-1 içerisinde yer alan siyasi partilerin A,C ve E partileri olduğunu varsayalım.

Parti Adı	Aldığı Geçerli Oy	İttifakın Ortak Oyu
A Partisi	100	18
C Partisi	30
E Partisi	20
TOPLAM	150

 

A Partisi	C Partisi	E Partisi
100x18-12	‘30 x 18-3,6	20 x 18-2,4
150	150	150

 

A partisinin ittifakın ortak oylarından gelen payı: 12

C partisinin ittifakın ortak oylarından gelen payı: 3,6

E partisinin ittifakın ortak oylarından gelen payı: 2,4

Ondalık sayı sıralaması:

C partisi: 0,6

E partisi: 0,4 > Artık (1) oy "C" partisine verilir.

A partisi: 0

Böylece, A partisinin geçerli oyu 112, C partisinin geçerli oyu 34 ve E partisinin geçerli oyu 22 olacaktır.

ÖRNEK: 2

Parti Adı	Aldığı Geçerli Oy	İttifakın Ortak Oyu
A Partisi	100	19
C Partisi	30
E Partisi	20
TOPLAM	150

A Partisi                                    C Partisi                                    E Partisi

 

100x19= 12,66                        30 x 19 = 3,8                              20 x 19 = 2,53

150                                          150                                             150

A partisinin ittifakın ortak oylarından gelen payı: 12,66

C partisinin ittifakın ortak oylarından gelen payı: 3,8

E partisinin ittifakın ortak oylarından gelen payı: 2,53

Ondalık sayı sıralaması:

C partisi: 0,8

A partisi: 0,66 > Artık (2) oydan bir tanesi "C" bir tanesi "A" partisine verilir.

E partisi: 0,53

Böylece, A partisinin geçerli oyu 113, C partisinin geçerli oyu 34 ve E partisinin geçerli oyu 22 olacaktır.

İl seçim kurullarında birleştirme

MADDE 4- İl seçim kurulları, ilçe seçim kurullarından aldıkları [M/3 (Örnek: 90) ve M/5 (Örnek: 91)] sayılı tutanakları, aşağıdaki bilgileri kapsayan [M/6 (Örnek: 92)] sayılı tutanağa ilçe itibarıyla yansıtmak suretiyle birleştirir (Birden fazla seçim çevresini içeren illerde her seçim çevresine ait birleştirme tutanakları, o seçim çevresine dâhil ilçelerle yapılır.).

Bu tutanağa;

1. Seçmen listesinde yazılı seçmenlerin sayısı,
2. Oy kullanan seçmenlerin sayısı,

5. İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının sayısı,

ç) İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,

4. Geçerli oy pusulalarının toplamı,
5. Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
6. Birleşik oy pusulalarındaki sıraya göre siyasi partilerin adları,
7. Siyasi partilerin her birinin aldığı geçerli oy sayısı,

ğ) Bağımsız adayların adları ve her birinin aldığı geçerli oy sayısı,

8. İttifakların adları ve her birinin aldığı geçerli oy sayısı,

rakam ve yazı ile yazılır (298/108,2839/32).

II seçim kurullarının birleştirme tutanağının ilânı

MADDE 5- İl seçim kurullarınca, bu Genelge’nin 4’üncü maddesi hükmü gereğince düzenlenen birleştirme tutanağı [M/6 (Örnek: 92)] SEÇSİS’ten alınır ve hazır bulunanlara ilân edilir; bir örneği de il seçim kurulu kapısına bir hafta süre ile asılır (298/109).

Sonuçların Yüksek Seçim Kuruluna bildirilmesi

MADDE 6- Birleştirme tutanakları İl seçim kurullarınca düzenlendikten sonra, SEÇSİS üzerinden taranarak Yüksek Seçim Kuruluna gönderilir.

SEÇSİS’ten alınarak düzenlenecek tutanak özetinde;

1. İl adı,
2. Seçim çevresi,

5. Seçim çevresindeki sandık kurullarının toplam sayısı,

ç) Sandık seçmen listesinde yazılı olan seçmenlerin toplam sayısı,

6. Oy kullanan seçmenlerin toplam sayısı,
7. İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının toplam sayısı,
8. İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının toplam sayısı,
1. Geçerli oy pusulalarının toplam sayısı,

ğ) Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplam sayısı,

10. Siyasi partilerin her birinin aldığı geçerli oy sayısı,

ı) Bağımsız adayların her birinin adı ve soyadı, aldığı geçerli oy sayısı, bilgilerine yer verilir.

Tutanak özeti il seçim kurulu kapısında bir hafta süreyle asılarak ilân edilir [M/7 (Örnek: 92/A)] (2839/33-2).

Yurt dışı ve gümrük kapılarından gelen sonuçların birleştirilmesi

MADDE 7-

1. Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunca;

1. Geçici gümrük kapısı seçim kurullarından gelen [MG/5 (Örnek: 145/H-l_Kurul) ve MG/6 (Örnek: 145/H-l_Kurullar)] bilgiler SEÇSİS’te birleştirilerek;

Geçici Gümrük Kapıları Birleştirme Tutanağına [MY9 (örnek: 201/A)];

1. Gümrük kapısı adı,
2. Gümrük kapısı sandık seçmen listesine yazılan ve oyunu kullanan seçmenlerin sayısı,
3. Sandıktan çıkan oy zarflarının sayısı,

ç) İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının sayısı,

4. İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,
5. Geçerli sayılan oy pusulalarının toplamı,
6. Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
7. Seçime katılan her bir siyasi partiye verilen geçerli oy sayısı,

ğ) İttifakların her birinin aldığı toplam geçerli ortak oy sayısı,

işlendikten sonra taranarak SEÇSİS’e kaydedilir.

2. Yurt dışı sandıklarından gelen sonuçların temsilcilikler ve temsilciliklerin ülkeler bazında birleştirilmesinden sonra elde edilen Ülke (Temsilcilikler) Birleştirme tutanağı [MY/5 (Örnek: 515)] SEÇSİS’te birleştirilerek;

MY/7 (Örnek: 516) sayılı Ülkeler Birleştirme Tutanağına;

1. Ülke adı,
2. Sandık seçmen listesinde yazılı olan seçmenlerin sayısı,
3. Oy kullanan seçmenlerin sayısı,

ç) İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının sayısı,

4. İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,
5. Geçerli sayılan oy pusulalarının toplamı,
6. Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
7. Seçime katılan her bir siyasi partiye verilen geçerli oy sayısı,

ğ) İttifakların her birinin aldığı toplam geçerli ortak oy sayısı

işlendikten sonra taranarak SEÇSİS’e kaydedilir.

Yukarıdaki her iki tutanak, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanı ve en az iki üyesi tarafından en kısa sürede Ankara İl Seçim Kuruluna götürülür ve teslim edilir (298/94/C).

2. Ankara İl Seçim Kurulunca;

Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan gelen Gümrük Kapıları Birleştirme Tutanağı [MY/9 (Örnek: 201/A)] ile Ülkeler Birleştirme Tutanağındaki [MY/7 (Örnek: 516)] bilgiler birleştirilerek;

Ülkeler ve Gümrük Kapıları Birleştirme Tutanağına [MY/11 (Örnek: 517)];

1. Sandık seçmen listesine yazılan seçmenlerin sayısı,
2. Sandıktan çıkan oy zarflarının sayısı,
3. İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan ve hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,

ç) İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,

4. Geçerli sayılan oy pusulalarının toplamı,
5. Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
6. Seçime katılan her bir siyasi partiye verilen geçerli oy sayısı,
7. İttifakların her birinin aldığı toplam geçerli ortak oy sayısı,

işlenir.

İttifakların yurt dışı ve gümrüklerde aldıkları toplam geçerli ortak oyların ittifakı oluşturan siyasi partilere dağıtımı Ankara İl Seçim Kurulunca ve bu Genelge’nin 3’üncü maddesindeki esaslara göre yapılır ve SEÇSİS üzerinden taranarak Yüksek Seçim Kuruluna gönderilir (298/94/B ve 94/C).

Genel barajın hesaplanması, barajı aşan partilerin belirlenmesi, ilânı, il seçim kurullarının sonuçlan SEÇSİS’ten alması

MADDE 8- Yüksek Seçim Kurulunca; SEÇSİS’te il seçim kurullarından gelen toplam geçerli oy sayısına Ankara İl Seçim Kurulundan gelen yurt dışı oy sayısı ilave edilerek, yurt düzeyi oy toplamı ile her siyasi partinin aldığı geçerli oy miktarı bulunur [MM/l (Örnek: 201), 298/94/B-8; 2839/33]; tespit edilen geçerli oy toplamına göre, siyasi partilerin ve ittifakların yurt düzeyindeki oy yüzdesi hesaplanır; %7’lik genel barajı tek başına veya ittifak yoluyla aşan siyasi partiler belirlenir ve ilân edilir.

Yüksek Seçim Kurulunca; yurt düzeyinde geçerli oyların %7’sini tek başına veya ittifak yoluyla geçen siyasi partilerin, il seçim kurullarından gelen oy miktarlarına ilgili siyasi partinin yurt dışı ve gümrük kapılarında aldığı toplam oydan her il seçim çevresine isabet eden oy miktarı ilave edilir. İl seçim kurullarınca; SEÇSİS’ten “İl Seçim Çevresi Seçim Sonuçları” alınır (298/94/B).

ÖRNEK: 3

İllerden gelen toplam geçerli oy sayısının 40.000.000; yurt dışı ve gümrük kapılarından gelen geçerli oy sayısının da 1.000.000 olduğunu varsayalım. Buna göre yurt düzeyi geçerli toplam oy sayısı 41.000.000’dur. Partilerin (yurt dışı ve gümrük kapıları dâhil) ve bağımsızların aldığı toplam oy sayısı ve genel oy toplamına oranı aşağıdaki gibi olacaktır.

İttifak?!: D, E ve F partileri,

İttifak-2: Hve I partileridir.

 

Partiler ve Bağımsızlar	Aldığı Oy	Yurt Düzeyi Geçerli Toplam Oy	Oran (%)
A Partisi	16.000.900	41.000.000	39,03
B Partisi	1.100.000	41.000.000	2,68
C Partisi	180.000	41.000.000	0,44
D Partisi	820.000	41.000.000	2,00
E Partisi	128.000	41.000.000	0,31
F Partisi	6.500.000	41.000.000	15,85
G Partisi	180.000	41.000.000	0,44
H Partisi	45.000	41.000.000	0,11
I Partisi	1.000.000	41.000.000	2,44
J Partisi	1.500.000	41.000.000	3,66
K Partisi	100.000	41.000.000	0,24
L Partisi	5.500.000	41.000.000	13,41
M Partisi	300.000	41.000.000	0,73
N Partisi	725.000	41.000.000	1,77
0 Partisi	152.000	41.000.000	0,37
P Partisi	1.800.000	41.000.000	4,39
R Partisi	1.670.000	41.000.000	4,07
S Partisi	2.874.100	41.000.000	7,01
Bağımsızlar	425.000	41.000.000	1,04
TOPLAM	41.000.000		100

 

İTTİFAKLAR	Aldığı Oy	Yurt Düzeyi Toplam Oy	Oran (%)
İttifak-1 (D, E ve F partileri)	7.448.000	41.000.000	18,17
İttifak-2 (H ve I partileri)	1.045.000	41.000.000	2,55

 

Yukarıdaki tablodan anlaşılacağı üzere, yurt düzeyinde %7’lik genel barajı aşan A, L ve S siyasi partileri ile İttifak-l’dir.

Genel barajı aşamama

MADDE 9- Yurt düzeyinde geçerli oyların %7’sini geçemeyen siyasi partiler ve ittifaklar milletvekili çıkaramazlar. Genel barajı aşamayan siyasi partinin listesinde yer almış bağımsız aday da seçim çevresinde aldığı oy miktarı ne olursa olsun seçilmiş sayılmaz (2839/33-1).

Yurt dışı oyların, siyasi partilerin seçim çevrelerinde aldıkları oylara yansıtılması

MADDE 10- Yurt dışı seçmenler tarafından kullanılan toplam geçerli oy sayısı, Yüksek Seçim Kurulunca Türkiye genelinde kullanılan toplam geçerli oy sayısına ilave edilerek yurt düzeyinde genel oy miktarı ve her partinin ülke genelinde aldığı geçerli oy miktarı bulunur.

Her seçim çevresinde geçerli toplam oy, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan Ankara İl Seçim Kuruluna gelen toplam oyun diğer seçim kurullarından gelen oylara bölünmesiyle elde edilen oranda artırılır.

O seçim çevresinde kullanılan toplam oylarla bu şekilde hesaplanan toplam oy arasındaki fark partilere, Ankara İl Seçim Kurulundan gelen oydaki hisseleri oranında taksim edilir ve elde edilen rakamlar o seçim çevresinde aldıkları geçerli oylara ilave edilir.

Bu suretle 2839 sayılı Kanun’un 34’üncü maddesinde belirlenen ilke doğrultusunda, o seçim çevresinde kullanılan geçerli toplam oy miktarı ve partilerin aldıkları toplam geçerli oy miktarı bulunur.

Bir seçim çevresinde seçime girmeyen siyasi partiye yansıması gereken yurt dışı oylan; o partinin başka bir seçim çevresindeki oylarına ilave edilmez; o seçim çevresine yansıtılan oy miktarı olarak gösterilir.

Adım 1: Yurt dışı geçerli oy sayısı 1.000.000, yurt içi geçerli oy sayısı 40.000.000 olsun.

A = Yurt dışı seçmenler tarafından kullanılan geçerli oy toplamı

B = Türkiye genelinde kullanılan geçerli oy toplamı

C = Yurt düzeyi oy toplamı

C = A + B

A = 1.000.000

B = 40.000.000

C = 41.000.000

Adım 2: Bu durumda, yurt dışı oyların seçim çevrelerine yansıtılmasında kullanılacak katsayı;

K = Seçim çevresine yansıtılacak oy miktarı hesabında kullanılacak katsayı

A/B = K

1.000.000 / 40.000.000 = 0,025 olur.

K= 0,025

Adım 3: X seçim çevresinde partilerin ve bağımsızların aldığı toplam geçerli oy sayısı 1.500.000 olsun. Katsayı (K), X seçim çevresi oylarına uygulandığında;

D =X seçim çevresi geçerli oy toplamı

D = 1.500.000

E = X seçim çevresine ilave edilecek oy miktarı

DxK=E

1.500.000 x 0,025 = 37.500 olur.

E = 37.500

T = X seçim çevresinin yurt dışı oyları yansıtılmış geçerli oy toplamı

D + E = T

1.500.000 + 37.500 = 1.537.500 olur.

T = 1.537.500

Adım 4: X seçim çevresine yansıyan 37.500 oy, bu seçim çevresinde seçime katılan siyasi partilere yurt dışı ve gümrük kapılarında aldıkları toplam oy oranında yansıtılır. P1 partisinin yurt dışı oy oranı;

F = P1 partisinin yurt dışı oy toplamı

G = P1 partisinin yurt dışı oy oranı

F-400.000

A = 1.000.000

F/A = G

400.000 / 1.000.000 = 0,40 olur.

G = 0,40

Adım 5: X seçim çevresinde P1 partisine yansıtılacak oy miktarı;

H = X seçim çevresinde siyasi partiye ilave edilecek oy miktarı

E = 37.500

ExG = H

37.500x0,40= 15.000 olur.

H= 15.000

Adım 6: Hesaplanan bu oylar P1 partisinin X seçim çevresinde aldığı oy sayısına eklenir.

î = P1 partisinin X seçim çevresinde aldığı geçerli oy toplamı

J = P1 partisinin X seçim çevresine yurt dışı oyların yansıtılmasıyla bulunan geçerli oy toplamı

t = 275.000

l + H = J

275.000 + 15.000 = 290.000

J = 290.000

Bir başka anlatımla;

Yurt dışı geçerli oy sayısı 1.000.000, yurt içi geçerli oy sayısı 40.000.000 olsun. Bu durumda, yurtdışı oyların seçim çevrelerine yansıtılmasında kullanılacak katsayı;

1.000.000 / 40.000.000 = 0,025 olarak hesaplanır.

X seçim çevresinde partilerin ve bağımsızların aldığı toplam geçerli oy sayısı 1.500.000, Y seçim çevresinde İse 320.000 olsun. 0,025 katsayısı X ve Y seçim çevreleri oylarına uygulandığında;

Yurt dışı ve gümrük kapılarında kullanılan geçerli oylardan;

X seçim çevresine yansıtılacak oy = 1.500.000 x 0,025 = 37.500

Y seçim çevresine yansıtılacak oy = 320.000 x 0,025 = 8.000

Buna göre;

X seçim çevresinin toplam oyu = 1.500.000 + 37.500= 1.537.500

Y seçim çevresinin toplam oyu = 320.000 + 8.000 = 328.000

olarak bulunur.

X seçim çevresine yansıyan 37.500 ve Y seçim çevresine yansıyan 8.000 oy» bu seçim çevrelerinde seçime katılan siyasi partilere yurt dışı ve gümrük kapılarında aldıkları toplam oy oranında yansıtılır. Örnekte; P1 partisinin yurt dışı oy oranı %40, P2 partisinin ise %25 olsun. Bu durumda;

X seçim çevresinde P1 partisine yansıtılacak oy = 37.500 x 0,40 = 15.000

X seçim çevresinde P2 partisine yansıtılacak oy = 37.500 x 0,25 = 9.375

Y seçim çevresinde P1 partisine yansıtılacak oy = 8.000 x 0,40 = 3.200

Y seçim çevresinde P2 partisine yansıtılacak oy = 8.000 x 0,25 = 2.000 olarak hesaplanır.

Hesaplanan bu oylar partilerin seçim çevrelerinde aldıkları oy sayılarına eklenir.

P1 partisinin X seçim çevresinde aldığı oy sayısı = 275.000

Y seçim çevresinde aldığı oy sayısı = 120.000

P2 partisinin X seçim çevresinde aldığı oy sayısı = 350.000

Y seçim çevresinde aldığı oy sayısı = 80.000 olduğunu varsayalım.

Bu durumda;

P1 partisinin X seçim çevresi toplam oyu = 275.000 + 15.000 = 290.000

Y seçim çevresi toplam oyu - 120.000 +3.200 - 123.200

P2 partisinin X seçim çevresi toplam oyu = 350.000 + 9.375 = 359.375

Y seçim çevresi toplam oyu = 80.000+2.000 = 82.000

olarak hesaplanır.

P1 ve P2 siyasi partilerinin yurt düzeyinde barajı aşmaları durumunda, bu oylar üzerinden milletvekili hesabı yapılır.

Bir seçim çevresinde siyasi partilerin ve ittifakların kazanacağı milletvekili sayısının hesabı ile bağımsız adayların milletvekili seçilmesi

MADDE 11- Bu Genelge’nin 8’inci maddesi uyarınca, yurt düzeyinde geçerli oyların %7’sini aştıkları Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen ve ilân edilen siyasi partiler ile İttifakı oluşturan siyasi partilerin bir seçim çevresinde elde edecekleri milletvekili sayısı ile bağımsız adayların seçilmesi aşağıdaki şekilde belirlenir.

1. Yurt dışı oylardan yansıyanlar da dâhil olmak üzere bir seçim çevresinde kullanılan geçerli oyların toplamı, o çevrenin çıkaracağı milletvekili sayısı [M/8 (Örnek: 93)] numaralı çizelgenin (2) işaretli bölümüne yazılır.
2. Genel barajı (%7) aşan siyasi partiler ile ittifakı oluşturan siyasi partiler ve o seçim çevresinde seçime giren bağımsız adaylar, [M/8 (Örnek: 93)] numaralı çizelgenin (1) işaretli bölümüne, önce birleşik oy pusulasındaki sıraya göre siyasi partiler ittifakı oluşturan siyasi partiler, daha sonra da alfabetik sıraya göre bağımsız adaylar olmak üzere alt alta yazılır; her birinin karşısında aldıkları geçerli oyların sayısı belirtilir.
3. Siyasi partilerin o seçim çevresinde aldıkları geçerli oylar önce bire, sonra ikiye,... seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısına (Örnekte olduğu gibi beşe) ulaşıncaya kadar bölünür. Bulunan bölüm sonuçları [M/8 (Örnek: 93)] numaralı çizelgenin (3) işaretli bölümüne yazılır.

Bu sonuçlar, siyasi parti ve bağımsız aday farkı gözetilmeksizin büyüklük sırasına göre [M/8 (Örnek: 93)] numaralı çizelgenin (4) işaretli bölümüne yazılır.

Seçim çevresinden çıkacak milletvekili sayısı kadar, bu payların sahibi olan partilere ve bağımsız adaylara, rakamların büyüklük sırasına göre milletvekillikleri tahsis edilir.

Siyasi partilerin ve bağımsız adayların kazandığı milletvekili sayısı [M/8 (Örnek: 93)] numaralı çizelgenin (5), milletvekili seçilenlerin adlan (6) işaretli bölümüne yazılır.

ÖRNEK: 4

Yurt dışı oylarıyla birlikte seçim çevresinde geçerli oylann toplamı 468.000 ve bu seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısı beş olsun. Bu çevrede barajı geçen iki siyasi parti (A ve B) ile bu oranı aşan ittifakı oluşturan 2 siyasi partinin (C ve D) ve iki bağımsız adayın seçime katıldığını varsayalım.

Siyasi partilerin, ittifakı oluşturan siyasi partilerin ve bağımsız adayların geçerli oyları;

A Partisi	220.000
B Partisi	60.000
C Partisi	20.000
D Partisi	140.000
Bağımsız Aday (a)	22.500
Bağımsız Aday (b)	5.500

 

Beş milletvekilliğini bölüştürmek için partilerin ve ittifakı oluşturan siyasi partilerin oyları aşağıda görüldüğü gibi birden beşe kadar bölünür.

Parti Adı	Aldığı Geçerli Oy	1/1	1/2	1/3	1/4	1/5
A Partisi	220.000	220.000	110.000	73.333	55.000	44.000
B Partisi	60.000	60.000	30.000	20.000	15.000	12.000
C Partisi	20.000	20.000	10.000	6.666	5.000	4.000
D Partisi	140.000	140.000	70.000	46.666	35.000	28.000
Bağımsız Aday (a)	22.500
Bağımsız Aday (b)	5.500

Bu sayıları büyükten küçüğe doğru sıralayalım.

 

220.000	A Partisi
140.000	D Partisi
110.000	A Partisi
73.333	A Partisi
70.000	D Partisi
22.500	Bağımsız Aday (a)
5.500	Bağımsız Aday (b)

Böylece beş milletvekilliğinden üçünü A Partisi, ikisini de D Partisi kazanmış olur.

ÖRNEK: 5

Bİr seçim çevresinde seçime katılan ve genel barajı aşan siyasi partiler (A ve B) ile bu oranı aşan ittifakı oluşturan siyasi partiler (C ve D) ve bağımsız adayların geçerli oylarının dağılımının aşağıdaki gibi olduğunu varsayalım.

A Partisi	56.000
B Partisi	40.000
C Partisi	30.000
D Partisi	12.000
Bağımsız Aday (a)	90.500
Bağımsız Aday (b)	80.000

 

Bu durumda milletvekili dağılımı şöyle olacaktır.

Örnek: 4'te açıklandığı gibi işlem yapılarak siyasi partilerin aldıkları geçerli oyları milletvekili sayısınca bölelim.

Parti Adı	Aldığı Geçerli Oy	1/1	1/2	1/3	1/4	1/5
A Partisi	56.000	56.000	28.000	18.667	14.000	11.200
B Partisi	40.000	40.000	20.000	13.333	10.000	8.000
C Partisi	30.000	30.000	15.000	10.000	7.500	6.000
D Partisi	12.000	12.000	6.000	4.000	3.000	2.400
Bağımsız Aday (a)	90.500
Bağımsız Aday (b)	80.000

 

Bağımsız adaylarla siyasi partilerin oylarını alt alta yazalım.

90.500	Bağımsız Aday (a)
80.000	Bağımsız Aday (b)
56.000	A Partisi
40.000	B Partisi
30.000	C Partisi

 

Böylecc iki bağımsız ile A, B ve C Partileri birer milletvekilliği kazanmış olurlar.

Oyların eşit olması halinde yapılacak işlem

MADDE 12- Son kalan milletvekilliği için birbirine eşit rakamlar bulunduğu takdirde bunlar arasında ilân edilen gün ve saatte, Kurul huzurunda il seçim kurulu başkanınca ad çekilmek suretiyle tahsis yapılır (2839/34).

Siyasi partiler ve bağımsız adaylardan seçilenlerin tespiti

MADDE 13- 11 seçim kurulu başkanı, alınan sonuçlara göre o seçim çevresinde; siyasi parti aday listelerinden ve varsa bağımsız adaylardan seçilenleri yukarıdaki maddelerde açıklanan biçimde tespit ettikten sonra [M/8 (Örnek: 93)] Milletvekili Seçilenleri Gösterir Tutanağı [M/9 (Örnek: 94)] SEÇSİS’ten alarak ilân eder ve diğer suretini de bir hafta süreyle il seçim kurulunun kapısına astırır.

Milletvekili seçilenlerin Yüksek Seçim Kuruluna bildirilmesi ve tutanakların verilmesi

MADDE 14- Milletvekili seçilenler belli olur olmaz, seçilenlerin ad ve soyadları ve mensup oldukları siyasi parti, il seçim kurullarınca SEÇSİS üzerinden Yüksek Seçim Kuruluna bildirilir.

Milletvekili seçilenlere il seçim kurulu tarafından milletvekili seçildiklerine dair MM/20 (Örnek: 95) sayılı tutanak (mazbata) verilir.

Milletvekili seçimi sonunda Yüksek Seçim Kuruluna gönderilecek tutanaklar

MADDE 15- İl seçim kurulu başkanı, M/6 (Örnek: 92) sayılı tutanağı bekletmeden, aşağıdaki tutanakları ise seçilenleri belirleme işlemleri biter bitmez her seçim çevresi için ayrı ayrı olmak üzere;

1. [M/8 (Örnek: 93)] sayılı tutanağın onaylı örneği,
2. [M/9 (Örnek: 94)] sayılı tutanağın onaylı örneği,

SEÇSİS üzerinden taranarak elektronik ortamda,

3. [MM/20 (Örnek: 95)] sayılı milletvekilliğine seçilenlere verilen tutanağın iki örneğini en seri vasıtayla Yüksek Seçim Kuruluna gönderir.

Dayanak

MADDE 16- Bu Genelge; 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu hükümlerine dayanılarak hazırlanmış ve 298 sayılı Kanun’un 14’ünçü maddesinin onuncu bendi hükmü gereği Yüksek Seçim Kurulunun 23.03.2023 gün ve 2023/224 sayılı kararı ile *’Ilçe ve İl Seçim Kurullarının Seçim Sonuçlarına İlişkin Görevleri ile Yurt Düzeyi Seçim Sonuçlarının Belirlenmesinde Uygulanacak Usul ve Esaslara Dair 136 Sayılı Genelge" olarak kabul edilmiştir.