Sayıştay'dan zabıta personeliyle ilgili kritik karar

Fiilen zabıta hizmetlerinde çalışmayan personele aylık maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi kamu zararıdır.

Sayıştay Temyiz Kurulu

Yılı: 2018       

Dairesi:5         

Dosya No: 48497        

Tutanak No:50146      

Tutanak Tarihi:15.9.2021        

Konu: Fiilen zabıta hizmetlerinde çalışmayan personele aylık maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi

151 sayılı İlamın 40. Maddesi ile, ... Belediyesi Zabıta Müdürlüğü’nde fiilen zabıta hizmetlerinde çalışmayan personele, zabıta görevini fiilen yürüten personel için öngörülen aylık maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi neticesinde... TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

Harcama yetkilileri …, … ile gerçekleştirme görevlisi… ortak imzalı temyiz dilekçelerinde özetle;

Maktu fazla çalışma ücretini düzenleyen 2018 yılı Bütçe Kanunu’na ekli K cetvelimin III. FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ başlıklı maddesinin (B) Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücretli başlıklı alt bendinin 2. Fıkrasında;

1- Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir.

Ancak, bunlara ödenecek aylık fazla çalışma ücreti en son yapılan resmi nüfus sayımına göre belediye nüfusu;

- 10.000 ’e kadar olanlar için 263 Türk Lirasını,

- 10.001'den 50.000’e kadar olanlar için 282 Türk Lirasını,

- 50.001 ’den 100.000’e kadar olanlar için 312 Türk Lirasını,

- 100.001 ’den 250.000’e kadar olanlar için 352 Türk Lirasını,

- 250.001 ’den 1.000.000 ’e kadar olanlar için 420 Türk Lirasını,

- Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediyeleri dışındaki diğer büyükşehirlerin belediye sınırları içerisinde kiler için 487 Türk Lirasını,

- Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehirler belediye sınırları içerisindekiler için 648 Türk Lirasını, geçemez. ” hükmünün yer aldığını,

Belediye Zabıta müdürü kadrosunda bulunan …’ın, belediye başkanı tarafından asli kadrosu uhdesinde kalmak şartı ile zabıta hizmetleri kapsamında ilçe sınırları içerisinde zabıta mevzuatından kaynaklanan sorunlar hakkında çözüme yönelik çalışmalar yapıp, rapor halinde başkanlık makamına sunulmak üzere başkanlık makamı emrinde görevlendirildiğini,

Belediye Zabıta Müdürlüğü norm kadro dışında kişiye bağlı zabıta müdür yardımcısı kadrosunda bulunan …’in ise, belediye başkanı tarafından zabıta teşkilatının daha verimli hizmet üretmesine yönelik araştırma ve çözümler üretmek, ayrıca başkanlık makamına gelen zabıtanın yetki ve sorumluluğu ile ilgili şikayetleri başkanlık makamı adına mahallinde tetkik edip sonuçlarını rapor halinde sunmak ve belediye başkanı tarafından verilecek diğer görevleri yapmak üzere Zabıta Yönetmeliği’nin 6. Maddesinin 1. Fıkrası gereğince başkanlık makamı emrinde görevlendirildiğini,

Her iki personel için de, Başkanlık makamı tarafından verilen bu görevin zabıta hizmetlerinin dışında görülmesinin mümkün olmadığını, nasıl ki belediyenin diğer birimlerinde görev yapan zabıta personeli yapı kontrol müdürlüğü, ruhsat ve denetim müdürlüğü ve temizlik işleri müdürlüğü vb. gibi müdürlüklerle beraber zabıta hizmetlerini ortaklaşa olarak yürütüyorlar ise, anılan personelin de zabıta hizmetlerini başkanlık emrinde ifa ettiğini, zaten zabıta konularında kendisine verilen görevi ile ilgili çalışmaları hem sahada hem de diğer çalışma alanlarında yürüterek zabıta hizmetlerindeki mevzuattan kaynaklanan sorunların ortaya çıkarılması ve bu sorunlara karşı çözümlerin ortaya konulması hakkındaki raporların başkanlık makamına sunulduğunu,

Bu bağlamda, kendisine bu çalışmalarında dolayı aylık maktu fazla çalışma ücreti ödendiğini, çalışmasının karşılığı olarak ödenen bu ücret fiili olarak zabıta hizmetlerini başkanlık emrinde yürüterek kendisine verilen görevi eksiksiz yerine getirmesi sebebiyle verilmiş olup, yapılan işlemde herhangi bir hukuksuzluk bulunmadığını,

Her iki personelin belediyenin diğer birimlerinde çalışan zabıta personeli gibi, belediye zabıta hizmetlerinde kullanıldığı ile ilgili belgelerin ekte sunulduğunu belirterek, ilam hükmünde verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmişlerdir.

Başsavcılık mütalaasında;

“Temyize konu olan 5. Dairenin 18.01.2021 tarih ve 151 no.lu ilamın 40. maddesinde; "... Belediyesi Zabıta Müdürlüğü'nde fiilen Zabıta hizmetlerinde çalışmayan personele, zabıta görevini fiilen yürüten personel için öngörülen aylık maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi sonucu oluşan … TL kamu zararının;

... TL'sinin Harcama Yetkilisi… (Zabıta Müdür Vekili) ve Gerçekleştirme Görevlisi… (Birimler Yetkilisi)'a,

... TL'sinin Harcama Yetkilisi… (Zabıta Müdür Vekili) ve Gerçekleştirme Görevlisi… (Birimler Yetkilisi)'a,

Müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereğince işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine" karar verildiği görülmüştür.

Sorumlular temyiz dilekçesinde; "...

Belediyemiz Zabıta müdürü kadrosunda bulunan Şakir KUMAŞ, belediye başkanı tarafından asli kadrosu uhdesinde kalmak şartı ile zabıta hizmetleri kapsamında ilçemiz sınırları içerisinde zabıta mevzuatından kaynaklanan sorunlar hakkında çözüme yönelik çalışmalar yapıp rapor halinde başkanlık makamına sunulmak üzere başkanlık makamı emrinde görevlendirilmiştir.

Başkanlık makamı tarafından verilen bu görevin zabıta hizmetlerinin dışında görülmesi mümkün değildir. Nasıl ki belediyenin diğer birimlerinde görev yapan zabıta personeli Yapı kontrol Müdürlüğü, Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü ve temizlik işleri müdürlüğü vb. gibi müdürlüklerle beraber zabıta hizmetlerini ortaklaşa olarak yürütüyorlar ise, anılan personel de zabıta hizmetlerini başkanlık emrinde ifa etmektedir. Zaten zabıta konularında kendisine verilen görevi ile ilgili çalışmaları hem sahada hem de diğer çalışma alanlarında yürüterek zabıta hizmetlerindeki mevzuattan kaynaklanan sorunların ortaya çıkarılması ve bu sorunlara karşı çözümlerin ortaya konulması hakkındaki raporları başkanlık makamına sunmuştur.

Bu bağlamda, kendisine bu çalışmalarından dolayı aylık maktu fazla çalışma ücreti ödenmiştir. Çalışmasının karşılığı olarak ödenen bu ücret fiili olarak zabıta hizmetlerini başkanlık emrinde yürüterek kendisine verilen görevi eksiksiz yerine getirmesi sebebiyle verilmiş olup yapılan işlemde herhangi bir hukuksuzluk bulunmamaktadır. 

Belediyemiz Zabıta Müdürlüğü norm kadro dışında kişiye bağlı zabıta müdür yardımcısı kadrosunda bulunan… ise, belediye başkanı tarafından zabıta teşkilatının daha verimli hizmet üretmesine yönelik araştırma ve çözümler üretmek, ayrıca başkanlık makamına gelen zabıtanın yetki ve sorumluluğu ile ilgili şikayetleri başkanlık makamı adına mahallinde tetkik edip sonuçlarını rapor halinde sunmak ve belediye başkanı tarafından verilecek diğer görevleri yapmak üzere zabıta yönetmeliğinin 6. maddesinin 1. fıkrası gereğince başkanlık makamı emrinde görevlendirilmiştir.

Başkanlık makamı tarafından verilen bu görevin zabıta hizmetlerinin dışında görülmesi mümkün değildir. Nasıl ki belediyenin diğer birimlerinde görev yapan zabıta personeli Yapı kontrol Müdürlüğü, Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü ve temizlik işleri müdürlüğü vb. gibi müdürlüklerle beraber zabıta hizmetlerini ortaklaşa olarak yürütüyorlar ise, anılan personel de zabıta hizmetlerini başkanlık emrinde ifa etmektedir. Zaten zabıta konularında kendisine verilen görevi ile ilgili çalışmaları hem sahada hem de diğer çalışma alanlarında yürüterek zabıta teşkilatının daha verimli hizmet üretmesine yönelik araştırma yapmış ve çözümler üretmiş, ayrıca başkanlık makamına gelen zabıtanın yetki ve sorumluluğu ile ilgili şikayetleri başkanlık makamı adına mahallinde tetkik edip sonuçlarını rapor halinde başkanlık makamına sunmuştur.

Bu bağlamda, kendisine bu çalışmalarında dolayı aylık maktu fazla çalışma ücreti ödenmiştir. Çalışmasının karşılığı olarak ödenen bu ücret fiili olarak zabıta hizmetlerini başkanlık emrinde yürüterek kendisine verilen görevi eksiksiz yerine getirmesi sebebiyle verilmiş olup yapılan işlemde herhangi bir hukuksuzluk bulunmamaktadır.

Her iki personelin belediyenin diğer birimlerinde çalışan zabıta personeli gibi, belediyemiz zabıta hizmetlerinde kullanıldığı ile ilgili belgeler ekte sunulmuş olup, ilam hükmünde verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını saygıyla arz ederiz" denilmektedir.

Sorumluların fazla ödemeye ilişkin yapmış olduğu açıklamalar ve iddialar Daire yargılamasında ayrıntılı olarak karşılanmış olup, Savcılık görüşümüz aşağıdadır.

2018 yılı Bütçe Kanunu'na ekli K cetveli'nin "III. Fazla Çalışma Ücreti" başlıklı maddesinin "(B) Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücretli" başlıklı alt bendinin 2'nci fıkrasında; "1- Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir. " hükmü yer almaktadır.

Yukarıda belirtilen düzenlemeye aykırı olarak, fiilen Zabıta hizmetlerinde çalışmayan personele maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi sonucu oluşan tutar, kamu zararı olarak değerlendirilmektedir.

Bu nedenle, talebin reddedilerek Daire kararının onaylanmasına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

Arz olunur.” Denilmiştir.

İşbu dosya ile duruşma talebinde bulunan … adına vekili Avukat … ve … ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra işbu dosyayla duruşma talebinde bulunan sorumlu …’e 01.09.2021 tarihinde duruşma günü bildirilmiş olmasına karşın sağlık raporunu beyan ederek duruşmaya katılmadığından, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 uncu maddesi hükmü uyarınca dosya üzerinde ve gıyabında,

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

151 sayılı İlamın 40. Maddesi ile, ... Belediyesi Zabıta Müdürlüğü’nde fiilen zabıta hizmetlerinde çalışmayan personele, zabıta görevini fiilen yürüten personel için öngörülen aylık maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi neticesinde … TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

Maktu fazla çalışma ücretini düzenleyen 2018 yılı Bütçe Kanunu’na ekli K cetveli’nin “III. Fazla Çalışma Ücreti” başlıklı maddesinin “(B) Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti” başlıklı alt bendinin 2 nci fıkrasında; “1- Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir.

Ancak, bunlara ödenecek aylık fazla çalışma ücreti en son yapılan resmi nüfus sayımına göre belediye nüfusu;

- 10.000’e kadar olanlar için 263 Türk Lirasını,

- 10.001’den 50.000’e kadar olanlar için 282 Türk Lirasını,

- 50.001’den 100.000’e kadar olanlar için 312 Türk Lirasını,

- 100.001’den 250.000’e kadar olanlar için 352 Türk Lirasını,

- 250.001’den 1.000.000’e kadar olanlar için 420 Türk Lirasını,

- 1.000.001’den fazla olanlar için 487 Türk Lirasını,

- Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediyeleri dışındaki diğer büyükşehirlerin belediye sınırları içerisindekiler için 487 Türk Lirasını,

- Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehirler belediye sınırları içerisindekiler için 648 Türk Lirasını, geçemez.”

hükmü yer almaktadır.

Rapor dosyası ve eki belgelerin incelenmesi sonucunda; ... Belediyesi Zabıta Müdürlüğü tarafından zabıta kadrosunda bulunan personelin fiili görev yerlerini gösteren onaylı listede yer alan … ve …’ın Başkanlık emrinde görevlendirildiği, zabıta hizmetlerinde fiilen çalışmadığı, ancak zabıta hizmetlerini fiilen yürüten personele ödenmesi gereken maktu fazla çalışma ücretinin bu kişilere de ödendiği anlaşılmıştır.

Sorumlular savunmalarında; görevlendirilen söz konusu kişilerin başkanlıkça yapılan görevlendirme onayına bağlı olarak asli kadroları uhdesinde kalmak şartı ile verilen görevlerin yerine getirilmesine yönelik çalışmalar yaptıklarını ve bu konuda düzenli olarak başkanlık makamına rapor halinde bilgi verdiklerini ve söz konusu hizmetlerin zabıtanın asli görevleri dışında değerlendirilmesinin mümkün olmadığını ifade etmişlerse de;

Mezkur mevzuat hükmünün 1’inci fıkrasında “…zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç),…” denildiğinden zabıta hizmetlerinde fiilen çalışmayan Başkanlık emrinde destek hizmeti yürüten … ve …’a aylık maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

Bu itibarla, 151 sayılı İlamın 40. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, (Temyiz Kurulu ve ... Daire Başkanı …, ... Daire Başkanı …, Üyeler …, …, … ile …’un aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı) oyçokluğu ile,

Karar verildiği 15.09.2021 tarih ve 50146 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

Karşı oy gerekçesi

Temyiz Kurulu ve ... Daire Başkanı …, ... Daire Başkanı …, Üyeler …, …, … ile …’un karşı oy gerekçesi

Belediye Başkanlık makamının onayı doğrultusunda geçici olarak görevlendirilen zabıta memurlarının, görev aldıkları birimlerde bir fiil Zabıta Yönetmeliğinde açıklanan görevleri ifa etmediklerine dair bir tespit yer almamakta olup, 2018 yılı Bütçe Kanunu’na ekli K Cetveli’nin “III. Fazla Çalışma Ücreti” başlıklı maddesinin “(B) Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti” başlıklı bölümünün 3/ç fıkrasındaki; “Yurt içinde yapılacak hizmet içi eğitime katılma ve geçici görevli olarak bulunma durumlarında, ödenmeye devam olunur.” hükmü gereğince, geçici olarak görevlendirilen zabıta personeline maktu fazla çalışma ücreti ödenmesinde mevzuat aykırılık bulunmadığından verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.

veya

Belediye Başkanlık makamının onayı doğrultusunda geçici olarak görevlendirilen zabıta memurlarının Başkanlık emrinde zabıta hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili konularda çalışmalar yapmak ve zabıta hizmetlerinin yürütülmesi konusundaki aksaklıkları tespit ederek Başkana raporlamakla görevlendirildikleri ve dolayısıyla yaptıkları işin fiilen zabıta hizmetleri ile ilgili olduğu, kendilerine zabıta faaliyetleri ile ilgili konuların dışında ve bu görevlerini yapmalarına engel herhangi bir idari görev verilmediği gibi kendilerinin Zabıta Yönetmeliğinde açıklanan görevleri ifa etmediklerine dair bir tespit yer almamakta olup, 2018 yılı Bütçe Kanunu’na ekli K Cetveli’nin “III. Fazla Çalışma Ücreti” başlıklı maddesinin “(B) Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti” başlıklı bölümünün 3/ç fıkrasındaki; “Yurt içinde yapılacak hizmet içi eğitime katılma ve geçici görevli olarak bulunma durumlarında, ödenmeye devam olunur.” hükmü gereğince, geçici olarak görevlendirilen zabıta personeline maktu fazla çalışma ücreti ödenmesinde mevzuat aykırılık bulunmadığından verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.