Ormanlarımız yanarken milyarlar kiralamaya gidiyor

Ormanlarımızın büyük bir bölümü yaz aylarında yangın riski ile karşı karşıya olmasına karşın yıllardır Türkiye’nin kendisine ait, kamu tarafından işletilen yeterli düzeyde uçak-helikopter, insansız hava aracı (İHA)  filosu oluşturulamadı. Ortaya çıkan hava aracı açığı ise kiralama yoluyla karşılanmaya çalışılıyor. Bu kiralamalar için ise bütçeden milyarlarca lira ödeme yapılıyor. Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) verilerine göre geçen yıl kiralanan helikopter, uçak ve İHA’lar için yine milyarlarca lira ödendi. 75 hava aracı için 3.7 milyar lira ödeme yapıldı. İHA’lar için yapılan ödemelerin büyüklüğü ise dikkat çekti. Öyleki kiralanan 8 İHA için yapılan ödeme 14 uçak için yapılan kira ödemesini de aştı. Sadece Rusya’ya bir uçak için 164.6 milyon lira para ödendi.  

Coğrafi konumu itibariyle Akdeniz iklim kuşağında yer alan Türkiye’de, ormanların büyük bir bölümü yangın tehdidi altında bulunuyor. Toplam ormanlık alanın yüzde 64’ünü birinci ve ikinci derece yangına hassas alanlar oluşturuyor. Buna karşın hâlâ Türkiye’nin kendisine ait, kamu tarafından işletilen yeterli miktarda yangın söndürme uçak-helikopter-İHA filosu yok. Yangınlarla mücadele kapasitesini artırmak amacıyla yerli olanaklarla üretilecek yangın söndürme helikopterlerinin kullanılması hedef olarak duruyor. 

4 YILDA 43 BİN 255 HEKTAR

OGM’nin verilerine göre, geçen yıl 3 bin 797 adet orman yangınına müdahale edildi. 27 bin 485

hektar orman alanı yangınlarda zarar gördü. 2020-2024 döneminde ise yılda ortalama; 2 bin 945 adet orman yangınına müdahalede bulunuldu. Toplam 43 bin 255 hektar orman alanı zarar gördü. OGM’nin yeni yayınlanan 2024 Faaliyet Raporu’nda, “Ülkemiz ile benzer iklim ve bitki özelliklerine sahip ülkelerdeki yangın durumu değerlendirildiğinde; yangın sayısı değişmekle birlikte, yangın başına zarar gören orman alan miktarının son dönemde artış eğiliminde olduğu görülmektedir” denildi.

75 HAVA ARACI KİRALANDI

Raporda, kiralanan hava araçlarına da yer verildi. Buna göre, geçen yıl 75 hava aracı kiralandı. 8 İHA ve 5 kamera Savunma Sanayi Destekleme Fonu’na (SSDF) aktarılan kaynaktan karşılandı. Raporda, “Ayrıca; üretici firma olan BAYKAR A.Ş tarafından envanterimize 2 adet insansız hava aracı hibe edilmiştir” denildi. Rezerv güç kapsamında Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’na ait 36 helikopter, 2 uçak ve 2 İHA olmak üzere toplam 40 hava aracına malzeme desteği sağlandığı, yine bu kapsamda kullanılan 469 bin 279 litre yakıtın karşılandığı belirtildi.

ENVANTERDEKİ ARAÇLAR

Raporda, envantere kayıtlı; 9 helikopter, 10 uçak ve 10 İHA’nın orman yangınlarıyla mücadelede etkin şekilde kullanıldığı, yangın sezonunda 105 yangın söndürme helikopteri, 27 uçak, 14 İHA, 1 yönetim uçağı ve 6 yönetim helikopterinin görev aldığı belirtildi.

8 İHA’YA 14 UÇAK PARASI

Raporda kiralanan uçak, helikopter ve İHA’lar için ne kadar ödeme yapıldığı da yer aldı. Yapılan sözleşmelere işaret edilen raporda, şöyle denildi:

“Savunma Sanayii Başkanlığı’nca toplam süresi 3 yıl olmak üzere (2022-2023 ve 2024) 7 adet Hava Aracı Kiralama Proje Sözleşmesi, Orta Sınıf Helikopter Kiralama Sözleşmesi, Jandarma Genel Komutanlığı ve Rusya Acil Durumlar Bakanlığı ile protokol imzalanarak toplam 75 adet hava aracı kiralanmış ve 3 milyar 784 milyon 77 bin 106 TL (3 yıllık kiralama projeleri kapsamında; 50 helikopter için 2 milyar 137 milyon 386 bin 930 TL - 14 uçak için 1 milyar 230 milyon 334 bin 594 TL - Jandarma Genel Komutanlığı’ndan kiralanan 10 helikopter için 251 milyon 732 bin 517 TL - Rusya Acil Durumlar Başkanlığı’ndan kiralanan 1 uçak için 164 milyon 623 bin 65 TL ), 8 İHA için ise toplam 1 milyar 364 milyon TL ödeme yapılmıştır.”

Mustafa ÇAKIR