Orman yangın işçilerinin yangın primi günlük net 53,39 TL!

Yalnızca Temmuz 2025’te yaşanan yangınlarda, İzmir Ödemiş’te iki, Eskişehir Seyitgazi’de ise beşi orman işçisi 5’i AKUT görevlisi olmak üzere toplam 12 kişi hayatını kaybetti.

Orman İşçileri Platformu Başkanı Enver Yavuz, orman yangınlarında hayatlarını tehlikeye atarak mücadele eden orman işçilerinin yaşadığı ağır çalışma koşullarına ve yasal hak ihlallerine dikkat çekti. Yavuz, “Yangın sezonunda orman yangın işçileri, kanunlara aykırı biçimde 24 saat esasına göre çalıştırılıyor. Ne yazık ki sendika da işverenin yanında saf tutmuş durumda” dedi. “Orman yangını karada söner. Peki, kim söndürecek?” diyen Yavuz, “Tabii ki orman işçileri! Ama kimse onların ne şartlarda çalıştığını sormuyor” ifadelerini kullandı.

‘'KANUNA AYKIRI TOPLU SÖZLEŞME’'

Yangın sezonu boyunca orman işçilerinin 24 saat esasına göre, yani gece-gündüz sürekli görev başında tutulduğunu belirten Yavuz, bunun hem yasaya hem insan haklarına aykırı olduğunu söyledi. Üstelik bu durumun, sendika ve işverenin imzaladığı toplu iş sözleşmesine yazıldığını vurguladı.

Yavuz, orman yangın işçilerinin çalışma saatlerini düzenleyen toplu iş sözleşmesindeki maddelerin işçilerin değil, işverenin çıkarlarını gözettiğini belirterek şunları söyledi:

“Toplu iş sözleşmesinde, 24 saat esasına dayalı çalışma düzeni meşrulaştırılıyor. Bu maddeler, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 27. maddesine açıkça aykırıdır. Ahlaka, kamu düzenine ve kişilik haklarına aykırı sözleşme hükümleri geçersizdir.”

Yavuz ağır çalışma koşullarını şöyle özetliyor: “Yangın işçilerinin çalışma süresi belli değil. ‘Günün farklı zamanlarında, gerektiğinde 24 saat görevde kalırlar’ deniyor. Haftalık izinleri haftada 1.5 gün olarak belirlenmiş, ama bu izinler genellikle kullandırılmıyor. 24 saat görevde bekleyen işçiye sadece günde 3 saat fazla mesai ücreti veriliyor. Geri kalan saatler ücretsiz çalıştırılıyor.”

İŞÇİLER BİREYSEL MÜCADELEYE ZORLANDI

Yavuz, haklarını sendika (Öz Orman-İş) aracılığıyla alamayan işçilerin, bireysel olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişlerine başvurmaya başladığını, müfettişlerin yaptığı denetimlerde birçok işçiye fazla mesai ücreti ödenmesi gerektiği raporlarla belgelediğini belirtiyor ama, “Bazı illerde fazla mesai ücretleri ödenmeye başlandı, ancak bu bilgi işçilerden saklanıyor. Diğer illerde ise işçilerin yargı yoluna gitmeleri isteniyor. Mücadele eden birçok işçi hakkını ancak mahkemeler aracılığıyla alabildi” dedi.
24 SAAT MESAİ

Müfettiş raporları ve mahkeme kararları işçilerin lehine oldukça, işverenin baskıyı artırdığını söyleyen Yavuz, Orman Kanunu’nun 72. maddesindeki değişikliğin işçilerin 24 saat boyunca çalışma alanında tutulmasının bahanesi haline getirildiğini ifade etti.

2018’de Orman Kanunu'nun 72. Maddesindeki değişiklikle orman işçisinin çalışma saatleri dışında orman ekip binasında geçirdiği zaman “çalışma süresi” sayılmamaya başlandı.

Yavuz’un deyimine göre; “Yani bir işçi, evine gitmeyip ekip binasında kalmak zorunda kalıyor ama bu süre için hiçbir ücret alamıyor. Dahası, işçilere baskı yapılarak şu ifadeleri içeren belgeler imzalatılıyor: “Çalışma saatim dışında eve dönemeyeceğim günlerde, hiçbir hak talep etmeksizin ekip binasında kalmak istiyorum.”

Yavuz buna sert tepki gösteriyor:

“İşçi neden ailesinin yanında kalamasın? Neden sadece orman işçileri 24 saat esasına göre çalışmak zorunda?”

YANGIN PRİMİ BİR SİMİT KAHVALTISI PARASI KADAR

Yavuz, orman yangın işçilerine verilen yangın priminin ise sadece günlük net 53,39 TL. Olduğuna dikkat çekerken, “Yani hayatını riske atan bir işçiye verilen ödül, bir simit kahvaltısı parası kadar!” diye tepki gösterdi. 

ORMAN İŞÇİLERİNİN FERYADI…

Enver Yavuz, son olarak şunları söyledi:

“Yangınlara müdahale eden bu kahramanlar, ailelerinden uzakta, ağır şartlar altında, çoğu zaman hak ettikleri ücreti alamadan çalışıyor. Ne sendika ne işveren gerekeni yapıyor. Orman işçilerin feryadını duyurmak üzere sıkıntıların bir bölümünü dile getirmeye çalıştım. Ümit ederim duyması gerekenler duyar ve gerekli düzenlemeler yapılır. Umuyorum ki yangınlara acil müdahale edilmesi için 24 saat ailesinden ve ikametinden uzakta tuttuğunuz orman yangın işçilerine; ön safta olmayı görev namusu sayan ve cansiperane mücadele eden orman yangın işçilerine gereken saygıyı duyup, hem çalışma şartlarını ve hem de ücretlerini hakkaniyetli bir şekilde belirlerler!”

Hilal TOK