Motosiklet kazaları son beş yılda yüzde 170 arttı

Son yıllarda Türkiye'de motosiklet ve motorlu iki tekerlekli araç kullanımında belirgin bir artış yaşanıyor. Ancak bu artış beraberinde trafik güvenliği açısından önemli riskleri de getiriyor. Özellikle son günlerde İstanbul, İzmir, Bursa başta olmak üzere pek çok ilde motosikletli sürücülerin karıştığı ölümlü ve yaralanmalı kazalar peş peşe basına yansıdı.

Hafta sonu sinema sanatçısı Engin Çağlar da kendisine motosiklet çarpması sonucu 85 yaşında hayatını kaybetti.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK)açıkladığı motorlu kara taşıtları verilerine göre Eylül ayında trafiğe kaydı yapılan taşıtlar arasında en büyük payı yüzde 45,3 ile motosikletler aldı. Bu durum motosikletin günlük ulaşım, iş amaçlı kullanım ve teslimat faaliyetlerinde giderek daha yaygın hale geldiğini ortaya koyuyor.
Motosiklet sayısı hızla artıyor

TÜİK verileri motosiklet sayısının son yirmi yılda sürekli yükseldiğini gösteriyor:

2002 yılında trafiğe kayıtlı motosiklet sayısı 1 milyon 46 bin 907 idi. 2010'da bu sayı 2 milyon 389 bin 488'e, 2015'te 2 milyon 938 bin 364'e, 2020'de 3 milyon 512 bin 576'ya yükseldi.

Artış 2020 sonrasında hızlandı. 2023 yılında motosiklet sayısı 5 milyon 79 bin 396, 2024'te 6 milyon 261 bin 927, 2025 Eylül itibarıyla ise 6 milyon 946 bin 540 olarak kaydedildi. Böylece motosiklet sayısı son beş yılda yaklaşık 3 milyon 600 bin arttı. 2025 Eylül sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı 33 milyon 20 bin 263 taşıtın yaklaşık beşte birini motosikletler oluşturdu.

Büyük şehirlerde daha yaygın

İl bazındaki veriler motosiklet kullanımının özellikle büyük şehirlerde ve turistik bölgelerde yoğunlaştığını gösteriyor. 2025 Eylül itibarıyla İstanbul'da 885 bin 598 motosiklet, İzmir'de 507 bin 598 motosiklet, Antalya'da 529 bin 295 motosiklet bulunuyor.

İstanbul'da artışın temel sebepleri yoğun trafik, ulaşım maliyetleri ve teslimat sektöründeki büyüme olurken Antalya başta olmak üzere sahil kentlerinde sezonluk nüfus artışı ve turizm sektörü motosiklet kullanımını belirgin biçimde artırıyor. Manisa, Şanlıurfa, Aydın ve Muğla gibi illerde de motosiklet sayısının toplam taşıt sayısına oranı dikkat çekici düzeyde. Bu tablo motosikletin ekonomik, hızlı ve esnek bir ulaşım aracı olarak tercih edildiğini gösteriyor.

Bazı illerde otomobil sayısını geçti

TÜİK'in il bazındaki taşıt verileri bazı illerde motosiklet sayısının otomobil sayısını geride bıraktığını ortaya koyuyor.

Şanlıurfa'da motosiklet sayısı otomobil sayısını az bir farkla aşmış durumda. Kilis'te motosiklet sayısı otomobil sayısının üzerinde seyrediyor. Muğla, Manisa ve Iğdır'da da motosiklet sayısı otomobil sayısından daha yüksek.

Bu illerde toplu taşıma seçeneklerinin sınırlılığı, gelir düzeyine bağlı ulaşım tercihi ve coğrafi koşullar motosiklet kullanımını artıran temel etkenler arasında gösteriliyor. Bu tablo motosikletin yalnızca büyükşehirlerde yoğunlaşan bir araç değil, bazı bölgelerde temel ulaşım aracı haline geldiğini gösteriyor.

Kazalar daha hızlı artıyor

TÜİK verilerine göre motosikletlerin dahil olduğu ölümlü ve yaralanmalı kazalarson yıllarda motosiklet sayısındaki artışın üzerinde bir hızla yükseliyor:

2021'de motosikletlerin karıştığı ölümlü-yaralanmalı kaza sayısı 64 bin 479 iken 2022'de 71 bin 270'e, 2023'te 92 bin 565'e, 2024'te ise 123 bin 675'e çıktı. Böylece dört yılda kazaya karışan motosiklet sayısı neredeyse iki katına yükselmiş oldu.

Daha uzun dönemli veriler de benzer bir eğilimi gösteriyor. 2015'te motosikletlerin karıştığı ölümlü-yaralanmalı kaza sayısı 46 bin 310'du. Bu sayı 2024'te 123 bin 675'e çıktı; artış oranı yaklaşık yüzde 167 oldu. Aynı dönemde yaralanan motosiklet sürücüsü sayısı 39 bin 368'den 109 bin 832'ye yükseldi. Yaralanmalardaki artış oranı ölüm artışından da daha yüksek gerçekleşti.

Motosiklet sürücülerinin ölüm sayıları da yıllar içinde dikkat çekici biçimde arttı. 2021'de 777 olan motosiklet sürücüsü ölümü, 2022'de 791'e, 2023'te 1014'e, 2024'te ise 1228'e yükseldi. Kazaların çoğunda ölümle sonuçlanan çarpışmaların şehir içi kısa mesafe sürüşlerde gerçekleşmesi bu artışı daha görünür hale getiriyor.

2020 yılı verileri artış hızındaki farkı açık biçimde ortaya koyuyor. 2020'de trafiğe kayıtlı motosiklet sayısı 3 milyon 512 bin 576 ve motosikletlerin karıştığı ölümlü-yaralanmalı kaza sayısı 45 bin 753'tü. 2024'te motosiklet sayısı 6 milyon 261 bin 927'ye, kaza sayısı ise 123 bin 675'e yükseldi. Yani motosiklet sayısı beş yılda yaklaşık 78 artarken, motosikletli kazalar aynı dönemde yaklaşık yüzde 170 arttı.

Bu fark, motosiklet kazalarındaki artışın yalnızca araç sayısındaki artışla açıklanamayacağını; güvenli sürüş eğitimleri, koruyucu ekipman kullanımı, hız alışkanlıkları, teslimat sektöründeki çalışma temposu ve şehir içi yol düzenlemeleri gibi alanlarda yapısal sorunlar bulunduğunu gösteriyor.

Kazaların çoğu şehir merkezlerinde

Artışın büyük bölümünün yerleşim yeri içinde gerçekleşmesi ise şehir içi trafik düzeni ve sürücü davranışlarının belirleyici olduğunu ortaya koyuyor.

TÜİK verilerine göre ölümlü ve yaralanmalı kazaların yüzde 85,5'i yerleşim yeri içinde meydana geliyor. Bu durum motosiklet kazalarının büyük ölçüde kavşak düzenlemeleri, şerit görünürlüğü, sürücü farkındalığı ve araçlar arası iletişim gibi şehir içi trafik unsurlarından etkilendiğini gösteriyor. Özellikle teslimat sektöründe zaman baskısıyla yapılan sürüşler, eğitim almadan trafiğe çıkan sürücü sayısındaki artış ve kask ile koruyucu ekipmanın düzenli kullanılmaması motosikletliler için riskleri artıran ana unsurlar olarak öne çıkıyor.

Geçen yıl ölümlü ve yaralanmalı trafik kazalarına karışan araçların yüzde 31,5'ini motosikletler oluşturdu. Toplam kaza ölümlerinin yaklaşık beşte biri de motosiklet sürücülerinden oluştu.

Son trafik düzenlemeleri ve kurye etkisi

4 Kasım 2025 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle, motosiklet ve motorlu bisiklet sürücüleri için koruyucu ekipman kullanımı zorunluluğu genişletildi. Buna göre kaskın yanı sıra, koruyucu gözlük (kaskta vizör yoksa) ve koruyucu eldiven kullanımı da zorunlu hale geldi. Aynı yükümlülük yolcu için kask, sürücü ve varsa yolcu için eldiven şeklinde uygulanacak. Düzenleme yayımı itibarıyla yürürlüğe girdi ve denetimler emniyet ve jandarma tarafından yapılacak.

Teslimat sektöründe çalışan motosikletli kuryelerin sayısındaki hızlı artış da trafik güvenliği tartışmalarının önemli bir boyutunu oluşturuyor. Kuryelerin büyük bölümü paket başı ücretlendirme ile çalıştığı için zaman baskısı altında sürüş yapıyor. Bu durum hız limitlerinin aşılması, şerit ihlali ve koruyucu ekipman kullanımının aksaması gibi riskleri artırıyor. Kurye sayısındaki artış, şehir içi trafik yoğunluğu ve teslimat rekabeti, motosikletli kazalardaki yükselişi besleyen temel faktörler olarak gösteriliyor.

Pelin ÜLKER / DW Türkçe