Tebliğde, bağış işlemleri, tescil ve terkin işlemleri, tahsis işlemleri, kira ve irtifak hakkı işlemleri, imar ve satış işlemleri gibi konularda yetki devri ve uygulama esasları detaylı bir şekilde belirtilmiştir. Özellikle, taşra teşkilatına yetki devri konusunda önemli düzenlemeler içermektedir.
Yetki devrinde büyük değişiklikler yapıldı. Artık Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkili ve Valilikler ile Kaymakamlıklara daha geniş yetkiler verildi.
✅ Satış, kiralama, tahsis, bedelsiz devir ve irtifak işlemlerinde Valilikler ve Kaymakamlıkların yetkileri artırıldı. Önceden Bakanlık iznine tabi olan bazı işlemler artık doğrudan Valilikler tarafından yürütülebiliyor.
✅ Güneş Enerji Santralleri (GES) ve yeşil alan tahsisleri gibi yeni konular eklendi. 327 Nolu Tebliğ'de bu tür modern uygulamalar yoktu.
✅ Tahsis yetkileri genişletildi. Önceden sadece Bakanlık onayıyla yapılabilen bazı tahsisler artık doğrudan Valilikler tarafından gerçekleştirilebiliyor.
✅ İmar ve tapu işlemlerinde yetki genişletildi. Önceden daha çok Bakanlık onayına tabi olan süreçler şimdi yerel yönetimlerce yürütülebiliyor.
1. Satış İşlemlerinde Valiliklere ve Kaymakamlıklara Devredilen Yetkiler
Önceki Durum (327 Nolu Tebliğ):
- Bakanlık onayı gerektiren birçok satış işlemi vardı.
- 4706 sayılı Kanun kapsamında, satış yetkileri merkezi bütçe kanunundaki parasal sınırlarla sınırlıydı.
- Hazine taşınmazlarının belediye ve mücavir alan sınırları içinde kalan plansız alanlarda satışı yapılamıyordu.
Yeni Durum (420 Nolu Tebliğ):
- Bakanlık iznine tabi bazı satış işlemleri artık Valilikler tarafından onaylanabiliyor.
- Ankara, İstanbul ve İzmir'de: Merkezi yönetim bütçe kanununda belirlenen parasal sınırın iki katına kadar olan taşınmazlar Valilik tarafından satışa çıkarılabilir.
- Diğer Büyükşehir Belediyeleri ve iller için: Merkezi yönetim bütçesinde belirtilen parasal sınıra kadar olan taşınmazları Valilikler satışa çıkarabilir.
- İlçelerde ise: Kaymakamlıklar satış işlemlerini yapabilir, ancak Valilikten izin almalıdır.
- Belediyeler hariç olmak üzere, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 30. maddesi kapsamında Hazine taşınmazlarının devri Valiliklere bırakıldı.
- Hazineye ait taşınır malların satışında Valiliklerin yetki sınırı dört katına çıkarıldı.
🔹 Özet: 327 nolu Tebliğ’de Bakanlığa bağlı olan satış yetkileri, 420 nolu Tebliğ ile Valilikler ve Kaymakamlıklara daha fazla yetki verilerek merkezi idareden yerele aktarıldı.
2. Kiralama İşlemlerinde Yetki Değişiklikleri
Önceki Durum (327 Nolu Tebliğ):
- Bakanlık izni olmadan beş yılı aşan kiralamalar yapılamıyordu.
- Kıyı ve sahil şeritlerinde protokol ile yapılacak kiralamalar Bakanlık iznine tabiydi.
- Baz istasyonu, reklam panosu gibi ticari amaçlı küçük kiralamalar Bakanlık denetimindeydi.
Yeni Durum (420 Nolu Tebliğ):
- Beş yıl sınırı korunmakla birlikte, tarımsal amaçlı kiralamalar için on yıl süre ile kiraya verme yetkisi Valiliklere devredildi.
- Kıyı ve sahil şeritlerinde protokol ile yapılacak kiralamalar hariç, ilk yıl tahmini kira bedeli belirli parasal sınırları aşmayan taşınmazları Valilikler doğrudan kiraya verebilir.
- Baz istasyonları, ATM yerleri, reklam panoları gibi ticari amaçlı kullanım alanlarının kiraya verilmesi yetkisi artık Valiliklerde.
- Fuar, panayır, lunapark gibi geçici kiralamalar en fazla bir yıl süreyle Valiliklerce doğrudan yapılabilecek.
- Önce Bakanlık onayı gerektiren bazı kira sözleşmelerinin devri ve feshi artık Valiliklerce yapılabilecek.
🔹 Özet: Kira süresi ve yetki sınırları genişletildi, Valiliklerin inisiyatif alanı artırıldı.
3. Tahsis İşlemlerinde Yetki Değişiklikleri
Önceki Durum (327 Nolu Tebliğ):
- Tahsis işlemleri genellikle Bakanlık iznine tabi idi.
- Köylerde kamu kurumlarına tahsisler sınırlıydı.
Yeni Durum (420 Nolu Tebliğ):
- Valiliklere tahsis yetkisi genişletildi.
- Kamu konutları, eğitim ve sosyal tesisler hariç olmak üzere, imar planında belirlenmiş kamu kullanımı alanlarının tahsisi artık Valilikler tarafından yapılabiliyor.
- Orman sınırları içinde bulunan ve vasıfları orman olan taşınmazların Orman Genel Müdürlüğü’ne tahsisi doğrudan Valiliklerce yapılabilecek.
- Belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan tarım arazilerinin köy tüzel kişiliklerine ağaçlandırma amaçlı tahsisi Valilik yetkisine bırakıldı.
- Daha önce Bakanlık tarafından yürütülen mezarlık alanları tahsisi işlemleri, büyükşehirlerde 100.000 m², diğer belediyelerde 50.000 m²’ye kadar olan alanlar için doğrudan Valiliklere devredildi.
🔹 Özet: Kamu kurumlarına tahsis yetkileri Valiliklere geniş ölçüde devredildi.
4. Bedelsiz Devir İşlemlerinde Yetki Değişiklikleri
Önceki Durum (327 Nolu Tebliğ):
- Bakanlık birçok bedelsiz devir işlemini doğrudan yürütüyordu.
- Belediyelere ve kamu kurumlarına devredilen taşınmazlar için Bakanlık izni gerekiyordu.
Yeni Durum (420 Nolu Tebliğ):
- Hazine taşınmazlarının TOKİ’ye ve diğer kamu kurumlarına devrinde Valiliklere yetki verildi.
- 4046 sayılı Kanun kapsamında Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) ve bağlı ortaklıklarına yapılan bedelsiz devir işlemleri artık Valilikler tarafından yürütülebilecek.
- Afet bölgelerinde kamu kurumlarına tahsis edilen taşınmazların devri artık Valilikler tarafından yapılabiliyor.
🔹 Özet: Bedelsiz devirlerde merkezi yönetimden Valiliklere yetki aktarımı yapıldı.
5. İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni İşlemlerinde Yetki Değişiklikleri
Önceki Durum (327 Nolu Tebliğ):
- İrtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesi için Bakanlık izni zorunluydu.
- Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) lisanslı projeler için bile Bakanlık izni gerekiyordu.
Yeni Durum (420 Nolu Tebliğ):
- Bakanlık izni olmadan bazı irtifak hakkı ve kullanma izinleri Valiliklerce verilebilecek.
- EPDK tarafından lisans verilen projeler için doğrudan Valilikler irtifak hakkı ve kullanma izni verebilecek.
- Bazı özel yatırım projeleri için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı onayına bağlı olarak Valilikler doğrudan yetkilendirildi.
🔹 Özet: İrtifak hakkı işlemlerinde Bakanlığın denetimi azalırken Valiliklere doğrudan yetki verildi.
Sonuç: 420 Nolu Tebliğ ile Neler Değişti?
✅ Bakanlığa ait birçok yetki artık Valilikler ve Kaymakamlıklara devredildi.
✅ Satış, tahsis, kiralama, bedelsiz devir ve irtifak işlemlerinde yerel idarelerin hareket alanı genişletildi.
✅ Önceden Bakanlık iznine tabi olan bazı işlemler artık doğrudan Valiliklerce yürütülebilecek.
✅ Büyükşehirlerde mezarlık, GES ve ağaçlandırma tahsisleri gibi yeni yetkiler verildi.