Kararsız hava felaketi getirebilir! Altı nokta için uyarı
Uzmanlar, iklim değişikliğinin etkisiyle ani ve şiddetli yaz sellerinin arttığını belirtiyor. Prof. Dr. Murat Türkeş, yanlış kentleşme, ormansızlaşma ve eski dere yataklarının doldurulması gibi hataların felaketlerin boyutunu büyüttüğünü söyledi. Türkiye'nin altı farklı noktasına dikkat çeken Türkeş, mevcut altyapıların yetersiz kaldığını vurgulayarak kentlerin yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtti.
Yaz Selleri Tehdidi Büyüyor: İklim Değişikliği ve Yanlış Kentleşme Felaketleri Artırıyor
Son yıllarda iklim değişikliğinin etkisiyle, ani ve yıkıcı yaz sellerindeki artış dikkat çekiyor. Bu tür sellerin, çok kısa süreli ve şiddetli sağanak yağışlar sonucunda oluştuğunu belirten uzmanlar, özellikle yanlış yerleşim ve altyapı eksikliklerinin felaketlerin boyutunu artırdığını vurguluyor.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ YAZ SELLERİNİ NASIL TETİKLİYOR?
Jeoloji Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Murat Türkeş, yaz sellerinin çok kısa süreli, kuvvetli sağanaklar sonucu kuru toprağın suyu emememesiyle yüzeysel akışa geçmesi sonucu meydana geldiğini belirtti. İklim değişikliğinin bu sellerin sıklığını ve şiddetini artırdığını ifade eden Türkeş, bu durumun küresel bir sorun haline geldiğini söyledi.
Türkeş, buharlaşma arttıkça atmosferdeki nemin yükseldiğini ve ısınan havanın daha fazla nem tutabildiğini açıkladı. Nemli ve sıcak hava kütlesinin soğuk havayla karşılaşmasıyla oluşan "konvektif kararsızlık" durumunun, şiddetli sağanak ve gök gürültülü yağışlara neden olduğunu belirtti. Bu yağışlar ise akarsu taşmalarına, sellere, heyelanlara ve su baskınlarına yol açıyor.
TÜRKİYE'NİN 6 BÖLGESİ İÇİN UYARI
Prof. Dr. Türkeş, yaz sellerinin genellikle tropikal iklimlerde görüldüğünü ancak iklim değişikliğiyle birlikte orta enlemlerde de etkili olmaya başladığını söyledi. Türkiye'de en büyük sel felaketlerinin Kuzeybatı, Batı Karadeniz, Doğu Karadeniz, Kuzeydoğu ve Güneybatı Anadolu ile İç ve Güneydoğu Anadolu'da görüldüğünü belirterek, bu bölgelerin coğrafi özelliklerinin felaket riskini artırdığına dikkat çekti.
"ALTYAPILAR DEĞİŞMEK ZORUNDA"
Prof. Dr. Türkeş, normal şartlarda yüzlerce yılda bir beklenen şiddetli yağışların artık daha sık görüldüğünü ve bu durumun mevcut altyapıları yetersiz kıldığını ifade etti. Avrupa'daki iyi yönetilen akarsu sistemlerinin bile taştığını vurgulayan Türkeş, gelecekte aşırı yağışların yol açacağı taşkınların artacağını öngördü.
Bu felaketlerin önüne geçmek için kentlerin altyapılarının değişmesi gerektiğini belirten Türkeş, "Çok iyi tasarlanmış, kentin fiziki coğrafya özelliklerini, topografyasını, akarsu jeomorfolojisini, doğal akarsu ağını, sosyoekonomik yapılarını, nüfusunu, olanakları dikkate alacak şekilde yağmur suyu drenaj sistemi oluşturulması gerekiyor" şeklinde konuştu. Ayrıca, kentlerde yok edilen eski akarsu sistemlerinin taşkın yataklarıyla birlikte korunması ve çevresindeki yerleşimin kaldırılması gerektiğini ekledi.
