Facebook
Twitter
Whatsapp
Telegram
URL Kopyala
Kamu Şefleri Platformu Yürütme Kurulu Başkanı Duran Yılmaz tarafından açıklanan "Problemlerin Çözümüne Kamu Şefleri Raporu" başlıklı çalışmayı gazetememur.com olarak yayınlıyoruz.
Problemden Çözümüne
KAMU ŞEFLERİ RAPORU
2022
HAZIRLAYANLAR
K A M U Ş E F L E R İ R A P O R U
Şefler; kamuda memur kadrolarında belirli bir süre görev yapan üniversite mezunu personel arasından kurumların Görevde Yükselme Sınavları sonucunda başarı gösterip “Yönetici” kadroya geçiş yapan ve Yönetim Hizmetleri Grubunda görev yapan kamu görevlileridir.
Kamu kurumlarında iş ve işlemler öncelikle Şeflerin sevk ve idaresiyle yürütülmektedir. Memurların koordinasyonundan tutun da kurumdaki tertip-düzen, nizam-intizama kadar işleri çekip çeviren, vatandaşla doğrudan muhatap olan, sorunları çözen öncelikle ve genellikle Şeflerdir. Şefler, konumları gereği işlerinin en iyisi olmak ve memurla amir arasında köprü görevini en iyi şekilde yürütmek zorundadır. Memur mesai saatini takip ederken, Şefler işin sahibi gibi hareket eder. Mesai mefhumu yoktur.
Üstelik müteselsil sorumluluğu gereği cezai müeyyidelerde memurlarla birlikte sorumlu tutulanlarda Şeflerdir. İlk müracaat makamı olarak vatandaşın kırgınlığı ve kızgınlığını göğüslemek, Kanun, Tebliğ, Yönetmelik, Genelge vs. analiz ederek memurlara anlatmak, uygulamada yaşanan sorunları üst makamlara iletmek de Şeflerin görevidir.
Mevzuatların yetersiz kaldığı yerde ceza alma olasılığını bile bile inisiyatif alarak vatandaşın işini çözmeye çalışanlar da Şeflerdir. Tecrübe ve bilgi birikimleriyle astlarına eğitim vermek, onlara bürokrasiyi ve kurallarını öğretmek de, bazen katı talimatları yumuşatarak memurlara ulaştıran da yine Şeflerdir. Amirlerin gerek mevzuat konusunda, gerekse evrak veya sorun geçmişiyle ilgili ilk bilgi aldığı ve arşiv merkezi yine Şeflerdir. Kısacası Şefler; kurumların hafızası, ilk çözüm merkezi, astlarını eğiten, üstlerini bilgilendiren, koordinasyonu sağlayan, Devlet aidiyetine sıkı sıkı bağlı Yönetici konumunda kamu görevlileridir.
Hal böyle iken, süreç içerisinde Şeflerin mali ve sosyal hakları konusunda mağduriyetlerine sebebiyet verilmiş, özellikle bazı konularda ciddi problemler oluşmuş ve Şeflerin moral motivasyonu, Devletine olan güveni derinden sarsılmıştır. Bu çerçevede ;
A - 3600 EK GÖSTERGE İLE İLGİLİ SORUNLAR
Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülerek yasalaşan “Devlet Memurları Kanunu İle Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmeleri aşamasında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli 1 sayılı cetvelin “h” ve “ı” bentleri sunulan önerge ile değiştirilerek, bu cetvelde yer alan hemen hemen bütün meslek gruplarının ek göstergeleri 3600 e yükseltilmiştir. Kanun TBMM Genel Kurulunda bu şekilde yasalaşmıştır.
Yukarıda zikredildiği üzere mesai mefhumu gözetmeksizin, “Devlet” benim düşüncesiyle fedakarca görev yapan ve Cumhurbaşkanlığı 1 nolu kararnamesi ile kamu kurumlarının görevde yükselme yönetmeliklerinde YÖNETİM HİZMETLERİ GRUBUNDA yer alan KAMU ŞEFLERİ, maalesef ki 2800 ek göstergede bırakılmış ve mağdur edilmiştir. Dahası, Yöneticisi olmalarına rağmen astı durumundaki Hemşirelere, ebelere, Polislere, İmamlara, Müezzinlere, Saymanlara, Sayman Yardımcılarından Bekçilere kadar tüm astlarımıza 3600 Ek Gösterge verilerken, Kamu Şeflerinin Ek Göstergesinin 2800 de bırakılması Kamu Şeflerini derinden üzmüştür. Her bir Şef mağduriyetini aktarabilmek için köşe bucak ulaşabileceği yetkili merci arama peşine düşmüştür. Yaklaşık 4.500.000 Kamu görevlisi içerisinde 30.000 Şefin 3600 Ek Gösterge maliyeti hissedilmeyecek kadar az olacağı malumdur. Bu durumun;
- 7417 Sayılı Kanunun 2. Maddesinin (b) bendinin son paragrafında yer alan “Birinci fıkradaki oranları, ayrı ayrı veya birlikte üç katına kadar artırmaya, yukarıdaki ek gösterge gruplarını değiştirmeye ve personel kanunlarında yer alan ek göstergelerin artırılması halinde gruplardaki ek göstergeleri yeniden düzenlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.” ifadeleri göz önüne alınarak, Cumhurbaşkanlığı Makamı tarafından düzenlenecek Kararname ile Kamu Şeflerinin mağduriyetinin giderilebileceği gibi,
- Kamuoyunda gündemde bulunan ve Ekim ayında Türkiye Büyük Millet Meclisine gelmesi Planlanan Kamu Görevlileri ile ilgili Torba yasa içine küçük bir madde eklenerek, 3600 Ek Gösterge verilmesi Şeflerin yüzü bir nebze güldürecektir..
B - 666 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME İLE İLGİLİ SORUNLAR
2011 yılında eşit işe eşit ücret kapsamında çıkarılan 666 sayılı KHK ile aynı işi yapan ve aynı unvanda bulunan kesimlerin arasındaki adaletsizlik giderilirken, kamuda aynı meslek grubunda farklı bakanlıklarda görev yapan kamu şefleri arasında ücret adaletsizliğine adeta ivme kazandırılmıştır. Bir örnek ile açıklayacak olursak; Yapılan düzenleme ile Millî Eğitim Bakanlığında görev yapan şeflere yönetim görevi karşılığında ödenen haftalık 15 saat ek ders ödemesi KHK gerekçe gösterilerek iptal edilmiş yerine 115 puan ek ödeme verilmiştir. Düzenleme sonrası iptal edilen ekders ödemelerinden şeflerin güncel hesaba göre kaybı brüt 2.332, 00 TL civarındadır. 1/4 şef ile 1/4 VHKİ arasındaki ek ödeme farkı sadece 158,00 TL dir. Sonuç olarak düzenleme sonrası MEB şefleri 2.074,00 TL hak kaybına uğramıştır.
Bütün bu olumsuzlukların şeflik mesleğinin cazibesini yitirmesine sebep olduğu, memurların en yakın ilçedeki boş şef kadrosuna atanmak için görevde yükselme sınavına girmeyi bile göze almadığı görülmektedir.
Buna benzer hak kayıpları İçişleri Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Kültür Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Üniversiteler, Yüksek Öğretim Kurumları, vb.. diğer bakanlıklarda görev yapan şefler içinde oluşmuştur.
Öte yandan yapılan düzenleme ile Adalet Bakanlığında görev yapan şeflerin özel hizmet tazminatı oranı 120 ye çıkarılmış, diğer kurumlarda görev yapan şeflerin özel hizmet tazminatı oranı 70 olarak belirlenmiştir. Ayrıca Adalet Bakanlığı şeflerine 10 puanlık Adalet Hizmetleri tazminatı ödemesi yapılmaktadır. Diğer yandan Sağlık Bakanlığı’nda görev yapan şeflerin ek ödeme oranı 138, diğer bakanlıklardaki şeflerin 115 olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, Adalet Bakanlığı ile diğer bakanlıklarda görev yapan Kamu Şefleri arasında 2.163,00 TL bir ücret farkı oluşmaktadır ki bu durum Şefleri derinden üzmektedir.
Bütün bu açıklamalardan da anlaşılacağı gibi; eşit işe eşit ücret kapsamında düzenlenen 666 sayılı KHK beklentileri karşılamamış, aksine aynı işi yapan farklı bakanlıklardaki şefler arasında aşırı bir ücret adaletsizliği oluşturmuştur.
Ücret dengesinin sağlanabilmesi ve gerçek anlamda eşit işe eşit ücret uygulamasına geçilebilmesi için bütün bakanlıklarda görev yapan şeflerin istisnasız olarak;
*Özel Hizmet Tazminatı oranı 120,
*Ek Ödeme Oranı 138,
*Hizmet Sınıfı Tazminat Oranının 10 olarak düzenlenmesi, Şefler ve kurumlar arasındaki adaleti sağlayacaktır.
C - HİYERARŞİK İŞLEYİŞLE İLGİLİ SORUNLAR
Cumhurbaşkanlığının 1 nolu Kararnamesinde ve Bakanlıklar tarafından düzenlenen Görevde Yükselme Yönetmeliklerinde YÖNETİCİ GRUBUNDA olan ŞEFLER, maalesef uygulamada ve kurumların hiyerarşik yapısında yönetici olarak kabul görmemektedir.
657 DMK 76. Madde bakanlara atama yetkisi vermektedir. Bugüne kadar kurumlara 76. Madde ile yapılan şube müdürü atamalarında istisnalar dışında şef kadrolarından atama yapılmamıştır. Özellikle Milli Eğitim Bakanlığı’nda bu göreve okul yöneticileri ya da öğretmenler atanmıştır. Öte yandan Diyanet İşleri başkanlığında da durum böyledir. Şef olabilmek için belirli bir süre memurluk yapma şartı getirilmişken, Devlet hiyerarşisini hiç bilmeyen ve kurumsal tecrübesi olmayan alan personeli imam, müezzin, Şoför, hizmetli gibi personel doğrudan Şube Müdürlüğü kadrosuna atanmaktadır. Diğer bakanlıklarda da maalesef uygulamalar bu şekildedir.
Yukarıdaki belirttiğimiz kararname ve yönetmeliklerde yönetici denilen kurum şefleri, kurumlarında görev yaptığı şubenin müdür yardımcısı veya şube müdürü herhangi bir sebeple görevinden ayrıldığında yerine vekaleten görevlendirilmemektedir. Ya başka birimin müdür yardımcısı/şube müdürü ya da okul yöneticisi/öğretmen görevlendirilmektedir. Diğer kurumlarda da buna benzer uygulamalar görülmektedir.
Sorunun temeli; şeflerin kurumların işleyişinde hiyerarşik yapıdaki konumunun görmezden gelinmesi Şeflerin etkinliğini ve gücünü kırmaktadır. Bütün sorunların çözüm kaynağı kararname ve yönetmeliklerin şeflere verdiği yöneticilik sıfatının kabul edilmesi ve kurumların hiyerarşik işleyişinde şeflerin mesleki itibarının kabul edilmesidir. Atama ve yükselmenin kariyer basamaklarına göre teşekkül ettirilmesi kamu vicdanı ve adaletin temel gereğidir.
Bu raporda Kamu Şeflerinin sorunları ve çözüm önerilerine ilişkin bilgiler sunulmuştur. Raporda belirtilen sorunlar ve çözüm önerileri birlikte değerlendirildiğinde, kamudaki tüm iş yükü ve sorumluluğu üstüne yüklenen, ancak kurumların hiyerarşik işleyişinde pratikte yöneticiliği kabul görmeyen Kamu Şeflerinin, kendi meslek grubunda farklı bakanlıklardaki meslektaşları ile aralarındaki ücret dengesizliği ortadan kalkmış, farklı meslek grupları ile arasındaki 3600 Ek Gösterge gibi ciddi adaletsizlik ve haksızlık giderilmiş, hiyerarşi ve kariyer basamakları güçlendirilerek çalışma barışı sağlanmış olacaktır.
Bu çerçevede; kamuda görev yapan Şeflerin Özel Hizmet Tazminatlarının, Ek göstergelerinin ve taban aylıklarının; hiyerarşik denge, eğitim durumları ve görevlerinin önemi dikkate alınarak yeniden düzenlenmesi büyük önem taşımaktadır.
Aksi takdirde sistemde yaşanan sorunlar artarak devam edecek, adalet duygusu, hakkaniyet ve kamu vicdanı büyük yara alacak ve kamu görevlileri arasındaki hiyerarşik düzen temelinden sarsılacaktır. Kamuda görev yapan yaklaşık 30.000 Şefin başta 3600 Ek Gösterge olmak üzere mağduriyetine duyarsız kalınmaması gerektiğini ve Kamu Şefleri olarak bu konuda ciddi rahatsızlık içinde olduğumuzu belirtir, konunun delaletinizle çözüme kavuşturulması hususunu;
Saygılarımızla arz ederiz.
Duran YILMAZ
Kamu Şefleri Platformu Yürütme Kurulu Başkanı
